Tíminn - 14.01.1939, Blaðsíða 3

6. Mað
TÍMIM, laagardagiiui 14. jamiar 1939
23
HEIMILIÐ
Vefnaðaruppskriftir.
Karlmannafataefni.
Uppistaða og ívaf: Þelband,
dökkbrúnt, mórautt og tvinn-
a M - -
TTí -
1IT« r--" 7
TTTTTTr 7 «
ing, hvít og brún. Sinn þráður-
inn af hverjum lit, uppistöðu
og ívafi raðað eins. Skeið: 45
tennur á 10 cm. 1 þráður í haf-
aldi, 2 í tönn.
Einnig má vefa þetta í fjór-
um sköftum með beinum inn-
drætti og binda upp til ein-
skeftu.
Efni í pils og treyjuföt
(dragtir).
Uppistaða og ívaf: tvinning
sauðsvört og hvít, fínt þelband.
Skeið: 70—75 tennur á 10 cm.
1 þráður í hafaldi, 1 í tönn.
S. P. B.
B Æ K U R
TÍMARIT.
Dvöl, 4. hefti 6. árgangs, er
nýútkomin út. Er sjötta árgangi
ritsins þar með lokið. Hefir það
komið út í þrjú ár sem sjálf-
stætt tímarit, en þrjú sem
fylgirit Nýja dagblaðsins. — f
Dvöl hafa ávallt frá fyrstu tíð,
birzt úrvals smásögur, sem
munu vera orðnar á þriðja
hundraö talsins og sennilega
bezta smásagnasafnið, sem völ
er á á íslenzku. Á því skálda-
þingi eru flestir snjöllustu rit-
höfundar heimsins. Dvöl hefir
einnig gert talsvert að því að
birta kvæði eftir ung og efnileg
ljóðskáld og er svo enn.
í Dvöl eru nú fimm sögur
þýddar og ein frumsamin á ís-
lenzku, eftir Soffíu Ingvarsdótt-
ur, þrjú kvæði, eftir Guðmund
Frímann, Jakobínu Johnson og
Guðmund Inga, og greinar um
ýms málefni eftir Steindór
Steindórsson frá Hlöðum, séra
Pál Þorleifsson, Kristján Jóns-
son frá Garðsstöðum, Áskel
Löwe og ritstjórann, Vigfús
Guðmundsson.
Fjárhagsáætlim
Rvíkurbæjar 1939.
(Framh. af 2. síðuj
önnur útgjöld vegna alþýðu-
tryggingalaganna eru reiknuð
með, en frádreginn ríkisstyrk-
urinn. Það verður að sjálfsögðu
að telja atvinnubótavinnuna í
mjög svipuðum flokki og það er
víst ekkert launungarmál, að
ýmislegt af hinni svokölluðu
bæjarvinnu er eingöngu óbeinn
fátækrastyrkur, þar sem ýmsir
fá þessa vinnu aðeins til þess
að þeim sé forðað frá því að
komast á framfæri bæjarins.
Það mun því með vissu mega
segja, að fátækraframfærið í
Reykjavík kosti kringum 3 milj-
ónir króna á ári, eða fast að
helmingi allra útgjalda bæjar-
ins. Það væri ekki ólíklegt, að
íhaldssöm bæj arstj órn f indi
eitthvað athugavert við slík út-
gjöld fyrir bæjarfélagið, en
reynslan sýnir annað. Hér er
flotið sofandi að feigðarósi. Það
er eins og ráðamönnum bæjar-
ins hugkvæmist alls eigi neitt
til þess að reyna að bæta úr
vandræðunum. Þegar fulltrúi
Framsóknarflokksins á síðast-
liðnu sumri bar fram tillögu um
skipun nefndar til þess að rann-
saka fátækraframfærið, var
hún felld, og þannig hefir farið
um allar tillögur sem bornar
hafa verið fram af andstæðing-
um ráðamanna bæjarins til
þess að reyna að hafast eitt-
hvað að um að létta þessum
stóra skatti af íbúum Reykja-
Fylgi japönsku þingflokkanna
er aðallega í iðnaðarborgunum.
í sveitum og útgerðarþorpum er
lítill áhugi fyrir stjórnmálum
og venjulega lítil þátttaka í
kosningum.
Herinn lítur þvi á
Herinn. hringana sem verstu
fjandmenn sína. Jap-
anski herinn hefir allt aðra að-
stöðu en her annarra landa. —
Hann stendur beint undir stjórn
keisarans, og hvorki þing eða
stjórn ráða neinu um málefni
hans. Hermálaráðherrann verð-
ur jafnan að vera einhver starf-
andi yfirmaður i hernum. Her-
stjórnin getur auðveldlega tekið
ákvarðanir og framkvæmt þær,
þótt þær brjóti fullkomlega í
bága við ríkisstjórnina, án þess
að gerast sek um lagabrot. Enda
hefir herinn oft byrjað á styrj-
öldum án samþykkis og stund-
um í fullri andúð ríkisstjórnar-
innar, sem hefir hugsað sér að
ná markinu með friðsamlegum
leiðum. En á slíkum aðferðum
hefir herinn hina mestu óbeit,
því að við flesta friðarsamninga
hafa Japanir orðið að afsala
sér löndum, sem þeir voru búnir
að vinna. Herinn telur því, að
reynslan hafi sýnt, að heppileg-
ast sé að stjórnmálamennirnir
komi sem minnst nálægt þess-
um málum.
í hernum eru aðallega bænd-
ur og bændasynir, nema í sjó-
hernum. í honum eru menn úr
útgerðarþorpunum. — Liðsfor-
ingjarnir eru einnig að jafnaði
af bændaættum, en ekki valdir
frá yfirstéttunum eins og tíðk-
ast í öðrum löndum. Margir
helztu hershöfððingj ar Japana
eins og Araki, Yamagata, Khata
og Koissa, eru aldir upp á fá-
tækum sveitaheimilum. — Her-
mönnunum eru þvi vel ljós
landþrengslin og hin erfiðu lífs-
kjör, sem af þeim leiða. Sjálfir
hafa þeir sultarlaun. Þessar að-
stæður eiga tvímælalaust mest-
an þátt í landvinningastefnu
hersins og þeirri undraverðu
stríðsgleði og hugrekki, sem ein-
kennir japanska hermenn.
Meðal hersins ríkir megn
andúð gegn auðsöfnun einstakl-
inga. Hinir voldugu hringar,
sem eru andvígir miklum her-
kostnaði, en græða þó oftast
mest á landvinningum hersins,
eru féndur þjóðarinnar að
dómi hersins. Það, sem herfor-
ingjana dreymir um, er öflug
keisarastjórn með aðstoð hers-
ins. Ríkið — eða réttara sagt
keisarastjórnin — á að eiga
jarðirnar og framleiðslufyrir-
tækin, verkamennirnir eiga að
fá hlutdeild í arði framleiðslu-
fyrirtækjanna, börnin eiga að
alast upp á kostnað ríkisins,
gamla fólkið á að fá ríflegar
ellitryggingar o. s. frv. Stefna
herforingjanna er í því að
ýmsu leyti sósíalistisk. En allt
þetta skipulag á að miðast við
það, að Japan geti orðið öflugt
herveldi. Allt skipulag ríkisins á
að stefna að því marki. Þess
vegna verður að rýma öllum
einkahagsmunum og hringum
úr vegi. En herinn er jafn
fjandsamlegur hinum alþjóð-
lega kommúnisma og sósial-
isma. Slik stefna er ósamrým-
Fata- og frakka-efnin
eru komin.
Klæðaverzlun Andrésar Andréssonar h.f.
Kápubúðin, Laugaveg 35.
IJtiala
á Frökkum og Vetrarkápum, Kventöskum fyrir kálf-
virði. Undirföt og Slæður 25°/o- — Heíi fengið aftur
hinn margeftirspurða bláa Velour, 2 litir. — Tau-
bútasala í 2 daga.
Pétur Magnússon frá Vallanesi
endurtekur næsta sunnud. kl. 3 e. h. í Gamla Bíó erindi sitt um
Ríkisntyarpið
og sömuleiðis leikinn í UNDIRHEIMUM
Aðgöngumiðar, tölusettir, fást í Bókaverzlun ísafoldar og á
sunnudag eftir kl. 2 við inngangínn.
víkur. Framfærslumál Reykja-
víkur eru þannig vaxin, að það
hefir ekki mikla þýðingu að
vera að bera fram tillögur um
einstakar breytingar þar. Þau
eru svo stórt vandamál, að það
þarf fyrst og fremst að skipa
hlutlausa rannsóknarnefnd,
sem rannsaki niður i botn
hvernig fénu til framfærslu-
málanna er varið. Verður þá
jafnframt að krefjast þess, að
prentuð sé nákvæm skýrsla
með nöfnum og heimilisfangi
yfir þá, sem eru á framfæri á
einn eða annan hátt, hve mikið
kemur í hvers hlut o. s. frv. Síð-
an þarf að koma fullkomlega
nýju skipulagi á öll framfærslu-
málin og sé meginreglan sú, að
öllum þeim, sem eigi eru sjúkir
eða örkumla eða á annan hátt
algerlega óvinnufærir, sé ein-
hvernvegin séð fyrir vinnu og
framfærslufénu varið t il þess,
en eigi hent út aðgæzlulítið.
Vegna þess að forráðamenn
bæjarins virðast alls eigi skilja,
hve hér er um alvarlegt mál að
ræða, er eigi að búast við að
lausnin komi annarsstaðar frá
en frá Alþingi, og ætti það að
vera eitt af verkefnum næsta
Alþingis að taka rekstur Reyk-
javíkur og fátækraframfærið til
rækilegrar meðferðar. Þegar
þess er gætt að gjöld Reykja-
víkurbæjar og fyrirtækja hans
nema samanlagt meira en
helmingi allra gjalda ríkisins,
er það sýnt, að eigi getur á
sama staðið, hvernig með þau
mál er farið, einkum og sér í
lagi þegar bærinn er nú orðinn
stórskuldugur þjóðbankanum,
en lausaskuldir bæjarins við
þjóðbankann munu nú nema
nærri 4 miljónum króna. Út-
svör þau, sem á fj árhagsáætl-
inni er gert ráð fyrir, eru orðin
(Framh. á 4. síðu)
M.s. Dronníng
Alexandríne
fer mánudaginn 16. þ. mán. kl.
6 síðdegis til Kaupmannahafn-
ar (um Vestmannaeyjar og
Thorshavn). Farþegar sæki far-
seðla sem fyrst. Tilkynningar
inn vörur komi sem fyrst.
Skipaafgreiðsla
Jes Zimscn
Tryggvagötu. Sími3025.
Annast kaup og sölu verðbréfa.
Mjaltamaður.
Duglegar maður, sem er vanur mjölt-
uui, getur iengið fasta atvínnu frá
komandi vori. —
Steián Thorarensen, lyísalí
Laugaveg 16 — Reykjavík.
• ÚTBREIÐIÐ TÍMANNP
anleg þjóðerni og hagsmunum
Jaþana.
Vald japanska hersins fer
stöðugt vaxandi i innanlands-
málum. Sú stjórn setur ekki
lengi að völdum, sem er í and-
stöðu við herinn. Víki hún ekki
með góðu, hafa ýmsir japansk-
ir liðsforingj ar haft þau ráð, að
stytta stjórnarforsetanum eða
öðrum áhrifamönnum stjórnar-
innar aldur.
Og hvert er markmið hersins?
1919 birtist rit, sem nefndist
„Áætlun um þjóðlega endur-
reisn Japans“. Þetta rit er nú
talið einskonar Piblía japanska
hersins. Þar stendur m. a.:
„Rikið er skyldugt til að fara
í styrjöld til þess að verja land-
ið. Ríkið er skyldugt til að berj -
ast gegn hverri þeirri þjóð, sem
hefir meiri yfirráð en henni
ber. Dæmi: Það verður að losa
Ástralíu úr tengslum við Eng-
land og Austur-Síberíu undan
yfirráðum Rússlands. Ríkið er
skyldugt til að heyja styrjöld
gegn hverri þeirri þjóð, sem
undirokar aðra. Dæmi: Það
verður að frelsa Indverja und-
an oki Englendinga og Kínverja
undan verzlunarkúgun útlend-
inga“. Þ. Þ.
192 Andreas Poltzer:
Þessi uppgötvun fékk heldur en ekki á
hana. Hún gat ekki að því gert, þótt
hendi hennar skylfi dálítið, þegar hún
rétti frúnni umslagið. Spurningin, sem
hún var að velta fyrir sér, var komin
fram á varnirnar á henni. En hún hafði
óljóst hugboð um, að það væri ekki
hyggilegt að bera spurninguna fram.
— Ég hélt, að þér væruð frönsk, ma-
dame? sagði hún og reyndi að vera sem
sakleysislegust í málrómnum.
Frúin, sem var af léttasta skeiði, en
forsvaranlega máluð, brosti.
—. Yður skjátlast ekki í því, mademoi-
selle, ég er frá París.
Violet hafði nú jafnað sig aftur og
einsetti sér að fara að engu óðslega. Hún
tók upp sigarettuhylkið sitt hið fagra,
sem leit út eins og það væri úr skíru
gulli, ef maður vissi ekki annað, og tók
svo til máls.
— Ég þekki ýmsa landa yðar úr sam-
kvæmislífinu hér í London — landgreif-
ann af Pierrac og de la Bonnetour greifa
og Tressage greifafrú og marga aðra.
Violet hækkaði um nokkur stig í aug-
um frönsku frúarinnar, þegar hún
heyrði, að hún umgengist svona fínt
fólk. Violet hélt áfram, án þess að missa
sjónar á marki sínu eitt augnablik:
— Ég umgengst mikið heimsborgara.
Ég þessi ýmsa ítali og Spánverja líka —
Patricia 189
hans, dirfðist hún þó að koma með at-
hugasemd:
— Hver veit, nema það sé satt, að
amma Helenar sé dauð?
Þessi athugasemd tendraði reiði Pene-
lop Meagers á ný.
— En, frú Davis, það eru ekki einu
sinni sex mánuðir síðan hún var fjar-
verandi tvo daga — og þá afsakaði hún
sig líka með því, að amma hennar væri
dauð.
Frú Davis ætlaði að svara því tll, að
maður gæti gert ráð fyrir, að jafn lítil-
sigld persóna eins og Helen, myndi eiga
tvær ömmur, aðra í föðurættina og hina
í móðurættina, að maður ekki nefndi
þann möguleika, að önnur amman hefði
verið tvíburi. En hún kaus heldur að
þegja. í og með af því, að hún fór að
hugsa út í það, að tvíburasystir ömmu
Helenar — ef hún á annað borð átti
nokkra tvíburasystur — gæti máske ekki
talizt amma Helenar.
Meðan ekkjan var að brjóta heilann
um þetta flókna viðfangsefni, kom
Meager annað í hug, sem varð þess vald-
andi, að reiði hans gufaði ekki upp.
Fjarvera stúlkunnar mundi valda þvi, að
hann yrði að vera í búðinni allan dag-
inn, því að ekki gat hann trúað frænku
sinni einni fyrir fjárhirzlu Indlands. Og
einmitt þennan dag hafði hann ákveðið