Tíminn - 13.12.1938, Blaðsíða 3

77. hlað
TmiiNX. þriðjudaglim 13. dcs. 1938
307
11 Æ K U R
Tímarit.
Menntamál, — júní—desem-
berhefti þessa árs — er nýlega
komið út. Helztu greinarnar,
sem þar birtast eru þessar:
Ármann Halldórsson skrifar
um starf austurríska barna-
sálfræðingsins, frú Charlotte
Rúhler, en ein af bókum henn-
ar mun nýlega hafa komið út í
íslenzkri þýðingu. — Guðmund-
ur í. Guðjónsson skrifar um
skrift og skriftarkennslu og
byggir hann athuganir sínar að
nokkru leyti á niðurstöðum
landsprófsins á síðastl. vori. —
Ársæll Sigurðsson skrifar um
tíðni orða. Gestur O. Gestsson
skrifar um stærðfræði. — Helgi
Elíasson skrifar um kortabók-
ina og skólakvikmyndir. Hafa
barnaskólarnir nú orðið til af-
nota þrjár vélar, sem hægt er
að sýna í „mjófilmur". Laugar-
vatnsskóli hefir einnig eignazt
eina sýningarvél og nokkrir
skólar og kennarafélög hafa
gert ráðstafanir til að eignast
sýningarvélar, sem jafnvel er
ætlast til að verði til afnota
fyrir heilar sýslur. Hægt er að
fá sæmilega vél fyrir um 150
kr. og er hægt að nota þær án
rafmagns. Er hér um mjög
merkilegt mál að ræða, ekki að-
eins fyrir skólana heldur hvers-
konar fræðslu- og skemmti-
starfsemi í dreifbýlinu og hin-
um smærri kauptúnum, þar
sem ekki eru kvikmyndahús. —
Sigurður Thorlacius skrifar um
ríkisútgáfu skólabóka. — Sig-
urður Runólfsson skrifar um
reikningskennslu. — Arngrímur
Kristjánsson skrifar um kenn-
arastéttina og barnaverndina.
— Þá birtast tvö viðtöl, annað
við Luðvig Guðmundsson um
atvinnumál unglinga og hitt við
danska kennarann Braae-Han-
sen um víðavangsskóla. — Auk
þess birtast þar ■ ýmsar styttri
greinar, bókafregnir og fréttir.
Tímarit Verkfræðingafélags
íslands, 4. hefti yfirstandandi
árgangs, er nýlega komið út.
Flytur það niðurlag á grein
Steingríms Jónssonar raf-
magnsstjóra um Sogsvirkjun-
ina og frásögn eftir Jakob
Gíslason um rafmagnsverk-
fræðingamótið í Kaupmanna-
höfn.
ÁbyrgdartílHnníng
andstæðmganna
(Framh. af 2. síðu)
arenda, og frá er skýrt í Njálu.
Gunnar var á akri að sá.
Skammkell reið þar um með
nokkrum mönnum og um leið
og hann reið framhjá, rispaði
hann Gunnar á eyra með spora
A M N Á L l
Dánardægur.
Páll Bjarnason skólastjóri við
barnaskólann í Vestmannaeyj-
um andaðist 5. þ. m. eftir lang-
varandi vanheilsu. Hann var
54 ára að aldri. Hann lauk prófi
við Flensborgarskóla árið 1907
og var síðan við nám erlendis í
ýmsum löndum. Hann hefir
verið skólastjóri í Eyjum siðan
1920.
Afmæli.
Halldór Ólafsson frá Hvamms-
tanga varð áttræður 9. þ. m.
Hann er sonur Halldóru Jóns-
dóttur og Ólafs Magnússonar
bónda að Litlu-Fellsöxl í Skil-
mannahreppi. Halldór dvelur
nú að Brúarlandi í Mosfells-
sveit hjá syni sínum, Lárusi
skólastjóra, en alls á Halldór
sjö syni á lífi.
sínum, svo að blæddi úr. Þegar
Skammkell skýrði frá, hvernig
Gunnar hefði brugðizt við,
mælti hann: „Þat myndi mælt,
ef ótiginn maður væri, að grátit
hefði.“ Njála er svo kunn al-
menningi.að ekki þarf að greina
frá hvernig fór um vopnaskipti
Gunnars og Skammkels eftir
þennan atburð. Það var þegar
Gunnar kom frá þeim vopnavið-
skiptum, að hann sagði við Kol-
skegg: „Hvat ek veit hvárt ek
mun því óvaskari maður en aðr-
ir menn sem mér þykkir meir
fyrir en öðrum mönnum að vega
menn.“ Þannig mun það vera
um Framsóknarflokkinn. Hon-
um þykir mikið fyrir að sjá
flokkana í kaupstöðunum berj-
ast og stofna þjóðinni í hættu,
í stað þess með sameiginlegum
átökum að byggja upp heilbrigt
atvinnulíf. Það kemur Fram-
sóknarflokknum ekkert á óvart
þó að í öðrum flokkum sé eitt-
hvað af Skammkelum, sem
rispa með pennanum og láti
sér um munn fara eitthvað
svipað og Skammkell um Gunn-
ar forðum. En það mættu þessir
menn vita, að þeir hafa hingað
til fengið ' nóg af þeim atgeir,
sem Framsóknarflokkurinn hef-
ir að þeim snúið, ef til baráttu
hefir þurft að koma. Og svo mun
enn fara — því „atgeirinn er
heima“.
Hitt er annað mál, að fram-
ferði kaupstaðaflokkanna og
ummæli síðustu daga, og sú
hætta, sem baráttuaðferðir
þeirra stofna þjóðinni í, ætti að
opna augu allra hugsandi
manna, hvar 1 flokki sem þeir
standa, fyrir þörfinni á því, að
efla nægilega sterkan flokk til
að halda niðri öfgaflokkum og
þvinga þá til að starfa eftir
þeirri reglu, að setja almenna
hagsmuni ofar blindu flokka- og
stéttastríði.
Heimildarmenn mínir um
þessa hluti eru merkir menn úr
Austur-Skaptafellssýslu, og
hafa þessir heimildarmenn
skýrt mér frá ýmsu, er ber
fagran vott um hjálpsemi Aust-
ur-Skaptfellinganna og félags-
lund þeirra.
Áminnst dæmi um samhjálp
Austur-Skaptfellinganna eru
aðeins dæmi um stefnu þeirra
og hugarþel. En að taka fleiri
dæmi um íórnarhuga þeirra,
yrði of langt mál.
í þessum háttum þeirra felst
siðmenning. En það er meira.
Þaff er hámenning, á þessu
sviði. Hlýtur slíks hugarfars að
gæta meðal þeirra á marga
vegu. Um framtak Austur-
Skaptfellinganna og atorku
þeirra má benda á hina athygl-
isverðu kartöfluræktun Horn-
firðinganna.
Einn af heimildarmönnum
mínum gat þess um þessa starf-
semi, að hún hafi orðið til þess
að firra mörgum vandræðum,
og mega það allir sjá og skilja.
Annars vil ég nota tækifærið
til að láta í ljós gleði mína yf-
ir því, að áhrifamikill maður,
Steingrímur Steinþórsson bún-
aðarmálastjóri, hefir nýlega í
útvarpserindi bent alþjóð
manna á hið fagra dæmi Aust-
ur-Skaptfellinganna og hvatt
til að breyta eftir þeim og kann
ég honum alúðarþakkir fyrir.
Fögur dæmi eru jafnan leið-
arljós, öðrum til fyrirmyndar.
VI.
En hvað er það, sem Austur-
Skaptfellingar gera og hafa
gert? Þeir hafa farið og fara
eftir lögum, sem hvergi eru
skráð nema í meðvitund þeirra.
Víst tveir af heimildarmönnum
mínum taka það fram, að þessi
starfsemi sé ekki skipulögff.
Þetta er eins og vera ber. Skipu-
lagning á þessari hj álparstarf-
semi mundi einmitt skað-
skemma hana, blátt áfram
murka úr henni lífið. Með
skipulagning mundi koma tog-
streitan, þráttanir um hvað
hverjum bæri í hlutfalli, t. d.
við efnahag og því um líkt.
Eldur óánægjunnar mundi þar
fá greiðan aðgang og brátt
mundi hinni fögru sögu lokið.
Skipulagsleysið, hin óskráðu
lög í meðvitund Austur-Skapt-
fellinganna er einmitt uppi-
staðan í hinni fögru starfsemi.
Hverjum hún er að þakka
upphaflega sérstaklega, er mér
ókunnugt. Að vísu munu þar
erfiðir staðkættir, stórár og
fjallgarðar, erfiðar samgöngur
hafa allmiklu um ráðið. En þar
hafa góðir og vitrir menn gerst
forgöngumenn í upphafi. — Um
framtíð þessarar starfsemi og
framhald er eigi vitað. Fram-
tíðin er í þessum efnum á valdi
Austur-Skaptfellinganna, þess-
ara athyglisverðu fyrirmyndar-
manna, er eiga skilið virðing
og þökk alþjóðar.
VII.
í smáriti mínu, sem ég kalla:
„Um óskráðan búnaðarbálk“,
tek ég fram, að meðal Englend-
inga hafi myndazt ýmsar á-
hrifamiklar venjur, er hæfi
sæmd mikillar þjóðar, en séu
Húðir og skinn.
Ef bændur nota ekki til eigin þarfa allar
HÚÐIR og SKIM, sem falla til ;í heimilum
þeirra, ættn þeir að biðja KAUPFÉLAG sitt
að koma þessum vörum í verð. — SAMBAND
ÍSL. SAMVIAAUFÉLAGA selur NAUTGRIPA-
HÚÐIR, HROSSHÚÐIR, KÁLFSKIM, LAMB-
SKINA og SELSKEVIV til útlanda OG KAUPIR
ÞESSAR VÖRUR TIL SÚTUNAR. - IVAUT-
GRIPAHÚÐIR, HROSSHÚDIR og KÁLFSKIIVA
er bezt að salta, en gera verðnr það strax að
lokinni slátrnn. Fláningu verður að vanda
sem bezt og þvo óhreinindi og blóð af skinn-
uitum, bæði úr holdrosa og hári, áðnr en salt-
að er. Góð og hreinleg meðferð, á þessum
vörum sem öðrnm, borgar sig.
í HAUST vaT mér dregið
svart hrútlamb, sem ég á ekki.
Mark: Stýft biti fr. hægra;
stýft vinstra. Réttur eigandi
getur vitjað andvirðisins til
undirritaðs.
ÓLAFUR BENÓNÝSSON,
Háafelli, Skorradal.
KASSAGERÐ JÓHANNESAR JÓN-
ASSONAR, Reykjavik, Skothúsvegi 9
(hjá h.f. ísbirninum). — Býr til allar
tegundir af kössum, hvort sem er
undir verksmiðjuframleiðslu eða undir
fisk til útflutnings. Útvegar ennfremur
járnborða og tilheyrandi lása og vélar
til að spenna utan um kassa. — Verk-
smiðjusími 1978. Heimasími 2485.
Bláreíir.
2 íslenzkar læður og 1
Alaska refur tíl sölu.
Uppl. á símastöðinni að
Bjargi, Miðfirði.
FLÓRA
Blómakveðjur til
útlanda fyrír jól
Seinustu ferðir 15. og 16. þ.
m. Afgreiðum þá sendingar
bréflega, en með símskeytum til
22. þ. m.
%
Pantið í tíma.
FLÓRA,
Austurstræti 7.
Sími 2039.
Hljóðfæraverkstæði
Pálmars Isólfssónar,
Sími 4926. Óffinsg. 8.
Allar viðgerðir á pianoum
og orgelum.
Framleiðir ný píanó.
Kaupir og selur notuð hljóðfæri.
TRÚLOFUNARHRINGANA,
sem æfilöng gæfa fylgir, selur
SIGURÞÓR, Hafnarstr. 4. Sent
gegn póstkröfu hvert á land
sem er. Sendið nákvæmt mál.
SIGURÞÓR,
Hafnarstræti 4, Reykjavík.
ÚTSÖLUMENN
TÍMANS
Munið að gera skil til
Ný drengjabók:
Björn ílugmaður
er bókin, sem allír drengír óska sér
Fæst hjá bóksölum víða um land.
Bezta
u n ntóbakið
er frá
Brödrene Braun
KAUPMANNAHÖFN
Bíðjíð kaupmann yðar um
B.B. munntóbakið
Fæst allsstaðar.
Þerættuð aff reyna kolin og
koksiff frá
Kolaverzlnn
Signrðar Ólafssonar.
(J
<2röbréfaba.nki
c Aosiurstr. 5 sími 5652.0pi6 kl.
)Kirn
Annast kaup og sölu verffbréfa.
Sígurður Ólason &
Egill Sígurgeirsson
Málflutningsskrifstofa
Austurstræti 3. — Sími 1712.
Kopar
keyptur í Landssmiffjunni.
innheimtn blaðsins í
Rvík fyrir áramótin.
Innheimtumenn út iim
land ættu einnig að
senda skilagrein sem
fyrst.
svo ríkar i meðvitund hennar,
að fáir dirfist að brjóta í bág við
þær. Ég segi þar einnig, að hjá
þessari miklu þjóð hafi orðið til
lög, sem hvergi séu skráð nema
í meðvitund hennar.
Sjálf undirstaða hins brezka
heimsveldis, sjálf stjórnarskip-
unin, ber óskráðum lögum
glöggar og athyglisverðar
menjar. Ýms veigamestu atriði
hennar eru byggð á lögum, sem
aðeins nokkurra alda venja og
þróun hefir helgað, en hvergi
eru skráð nema í meðvitund
hinnar miklu þjóðar. Þar kom-
ast eigi að neinar þráttanir né
lagaþrætur.
Mundi nú vera leiðum að líkj-
ast?.
Framhald.
148 Andreas Poltzer:
grímumannsins í iðninni. Hann heyrði
ekki nokkurt hljóð, er hann fór út.
Branco fór nú að hugleiða hvar hann
var staddur. Ef húsbóndinn eða þjónn-
inn kæmi heim fljótar en búizt var við,
var hann þarna eins og mús í gildru.
Hann var nærri því fimm mínútur að
finna hnífinn, sem maðurinn hafði skil-
ið eftir. Hann hélt honum milli fingr-
anna.
Nokkrar mínútur liðu, en Branco
fannst þær eins og eilífð. Hann hafði
skorið sig í úlfliðinn án þess að geta
skorið á fjötrana á höndunum, sem voru
fyrir aftan bak. Hann var allur löðrandi
1 svita og bitillinn í munninum gerði
honum erfitt fyrir um andardráttinn.
Hann var í þann veginn að gefast
upp við að losa sig og ætlaði að láta
skeika að sköpuðu, þegar honum tókst
að koma bitlinum út úr sér. Hann and-
aði djúpt að sér. Þegar hann hafði jafn-
að sig ofurlítið, tók hann hnífinn á
milli tannanna.
Þegar hann hafði erfiðað í tíu mínút-
ur, hafði honum tekizt að ná fjötrunum
af fótunum á sér. Hann riðaði þegar
hann stóð upp. Hnífurinn var enn milli
tannanna. Nú var það erfiðasta eftir.
Hann varð að finna stað, þar sem hann
gæti skorðað hnífinn. Hann lét hann
detta og náði í hann með samanbundn-
Patricia 145
skugganum af húsinu, sem stóð beint
á móti. Hann fór yfir götuna og stóð nú
við hliðið, sem Philip hafði horfið út um
fyrir stuttri stundu.
Branco athugaði vel, hvort nokkur
maður væri þarna nálægur. Það tók
hann ekki nema fimtán sekúndur að
opna hliðið. Fyrir varúðar sakir læsti
hann ekki á eftir sér. Branco grunaði
ekki, að með þessu móti gerði hann
öðrum gesti inngönguna auðveldari.
Það varð meiri fyrirstaða í lásnum að
dyrum Whinstones, því að það tók nærri
því tíu mínútur að ná honum upp. Svit-
inn rann af enninu á Branco, þegar
hann kom inn í anddyrið. Hann opnaði
og læsti dyrunum og skaut slagbrand-
inum fyrir.
Það voru ekki liðnar fimm mínútur
þegar annar maðurinn nálgaðist húsið
með mestu varúð. Hann virtist ekki
verða neitt hissa á, að hliðið var ólæst.
Þegar hann kom að götudyrum Whin-
stones tók hann stóra kippu af þjófa-
lyklum upp úr vasanum, og komst bráð-
lega að raun um, að yale-lásinn hefði
verið opnaður. Hann boraði tvö göt á
hurðina með einhverju mjóu verkfæri.
Og með fínum þræði tókst honum að
draga slagbrandinn frá.
Branco sat bograndi yfir opinni skrif-
borðsskúffu þegar hann heyrði lágt