Tíminn - 26.11.1938, Blaðsíða 3

71. hlatS
TÍMiray, lawgardagiim 26. nóv. 1938
283
ÍÞRÓTTIR
Fimlelkaför
til Svíþjóðar.
Ármann, félagsblað Glímufél.
Ármann, er nýlega komið. Er
þar gefið ítarlegt yfirlit um
starfsemi félagsins á síðasta
starfsári þess, beztu árangra
félagsmanna í einstökum í-
þróttagreinum o. s. frv. Margar
myndir eru í blaðinu og er frá-
gangur allur hinn vandaðasti.
Þá er skýrt fxá því, að félagið
hafi ákveðið að senda úrvals-
flokka karla og kvenna á hið
rnikla fimleikamót, sem haldið
verður í Stokkhólmi 20. júlí til
4. ágúst að sumri í tilefni af því,
að 100 ár eru þá liðin frá dán-
ardægri hins heimsfræga fim-
leikafrömuðs Per Henrik Ling.
Fjöhnargar þjóðir senda þang-
að r iarga fimleikaflokka. M. a.
se.nda norsku og dönsku fim-
Irikasamböndin 1000 þátttak-
endur hvort og Englendingar
hafa ráðið sérstakt skip til að
flytja þátttakendur þangað.
Fimleikaför til Danmerkur.
K. R. hefir fengið leyfi í. S. í.
til að senda fimleikaflokk
kvenna á mót, sem danska fim-
leikasambandið heldur í Kaup-
mannahöfn 6.—10. apríl næstk.
í tilefni af 40 ára afmæli sínu.
Hefir það boðið íslenzkum fim-
leikaflokki þangað og lofað að
kosta dvöl hans í Danmörku.
Sennilega verða 12 stúlkur í
flokknum, sem K. R. sendir.
Badmintonfélag.
í ráði er að stofna badmin-
tonfélag hér í bænum. Komu
nokkrir badmintoniðkendur
saman á fund í Oddfellowhús-
inu í fyrrakvöld og var þar á-
kveðið að stofna félagið. Verð-
ur hinn formlegi stofnfundur
þess og kynningarmót fyrir
væntanlega félagsmenn haldinn
í íþróttahúsi Jóns Þorsteinsson-
ar kl. 2 e. h. á morgun.
í undirbúningsnefnd fyrir
þennan fund voru kosin: Jón
Jóhannesson, Friðrik Sigur-
björnsson, Kjartan Hjaltested,
Unnur Briem og Oddný Sigur-
jónsdóttir.
Hér í bænum er nú staddur
dvnskur badmintonkennari,
Jörgensen, og hefir hann lofað
félaginu aðstoð sinni. Fer hann
héðan fljótlega til Noregs, þar
sem hann ætlar að kenna bad-
minton, en komið hefir til orða,
að hann komi hingað aftur
næsta sumar.
Badminton er tiltölulega ný
íþrótt, sem náð hefir mikilli út-
breiðslu á seinustu árum, eink-
um á Norðurlöndum og í Eng-
landi. Talið er að 90—100 þús.
manns stundi badminton í
Danmörku, en þar er þessi í-
þrótt líka almennust.
venjur á lægra menningarstigi.
Hið suðræna fólk virðist gera
miklu lægri kröfur til lífsins en
við Norðurlandabúar. Ég spurði
ítala, sem ég hefi unnið með,
hvort honum þættu ekki hálf
slæm kjör hjá bændunum hér?
Nei! Það er miklu betra hér en
heima, sagði hann. Höfuðatriðið
er að hafa eitthvað að gera“.
Þess má geta, að þessi maður
er enginn fasistaóvinur, hann
gerir sér lítið far um stjórnmál,
og veit tæplega hvað pólitík er.
Hér er margt af verkamönnum
frá Ítalíu, Spáni og Póllandi,
auk margra Araba frá frönsku
nýlendunum á norðurströnd Af-
ríku. Þessir aðkomumenn vinna
nær allir við landbúnaðinn.
Samt er skortur á vinnukrafti,
því frönsku verkamennirnir eru
tregir til þess að vinna við
sveitavinnu.
Maður getur ekki annað sagt,
en að bændastéttin hér standi
æði langt aftur í tímanum á
mörgum sviðum.
Það er oft erfitt fyrir fólk að
losa sig við gamlar venjur og
siði. Frakkland er gamalt land,
og hin aldagamla katólska
menning liggur þungt á herðum
fólksins enn í dag. Maður skil-
ur það fyrst, þegar maður hefir
komið inn í forna katólska
kirkju, að þar er nokkuð sem
hefir gróið inn í fólkið kynslóð
eftir kynslóð, og ekki er svo létt
að rísa undan. — En þess verð-
ur varla lengi að bíða, að þetta
fólk rétti við efnalega, lífsvenj-
urnar breytist, og lífskjörin
batni. Bændastéttin franska
veit nú orðið af dýrkeyptri
A N N A L L
Dánardægur.
Georg Jón
Halldórsson,
sonur hjónanna
Brands
og Hall-
dórs Jónssonar
óra á
Kjörseyri and-
í Rvík 23.
sl. Hann
var fæddur 21.
1907. And-
hans var
getið hér í blað-
inu fyrir nokkru, en nú birtist
hér mynd af honum.
Gunnhildur Jónsdóttir frá
Fjöllum í Kelduhverfi andaðist
á sjúkrahúsi í Winnipeg 22.
marz sl. í grein, er sr. Jakob
Jónsson ritar um hana í vestan-
blöðin, segir meðal annars á
þessa leið:
„Gunnhildur var fædd 19. okt.
1875, og skírð 11. des. s. á. For-
eldrar hennar voru Jón Jónsson
og Anna Sigurðardóttir, er þá
bjuggu á Fjöllum í Kelduhverfi.
Þau hjón sýnast hafa verið
gædd miklu tápi og þreki, því að
þau hafa orðið háöldruð. Anna
er enn á lífi, 84 ára að aldri, til
heimilis hjá syni sínum. Jón
Jónsson andaðist 1922. Er hon-
um þannig lýst, að hann hafi
verið vel greindur, bókhneigður,
duglegur oð sívinnandi. Sýnast
þau einkenni hafa gengið að
erfðum til dóttur hans, Gunn-
hildar. Rúmlega tvítug fór
Gunnhildur til Reykjavíkur og
nam yfirsetufræði af Jónassen
landlækni, og útskrifar hann
hana með mjög_ góðum vitnis-
burði í byrjun október 1896 og
þá sama haustið fær hún veit-
ingu fyrir 1. ljósmóðurumdæmi
Sauðaneshrepps í Norður-Þing-
eyjarsýslu. Gegndi nú Gunn-
hildur ljósmóðurstörfum um
hríð. Hún giftist Jóni Jóhanns-
syni og bjuggu þau all-mörg ár
að Syðra-Lóni á Langanesi. En
árið 1905 flytja þau búferlum
vestur um haf. — — Þau námu
land í Hólabyggðinni, suður af
Eifros.“
Gunnhildur gegndi lengi ljós-
móðurstörfum þar vestra og við
erfið skilyrði framan af. — Þeim
hjónum varð sex barna auðið og
eru fimm á lífi.
Stefán Bergsson fyrv. hrepp-
stjóri á Þverá í Öxnadal andað-
ist á Akureyri 21. okt. sl. Hann
var fæddur á Rauðalæk á Þela-
mörk 8. apríl 1854. Árið 1876
kvæntist hann Þorbjörgu Frið-
riksdóttur, fósturdóttur Stefáns
alþingismanns Jónssonar á
Steinsstöðum í Öxnadal. Bjuggu
þau á Rauðalæk til 1883, en
fluttust þá að Steinsstöðum og
árið 1887 að Þverá. Keypti Stef-
reynslu hvað það er sem koma
skal.
Samvinnuhreyfingin hefir nú
á seinustu árum fengið byr í
seglin meðal bændanna. Þeir
hafa nú lært að skilja það
(náttúrlega ekki allir), að sam-
vinnustefnan á erindi til þeirra.
Og nú ganga þeir öruggir til
verks að stofna samvinnufé-
lögin.
Samvinnuhreyfingin franska
er ærið merkileg og á langa sögu
að baki. Það voru bændurnir,
sem urðu einna fyrstir til þess
að mynda samtök og félagsskap
hér í Frakklandi, eins og víðast-
hvar annarsstaðar. Á síðar
hluta 19. aldar voru stofnuð öll
ósköp af allskonar félögum, sem
höfðu margvísleg verkefni og
sjónarmið. — En flest voru þau
í anda samvinnustefnunnar og
takmarkið var að hjálpa hver
öðrum.
Eitt af mörgu, sem bændurn-
ir urðu að berjast á móti, var
kaupmannastéttin, sem seldi
þeim oft sviknar vörur. Þar á
meðal svikinn áburð. Bændurn-
ir létu rannsaka áburðinn vís-
indalega. En það varð til þess að
kaupmannastéttin hélt því
fram, að hún ein hefði réttinn
yfir hinum vísindalegu tækjum
og þekkingu. Og oft urðu bænd-
urnir að sæta refsingu og sekt-
um frá valdhafanna hendi fyrir
það ódæði, að mynda félög, sem
ekki vildu taka sviknum vörum
kaupmannastéttarinnar með
þökkum. Um eitt skeið var svo
bændunum bannað með lögum
að mynda félög. En þeir létu
BOKKSMIÐJAN GRETTIR
Grettisgötu 18, Reykjavík. Sími 2406.
Smíðar eftir pöntun::
Vatnskassa, olíubrúsa, Ijósker og eldhúsáhöld í skip, þakrennur,
þakglugga, rennujárn og allt, sem tilheyrir blikksmíði við húsa-
byggingar. — Sent gegn póstkröfu um land allt.
Vönduð vinna! — Fljót afgreiðsla! — Sanngjarnt verð!
Statsanstalten for Lívsforsikríng’
hefir starfað lengst allra lífsábyrgðarfélaga hér á landi, og er
landsþekkt fyrir áreiðanleik og hagfeld viðskipti. Stofnunin er
ekki hlutafélag, svo að arðinn fá þeir, sem tryggðir eru, með
háum bónus.
Aðalumboðsmaður Eggert Claessen hrm.
Vonarstræti 10, Reykjavík.
Skógræktín
(Framh. a/ 2. síðu)
Hraun og gjár og klettaklungur
með dreifðu kjarri, sumstaðar
2—3 metra hátt, eða rösklega
það. Þetta er vissulega yndis-
legur staður, en ömurlegt að sjá
hvernig þessum gróðri er mis-
þyrmt, því jafnvel þessi hæstu
tré eru bitin að ofan, þau eru í
lautum, sem stundum fyllast af
fönn og þá hefir fénaðurinn
tækifæri til að ná í nýgræðing-
inn, líka þar.
Það er kraftaverk, að þessar
skógarleifar skuli hafa haldizt
þarna við síðan á landnámstíð,
þrátt fyrir örðuga veðráttu og
ránshönd manna, sem kyn
fram af kyni, knúin af þörf og
fákænsku, hefir allt gert til
eyðileggingar. í þúsund ár hafa
þroskamestu trén verið höggvin
og búfénaðinum beitt á leifarn-
ar, og þá mest þegar verst
gegndi, þegar harðast var í ári.
Menn eiga ekkert á hættu,
eins og það er almennt skilið,
hvort þeir eru með eða móti
að forða þessum leifum frá eyð-
ingu. Það er ennþá svo lítill al-
mennur áhugi fyrir þessu.
Menn tapa ekki né vinna póli-
tíska stoð, auð, embætti eða
önnur eftirsótt gæði, hvort þeir
styðja þessa viðleitni eða dæma
hana til dauða. En ég vona, að
hér verði enginn sem vill leika
hlutverk hins skammsýna ó-
happamanns. E. H.
án þá jörð og var oftast við
hana kenndur. Konu sína missti
hann árið 1934 eftir rúmlega 58
ára sambúð. Varð þeim sjö
barna auðið. Þrjú komust til
fullorðinsára, en aðeins eitt er
nú á lífi: Bernharð Stefánsson
alþingismaður.
Stefán átti sæti í hreppsnefnd
um 20 ára skeið og var oddviti
lengst af. Hreppstjóri var hann
í 23 ár, _og sagði þá af sér átt-
ræður. í sýslunefnd Eyjafjarð-
arsýslu sat hann lengi. Deildar-
stjóri Öxndæladeildar K. E. A.
(Framh. á 4. síðu)
ekki bugast við þessa lagasetn-
ingu, og héldu áfram að mynda
félög, þrátt fyrir alla erfiðleika.
Einna harðsæknastir voru
bændurnir sem bjuggu í héruð-
unum uppi í Jura-fjöllunum
(það eru héröðin, sem liggja
að svissnesku landamærunum
að vestan). Þessir bændur stofn-
uðu félög sem önnuðust afurða-
söluna, sem var sérstaklega erf-
ið þarna í fj alllendinu, og langt
var til næstu stórborgar. (Nú
fá bændurnir í þessum héröðum
að flytja mikið af afurðum sín-
um tollfrítt yfir svissnesku
landamærin til Genéve, sem
liggur aðeins 4—5 km. austan
við frönsku landamærin). Og
baráttan hélt áfram. Þeir, sem
unnu við landbúnaðinn, bæði
verkamenn og leiguliðar, kröfð-
ust þess að fá eigin jörð. Sama
krafa sem nú er dagsins mál í
nágrannalandinu, Spáni, og átt
hefir sinn þátt í byrjun hinnar
blóðugu styrjaldar, sem þar hef-
ir staðið í meira en tvö ár —
Síðan hefir það verið æðsta
hugsjón hinna frönsku bænda,
að eiga jörðina sjálfir. Og að
því hefir verið unnið, og er unn-
ið að því að gera þessa hugsjón
að veruleika.
Eftir 1895 var komið upp láns-
stofnun á samvinnugrundvelli,
og með því að taka þar lán, gátu
margir orðið jarðeigendur. —
Um þessar mundir stofnuðu
bændurnir uppi í Jura-fjöllun-
um tryggingarfélög, þar sem
þeir gátu tryggt gegn eldsvoða,
skepnudauða og jafnvel upp-
skerubresti. ----
Framh.
M.s. Dronníng
Alexandrine
fer mánudaginn 28. þ. m. kl. 6
síðd. til ísaf jarðar, Siglufjarðar,
Akureyrar. Þaðan sömu leið til
baka.
Farþegar sæki farseðla í dag.
Fylgibréf yfir vörur komi fyr-
ir kl. 3 í dag.
Skipaafgreiðsla
Jcs Zimsen
Tryggvagötu. Sími3025.
AY BLOSSOM
VIRGINIA CIGARETTUR I i
2 0 STK. PAKKIM KOSTAR K R . 1.70
Opinbert
UPPBOÐ
verður haldíð á skrif-
stofu Gullbringu- og
Kjósarsýslu, miðviku-
daginn 30. nóvember
n. k.y kl. 11 f. hád., og
þar seldar:
Utistandandi skuldir
protab. Sandgerði hf.
Greiðsla fari fram við
hamarshögg.
Sýslumaðurinn í Gullbringu-
og Kjósarsýslu, 23. nóv. 1938.
Bergur Jónsson.
AéröbréfabanKL
V c/ujsturstr. 5 sími 5652.Opió kl. 11-12

Annast kaup og sölu verðbréfa.
Útbrciðið TÍMANN
Er mjúk sem rjómi og
hefir yndislegan rósailm.
Fæst í öllum verslunum,
sem leggja áherslu á vöru-
- Kaup og sala -
Ullarefni og silki,
margar tegundir. BLÚSSUR,
KJÓLAR o. fl. nýkomið.
SAUMASTOFAN UPPSÖLUM.
Sími 2744.
TRÚLOFUNARHRINGAR, sem
æfilán fylgir, sendir gegn póst-
kröfu, hvert á land, sem er. —
Sendið nákvæmt mál.
SIGURÞÓR,
Hafnarstræti 4, Reykjavík.
Íí^' hinki
124
Andreas Poltzer:
Patricia
121
Því að af því að hann var maður, sem öll
þjóðin hafði 1 hávegum, og sem allir
vissu, að með tíð og tíma mundi verða
jarðsettur í Westminster Abbey, gat
hann ekki vel staðið sig við að segja frá
því, að hann hefði stolið góss í eigu sinni.
Hinsvegar var handritið honum svo dýr-
mætt — hann hafði sagt Palmer, að það
væri dýrmætasta eign hans á þessari
jörð — að hann tímdi ómögulega að láta
það af hendi við nokkurn mann meðan
hann lifði. Þessvegna geymdi hann það í
leynihólfinu í arinhillunni ....
Sir William, hér get ég ekki lengur
fellt mig við túlkanir blaðsins! Ég skal
fúslega setja svo, sem þetta, er nú hefir
verið sagt hér á undan, sé allt satt, enda
þótt það sé alls ekki sannanlegt í dag, að
Garrick hafi nokkurntíma átt nokkuð
Shakespearehandrit. En ég skal aldrei
láta telja mér trú um, að hann hafi
geymt „dýrmætustu eign sína á jörðinni“
í arinhillu. Athugið þetta: Hér er um að
ræða gamlan pappír, sem þá þegar hefir
verið orðinn feyskinn. Gat Garrick fund_
ið verri felustað en arinhillu? Það hefði
verið óðs manns æði, að geyma svo dýr-
mætan fjársjóð rétt við eldinn!
Það þurfti ekki til, að eldurinn næði
til handritsins, hitinn einn gat verið
nægur til að eyðileggja það. Ef ekki í
ánafnað vini sinum arinhilluna á bana-
sœnginni, og að Palmer varð svo sár-
gramur yfir missinum, var þessi:
í arinhillunni var leynihólf og. I því
var geymt hvorki meira né minna en —
hanárit eftir Shakespeare, frumritið að
leikritinu „Richará þriðji“. Og með þvi
að ekkert frumhanárit eftir Shakespeare
er til annað, var þetta plagg ómetanlegur
fjársjóður.
Sir William varð forviða þegar Whin-
stone sagðist ekki trúa. þessari sögu
Hann stóð upp, gekk til fulltrúans og
settist hjá honum. Þeir sátu nú báðir
þannig, að þeir sneru bakinu að dyrun-
um.
— Og hvaða ástæðu hafið þér til að
álita, að skýrslan í „Express" sé röng?
spurði hann.
— Sir William, ég hefi lesið þessa
skýrslu vandlega og það er hægt að finna
margar veilur í henni. Auk þess hefi ég
sjálfur ....
Whinstone þagnaði allt í einu. Þrátt
fyrir það, að hann hafði skarpa heyrn,
hafði hánn ekki heyrt neitt, en hann
fann greinilega á sér, að það var einhver
í stofunni, auk hans og lögreglustjórans.
Hann leit um öxl með leifturhraða.
Á næstu sekúndu spratt hann upp.
Hann greip fast um úlflið ungu stúlk-