Tíminn - 26.04.1930, Blaðsíða 4

90
T í MI N N
hefir altaf fjölbreytt úrval af allskonar húsgögnum
Matborö úr eik, 65—95 kr. — Ðorðstofustólar, margar tegundir, allar
með niðurfallssetu, frá 14—34 kr.
Matborð og fjórir stólar kr. 120,00 meö betri stólum kr. 141,00.
Stök buffe, ýmsar geröir, mismunandi verö. — Allsk. smáborð úr eik og
póleruö. — Reykborð, grammófónborð, dívanborð o. fl. o. fl.
Birkistólar, kr. 7,00, póleraðir.
Svefnherbergishúsgögn, ýmsar geröir og litir.
Boröstofuhúsgögn, margar tegundir.
seld meö hagkvæmum greiösluskilmálum
sendar gegn póstkröfu. -------------
húsgögn eru
— Vörur
Símnefni „Möbelhandelen
l'eglögerSarinnar, heldur en fagnaðar-
boðskap vísindalegra starfsaðferða.
1 gamla daga hefðu þessir piltar verið
reknir, en það varð að ráði milli mín og'
rektorsins að við ákváðum að hlífa þeim
þótt þeir hefðu i hærra og betra skiln-
ingi alveg á röngu að standa. En piltarn-
ir voru börn hins gamla tima, voru bún-
ir að vera 5—6 ár í skóla og höfðu vanizt
á að hugsa eingöngu um prófin en alls
eklti um vísindin. Við vildum ekki fara
að dæmi Björns heitins Ólsens, sem dró
piltana um skólann til að leita í vösum
þeirra, heldur vildum við sýna piltunum
dálitla linkind og lita á málsbætur þær
er þeir höfðu, eins og áður hefir verið að
þeim búið.
Eg hefi nú rey.nt að sýna fram á hvað
hér ber á inilli. Það er hinn gamli tími og
hinn nýi, sem eigast við.
Það, sem fyrir mér hefir vakað er það,
að ég hefi viljað bæta skólann hið innra
og ytra. Og nú er svo málum komið í
þessu efni að þrált fyrir allan róginn,
allar skammirnar og svívirðingarnar sem
blöð og leiðtogar ihaldsins hafa borið út
um núverandi stjórn fyrir umbæturnar á
mentaskólanum er þjóðin ánægð og hall-
ast að því, að hin nýja stefna sé rétt, en
sú gamla röng. <
Þá talaði hv. þm. (MJ) um þá hlut-
drægni, sem ég hefði sýnt við ráðningu
stöku manna á varðskipin. Þar átti ég
sennilega, eftir hans skoðun að láta elzta
manninn sitja fyrir eins og við setning-
una í rektorsembættið. Er þá rétt að at- -
huga einstök rök þess máls.
Þegar átti að ráða í þessa: stöðu voru
það tveir menn aðrir en sá sem var ráð-
inn vai', sem gátu komið til greina; var
annar skipstjóri á Óðni, en hinn á Þór.
Eins og kunnugt er valdi ég hvorugan
þeirra heldur stýrimanninn á Óðni.
Einar Einarsson var mér kunnur að
því að vera afburða sjómaður, og það var
dugnaður hans, sem vakti athygli mína á
honum. Meðan verið var að byrja á
smiði Ægis veitti ég honum tækifæri til
að kynna sér björgunarmál í Danmörku,
Noregi, Þýzkalandi og Englandi til að
kynnast öllum aðferðum, sem notaðar
væru og öllum tækjum sem hægt væri
að koma við til björgunar á varðskip-
um landsins. Ég vildi að nýja skipið yrði
í einu sem bezt fallið til landhelgisgæzlu
og til björgunar. Þó að annarhvor skip-
stjórinn, af Óðni eða Þór, hefðu tekið
við stjórn Ægis, þá hefðu þeir á engan
hátt verið betur settir fjárhagslega, eða
að mannvirðingum. Báðir höfðu að laun-
um til náð liámarki þvi, sem lög leyfðu.
fyrir stjórn á varðskipum landsins. Ann-
ar þessara manna, sem reynzt hefir góð-
um námsmaður, Friðrik Ólafsson, var
sendur utan til að nema sjómælingar, og
ég efast ekki um, að hann muni reynast
vel í því starfi, og að það hafi verið rétt
ráðstöfun.
Jóhann Jónsson skipstjóri á Óðni hafði
aldrei fengið frí eins og nauðsynlegt er
fyrir sjómenn að fá, þótt það þykist bera
hag hans mjög fyrir brjósti. Það var
fyrst eftir stjórnarskiftin að þessi starfs-
maður landsins féklc það frí, sem hann
átti í raun og veru fullan rétt á, en undan-
farnar stjórnir ekki haft nærgætni til að
minna hann á. Hv. þm. G.-Ií. bar það á
fundi á Akranesi á Jóhann Jónsson og
Friðrik Ólafsson að þeir vildu að ég væri
drepinn. Siðar reyndi þessi íhaldsmað-
ur að draga úr ummælunum með því að
segja að skipstjórarnir vildu að ég væri
drepinn í pólitískum skilningi. Ef þing-
inaður í næstu löndum hefði borið á
menn í sömu stöðum og þessir skipstjór-
ar ern slíkan áburð, þá hefðu þeir ann-
að hvort tafarlaust verið reknir úr stöð-
um sínum eða orðið að hreinsa sig með
dómi af áburði þessum. Ég fyrirleit róg-
beran of mikið til að hreyfa eitt hár á
höfði skipstjóranna. Og þeir virðast hafa
tekið sögusmettuna jafn óhátíðlega. En
þegar hv. 1. þm. Rvk. (MJ) er að tala um
það, að skipstjórinn á Ægi sé ófær í sinni
stöðu þá er rétt að gera samanburð á
starfsemi hans og skipstjórans á Óðni,
sem ihaldsstjórnin dæmdi fyrir sitt leyti
færastan til forustu i landhelgismálum.
Ég álít Óðin og Ægi jafngóð skip til
gæslunnar. Ég álít að Jóhannes Jónsson
geri sitt itrasta til að standa vel í stöðu
sinni og að hann sé að öllu samantöldu
eins góður eins góður maður til starfsins
eins og nokkur von var að Jón Magnús-
son eða samherjar hans hefðu getað
fundið til forustu á Óðni, En úr því í-
haldsblöðin og íhaldsmenn eru sífelt að
miðra Einari Einarssyni fyrir starf sitt á
Ægi, og mig fyrir að fela honum land-
helgisgæslu, þá verður ekki hjá því koni-
ist að segja það sem satt er að hann hef-
ír síðan um mitt sumar í fyrra tekið 10
—12 togara, en Óðin 3—4. Ég hefði ekki
séð ástæðu til að minnast á þetta, nema
fyrir það beina tilefni, sem ihaldsmenn
gefa nálega daglega, með því að bregða
hinum mikla hreysti- og dugnaðarmanni,
Einari Einarssyni , um að hann standi
ekki vel á verði í starfi sinu.
Ég get sagt hv. þm. Borgf. (POtt) það,
þótt það hryggi hann, sem stjórnarand-
stæðing, en gleðji hann, þingmann sjáv-
arútvegs kjördæmis, að nú eru sjómenn-
irnir í sjávarþorpunum miklu ánægðari,
en áður með landhelgisgæzluna. Ég get
t. d. bent honum á það, að nii er togur-
unum síður en áður mögulegt að veiða
í landhelginni hjá Sandi og ólafsvík, þar
sem nógur fiskur er, heldur eru þeir
teknir umsvifalaust eins og t. d. Belgaum
um daginn. Það er þetta sem ég legg aðal-
áherzluna á, að lögin eiga að ganga jafnt
yfir alla, og ég get í trúnaði sagt hv. þm.
Bf. að i ýmsum kauptúnum á landinu
sunnan og vestanverðu eru sjómennirnir
farnir að athuga það, hvort það sé bein-
línis heppilegt fyrir atvinnuveg þeirra að
hafa á þingi fulltrúa sem hafa samúð
með landhelgissvikum íslenzku togar-
anna. Hér suður með sjó er farið að tala
um það, að togari annars þm. kjördæm-
isins var með breitt yfir nafn og tölu í
náttmyrkri að stela fiski úr landhelg-
inni. Og útgerðarstjórinn lét ekki skip-
stjórann fara þótt sök væri sönnuð. Sami
útgerðarstjóri berst fyrir því þing eftir
þing að eigendur veiðiskipa geti eftirlits-
laúst sent togurum sínum skeyti um
hvernig þeir geti bezt athafnað sig í
landhelginni. Sjómennirnir ‘suður með
sjó, á Akranesi og' Snæfellsnesi taka líka
eftir því, að blöð íhaldsflokksins, sem
þeir hafa fram að þessu talið sér velvilj-
uð, ofsækja beinlinis Einar Einarsson
skipstjóra fyrir það eitt, að hann er vak-
inn og sofinn í að elta veiðiþjófana allt
i kringum land, með þeiin clugnaði og
elju, að af skipi hans stendur veiðiþjóf-
iinum hinn mesti ug'gur, bæði nótt og
dag. Gremjuyrðin í garð Einars Einars-
son eru prentuð andvörp íslenzkra land-
helgisþjófa.
Eg hverf nú enn að setningu Einars
H. Einarssonar sem skipstóra á varð-
skipið Ægi. Hafa íhaldsmenn mjög vítt
þá ráðstöfun, og það einkum af því að
Einar hafi ekki gengið í skóla fyrir sjó-
liðsforingja í Danmörku eins og skip-
stjórarnir á Óðni og Þór. En þessir
menn láta um slíka hluti næsta fávís-
lega, því að það er alkunna að mælt á
erlendum mælikvarða er sjóliðsforingja-
menntun Jóhanns P. Jónssonar og Frið-
riks Ólafssonar í svipuðu hlutfalli við
skólagöngu foringjanna á „Fylla“ til að
taka það dæmið sem næst er, eins og smá-
það dæmið sem næst er, eins og smá-
skútuprófið íslenzka, við meira próf
stýrimannaskólans. Nú vil ég spyrja
hvort hv. þm. Borgf. álíti að betra væri
að hafa sjóliðsforingja af „Fyllu“ fyrir
skipstjóra á „Óðni“, heldur en Jóhann
P. Jónsson. Nú hafa hv. þm. Dal. og fleiri
ámælt „Fyllu“ fyrir slælega landhegis-
gæzlu, þrátt fyrir það, að henni stýra
menn sem hafa að baki margfalt meiri
skólagöngu en Jóhann P. Jónsson. Ég
skal ekki fara út í það hér, hve réttmæt-
ar þær ásakanir eru, en þær sýna, að
próf og skólaganga foringjanna á
dönsku skipunum er, að dæmi íhalds-
manna, ekki einhlit til góðrar landhelg-
isgæzlu hér við land.
Fyrir mér vakir hið sama um varð-
skipin og um skólana: a'ð hinir dugleg-
ustu og kröftugustu hafi þar forustu.
Þeir skipstjórar, sem mestan dugnað
og árvekni sýna í því að elta og' taka
innlenda og erlenda togara, eiga að vera
foringjar á þessum skipum. Óg reynsl-
an er farin að sýna að mér hefir ekki
að þessu leyti mistekizt val á manni til
forustu á Ægi. Einar H. Jónsson er hinn
mesti vikingur á sjónum, og er það mála
sannast, að innlendir landhegisbrjótar
fara ógjarnan í landhelgina nú orðið,
nema þeir viti með loftskeytum frá eig-
endum sínum, að Ægir sé ekki á næstu
slóðum.
Mér finnst það miðlungi heiðarlegt af
hv. þm. Borgf. (PO), að vera að lepja
liér slúðursöguna um reykháfinn í Firði.
Einar Einarsson liggur ekki á liði sínu,
og ef bornar eru saman dagbækur „Óð-
ins“ og „Ægis“ fyrsta starfsár beggja,
mun koma í ljós, að „Ægir“ hefir sízt
legið meira i höfnum, heldur en „Óð-
inn“ sem íhaldið lætur þó óátalinn með
vinnubrögð sin, eins og líka er rétt. En
það sama réttlæti mætti gjarnan ná til
„Ægis‘ líka.
Sumir sjómenn setja það út á Einar
H. Einarsson, að hann fari ekki inn á
skemmtilegar hafnir, þar sem hægt er að
koma upp dansskemmtunum. E. H. E.
var eklci sendur til að skjóta niður
reykháfinn og ef hann heí'ir gert það,
hefir hann ekki að neinu leyti gert það
á kostnað skyldustarfs síns, landhelgis-
varnanna. (PO: Svo þetta var þá ekki
slúðursaga!) SVO: Jú, að „Ægir“ hafi
verið sendur til þess.) íhaldsmenn
bjuggu til þá lygasögu, að „Ægir“ hefði
ekki komizt til strandstaðar „Þórs“ í
tæka tíð, af því að hann hefði verið að
skjóta niður reykháfinn í Firði. En sann-
leikurinn er sá, að „Ælgir" lá í ofviðri inn
á Mjóafirði, er strandið bar að höndum.
„Óðinn“ var undir Ingólfshöfða og
greindi eigi skeyti þau, er honum voru
send héðan um kveldið, og á Mjóafirði
heyrðust skeytin ekki fyrr en undir dög-
un. Var með öllu óhugsandi að fara á
móti veðri þá nótt, en þó var farið af stað
á vettvang strax um morguninn.
Hv. 1. þm. Reykv. kom að læknamál-
inu og talaði um veitingu Keflavíkurhér«
aðs. Ég get verið stuttorður um það mál.
Hér stendur deilan um hið sama og víða
annars staðar: gömlu og ungu mennina.
En fólkið er nú svona hlálegt, að það
treystir ungu læknunum betur. Það er
sama sagan og um prestana. Ungu prest-
arnir bera nálega ávallt sigur af hólmi í
baráttu við gömlu prestana. Læknarnir
hafa ekki ennþá getað sætt sig við að hið
sama gangi yfir þá. Þeir hafa ekki getað
sætt sig við, að maður, sem er farinn að
þreytast og stirðna í sinni mennt, verði að
þoka fyrir öðrum með óslitnum kröftum
og meiri menntun. En þetta er að verða
liin almenna skoðun fólksins. Út af
þessu hafa gömlu Iæknarnir orðið
óánægðir og gert hin óliklegustu mann-
skemmdaverk, sem reynslan er að visu
þegar búin að sýna, að urðu þeim til lít-
illar gleði. Gömlu læknarnir geta ekki
hugsað sér þann möguleika, að fólkið
hafi vaxandi áhrif á veitingu læknisem-
bætta. Þeim ætti þó að vera ljóst, að hér í
Reykjavík krefst ahnenningur þess, að
ráða hváða lækni hann notar. Hér er
stórt sjúkrasamlag, þar sem fólk fær
læknishjálp fyrir borgun úr félagssjóði.
Nii myndi náttúrlega verða ódýrast, að
semja við einn lækni eða tvo um þessa
hjálp. En það er þýðingarlaust; fólkið
heimtar að ráða hvaða lækni það notar.
Einn vill hafa þennan og annar hinn, og
sjúkrasamlagið verður að borga hvaða
lækni sem er, sem einhver félagsmaður
vill nota. En þessir sömu læknar álíta
þó, að fólk eigi engu að ráða um val á
íækni, sem það verður ef til vill að sitja
uppi með í mannsaldur.
Framh.
Alþingismenn eru nú flestir farnir
heimleiðis, þeir sem heima eiga utan
Reykjavíkur. Tóku nokkrir norðanþing-
menn sér far með varðskipinu Ægi til>
Borgarness í gær og fara landveg þaðan.
Framsóknarfélag Borgfirðinga heldur
almennan landsmálafund í Borgarnesi í
dag, -og mætir Jónas Jónsson ráðherra
þar af hálfu B-listans.
Ritstjóri: Gísli Guðmundsson,
Hólatorgi 2. Sími 1245,
Prentsmiðjan Gutenberg.