Tíminn - 01.11.1938, Síða 2

238
TlMITVZV, þriðjMdagiim 1. nóv. 1938
60. blað
Þankar Jóns í Flóanum
Frá ierðum J. J. vestanhaís
|tmmn
Þriðjuduginn 1. nóv.
Hag'nýiíng’
iiskiflotans
Eins og kunnugt er, er nú
loks svo komið eftir 3—4 afla-
leysisár, að engar saltfiskbirgð-
ir eru nú óseldar í landinu. Gert
er ráð fyrir, að hægt hefði verið
að selja meiri saltfisk síðara
hluta ársins, ef til hefði verið.
Og á næsta ári ætti, af fram-
angreindum ástæðum, að verða
auðveldara um sölu en undan-
farið.
Það er því auðsætt mál, að
sjaldan hefir verið ríkari ástæða
til að hagnýta sem bezt salt-
fisksvertíðina en einmitt nú.
Það er áríðandi, að þar verði
engir möguleikar látnir ónot-
aðir.
En í því sambandi er full á-
stæða til að gera sér grein fyrir
því, hvernig ástandið er og hef-
ir verið í þessum efnum. íslenzki
fiskiflotinn er stór, miðað við
fólksfjölda. En það er ekki gagn
að stórum fiskiflota, ef meira
eða minna af honum liggur í
höfn mikinn hluta ársins. Stað-
hættir sjávarútvegsins hér á
landi eru hinsvegar þannig, að
nokkur hætta er á að svo fari,
a. m. k. öðru hverju. í einum
landshluta er aðallega vetrar-
vertíð, annarsstaðar fyrst og
fremst sumarvertíð. Til þess að
hægt sé að hagnýta aflann hvar
sem er og hafa sem mest af
fiskiflotanum í stöðugum gangi,
er óhjákvæmilegt að flytja
skipin milli landshluta, og þá er
ekki alltaf hægt að gera þau út
frá sama stað. Þessi flutningur
skipanna milli veiðisvæða hefir
raunar átt sér stað í nokkuð
stórum stíl. Sunnlenzkir botn-
vörpungar stunda síldveiði fyrir
Norðurlandi á sumrin (þó ekki
alltaf) og láta vinna afla sinn
í síldarverksmiðjum norðan-
lands. Vélbátar af Austfjörðum
eru gerðir út frá Hornafirði síð-
ara hluta vetrar, og stundum í
Vestmannaeyjum eða á Suður-
nesjum. Áður fóru Vestmanna-
eyingar oft með róðrarbáta á
norðanverða Austfjörðu eða á
Norðausturland á sumrin og reru
þar 3—4 mánuði. En það er
vafalaust, að þrátt fyrir þetta er
hagnýting fiskiflotans nú eng-
anveginn svo mikil sem skyldi.
Tímanum er kunnugt um, að
ríkisstjórnin hefir undanfarið
verið að afla sér gagna í þessum
efnum. Áætlun hennar er að
afla fullrar vitneskju um það,
hvernig einstök skip í flotanum
hafa verið notuð á undanförn-
um árum. Það mun koma 1 ljós
við þá athugun, að þó nokkuð
af skipum stundar eingöngu
síldveiðina að sumrinu, en ligg-
ur ónotaður í höfn eða uppi á
þurru landi alla aðra tíma árs-
íns. Margir vélbátar stunda
veiði hálft árið eða svo. Annað-
hvort misseri eru þeir ónotaðir.
Hér þarf að verða breyting á.
Það er svo, að mestan hluta
ársins er hægt að fá afla úr sjó
einhversstaðar við landið. Þenna
möguleika verður að nota betur
en nú er gert. Aukning fram-
leiðslunnar er hið eina varan-
lega úrræði í gj aldeyrismálum
þjóðarinnar. Og þegar hægt er
að selja, má hún ekki við því að
láta nokkra sjófæra fleytu
liggja ónotaða.
íslenzki fiskiflotinn er nú,
samkvæmt upplýsingum frá
Piskifélagi íslands, sem næst
því er hér segir: Togarar 37,
önnur fiskiskip yfir 100 rúm-
lestir 14, fiskiskip 30—100 rúm-
lesta („línuveiðarar“ og vél-
bátar) 89, vélbátar með þiljum,
undir 30 rúml. 474. Opnir vél-
bátar munu vera 500—600 tals-
ins.
Heildarrúmlestafjöldi þil-
skipafiskiflotans er þessi: Skip
yfir 100 rúmlestir alls 14821
rúmlest. Skip, 30—100 rúmlestir,
alls 4610 rúmlestir. Skip undir
30 rúml. alls 5780 rúmlestir.
Það mun vera eitthvað til í
því, að menn eigi oft á tíðum
Ég sé það í ísafold minni, að
hún heldur, að bréfkaflarnir
mínir séu eftir Magnús Torfa-
son. Ekki nema það þó, að líkja
mér við sjálfan sýslumanninn.
Það er eins og ísafold minni hafi
þótt það nokkuð gott hjá mér,
enda þótt sumt af því væru að-
finnslur við hana, blessaða, og
hennar menn. Kannske hún taki
það þá til greina.
Hér komu í sumar tvær stúlk-
ur úr Reykjavík og skildu eftir á
rúminu mínu dagblaðstetur utan
af brauði. Þetta blað hét Vísir,
og er prentað í Reykjavík. Þar
las ég langa ræðu, sem maður
að nafni Knútur hafði haldið á
skemmtun einhversstaðar ná-
lægt Reykjavík. Þar stóð, að
Sjálfstæðisflokkurinn ætti land_
ið, þar sem skemmtunin var
haldin. Og mér finnst það mynd-
arlegt af flokknum að reyna að
eignast jörð. Hann rekur þar þá
sj álf sagt f yrirmyndarbúskap
fyrir bændur.
Ekki var þó þessi ræða Knúts
um búskap eða neitt þessháttar.
Og efnið í henni var svoleiðis,
að ég spurði kunningja minn,
sem hefir átt heima í Reykjavík,
hvaða maður þessi Knútur væri.
Hann sagði: Það er þessi, sem
þeir Sjálfstæðismenn 1 Húsavík
fyrir norðan kusu fyrir prest um
árið. Og það var hann, sem
skrifaði í hann Stefni hjá hon-
um séra Magnúsi, greinina þessa,
sem þeir voru allir að tala um á
kosningafundum fyrir þrem ár-
um.
Ég hugsaði þá strax: Auðvitað
er þessi Knútur Sjálfstæðismað-
ur úr því að hann fær að skrifa
hjá séra Magnúsi og heldur ræð-
ur á þeirra landareign. Svo skrif-
aði ég séra Magnúsi og bað hann
að senda mér heftið. Hann gerði
það strax með næsta pósti og
minntist ekki á borgun. Það varð
nú samt ekki úr því, að ég læsi
þetta fyr en seint í sláturtíðinni.
En ég verð að segja það, að
mér finnst þessar kenningar
Knúts hreint ekki fallegar kenn-
ingar, og h''orki fyrir prest né
stjórnmálamann. Og ekki held
ég, að Sjálfstæðisflokkurinn
verði vinsæll, ef hann fer að
haga sér eins og þar er sagt.
Knútur bannar Sjálfstæðis-
mönnum að gefa andstæðingun-
um rétt eins og hann kallar það.
erfitt með að reka útgerð í fjar-
lægum landshluta, sæti hörðum
kjörum o. s. frv. En vel gætu
þar verið möguleikar til úrbóta,
ef allir, sem hér gætu átt hags-
muna að gæta, tækju höndum
saman. Og sérstaklega er ástæða
til að gjörathuga þetta mál
fyrir næstu saltfisksvextíð á
Suðurlandi.
Um mánaðamótin síðustu
stóðu sakir þannig í alþjóða-
málum, að búið var að gera
„friðar“samningana í Miin-
chen, þar sem fallizt var á
kröfur Þjóðverja til landa í
Tékkóslóvakíu. Pyrstu daga
októbermánaðar fór þýzki her-
inn inn í Súdetahéröðin. Pór
hernámið friðsamlega fram, að
því leyti, að engir árekstrar
urðu milli hinna þýzku og tékk-
nesku hersveita. En fjöldi
manna úr Súdetahéröðunum
flýði undan hakakrossinum
austur á bóginn inn á það svæði,
sem enn er undir yfirráðum
stjórnarinnar í Prag. Voru það
einkum jafnaðarmenn og fólk af
Gyðingaættum, er flýði Súdeta-
héröðin. Miklir erfiðleikar eru á
að sjá þessu flóttafólki farborða,
og telur tékkneska stjórnin það
eigi á sínu valdi. Pjársöfnun var
hafin í Bretlandi í þessu skyni
undir forystu borgarstjórans í
London, og fór borgarstjórinn
til Prag til að koma skipulagi á
þessa starfsemi. Sýndi það sig
við þessa fjársöfnun, að Tékkó-
slóvakía átti mikla samúð hjá
hinni brezku þjóð. Henlein hef-
ir verið skipaður yfirmaður Sú-
detahéraðanna.
Strax eftir fundinn í Mun-
chen barst út sú frétt, að dr.
Benes myndi segja af sér for-
setatign í Tékkóslóvakíu. Sú
fregn reyndist rétt, og lagði
forsetinn niður völd snemma í
Þetta er nú reyndar hálfgerð
danska eins og stundum í ísa-
fold, en það þýðir, að þeir eigi
ekki að viðurkenna, að þeir, sem
hafa aðrar skoðanir, geti nokk-
urntíma haft á réttu að standa.
Pyr mega nú vera ósköpin, en
ekki nóg með það. ísafoldar-
mönnum er skipað að fyrirlíta
andstæðingana, því að þeirra
gerðum ráði tóm „illmennska“.
Og svo ráðleggur Knútur sínum
mönnum að sýna af sér, sem
mest ofstæki í öllum málum.
En ekki var það svo sem betra,
sem þessi sami Knútur sagði hjá
séra Magnúsi fyrir þrem árum.
Þar sagði hann, að hér á landi
yrði að koma á ritskoðun eins og
í Þjóðverjalandi og að það væri
bara vitleysa að láta almúgann
segja meiningu sína eftirlits-
laust. Ekki skilst mér þó, að
hann hafi neitt á móti því, að
fólk tali illa um þá stjórn, sem
nú er í landinu. En ef ísafoldar-
menn komast í stjórnina, þá
eiga allir að vera skyldugir til
að tala vel um hana. Annars
eiga þeir að fara í tugthúsið.
Mér er spurn: Er hugsunar-
háttur ísafoldarmanna virki-
lega orðinn svona göróttur?
Mér sýnast þeir þá vera að verða
fullt eins hættulegir og kom-
múnistar fyrir þann uppvaxandi
ungdóm. Ætli það geti verið, að
alþingismenn í flokknum séu
orðnir ánetjaðir þessum ó-
þverra? Mér detta í hug menn
eins og Eiríkur á Selfossi, Pétur
á Akranesinu, Jón á Akri eða
sýslumaðurinn í Búðardal. Ég
er alltaf að vonast eftir, að
þeir skrifi á móti þessu í ísa-
fold. Það hefir ekki orðið ennþá.
En ef þeir ætla að þegj a, þá verð
ég að segja það, að ég er forviða,
hvað svo sem öðrum líður.
Til mín komu um daginn
rekstrarmenn úr Reykjavíkur-
ferð og sögðu mér, að bræðurn-
ir í Kveldúlfi væru nú aftur
farnir að byggja, og það ekki
neitt slorlega, skildist mér. Það
er þá vonandi, að þeir séu farnir
að geta borgað af skuldum,
aumingjarnir, úr því að þeir
hafa svona ráð á peningum.
Ekki getur ísafold samt neitt
um það, að þeir séu farnir að
græða, en það er kannske bara
lítillæti. Því að aldrei hefir ver-
ið neitt lát á henni með það, að
þetta væru strangréttvísir
menn.
Ég er að hugsa um að reyna
að akast á búnaðarþingskosn-
inguna á sunnudaginn kemur.
Það munar líklega ekki mikið
um mitt eina atkvæði. En ég
ætla samt ekki að kjósa þá, sem
hafa þá stefnu að taka af mér
kosningarréttinn. Kannske dett-
ur mér svo eitthvað í hug í
næsta mánuði.
október. Nú er hann í Bretlandi,
en hefir verið boðinn vestur um
haf til að flytja við amerískan
háskóla fyrirlestra um lýðræði.
í þýzkum blöðum hafði um það
leyti, sem samkomulagið náðist
milli stórveldanna, verið haldið
uppi ákaflega hörðum árásum
á dr. Benes. Og dr. Benes mun
hafa séð, að Tékkóslóvakíu
myndi ekki henta það í hinu
nýja hlutverki sínu, að hann
væri við völd. En stjórn Tékka
hefir eftir hið mikla afhroð,
tekið þann kostinn, sem hún
átti skárstan úr því sem komið
var: Að leita vináttu við Þýzka-
land. Eftir að vinirnir brugð-
ust, reynir hún nú að gera höf-
uðóvininn sér að vini, enda
hafa nú Þjóðverjar allt hennar
ráð í hendi sér. Má gera ráð
fyrir, að tékkneska ríkið verði
hér eftir aðeins skjólstæðingur
Þýzkalands og breyti stjórnar-
háttum sínum meira eða minna
að þýzkri fyrirmynd. Sér þess
þegar ýms merki.
Rétt eftir fundinn í Múnchen
gáfust Tékkar upp fyrir Pól-
verjum og afhentu þeim héraðið
Teschen. En kröfur Ungverja á
hendur Tékkóslovakíu eru enn
óútkljáðar en verða lagðar í
þýzk-ítalska gerð. Ungverjar og
Pólverjar vilja gjarna fá sam-
eiginleg landamæri þar sem nú
er austasti hluti Tékkóslóvakíu.
En talið er, að Þjóðverjar láti
sér fátt um finnast, því að þeir
vilja gjarnan eiga opna leið um
Undanfarna mánuði hefir
Jónas Jónsson alþm. verið á ferð
um langflestar helztu byggðir
Vestur-íslendinga. Lesendum
Tímans er þegar nokkuð kunn-
ugt, af fregnum úr vestur-ís-
lenzku blöðunum, hve viðtök-
urnar, sem höfuðborg Vestur-
íslendinga, Winnipeg, og ná-
grenni hennar, bjuggu honum,
voru einstæðar, jafnvel á hinn
risavaxna mælikvarða vestur-
íslenzkrar gestrisni. — En ekki
hefir för hans um hinar strjálu
byggðir íslendinga í Vestur-
Canada og á Kyrrahafsströnd,
beggja megin landamæranna,
verið síður athyglisverð. Jónas
Jónsson er nú fyrir alllöngu
snúinn þaðan heim á leið, en
kanadisk og bandarísk blöð, sem
nú eru að berast frá löndum
vestur á Kyrrahafsströnd, bera
þess ljósan vott, að um allt það
flæmi hefir „þessi sendiherra
gagnkvæmrar samúðar" — eins
og eitt stórblað Kyrrahafs-
strandar kemst að orði um
hann, — farið óslitna sigurför.
Þessi bHöð sýna, að sú sigurför
hefir ekki einungis átt sér stað
um hinar fámennari borgir og
bæjafélög, þar sem íslendingar
eru tiltölulega æði margmennir
eins og t. d. er í Blaine, Point
Roberts og Bellingham, heldur
engu síður um stórborgirnar, t.
d. Vancouver í British Colum-
bia, Portland, Oregonríki, og
Þar sem skilyrði eru góð til
kartöfluræktar, er vafasamt að
nokkur önnur framleiðslugrein
landbúnaðarins gefi jafn góðan
arð. Valda þessu kartöflulögin
og skipulag það, sem komið hef-
ir verið á söluna.
Þá er ennfremur sú ástæða til
að leggja áherzlu á aukna kar-
töfluframleiðslu, að hingað til
höfum við orðið að eyða hundr-
uðum þúsunda árlega af hinum
takmarkaða gjaldeyri, til þess
að kaupa þessa nauðsynj avöru
frá öðrum löndum, og það þrátt
fyrir að kartöfluneyzla er hér
langtum minni heldur en í ná-
grannalöndunum.
Hornfirðingar eru hinir einu,
s(em framleitt hafa kartöflur í
stórum stíl, umfram heimilis-
not. En nú virðast menn í öðr-
um byggðarlögum vera farnir
að gefa þessari arðsömu rækt-
un gaum. Veit Tíminn um tvo
bændur í Rangárvallasýslu, sem
í sumar tóku að rækta kartöfl-
ur i stórum stíl, þá Sighvat og
Magnús í Ártúnum í Vestur-
Tékkóslóvakíu austur til olíu-
linda Rúmeníu við Svartahaf.
Deila er nú hafin milli Þýzka-
lands og smáríkisins Lithauen
út af þýzka minnahlutanum í
Lithauen. Mun þar e. t. v. næstu
tíðinda að vænta. Samhliða eru
nú settar fram í þýzkum blöð-
um kröfur um, að Þjóðverjum
verði skilað nýlendum þeim, er
af þeim voru teknar í heims-
styrjöldinni. En þar er mál, sem
viðkvæmara er Bretum en
sjálfstæði Tékkóslóvakíu, því að
Bretland eða brezk samveldis-
lönd (Suður-Afríka) ráða yfir
miklu af þessum nýlendum.
Síðan Þjóðverjar höfðu sitt
mál fram í Tékkoslóvakíu, hafa
þeir færzt mjög í aukana við-
skiptalega í Suðaustur-Evrópu.
Hefir þýzki verzlunarmálaráð-
herrann, dr. Funk, verið á ferða-
lagi suður um allan Balkanskaga
til að gera samninga og tryggja
verzlunarsambönd Þjóðverja. —
Sjálfsagt verður þetta á kostnað
brezkra verzlunarhagsmuna í
þessum löndum.
Talið er, að brezk-ítalski sátt-
málinn sé í þann veginn að
ganga í gildi. Hefir Mussolini, til
þess að svo mætti verða, flutt 10
þús. sjálfboðaliða heim frá
Spáni. Er og til mikils að vinna
fyrir hann, þvi að eitt af samn-
ingsatriðunum er viðurkenning
Breta á yfirráðum ítala í Abes-
siníu. Á Spáni hafa engin stór-
tíðindi orðið í þessum mánuði.
í Kína-styrjöldinni unnu
Seattle í Washingtonríki, þar
sem íslendingar eru að höfða-
tölunni til, sem einstakir drop-
ar í hafsjó.
Til fróðleiks þeim, sem nokk-
uð eru kunnugir vestanhafs, og
þeir eru nú ekki allfáir hér, má
geta þess, að í Blaine var mót-
tökunefndin skipuð síra Albert
E. Kristjánssyni (form.), And-
rési Daníelson ríkisþingmanni,
Jóni Víum eldra, síra Halldóri
E. Johnson, P. B. Peterson, J.
Straumfjörð og P. Finnson. —
Borgarstjórinn, mr. Sheets, og
tveir aðrir embættismenn voru
fulltrúar bæjarins við móttök-
una. J. J. var gestur Mr. og Mrs.
Jóns Víum eldra, en tók einnig
á móti heimsóknum hjá Mr. og
Mrs. J. O. Magnússon. — Auk
annars bauð móttökunefndin J.
J. 1 bílferð upp Table Mountain,
til þess að njóta hinnar stór-
fenglegu háfjallafegurðar frá
efstu brúnum þess.
í Seattle var einn þátturinn í
starfi móttökunefndarinnar bíl-
ferð til hinnar tröllauknu virkj-
unar við Coulee Dam og einnig
um hlíðar fj allakonungsins Mt.
Rainier. Móttökunefndina í
Seattle skipuðu K. S. Thordar-
son (form.), A. S. Sumarliðason,
J. Magnússon, J. H. Straum-
fjörð, K. S. Prederick og dr. Jón
S. Árnason frá Skútustöðum, en
að hans heimili gisti Jónas Jóns-
son meðan hann stóð við í
Seattle.
Landeyjum. Fengu þeir sínar
200 tunnurnar hvor að uppskeru
í haust og munu hvor um sig
hafa selt kartöflur fyrir allt að
4 þúsund krónum.
Samkvæmt góðum heimildum
ætti, hreinn arður af því að
rækta kartöflur í einum ha.
(ca. 3 dagsláttur) að vera um
1000 kr„ en þá er ekki reiknað
með kostnaði við girðingar né
áhöld. En hinsvegar er þá búið
að reikna með þúsund krónum
í vinnulaun manna og 150 krón-
um í vinnulaun hesta, dagsverk
manna reiknað á 8 kr. og hesta
á 3 kr. Skal þess getið, að út-
sæðið, 25 tunnur, er í áætluninni
reiknað á 32 kr. tunnan, en það
verðlag er gizkað á að verði á
útsæði í vor. Loks hefir verið
reiknað með 400 króna áburðar-
kostnaði, hvort sem hann yrði
að meira eða minna leyti að-
keyptur, og að sjálfsögðu hefir
verið reiknað með ýmsum öðrum
kostnaði.
Ekki er í þessari áætlun gert
ráð fyrir meir en 200 tunna
Japanar mikla sigra síðara
hluta októbermánaðar. Tvær
kínverskar stórborgir, Hankow
og Kanton, féllu í hendur þeirra.
Hankow hafði um hríð verið
aðsetur kínversku stjórnarinn-
ar, eftir fall Nanking, en nú
hefir stjórnin flutt sig lengra
inn í landið. Kanton er hafnar-
bær og ein af mestu verzlunar-
borgum Austurlanda, og hafa nú
Japanar svo að segja allar hin-
ar kínversku hafnarborgir á
sínu valdi. Vopnaflutningar til
Kína verða nú að fara fram
landveg frá Rússaveldi eða ný-
lendum Frakka í Austur-Ind-
landi.
Gizkað er á það, af þeim sem
tölur nefna í. þessu sambandi,
að fallin muni nú vera í styrj-
öldinni % milljón japanskra
hermanna og lý2 milljón kín-
verskra. Hitt veit sjálfsagt eng-
inn, hversu margt farizt hefir
af kínverskum borgurum af
völdum styrj aldarinnar. Skelfi-
legast hefir ástandið verið í
stórborgum þeim, er komizt
hafa á vald Japana. Sumstaðar
hafa vatnsleiðslur verið eyði-
lagðar og fólk þjáðst af þorsta
og hungri. Hinar ægilegu loft-
árásir hafa látið eftir sig heila
borgarhluta í rústum og þús-
undir dáinna og limlestra
manna. Kínverjar hafa þó ekki
enn látið hugfallast. Rétt eftir
fall Hankow-borgar lýsti Chi-
ang Kai Shek yfir því, að þjóð-
in myndi aldrei gefast upp fyr
en Japanir væru sigraðir.
Heita má, að sæmileg tíð hafi
verið um land allt í október-
Jón á Akrí
afneítar Thor Thors
Jón á Akri.vill ekki kannast
við fullyrðingar á Alþingi um að
skuldir við útlönd hafi hækk-
að um „milljónatugi“ 1934—’35.
Thor Thors stóð fyrir fullyrð-
ingum þessum og Jón á Akri
vísaði til þeirra.
Blekkingar þessar voru byggð-
ar á því, að bera saman ger-
samlega ósambærilegar tölur
Skipulagsnefndar annarsvegar
og Hagstofunnaf hinsvegar. Svo
mjög blöskraði mönnum þessi
notkun heimildanna, að meira
að segja andstæðingur ríkis-
stjórnarinnar, Arnór Sigur-
jónsson, fann sig knúinn til þess
að mótmæla henni f. h. Skipu-
lagsnefndar.
Jón lætur birta eftir sig ræðu-
stúf í Mbl., sem á að afsanna
það, að hann hafi farið með
rangar fullyrðingar um skulda-
málin við útlönd. Bezt væri fyr-
ir Jón, að þessi ræðustúfur hefði
ekki verið birtur, því að hann
sýnir vel hvernig Jón fer með
tölur. Það eitt skal nefnt, að
Jón segir, að skuldir ríkisstofn-
ana hafi á árinu 1937 aukizt um
2.9 milljónir, en það rétta er,
að þær hafa á því ári aukizt um
rúml. 1 millj. króna*). Afkomu
ríkissjóðs er þetta að vísu óvið-
komandi, þar sem innistæður
hafa aukizt á móti. En þetta er
sagt hér til þess að sýna með-
ferð Jóns á tölum.
Tilgangur Jóns með greininni
virðist vera sá, að skorast undan
því að vera samsekur Thor
Thors um fullyrðingarnar á Al-
(FramhalcL á 3. síðu.)
uppskeru, en það er mjög gæti-
legt, ef garðstæði er gott, á-
burður nægur, og umsýsla
sæmileg. En söluverðið er áætl-
að 18 kr.
Sjá menn af þessu, að ' ekki
muni, líkur til, að bændur fái á
annan hátt betur borgaða vinun
sína.
Líklegt má telja, að landbún-
aðarráðherra beitist fyrir því,
að í vetur verði þeim byggðar-
lögum, þar sem bezt hagar til
um kartöflurækt, haldin nám-
skeið fyrir menn, sem áhuga
hefðu á þessum málum, og þá
m. a. sérstök áherzla lögð á að
leiðbeina og hvetja til notkun-
ar hestverkfæra við þessa vinnu.
Þess vegna vill Tíminn nú
þegar hvetja þá menn, sem að-
stöðu hefðu og aðrar ástæður
til þess, að hefjast handa um
aukna kartöflurækt, að plægja
hin væntanlegu garðlönd í haust
og herfa síðan í vetur.
*) Síldarbræðslur ríkisins ekki
meðtaldar.
mánuði. Hvergi hefir snjó fest
í byggðum, svo að kalla megi,
og vegir milli byggða víðast
færir bifreiðum. Sláturtíð er nú
lokið. Svo að segja alstaðar
hafa dilkar reynzt vænni til
frálags nú en í fyrrahaust. En
eftir því sem kjötverðlagsnefnd
skýrir frá, er slátrunin í heild
mun minni en í fyrra. Hefir
verið slátrað um 60 þús. dilkum
og 30 þús. fullorðnum kindum
færra en þá.
Snemma í mánuðinum tók til
starfa niðursuðuverksmiðj a sú,
er Sölusamband ísl. fiskfram-
leiðenda hefir reisa látið í
Reykjavík með styrk úr fiski-
málasjóði. Er þetta mikil fram-
kvæmd og álitleg, og væntan-
lega til góðs gagns fyrir sjávar-
útveginn. Norðmenn flytja nú
út árlega niðursoðnar sjávar-
afurðir fyrir meira en 30 millj-
ónir króna, og er því ekki efi á,
að hér eru möguleikar fyrir
hendi. Undanfarin ár hefir
fiskimálanefnd unnið mikið að
því, að rannsaka fiskniðursuðu
og sölu slíkra vara erlendis og
styrkt utan menn í því skyni,
meðal annars þann, er nú veit-
ir forstöðu hinni nýju verk-
smiðju. Verksmiðjan kostar
um 220 þús. kr.
Biskupskosning fór fram í
haust og voru atkvæði talin
snemma í október. Flest at-
kvæði fékk Sigurgeir Sigurðs-
son prestur á ísafirði (60%) og
næstflest Bjarni Jónsson vígslu-
biskup í Rvík (59%). Aðrir
miklu færri.
Þann 19. október var undir-
ritaður af hálfu atvinnumála-
Jón í Flóanum.
Októbermánnðnr
Aukið karftöflurækt
Plægið í hausft.