Tíminn - 14.02.1939, Blaðsíða 2

74
TÍMIM, þrigjjudaginM 14. fehriíar 1939
19. hlað
'gtmti'in
Þriðjudayinn 14. febr.
Alþingí og verkeini
þess
Alþingi verður sett á morgun.
Þingsins bíða nú sem fyr
vandasöm verkefni til úrlausn-
ar. Sum þessara verkefna hafa
verið til meðferðar í milliþinga-
nefndum síðan þingi var slitið
í fyrra. Unnið hefir verið að því
að endurskoða tolla- og skatta-
löggjöf landsins og mun það
verk vel á veg komið. Banka-
málafyrirkomulag landsins hef-
ir verið undir athugun síðan
seint á árinu 1937 og mun þar
nú einhverra tillagna að vænta.
Þá var, sem kunnugt er, á síð-
asta þingi fimm mönnum falið
að rannsaka hag og rekstur tog-
araútgerðarinnar og gera til-
lögur um það mál. Skilar sú
nefnd væntanlega áliti sínu til
ríkisstjórnarinnar áður en langt
er liðið af þingtímanum. Hafa
fulltrúar Pramsóknarflokksins í
nefndinni, eins og frá var skýrt
hér í blaðinu fyrir alllöngu, lagt
fram tillögur í nefndinni, og
nefndin í heild hefir gefið út
bráðabirgððayfirlýsingu. — Prá
lögfræðinganefndinni mun vera
væntanlegt frumvarp til nýrra
hegningarlaga, enda er nú meg-
inhluti íslenzkrar hegningar-
löggjafar orðinn um 70 ára
gamall og nokkuð úreltur, sem
vænta má. — Búnaðarþing sit-
ur nú að störfum og er senni-
lega tillagna frá því að vænta
viðkomandi málefnum landbún-
aðarins.
í sambandi við ályktanir mið-
stjórnar Framsóknarflokksins
og yfirlýsingu útgerðarnefndar-
innar, hefir eðlilega verið tals-
vert um það rætt, á hvern hátt
muni verða komið - fyrir þeim
stuðningi, sem sjávarútveginum
telst þörf á. Þar þarf að leysa af
hendi undirbúningsstarf í bönk-
unum, og er að vænta, að þaö
takist, svo að ekki komi til kasta
Alþingis að leysa þau viðfangs-
efni, sem eðlilegast er að leysa
á bankagrundvelli. En um þá
leið, sem fara skal í þinginu, er
eðlilegast að leitað sé samstarfs
milli allra hinna stærstu þing-
flokka og reynt að finna þá
leið, sem bezt má telja fram-
kvæmanlega og affarasælasta í
reynd. Allir ábyrgir stjórnmála-
menn munu gera sér það ljÖst,
að í svo stóru máli getur hvers-
konar bráðræði eða óðagot orð-
ið til alvarlegs tjóns og að í öll-
um flokkum þarf vel að athuga,
hvað í húfi er. Framsóknar-
flokkurinn hefir fyrir sitt leyti
ekki talið það heppilegt að ræða
mjög störf útgerðarnefndarinn-
ar né gera ákveðnar tillögur af
sinni hálfu opinberar fyrr en
meira er séð um það, hvaða á-
rangur samkomulagsleiðin kann
að bera. Og árásir, sem reynt
hefir verið að gera á fulltrúa
flokksins í nefndinni, hafa ekki
breytt skoðun hans í því efni.
Það mun sýna sig, þegar fram
á þingið kemur, hver samkomu-
lagsmöguleikinn er og hvort
samkomulagsviljinn er í sam-
ræmi við þá möguleika. Von-
andi kemur það þá í ljós, að
þörf atvinnulífsins . verði sett
ofar flokkssjónarmiðum eða
einkahagsmunum. Það mun þá
líka sýna sig, hvort möguleikar
og vilji eru fyrir hendi fyrir víð-
tækari samvinnu milli stjórn-
málaflokka en verið hefir. —
Framsóknarflokkurinn gerir sér
það fullkomlega ijóst, hver
grundvöllurinn þarf að vera
undir slíku samstarfi, ef til
kemur. Hann veit, að til eru
þýðingarmikil mál, sem örugg-
legast yrði ráðið til lykta í slíku
samstarfi, mál sem unnt ætti
að vera að semja um milli að
mörgu leyti óskyldra flokka
þannig, að þjóðarheildinni yrði
gagn að. En til þess að slíkt sé
hægt, verða stjórnmálaflokk-
arnir að kunna að taka nokkurt
tillit hver til annars og gera sér
ljósa þá staðreynd, að samstarf
milli flokka er aldrei og getur
aldrei verið sama og flokks-
stjórn. Það getur þýtt það, að
sum ágreiningsmál verði að
vera óútkljáð um stundarsakir,
ef lausn þeirra er ekki beinlínis
aðkallandi. Aðeins út frá þess-
Um sauðf járbótasjód
Fftír Jón H. Fjalldal bónda á Melgrascyri
[Höf. þessarar greinar flutti á
Búnaðarþingi 1937 frumvarp
um Sauðfjárbótasjóð íslands og
er efni þessa frumvarps lýst í
greininni, og þeim tilgangi, sem
höf. hugsaði sér með stofnun
slíks sjóðs].
Valt er völubeinið, segir ís-
lenzkt spakmæli. Bak við hin
íslenzku spakmæli er oftast dul-
in lífsspeki og reynslusannindi.
Með því að segja að valt sé
völubeinið, er átt við hve ó-
trygg eign og fallvölt sauðféð sé
og hve margt verði því að
grandi. Málshátturinn hefir hér
sem og oftast við rök að styðj-
ast.
Slys og margskonar kvillar
hafa frá öndverðu herjað hið
íslenzka sauðfé. Öllum er minn-
isstæður fjárkláðinn mikli, er
drap hartnær helming allrar
sauðfjáreignar landsmanna. Þá
má geta bráðafársins, en eng-
ar tölur eru til um það óhemju
tjón, er það olli bændum á sín-
um tíma, meðan ófundin var
lækning við því. Á seinni ára-
um sjónarmiðum er slíkt sam-
starf hugsanlegt. Kröfur í aðra
átt eru óskynsamlegar og eiga
ekki stoð í veruleikanum.
Um það heyrast nú ýmsar
raddir, að samkomulagsörðug-
ieikar á Alþingi því, er í hönd
fer, kunni að leiða til kosninga
á næsta sumri. Og Framsóknar-
flokkurinn er fyrir sitt leyti
reiðubúinn að ganga til kosn-
inga, ef ekki tekst að fá það,
sem telja má sanngjarna, heið-
arlega og sæmilega framkvæm-
anlega lausn hinna aðkallandi
vandamála. Framsóknarflokk-
urinn hefir aldrei hingað til
tapað á því að skjóta málum
sínum undir dóm þjóðarinnar
og myndi heldur ekki gera það
nú. En hann er sér þess vel
meðvitandi, að slíku úrræði
verður að beita með ýtrustu
varúð og fullri ábyrgðartilfinn-
ingu. Frá hans sjónarmiði
verður því leit að hinum frið-
samlegri leiðum að vera á und-
an gengin.
tugum hafa gengið yfir landið
í bylgjum ýmsir sauðfjárkvillar,
eins og lungnaormaveiki, og
iðraormaveiki. Þessar pestir
hafa höggvið drjúgum í bústofn
landsmanna og nú síðast hin
illræmda mæðiveiki, sem tekur
öllum hinum fram að skaðsemi,
og þvi, að enn er eðli hennar og
þróun fræðimönnum vorum ó-
kunn, og því óviðráðanleg, og
allt útlit fyrir aðð hér verði um
landplágu að. ræða.
Hér er því í fullt óefni kbmið
og ósýnt hvernig fært verður að
bjarga landbúnaði vorum frá
stórfelldu hruni, þegar hafa
ýmsir bændur á hinum sýktu
svæðum orðið fyrir stórtjóni af
völdum mæðiveikinnar og jafn-
vel misst eða fargað sinni síð-
ustu kind.
Það mun eðli hins íslenzka
bónda, að bjargast sem lengst
af eigin dáð, þótt stundum hafi
harðskeytt lífsbarátta þrengt
svo kosti hans, að frá þessu hafi
orðið að víkja. Mitt í því öng-
þveiti, er ísl. bændur standa nú
í gagnvart mæðiveikinni og
fylgikvillum hennar og því tjóni
er hún veldur, þá virðist það
hliðstætt eðli bændanna, að
jafnframt sem ríkið hefir sýnt
og á eftir að sýna enn betur, að
það vill leggja mikið á sig til
þess að reisa rönd við þessari
drepsótt, þá sé bændum lands-
ins það ljúft og léttbær skylda
að taka félagslegan þátt í ráð-
stöfunum og framlögum til
bjargar í nútíð og framtíð.
Hugmyndin um stofnun Sauð-
fjárbótasjóðs íslands er spor í
áttina. Tillag til sjóðsins árlega
á að vera, frá fjáreigendum 5
aurar af hverri framgenginni
kind og frá ríkinu næstu 10 ár
% hlutar móti framlagi fjár-
eigenda.
Samkvæmt fjáreign lands-
manna, sem mun vera um 600
þúsund, þá yxði framlag fjár-
eigenda 30 þúsund krónur, og
frá ríkinu % hlutar móti því,
eða 60 þúsund krónur. Árstekj-
ur sjóðsins yrðu því samtals kr.
90.000.
Eins og áður er sagt, er það
mæðiveikin, og tjón það er hún
hefir valdið, sem sjóður þessi
kemur til með að bæta. Hve
margt fé er virkilega dautt úr
veikinni, og ónothæft hefir orð-
ið, eru engar skýrslur til um, en
líklega skiptir það þúsundum.
Væri sjóðurinn að mestu eða
öllu leyti notaður til skaðabóta
af völdum þeirrar veiki, og þeim
einkum bætt tjón, er harðast
hafa orðið úti, þá mætti þó
veita skaðabætur fyrir 4—5 þús-
und fjár á ári, og ætti það að
vera yfirstíganlegt í náinni
framtíð að bæta það tjón, og
sjóðurinn næði því þar tilgangi
sínum.
Með tilliti til mæðiveikinnar
eru ríkissjóði ætlaðir 2 hlutar
móti hluta fjáreigenda, og er þá
ekki hægt að ætla sjóðnum
önnur hlutverk, meðan ógrædd
eru sár þeirrar landplágu. Það
eru engar skýrslur til um það,
hve margt drepst af sauðfé úr
ýmsum sauðfjárkvillum á
venjulegum árum, er ekkert
verulegt faraldur gengur. Van-
haldaskýrslur yfir allan búpen-
ing ættu að vera lögboðnar. Þær
myndu gefa margskonar hag-
nýtan og raunhæfan fróðleik.
Verði af þessari sjóðsstofnun,
eru skýrslur yfir vanhöld sauð-
fjárins óumflýjanlegar. Þó
mætti hugsa sér að í öllum
venjulegum árum næmi bóta-
skyld upphæð af völdum ýmsra
sauðfjárkvilla ekki yfir 40—50
þús. kr. (eða um 2—3000 fjár).
Það virðist eðlilegt, að Búnaðar-
félag íslands hafi umsjón og
yfirráð sjóðsins með höndum og
varðveizlu hans og ávöxtun á
tryggum stað, og einnig úthlut-
un skaðabóta. En vegna að-
stöðu sinnar, þá er áskilið, að
forstöðumaður rannsóknarstofu
háskólans og sauðfjárræktar-
ráðunautur Búnaðarfélags ís-
lands séu meðráðamenn við út-
hlutun skaðabótanna, því í
flestum tilfellum myndi skaða-
bótarétturinn byggjast á rann-
sóknum rannsóknarstofunnar.
Starfssvið sjóðsins er sett
hér nokkuð rúmt. En eölilega
takmarkast starfssviðið eftir því
hver viðfangsefnin eru mest að-
kallandi á hverjum tíma. En
nái sjóðurinn því hámarki, sem
honum er ætlað, þá mætti ætla,
að hann gæti innt af hendi
skyldur sínar og jafnvel bætt
við sig verkefnum. Líka mætti
ætla að ýmsir þeir kvillar, er nú
gera mestan skaða, væru þá yf-
| irbugaðir og úr sögunni.
Tekjur þær, sem sjóðnum eru
ætlaðar með framlögum fjár-
eigenda, er handhægast að
innheimta með þinggjöldum
árlega og væri gjaldið inn-
heimt eftir forðagæzluskýrslum,
því á þeim mun hin rétta fjár-
tala koma fram.
Það leiðir af sjálfu sér, að all-
ir þeir fjáreigendur, sem greitt
hafa gjöld sín til sjóðsins, eigi
rétt til skaðabóta úr honum.
En ekki væri það óeðlilegt að
bændur utan hinna sýktu
svæða af völdum mæðiveikinn-
ar, gerðu ekki kröfu til skaða-
bóta, þótt þeir yrðu fyrir smá-
vægilegum vanhöldum, og létu
stéttarbræðrum sínum eftir sinn
hluta, svo að þannig mætti ein-
beita sjóðnum til þeirra, er um
sárast eiga að binda.
Það er í ýmsum tryggingarfé-
lögum regla að bæta ekki yfir
% hluta þess er tryggt er. Ýms-
ar orsakir liggja til þess, að svo
er, og réttmætt er að nokkur á-
byrgð hvíli ávallt á þeim, sem
hlutinn á.
Það liggur í hlutarins eðli, að
eigi sauðfjáreigandi að njóta
skaðabóta fyrir misst fé úr
sauðfjárkvillum, þá verður
hann að gefa skýrslu um það
og sanna sjúkdóminn með því,
ef unnt er, að senda líffæri úr
hinu dauða fé til rannsóknar-
stofu háskólans. í sambandi við
mæðiveikina hefir þetta verið
gert hvaðanæfa af landinu, og
gefizt vel.
Þetta gefur tilefni til marg-
víslegra rannsókna á hinum
ýmsu sauðfjárkvillum, en að því
hefir allt of lítið verið gert. Það
er aðeins þegar yfir tekur, sem
verulega hefir verið fylgzt með
og rannsökuð sjúkdómstilfellin.
Takmark Sauðfjárbótasjóðs-
ins þarf að vera það, að hann
að lokum verði sjálfstæð stofn-
un, sem ber uppi bætur tií fjár-
eigenda fyrir beðið tjón af
völdum sauðfjársjúkdóma, og
ti-yggi að öðru leyti þessa bú-
grein bændanna. Því er ætlun-
in að halda til haga í fasta-
sjóð tekjuafgöngum hvers árs
og ávaxta þar uns sjóðurinn er
1 millj. kr., enda falli þá niður
framlög sauðfjáreigenda og rík-
issjóðs. Mun hann þá verða ör-
uggur bjargvættur bændanna
og fólksins, sem byggir sveit-
irnar.
Að 10 árum liðnum er gert ráð
fyrir að framlag ríkisins lækki
»Merkir samtídarmenn«
NIÐURLAG
Guðmundur Ólafsson: ........
Það er gott að minnast Guð-
mundar Ólafssonar bæði lífs og
látins. Hann var einn af þeim
mönnum, sem eru gæfumenn,
af því þeir eiga það skilið. Guð-
mundur Ólafsson hafði óvenju-
marga meðfædda eiginleika,
sem voru vel fallnir til að skapa
traust og tiltrú. Hann var fríð-
ur maður og vel vaxinn, kurteis
og prúður í allri framgöngu,
hófsamur í gleði og farsæll í
störfum. Hann átti marga vini
og fáa eða enga óvini. Hann var
óáleitinn við aðra menn, en
bráðfyndinn og beinskeyttur,
ef hann þurfti að verja sig ....
Þórður Jensson: .... Þórður
var einstæðingur alla æfi. Hann
átti engin börn. Heimur hans
var stjórnarráðið. Þar vann
hann öllum stundum. Þar þekkti
hann hvern skjalapakka. Þar
vissi hann um öll mál í sinni
deild. Æðsta gleði hans var að
gera skyldu sína, að vinna sem
bezt og trúlegast, að láta aldrei
neitt vera í ólagi, sem hann átti
að sjá um. Hann geymdi oft
mikla fjármuni og þar var allt
í lagi. Hann var sjálfur eins og
peningaskápur, sem engir að-
komandi lyklar gengu að. Eng-
inn maður vantreystir Þórði.
Allir, sem þekktu hann, hefðu
þorað að trúa honum fyrir
heilum farmi af demöntum ....
Guðmundur Björnson: ....
Guðmundur Björnson hafði ó-
trúlega fjölbreyttar gáfur, og
hann setti ekki ljós sitt undir
mæliker. Hann dreifði kröftum
sínum eins og auðugur erfingi,
sem hvergi sparar fjársjóðu sína.
Guðmundur Björnson hljóp í
skarðið hvar sem honum þótti
vanta liðsmann og var jafnan
þar sem sóknin var mest.------
Þegar Guðmundur landlæknir
var á miðjum aldri, gerði Rík-
arður Jónsson af honum eina
af sínum beztu andlitsmynd-
um. í myndinni endurskína hin-
ar miklu og fjölbreyttu gáfur.
En auk þess hvarflar yfir and-
litið dularfullt, létt bros. Sum-
ir hafa sagt, að það minnti á
hið tvíræða og dularfulla bros
Mona Lisa. Þessi mynd mun
um langar, ókomnar aldir
geyma andlitsdrætti og yfir-
bragð þessa landnema, sem var
svo ótrauður liðsmaður í þeirri
sveit, sem hefir gert hið nýja
ísland að því, sem það er. Það,
sem einkennir þessa kynslóð, er
hið fjölþætta starf, hin mikla
vakning, hin ótrauða sókn og
hið frjóa, skapandi afl. Fyrir
starf þessara manna hefir ís-
lenzka þjóðin lyft taki heillar
aldar á einum mannsaldri......
Jakob Lárusson: .... Jakob
Lárusson gaf keisaranum hvað
keisarans var. Hann stundaði
lexíunámið nógu vel til að fá
góð próf og mikið af þeirri
þekkingu, sem skólinn gat veitt.
En sína dýrmætustu andans
eign geymdi hann utan skóla-
veggjanna. En það voru hug-
sjónir hans, brennandi óskir um
að þjóðin yrði frjáls, menntuð,
starfsglöð, starfssöm og gifturík.
Magnús Helgason: .... Birt-
ingaholtsbræðurnir þrír, þeir er
prestvígðir voru, minntu um
menntun sína og framgöngu á
beztu tegund kaþólskra kirkju-
höfðingja. í kaþólskum sið er
miklu meiri festa og arfgeng
menning, þar sem bezt er til
vandað, en í hinum sundur-
lausu mótmælendakirkjudeild-
um. í bezt menntu leiðtogum
kaþólsku kirkjunnar, gætir hins
mikla arfs, og hins mikla and-
lega valds, sem flutt er þar með
erfðum frá kynslóð til kynslóð-
ar.....
Magnús Guðmundsson: .... í
flokki Sjálfstæðismanna var
hann áhrifamikill maður. Hann
ýtti sér aldrei fram til mann-
virðinga, en var hlýr og tillögu-
góður um allt samstarf í flokkn-
um og gætinn og varfærinn um
framkvæmdir út á við. Þegar
nýliðar komu í flokkinn á Al-
þingi, leituðu þeir venjulega á-
sjár hjá Magnúsi Guðmunds-
syni um frumvörp og tillögur,
meðan þeir voru að fá æfingu
um þingvinnuna. Og hann lét
þessa hjálp í té með þeirri ó-
eigingjörnu góðvild, sem lengi
hefir einkennt íslenzka sveita-
menn......
Daníel Daníelsson: .... Skip
leggur frá landi í kvöld, áleiðis
til fjarlægrar stórborgar. Með
því fer mikill ferðamaður sína
síðustu ferð. Líkami Daníels í
stj órnarráðinu er sendur með
þessu skipi til brennslu í bál-
stofu Kaupmannahafnar. Svo
hafði hann mælt fyrir sjálfur ..
Sveinn Ólafsson: .... Skap-
ferli Sveins var þannig háttað,
að hin ensku áhrif urðu þýð-
ingarmest fyrir þróun hans.
Hann var í hópi íslenzkra
bænda og samvinnumanna hinn
enskmótaði fyrirmaður. Inni í
borginni og á þingi þjóðar sinn-
ar var hann hinn þjóðholli,
gæfni og framsýni umbótamað-
ur. Hann var í bænum til að
hafa áhrif á þjóðmál og hafa á-
hrif á samtíð sína. En hann var
í sveitinni til að lifa því lífi,
sem hann unni mest. — — Ferð-
ir hans til höfuðborgarinnar og
til útlanda voru honum starfs-
nauðsyn, eins og Agli Skalla-
grímssyni, er hann var lang-
dvölum frá Borg......
Kristbjörg Marteinsdóttir: ...
Þau Yztafellshjónin, Kristbjörg
og Sigurður, munu lengi í
minnum höfð í sinni sveit,
Köldukinninni. Þau voru nokk-
urskonar Friðþjófur og Ingi-
björg, endurborin úr hetjusög-
unni. Hún var kvenleg í bezta
skilningi, vel vaxin, fríð, skör-
ungur, þegar þess þurfti með, en
venjulega fyrst og fremst boð-
in og búin til að bera áhyggjur
annara, hjálpa öllum, sem hún
náði til, einkum þeim, sem ann-
ars voru forsælumegin í lífs-
baráttunni.....
Jón Baldvinsson: .•....... í
gáfnafari Jóns Baldvinssonar
gætti mest þeirra hygginda, sem
í hag koma. Hann var fram-
sýnn og ráðagóður í bezta lagi.
Hann sá hættur og hættumögu-
leika öðrum mönnum betur. Var
hann mjög sóttur að ráðum
bæði af samherjum sínum og
mönnum í öðrum flokkum.
Hann var hinn bezti ráðunaut-
ur djörfum mönnum og stór-
huga, því hann sá öðrum betur
afleiðingar nýrra átaka.......
Jón Baldvinsson minnti um
gáfnafar og lifsskoðun mjög á
þá herforingja, sem ná mikilli
frægð fyrir að verja land sitt,
en hneigjast ekki til útrásar á
nábúa sína til nýrra land-
vinninga.....
Kristján H. Magnússon: ....
Kaldir voru jöklarnir í ættlandi
hans. Kaldir voru rindarnir, sem
næddu um hann, þegar hann
var að festa á línið liti og línur
íslands, þegar það er bundið í
klakadróma. En kaldari voru þó
kveðjur samlanda hans, lista-
mannanna, listdómaranna og
þeirra, sem unnu list með ást
hins afbrýðisama Farisea......
Sigurffur Fjeldsted: .... Sig-
urður var ánægður í sínu ríki,
með jörð sína, byggðina, landið
og alla sína aðstöðu. Hann
hugði lítt á stórbreytingu og átti
ekki ætíð samleið með stéttar-
bræðrum sínum, sem ekki
höfðu enn eignazt nema kon-
ungsríkið hálft eða varla það.
Sigurður var íhaldssamur að
enskum sið. Hann hafði erft og
ávaxtað þau verðmæti, sem
mikils voru verð, og honum þótti
einsýnt, að ekki skyldi afhenda
eða glata, til að fullnægja
augnablikskröfu tízkunnar......
Einar H. Kvaran: .... Og
undarlega vildi til, að þó að Ein-
ar Kvaran væri að eðlisfari
mikill friðarmaður og myndi
hafa verið kærast að eyða aldri
sínum eins og Tennyson við
skáldskap á hlýrri og fagurri
strönd, umvafinn af litfögrum
og angandi blómum, þá höguðu
atvikin því svo, að hann varð
alla æfi liðsmaður í flestum
LEIBRÉTTING
við leiðréttingu.
í 5. tbl. Tímans þ. á. er grein-
arkorn eftir Lárus Helgason,
sem hann nefnir leiðréttingu.
Lætur hann grein þessa vera
framkomna vegna missagna í
fréttum, sem birtar voru í 68.
tbl. Tímans f. á. undir liðnum
,,Á krossgötum“.
Hver tilgangur hans er, sést í
upphafi greinar hans, þar sem
hann sérstaklega tilgreinir
dæmi um ónákvæmni fréttar-
innar í 68. tbl. Tímans. En þar
er sagt, segir Lárus, að „öllu fé“
úr Mýrdal, Álftaveri og Meðal-
landi hafi verið slátrað í Vík.
Segir hann þá innan sviga, að
þetta eigi víst að vera „öllu sölu-
fé“. Hvaða fé úr fyrrnefndum
sveitum ætli hann búist við að
sé slátrað í Vík öðru en sölufé?
Maður skyldi nú ætla, að Lár-
us gerði sig ekki sekan um það
í þessari leiðréttingu, að fara
með vafasamar skýringar, en
svo er þó. Hann nafngreinir
mann, sem hann hafi falið að
ráða starfsmenn við frystinguna
í Hólmi. Frystihúsið í Hólmi er
ekkert á vegum Lárusar og gat
hann því engin afskipti haft af
starfsmönnum við það.
Enda réði ekkjan þar Hauk
Magnússon og Jóhann Þor-
steinsson til gæzlu frystihúss-
ins og borgar þeim beint fyrir
sín störf.
Þá gefur Lárus það í skyn, að
frystivélarnar í Hólmi hafi bil-
að í haust (á máli L. H. „klikk-
að“). Þetta mun að vísu rétt, en
ég býst við, að komið hafi fyrir
áður að vélar hafi bilað hjá
Lárusi sjálfum og fengið viðgerð
frá Hólmi, án þess að það væri
sett í blöðin. —
Svo skal einn lofa, að eigi sé
það gert á annars kostnað og
má í þessu sambandi benda á,
að Sigurjón Björnsson, sem
fenginn var til að athuga vél-
arnar, og fengið hefir æfingu
um notkun og meðferð véla ein-
mitt í Hólmi, kom þangað í
(Framh. á 4. síðu)
til jafns við árlegt framlag fjár-
eigenda. Þess er vænzt að þá
verði afhroð mæðiveikinnar að
mestu bætt og yfir oss færist
eðlilegt heilbrigðisástand í
sauðfjáreign vorri.
Jón H. Fjalldal.
meiriháttar herferðum, sem
háðar voru á landi hans, frá
því hann varð stúdent og þar
til hann var kominn á elliár. . .
Sigurffur Kristinsson: .... í
stétt íslenzkra kaupmanna var
einn maður sérstaklega ritfær
og mjög vel hæfur að mörgu
leyti til að ráðast á samvinnu-
félögin. Þessi maður var Björn
Kristjánsson alþm. og fyrrum
aðalbankastjóri í Landsbankan-
um......Björn Kristjánsson var
einlæglega sannfærður um
skaðsemi kaupfélaganna. Hann
hafði auk þess átt í höggi við
þau og ekki fengið reist rönd
við vaxandi gengi þeirra. Hann
var vel gefinn, skapmikill, unni
harðri félagsmálabaráttu og að
ýmsu leyti vel vígfær. Þessi
maður tók nú að sér að senda
Sambandinu það tundurskeyti,
er hann hugði að því myndi
endast til aldurtila. Hann bjó
til allstórt rit með mikilli leynd
og sendi það með pósti svo að
segja hverju einasta samvinnu-
heimili á landinu.....Um það
leyti, sem Sigurður Kristinsson
flutti til Reykjavíkur, lýsti gáf-
aður Sunnlendingur honum á
þessa leið: Hinn nýi forstjóri er
meðalmaður á hæð, grannvax-
inn, fölur í andliti, dökkeygur
með hrafnsvart hár. Hann er
prúður í framkomu, kurteis og
hlýr í umgengni. Hann er fámáll
en tillögugóður um menn og
málefni, og reynir til lengstu
laga að bjarga við hverju máli.
En ef beitt er við hann frekju
og yfirgangi, bregður fyrir létt-
um roða á fölum kinnum, og
glampa í augum. Þá víkur hann
málinu til hliðar, og er ósveigj-
anlegur eins og klettur, unz
tekin er upp betri og drengilegri
máismeðferð......
Rögnvaldur Pétursson: .......
Sr. Jón (Bjarnason) hafði
marga þá eiginleika, sem foringi
þarf að hafa. Hann hafði brenn-
andi trú á málefni sínu og að
barátta hans væri réttmæt.
Hann var fús að leggj a alla orku
sína í þessa baráttu, án tillits
til borgaralegra hagsmuna.