Tíminn - 11.02.1937, Qupperneq 2

TlMiítR
Rðkbrot Jóns !rá
1 blaði því sem iitla íhaldið
gefur út, 53. tbl. f. á. birtist
grein um kjötsöluna 1935.
Greinin var full af rangfærsl-
um og ósannindum og neydd-
ist ég því til að svara henni í
Tímanum 80. des. f. árs. Þar
hrakti ég ósannindin lið fjrrir
lið og gerði grein fyrir hinu
rétta. Þessu hefir Jón frá
Stóradal reiðst, því að nú skrif-
ar hann aftur grein í blað sitt
30. janúar. Hann reynir þó llt-
ið að rökræða málið, en því
meir að setja saman eitthvað,
sem hann heldur, að geti verið
mér persónulega til óvirðing-
ar. Þetta er gamla ráðið, sem
rökþrota menn grípa til, að
reyna að leiða athyglina frá sér
og málefninu og að einhverju
öðru. Það er samboðið Jóni.
Hann hefir aldrei verið vandur
að meðulum, og æfinlega verið
nokkuð sama, hvort hann segði
satt eða ósatt.
Kjötverðið. Þvi hefir verið
iiaidið fram í blaði Jóns, að
hækkað kjötverð til bænda
stafaði einungis af hækkuðu
kjötverði á erlendurn markaði.
Ég sannaði að þetta var ósatt.
Benti á að saltkjötið hafði
hækkað á erlendum markaði
um 9,5 aura pr. kg., en til
bænda um 16,2. Munurixm 6,7
aurar pr. kg. stafaði eingöngu
af skipulagningunni. Ég benti
á að erlenda freðkjötsverðið
hefði hækkað um 4 aura pr.
kg., en verðið til bænda um
12,8. Munurinn 8,8 aurar pr.
kg. var að þakka skipulagnlng-
unni og starfi kjötverðlags-
uefndar.
Og nú er svo komið, að jafn-
vel Jón frá Stóradal virðist
skilja þetta. Hann er nú alveg
hættui* að halda ósannindunum
fram. En ætli íhaldið láti nú
samt ekki Þorstein Briem end-
urtaka ósannindin um þetta,
)• ogar eldhúsdagaumræðurnar
\erða á Aiþingi? Við bíðum og
sjáum til.
Eyðilegging berta innienda
markaðsins. En pc að Jón sé
nú búinn að skilja það, að salt-
kjöts- og freðkjötsverðið til
bænda hafi hækkað vegna
skipulagsins, þá heldur hann
því enn fram, að kjötverðlags-
nefnd hafi eyðilagt „bezta
markaðinn“, en svo nefnir hann
markaðinn í Reykjavík. Þó hefi
ég sýn't honum og sannað, í
fyrri grein minni, að þetta eru
ósannindi, annaðhvort sögð vís-
vitandi, eða þá af mjög lítilli
þekkingu á þessum málum.
Ég sýndi Jóni, að verð það, sem
Sf. Sl. ákvað að borga bændum
fyrir kjötið haustið 1935, væri
ekki 8ambærilegt við verð það,
sem kaupfélögin greiddu að
endaðri sölu. Þessu reynir Jón
nú að mótmæla en án allra
raka. Nú skal ég segja Jóni
það, að vafalaust veit enginn
þetta betur en Helgi Bergs, en
hann las fyrri grein mína yfir,
og var I einu og öllu samþykk-
Ur þvi, sem ég þar sagði um.
Sf. Sl. Dettur nú Jóni í hug,
að nokkur haldi að hann sé bet-
ur inni 1 starfsháttum og fyrir-
komulagi Sf. Sl. en Helgi
Bergs? Ég vildi ráða honum til
þess að fá Helga til að setja
hann inn í málið, en þá verður
hann að hafa viljaþrek til að
vera nógu lengi við nám hjá
Helga 1 þessu, en má ekki
hlaupa burt að námi hálfnuðu.
Jón heldur því fram móti
betri vitund, að verð Sf. Sl. til
bænda hafi alltaf verið hæsta
verðið, þar til kjötverðlags-
nefnd kom til sögunnar. 1 fyrri
grein minni hefi ég þó sýnt
honum fram á, að þetta er ekki
rétt. Árið áður en kjötverð-
lagsnefndin varð til, borgaði
Sf. Sl. bændum 68 aura pr. kg.,
þá var freðkjötsverðið á er-
lendum markaði 78 aurar pr.
kg. eða 10 aurum hærra. Þó
segir Jón það lægra. Hér segir
hann því ómótmælanlega vísvit-
andi ósannindl.
Verðjöfnunargjaldið. Ég hefi
heyrt Jón á fundi á Skeggja-
stöðum í Flóa telja verðjöfn-
unargjaldið ósanngjamt og of
hát't. Ég hefi heyrt hann á
Fossvöllum á Fljótsdalshéraði
halda því fram, að verðuppbót-
in, sem bændur fengju vegna
greiðslu verðj öfnunargjaldsins,
væri of lítil. Ég hefi því sjálf-
Ungmennafélögin
og oíbeldisstefnur nátímans
L
Nýlega hefir viljað það atvik
til í stærsta heimavistarskóla
landsins, Laugarvatni, að fá-
einir nemendur, sem haldnir
voru af sýki beggja ofbeldis-
stefnanna, gerðu sig seka í þre-
földu broti á aga skólans og
háttum góðra nemenda. Þeir
söfnuðu undirskriftum um upp-
reisn móti skólastjóranum og
vildu koma fram við hann op-
inberri skoðanakúgun. Þeir
stukku úr skólanum, í hefndar-
skyni, er þeir gátu ekki komið
vilja sínum fram. Þeir fóru
ekki aðeins í óleyfi skólastjóra,
heldur í beinu banni hans í
burtu í tvísýnu veðri yfir tvo
fjallvegi um Þingvöll til
Reykjavíkur. I höfuðstaðnum
tóku æsingamenn kommúnista
tveim höndum við sínum pilt-
um héldu með þeim leynifundi
dag eftir dag, og sendu þá síð-
an gangandi yfir tvo sömu
fjallgarðana til Laugarvatns í
því skyni að koma þeim inn í
óleyfi skólanefndar og kennara
J og nota tímann til vors til að
ala á undirróðri og uppreisn og
sýkja fleiri unglinga með fávís-
legum hugarórum sínum.
Strokupiltamir lágu nú þrjá
daga upp á fyrverandi skóla-
systkinum sínum, með litlum
manndómi eða rausn. Þeir not-
uðu tímann til að framkvæma
þann undiróður, sem þeir frek-
ast gátu og tókst að fá með sér
þrjá drengi sem haldmr voru
af ofbeldisdraumsjónum þræl-
kúgaðrar þjóðar 1 fjarlægu
landi. Auk þess veik burtu með
þeim unglingsstúlka, systir
eins af piltunum, sem viku
burt.
Tvö hin fyrri brot hlutu í
hvaða skóla sem hafði sæmi-
lega yfirstjóm að varða endan-
legri burtför. í engum skóla er
hugsanlegt að halda siðuðu
samlífi, þar sem nemendur
segja kennumm sínum fyrir
um hvað þeir eigi að hugsa og
taia. 0g brotthlaup nemenda úr
skóla í fullu óleyfi og banni
skólastjómar, framkvæmt &
Stóradal
ur heyrt Jón tala tungum
tveim. Mætti vera það hefði
einhver áhrif, og betra er að
iðrast seint en aldrei.
Stjómarráðið lætur endur-
skoða reikninga kjötverðjöfn-
unarsjóðs og vafalaust birta
þá. Gefst Jóni þá færi á að sjá
þá og gera við þá sínar athuga-
semdir.
Framleiðslukostnaðurinn. Nú
er Jón búinn að sjá það, að
gæruverð og ullarverð hafa
áhrif á framleiðsluverð kjöts-
ins, eins og það hefir verið
reiknað út. Það er strax í átt-
ina. Nú er haxm líka búinn að
sjá, að framleiðsluverð B. I.
nefndarinnar hefir verið of
hátt, en ekki búinn að átta sig
á því til fulls, hve mikið það
sé. Heldur þó helzt, að það sé
51/2 eyrir pr. kg. þetta er líka
spor í áttina.
Nú skal ég hjálpa Jóni til að
átta sig betur á þessu.
Nefndin reiknaði með 75
aura verði á gæm kg. Nú hefir
gæmverðið hækkað um nál.
helming. Getur Jón svo séð
hvei-ju það munar, þegar ég
segi honum, að kílógramm í
gærum fæst að meðaltali fyrir
hver 5 kg. í kjötþunga. Ullin
er nú á aðra krónu hæxri I
verði en nefndin reiknaði með.
Meðaldilkur er nú á annað kg.
skrokkþyngri en nefndin reikn-
aði með. Með þessu ætla ég að
Jón geti séð, að hafi niðurstöð-
ur B. I. nefndarinnar verið
réttar, þá er framleiðsluverðið
nú um eína krónu, og hafi
framleiðsluverð Guðmundar
Jónssonar verið rétt, þá er það
komið niður í nál. 90 aura,
hvortveggja að óbreyttum
kostnaði við ærfóðrið.
Síðast grípur Jón til þess, í
vandræðum sínum, að fullyrða
að kaup hafi hækkað 1985, og
framleiðsluko3tnaður ærixmar
því aukizt það ér. Ég hefi ekki
enn getað rannsakað þetta fyr-
ir landið í heild, en ætla mér
að gera það. En ég er búinn aö
rannsaka Húnavatnssýslur. Ar-
in 1934 og 1985 eru þar i hér-
að um 200 kaupamerm lengri
eða skemmri tíma hjá bændum
þann hátt, að það geti vel kost-
að manntjón í illviðri á heiðum
uppi, er sízt léttari sök.
En hið þriðja, að ráðast í ó-
leyfi inn í heimili og rjúfa þar
heimilisfrið, getur varðað allt
að þriggja mánaða fangelsi, og
það engu síður þó að þjónustu-
piltar Stalins 1 Reykjavík
standi á bak við tilræðið.
n.
Hér á landi eru nú tvær er-
lendar ofbeldisstefnur, sem
sækja á æsku landsins. Inn-
byrðis eru þessar stefnur
fjandsamlegar. önnur ráðlegg-
ur æskunni, í nafni öreiganna
að gera úr sér einskonar ræn-
ingjaflokk, brjóta niður frdsi
landsins. lög þess 0g siðmonn-
ingu, og reisa A rústum þess
nýtt ofbeldisskipulag, þar sem
öllu frelsi er útrýmt, og þar
sem dutlungar grimmra og
ósiðaðra harðstjóra eru æðstu
lög. Hinn mannhópuriim vill
framkvæma allt hið sama frels-
isrán, sömu glæpi og koma á
samskonar kúgun. En þeir
vinna fyrir rfldsmennina. Tak-
markið með þeirra ofbeldi er
að koma öllum fátækum mönn-
um í þrældóm, grimmari og
siðlausari en þekkzt hefir slð-
ustu 2000 árin, sem sagan seg-
ir frá lífi hvítra tnanna.
og um 150 kaupakonur. Meðal
vikukaup karlmannanna er
bæði árin um 81 kr. og kven-
mannanna um 18 kr. Það eru
því ósannindi, hvað Húnavatns-
sýsiur snertir, að kaup hafi
hækkað 1935 frá því, sem það
var 1934.
Með þessu ætla ég þá, að ég
hafi enn á ný sýnt dæmi um
rangfærslur Jóns og rökþrot.
Hann hefir líka sjálfur fund-
ið rökþrot sín, þessvegna end-
ar hann grein sína á því að tína
til allt það, sem honum dettur
í hug að hann geti svert mig
með persónulega. Því mun ég
cngu svara. Ég mun yfirleitt
ekki láta fá mig til þess að
svara ósannindum, sem fram
eru borin um sjálfan mig. Þau
detta venjulega um sjálf sig, og
hitta oft þá, sem komu þeim
af stað. Og vel má Jón skemmta
sér við það mín vegna í póli-
tískri einveru sinni og vesal-
dómi, að setja saman sögur til
óvirðingar öðrum, og prenta
þær síðan í blaði sínu. Það er
áður alkunnugt, að íhaldið not-
ar það blað, eins og Nazista-
blaðið og Storm, til að koma á
framfæri greinum, sem það
ekki getur verið þekkt fyrir að
prenta í blöðum, sem það
gengst opinberlega við, sem
flokksblöðum. Ég öfunda Jón
ekki af hlutskiptinu. En það á
hann við sjálfan sig.
7. febr. 1937.
PáD Zóphðniasson.
Ferðamenn
ættu að akipta við Kaupfélag
Reykjavfkur. — Þar hafa þeir
tryggingu fyrii' góðum og ó-
dýx*um vöruxn.
Koiaverzlun
SIGURÐAR ÓLAFSSONAR
Simn.: Kol. Raykjavík. Simi 1933.
Ágiet herbergi
til leigu á Hverfisgötu 82
yfir lengri eða skemmri
tíma. — Hentugt fyrir
ferðafóik. — Simi 3454.
Báðar þessar ofbeldisstefnur
eru fámennar hér á landi og
raunverulega áhrifalausar, enn
sem komið er. En auk þess,
sem að framan er greint, fylg-
ir þeim alveg sérstök hætta.
Báðar stefnurnar eru alþjóð-
legar og þeir, sem fylgja þeim
utan „móðurlandanna'4 eru ætt-
jarðarlausir. Hinar litlu, ís-
lenzku deildir ofbeldisflokkanna
skoða sig standa undir stjóm
erlendra ríkja, og faka þaðan
skipanir. Þetta sést glögglega á
því, að hinir íslenzku ætt-
jarðarleysingjar snarsnúast op-
inberlega í framkomu sinni eft-
ir því sem húsbændur þeirra í
fjarlægum löndum skipa fyrir
út af valdastreiiu stórveldanna
og hemaðarbandalögum þeirra.
HL
Ofbeldissýkin nær til ung-
linga í nokkmm skólum í
Reykjavík. I menntaskólanum
liefir um mörg ár borið á hvor-
tveggja siðleysinu. Piltar úr
heimilum efnamanna aðhyllast
þá skoðun, að hneppa beri all-
an þorra vinnandi manna í
þrældóm, en hinir fylgja þeirri
stefnu, sem vill láta reka úr
landi menn, sem ekki fylgja
byltingarstefnu Lenins. En
þeim piltum, sem leyfa sér að
trúa á lýðræði og þau andlegu
Vegur yfir Öxaríjarðarheiðí
Það er nú tæp tvð ár síðan
þeir Valdemar Sveinbjörnsson
kennari og Indriði Hannesson
bílstjóri í Lindarbrekku réðust
i það stórrræði að brjótast með
bíl af þjóðveginum á Möðru-
dalsöræfum austur yfir óbyggð.
ina til Vopnafjarðar. Þetta
áform heppnaðist, og þar með
kom í ljós, að það myndi vera
tiltölulega ódýrt að koma
Vopnafjarðarhéraði í samband
við akvegakerfi landsins þessa
leið. Sumarvegurinn til Vopna-
fjai*ðar er nú ákveðinn 0g verð-
ur fyrir atbeina þingmanna
Norðmýlinga lagður í mjög ná-
inni framtíð. Samkvæmt áætl-
un vegamálastjóra á hann að
kosta 43 þús. kr., en tilboð hef-
ir raunar borizt vegamála-
stjóminni um að inna af hendi
ruðninginn í ákvæðisvinnu fyr-
ir allmiklu minna fé.
Þannig verður nú einangrun
Vopnafjarðar rofin á nokkuð
óvæntan og auðveldan hátt. En
á öðmm stað nærlendis eru á-
líka skilyrði og þó, að því er
virðist, fullt svo góð, til að
ryðja sumarveg, sem koma
myndi að svipuðu gagni og
Vonafjarðarvegurinn. Ég á hér
við veg yfir öxarfjarðarheiði,
sem koma myndi austursveit-
um Norður-Þingeyjarsýslu,
Langanesi og Þistilfirði, í sam-
band við aðal þjóðvegakerfið. I
þessum sveitum býr nú álíka
margt fólk og í Vopnafirði, og
slarkfær akvegur er þar nú,
þegar eftir byggðinni, alla leið
utan frá Heiði á Langanesi, um
45 km. leið, að Svalbarði í
Þistilfirði, sem er örskammt
frá heiðinni að ausrtanverðu.
Þegar þjóðvegurinn var
færður út í aðalbyggð Norður-
þingeyjarsýslu, fyrir rúmum
áratug, var í upphafi gengið út
frá því, að vegurinn yrði lagð-
ur frá Kópaskeri, kringum
Sléttu til Raufarhafnar og það-
an yfir svokallaða Hálsa til
Þistilfjarðar. Er vegurinn milli
Raufarhafnar og Kópaskers nú
kominn nokkuð áleiðis báðu
megin frá og verður væntan-
lega lokið áður en langt líður.
Hinsvegar hefir aldrei verið
unnið neitt að vegarlagningu
yfir Hálsana, enda þótt all-
meðmæli, sem beztu menn álf-
unnar hafa barizt fyrir í 7 ald-
ii* og skörungar Islands síðan
um 1750, þykir þar þröngt fyr-
ir dyrum. I skóla Ágústs
Bjamasonar gætir nokkuð þess-
ara öfga, en í verzlunarskólan-
um er svarta ofbeldið alráð-
andi. Hafa nemendur þaðan um
mörg ár sýnt hugarfar sitt
með opinberum ruddaskap við
fjálslynda menn, svo sem for-
mann Sambandsins, Ingólf heit-
inn Bjamarson, fáum dögum
áður en hann andaðist. En svo
sem til að vega á móti þessu,
hafa vinir Stalins kastað ást-
araugum á kennaraskólann og
er það vitanlegt, að um nokk-
ur undanfarin ár hafa læri-
sveinar hans sent þangað
nokkra menn árlega til að
fræða nemendur í kyrþey um
þann fagnaðarboðskap hinna
austrænu ofbeldismanna. Er
talið að úr útbreiðslusjóðum
erlendrar þjóðar sé veitt fé til
að styrkja slíka menn til að
kenna litlum bömum.
Einn af þingmönnum íhalds-
ins sagði fyrir fáum dögum í
útvarpsræðu, að hver sá ung-
lingur, sem sýkist af hugarfari
þessara ofbeldislífsskoðana,
væri glataður mannfélaginu.
Og þetta er réttmæli. Takmark
beggja ofbeldisflokkanna er að
óárennilegt fyrir ýmsra hluta
sakir. Og sú skoðun mun alltaf
hafa átt formælendur, að leið-
in yfir öxarfjarðarheiði myndi
vera til muna auðveldari.
Á Alþingi s. 1. vetur bar ég
fram í neðri deild tillögu til
þingsályktunar um, að báðar
þessar leiðir yrðu athugaðar
og gerð áætlun um kostnað við
hvora fyrir sig. Tillagan var
samþykkt, og s. 1. vor var
lagt fyrir vegamálastjóra að
gera nefndar athuganir og
leggja fram álit um málið.
Álit vegamálastjórans liggur
nú fyrir og er í fáum orðum
sagt á þá leið, að hann telur
veginn yfir öxarfjarðarheiði
miklu ódýrari, 0g áætlar hann
lauslega um 30 þús. kr. eða 13
þús. kr. ódýrari en Vopnafjarð-
arveginn.
Er þó þess að gæta, að vegu-
málastjóri hefir enn ekki komið
því við að láta athuga þá leið
yfir austurhluta hdðarinnar,
sem greiðfærust mun vera, er.
það er að fara upn úr Einars-
skarði, eftír fjallgnrðinum
norðan Garðí/Jals. Þá L-ið fór
Friðjón bílst: '•.*■ Hrauntanga
í íyrrasumav, því að harn liafði
þá í hyggju að komast með
bíl austur til Þistilfjarðar, og
telur hann f jallgarðinn bílfæran
að mestu án nokkurra aðgerða
út á móts við Brekknakot í
Þistilfirði.
Vegur yfir öxarfjarðarheiði
myndi hafa mikla þýðingu, ekki
einungis fyrir byggðina austan
heiðar og þá, sem við hana
þurfa samband að hafa, heldur
einnig fyrir Norður-Þingeyjar-
sýslu sem heild. Fram að þessu
hefir hin veglausa óbyggð
raunverulega skipt sýslunni í
tvö héröð, að ýmsu leyti ólík og
framandi hvort öðru. Þegar
vegurinn kemur yfir öxar-
fjarðarheiði — en fyr ekki —
verða sveitimar austan heiðar
og vestan loksins eitt og sama
hérað með því félagsmála- og
menningarmálasamstarfi, sem
æskilegt er og fyr hefði þurft
að vera.
Gísli Guðmundsson.
s. Allt með Islenskuin skipum! *fi{
V... ' ' —------
rífa og eyðileggja umbætur,
sem forfeður þeirra hafa gert
með aldalöngu umbótastarfi og
margháttuðum fómum.
Það þarf ekki að fjölyrða
um hvað liggur eftir ofbeldis-
forkólfana hér á landinu. Ef'tir
þá liggur ekkert uppbyggjandi
starf, aðeins sundrung, illindi
og ruddaskapur og ókurteisi í
opinberum málflutningi. En
sameiginlega hafa þessir auðnu
leysingjar gert eitt átak. Þeir
gerðu upphlaup hér í bænum
fyrir ári síðan, og hindruðu í
nokkra daga umferð með bif-
reiðum út úr bænum. Að þess-
ari stigamennsku stóðu for-
kólfar „beggja hugsjónanna"
cg sýndu þannig sitt sameigin-
lega innræti: Að rífa niður hið
íslenzka réttarríki, sem byggt
er á lýðræðL
IV.
Fyrir þrjátíu ámm hófst hér
á landi hin þýðingarmesta
þjóðarvakning, sem gerst hefir
í landinu síðan á dögum Fjöln-
ismanna. Það var hreyfing
ungmennafélaganha. Það voru
æskumannasamtök, er stefndu
að því að gera þjóðina að
frjálsri menningarþjóð. Ung-
mennafélögin sköpuðu nýtt
tímabil í landinu. Nálega allar
framfarir, sem orðið hafa hór