Tíminn - 25.04.1939, Blaðsíða 3

47. blað
\
TÍJHIM, þrigjndagiiim 25. aprfil 1939
187
HEIMILIÐ
Garðrækt.
iii.
Þegar búið er að bera áburð í
garðana, og undirbúa undir
sáningu, þarf vel að gæta þess
að girðingin sé í lagi. Allt verð-
ur ónýtt, ef skepnur koma og
traðka niður, þegar nýbúið er að
sá. Vil ég þar fyrst og fremst
nefna hænsnin, sem eru miklir
óþarfagestir í görðunum, og
auðvitað allar skepnur. Konur,
sem þurfa að sjá um garðana að
öllu leyti, eiga oft erfitt með
girðingarnar. Þó hefi ég séð þær
komast vel fram úr því, sé þeim
það full alvara að hafa þetta í
lagi.
Á hverju heimili þarf að hafa
5—10 tegundir matjurta. Skal
þá fyrst nefna kartöflur, gul-
rófur og rabarbara, sem er ó-
missandi. Auk þess þurfum við
blómkál, hvítkál, grænkál,
hreðkur, salat, graslauk og gul-
Tætur, svo ég nefni nú aðeins
hið einfaldasta og auðræktað-
asta.
Kartöflunum er algengast að
sá í raðir með 50 cm. millibili,
og sjálfsagt að gera það. Eins
gulrófum í nokkuð stórum garði.
En í þeim hluta garðsins, sem
sáð er matjurtum í smærri stíl,
et hentugra að skipta honum í
beð. Beðin skulu þá vera 150 cm.
breið með 20 cm. breiðum götum
á milli.
Þegar sáð er fræi, er það að-
alatriðið að jafnt sé sáð, og
fræið sé hulið með hæfilega
þykku moldarlagi, 3—5 sinnum
sína eigin þykkt.
Gulrófum er sáð þannig að
rákir eru gerðar í garðinn með
hrífuskapti, skal hafa 60 cm.
milli rákanna. Fræið er sett í
glas, með korktappa sem gat er
á, og fjöðurstafur settur í glas-
ið. Síðan er sáð úr glasinu í rák-
irnar. Þegar kálið er komið upp
skal grisja plönturnar þannig að
20 cm. séu milli hverrar plöntu.
Blómkál og hvítkál þarf lang-
an vaxtartíma. Því þarf að sá í
kassa eða vermireit snemma á
vorin. Planta því svo aftur, og
færa það í garðinn þegar öllum
vorhretum er lokið.
Grænkál er mjög auðvelt að
rækta. Má sá því í garðinn. Það
er mjög auðugt af bætiefnum, og
þarf því að rækta það mikið
meir en gert er; auk þess má
geyma það í garðinum langt
fram á vetur.
Gulrótum má einnig sá í garð-
inn, en þær ná ekki fullum
þroska hér á landi nema þar
sem skilyrðin eru fremur góð.
Þær eru mjög bráðþroska við
hveri og laugar.
Hreffkur eru mjög auðræktað-
ar og fljótvaxnar. Þeim má
legt, að ungmennafélög, kvenfé-
lög eða búnaðarfélög vinni að
skógræktarmálum innan hinna
einstöku héraða. Slík félög hafa
alltaf ýms önnur áhugamál á
stefnuskrá sinni, og þá er strax
hætta á, að þau verði ekki öll
rækt af nægilega miklu kappi
og með nógu mikilli þrautseigju.
Sum ungmennafélög hafa unnið
nokkuð starf á sviði skógrækt-
armálanna, en yfirleitt hefir
starf þeirra á þessu sviði orðið
minna en skyldi. Til þessa liggja
eðlilegar orsakir. Um það leyti,
sem skógræktaráhuginn var
mestur hér upp úr aldamótun-
um og ungmennafélögin tóku
mál það á stefnuskrá sína, brast
flesta nægilega kunnáttu í með-
ferð trjáplantna, erfitt var að
afla nægilega mikils af ræktan-
legum trjátegundum, geta fé-
laganna vaT oftast minni en á-
huginn, óþolinmæðin bar þraut-
seigjuna ofurliði og loks voru í
félaginu aðallega æskumenn,
sem hurfu úr félagsskapnum
eftir nokkur ár og í stað þeirra
komu nýir félagar og ný áhuga-
mál. Þeir ungmennafélagsgarð-
ar, sem fegurstir eru nú, munu
eiga tiíveru sína aðallega því að
þakka, að einstöku menn bundu
tryggð við reitina og hafa séð
um þá síðan. .
En þrátt fyrir litlar fram-
kvæmdir ungmennafélaganna
má ekki gera of lítið úr þeim á-
hrifum, sem félagsskapurinn
hefir haft á viðhorf margra
þeirra manna, sem nú eru mið-
aldra og yngri, til skógræktar-
málanna. Ef slík vakningar-
alda, er til var í ungmennafélög-
A N N A L L
Afmæli.
Kristfn Jónasdóttir húsfreyja
frá Sílalæk í Aðaldal á sjötugs-
afmæli í dag. 1896 giftist hún
Baldvin Baldvinssyni oddvita á
Ófeigsstöðum. Hafa þau hjón
búið allan sinn búskap í Köldu-
kinninni, með miklum myndar-
skap. Heimili þeirra hefir alla
stund verið sveit þeirra og sýslu
til sóma. Þau eiga fjögur upp-
komin börn, þrjú búa heima í
Þingeyjarsýslu, en í Reykjavík
er Þórir Baldvinsson byggingar-
fræðingur.
Fyrírlíggjandi gott
sumaríötum,
og fallegt úrval af
sportjökkum,
Oxfordbuxum ogpokabuxum
Verksmiðjaútsalaii
Gefjun — Iðunn
Aðalstræti.
Reykjavík. Sími 1249. Símnefni: Sláturfélag.
\iðursiiðuverksiniðja. — Bjúgnagerð.
Reykhús. — Frystihús.
Framleiðir og selur í heildsölu og smásölu: Niffursoffiff kjöt
og fiskmeti, fjölbreytt úrval. Bjúgu og allskonar áskurff á brauff,
mest og bezt úrval á landinu.
Hangikjöt, ávalt nýreykt, viðurkennt fyrir gæði. Frosiff kjöt
Smásöluverð á Osramperum
Smásöluverð á venjulegum Osramperum.
sem hér segir:
15 15 Dlm Watt Kr. 1.10
25 25 Dlm Watt — 1.10
40 40 Dlm Watt — 1.40
65 60 Dlin Watt — 1.75
ÍOO 75 Dlm Watt — 2.20
125 ÍOO Dlm Watt — 3.00
150 Dlm — 3.30
150 Watt — 4.40
200 Watt — 6.00
300 Watt __ 8.80
Verð á ítölskum rafmagnsperum helzt ó*
breytt þangað til verðbreyting á þeim verður
auglýst.
' R AFT/FK JAEIAK AS ALA
UlKISI\S.
allskonar, fryst og geymt í vélfrystihúsi, eftir fyllstu nútíma-
kröfum.
Ostar og smjör frá Mjólkurbúi Flóamanna.
Verðskrár sendar eftir óskum, og pantanir afgreiddar um
allt land. N
Gula bandið
er bezta og ódýrasta smjörlikið.
f heildsölu hjá
Samband ísl. samvinnuf élaga
Sími 1080.
Húðir og skinn.
Ef bændur nota ekki til eigin þarfa allar
HtJÐIR og SKIM, sem falla tU á heimilum
þeirra, ættu þeir að biðja KAUPFÉLAG sitt
að koma þessum vörum í verð. — SAMBAIVD
ÍSL. SAMVINIVUFÉLAGA selur IVAUTGRIPA-
HÚÐIR, HROSSHÚÐIR, KALFSKIM, LAMB-
SKIIW og SELSKIIVIV til útlanda OG KAUPIR
ÞESSAR VÖRUR TIL SÚTUIVAR. - IVAUT-
GRIPARÚÐIR, HROSSOÚÐIR og KALFSKEVTV
er bezt að salta, en gera verður það strax að
lokiimi slátrun. Fláningu verður að vanda
sem bezt og þvo óhremindi og blóð af sklnn-
unum, bæði úr holdrosa og hári, áður en salt-
að er. Góð og hreinleg meðferð, á þessnm
vörnm sem öðrnm, borgar sig.
Pétur Sigurgeirsson bóndi á
Oddsstöðum á Melrakkasléttu
átti fimmtugsafmæli 15. apríl.
Hann hefir lengi búið á Odds-
stöðum og er meðal merkustu
bænda í héraðinu. Hann hefir
mjög lengi verið oddviti Prest-
hólahrepps og annazt stjórn
síldarverksmiðjunnar á Raufar-
höfn síðan ríkið keypti hana.
Pétur er prýðilega vel gefinn
maður og nýtur mikilla vin-
sælda. Hann er kvæntur Þor-
björgu Jónsdótur frá Ásmund-
arstöðum á Sléttu.
dreifa i beð. Þess verður aðeins
að gæta að hafa 2 cm. á milli
fræanna. Þær eru ekki grisjað-
ar, af því að þær eru teknar upp
mjög litlar, annars tréna þær.
Þeim þarf að sá oftar en einu
sinni yfir sumarið, ef maður vill
hafa þær altaf á borðum, sem
æskilegt er að sumrinu.
Salat. Það er regluleg sælgæt-
isjurt, sem enginn má án vera.
Það er bráðþroska, og nauðsyn-
legt að sá því oftar en einu sinni
yfir sumarið. Sé því sáð í beð
er bezt að hafa 5 raðir í beðinu
og 20 cm. milli plantanna.
Spínati er sáð í beð á sama
hátt og salati. Það má rækta um
allt land, og þarf að sá því oftar
en einu sinni yfir sumarið. Það
þarf áburðarríkan jarðveg.
unum eftir aldamótin, væri til á
þeim árum, sem nú eru að líða,
er ekki minnsti vafi á, að afrek
félaganna á trj áræktarsviðinu
yrðu margföld á við það, sem
varð. Og það er trú mín, að ung-
mennafélögin eigi eftir að vinna
mikið starf á þessu sviði. En
þótt ungmennafélögin beiti sér
fyrir trjárækt, hvert I sínu hér-
aði, gerir það stofnun sýslu- og
héraðsskógræktarfélaga á engan
hátt óþarfa. í skógræktarfélög-
unum verða menn á öllum aldri,
og hinir .áhugasömustu meðal
þeirra hljóta að móta starfsem-
ina og samræma og samhæfa
alla þá krafta, sem leggja vilja
skógræktarmálunum liðsinni,
an hvers héraðs. En Skógrækt-
arfélag íslands hlýtur þó að
vinna að því að leiðbeina þess-
um félögum og samræma starf
þeirra á svipaðan hátt og Skóg-
ræktarfélagið norska eflir og
samræmir starf héraðsfélag-
anna þar í landi.
Læt ég þá útrætt um hug-
leiðingar mínar um skógræktar-
félögin að sinni, en vík þá að
grein Jóns Sigurðssonar frá
Ystafelli nokkrum orðum.
Greinin „Fornir skógar og
nýir“ er sýnilega skrifuð af ást
á skógræktarmálunum (og eftir
töluverða hugsun um málið). í
upphafi greinar sinnar tekur
Jón réttilega fram, að skógrækt-
in hafi orðið að skipa hinn ó-
æðra sess í ræktunarmálum
fram til þessa. Enda er slíkt ofur
eðlilegt. Bæði urðu margir fyrir
sárum vonbrigðum eftir fyrstu
ár skógræktartilraunanna hér,
þegar trén uxu ekki eins vel og
Hreinar
léreftstnsknr
k a u p i r
PRENTSMIÐJAN EDDA H.F.
Lindargötu 1 D.
Vinnið ötullega fyrir
Tímann.
menn höfðu gert sér vonir um,
og eins var hitt að fáir hafa get-
að gert sér nokkra grein fyrir
því, í hverju verðmæti skóg-
ræktar á landi hér væri fólgið.
Hugsunarháttur manna hefir til
skamms tíma verið allur annar
en hann nú er að verða. Áður
fyrr hugsuðu menn lítið um
skyldurnar gagnvart föðurland-
inu og meðferð þess var sam-
kvæmt því. í áliti almennings
hafa dæmi þau, sem Jón bregð-
ur upp um meðferð skóga, ekki
þótt athyglisverð á neinn hátt,
og sumir hafa jafnvel talið slíkt
búskaparlag ofur eðlilegt og
sjálfsagt. Nú hrýs orðið mörgum
hugur við því að hugsa til þess,
að bóndi skuli slá limið ofan af
trátoppunum þegar skógurinn
er á kafi í snjó. Það er varla
von að menn hafi komið auga á
nytsemi skóga meðan meðferð
þeirra var þannig, að ekkert tré
fékk að vaxa í friði og ná eðli-
legum þroska. Ég mun síðar
víkja nokkru nánar að framtíð-
arnytjum skóganna og fjölyrði
því ekki um þær að sinni.
Jón Sigurðson vill að hið opin-
bera kaupi alla skóga og skóg-
arleifarleifar landsins og girði
þær og friði, er tímar líða. Þetta
er í sjálfu sér mjög góð hug-
mynd, og væri æskilegt að hægt
væri að framkvæma hana á
næstu áratugum. En ég vil að-
eins bæta því við, að skógrækt-
inni væri ekki borgið nema að
litlu leyti þótt hið opinbera ætti
alla skóga og öll skóglendi
landsins, ef allur almenningur
hefði ekki áhuga á að bæta og
Framhald.
Groðafoss
fer frá Hamborg 29. apríl (verff-
ur eftir áætlun vegna viffgerð-
ar), og fer því EKKI vestur og
norffur þessa ferff.
Brúaríoss
fer héffan 9. maí vestur og norff-
ur, og verffa þessar ferffir því
sameinaffar.
10 ÁRA ÁBYRGÐ!
Hér á landi og í Danmörku er
fengin 35 ára reynsla fyrir hin-
um óviðjafnanlegu „HAMLET“
reiðhjólum. — Ending í heilan
mannsaldur er öruggasta trygg-
ingin fyrir gæðunum. — Tek 10
ára ábyrgð á „HAMLET“ reið-
hjólunum. — Allt til reiðhjóla
bezt og ódýrast.
SIGURÞÓR
HAFNARSTRÆTI 4. RVÍK.
Sígurður Olason &
Egíll Sigurgeírsson
Málflutningsskriistofa
Austurstræti 3. — Simí 1712.
Kopar
keyptur í Landssmiðjunni.
4 William McLeod Raine:
átti að vera öruggur, ef nota mætti það
orð í, sambandi við mann, sem heitið
hafði verið stórri fjárhæð fyrir, dauðan
eða lifandi. Hann hafði sloppið til þessa,
með því að sneiða hjá borgunum og
forðast búgarðana á sléttunum. Hann
leyfði sér jafnvel að halda, að leitar-
mennirnir hefðu tapað af sporunum.
Kaldur norðanvindur næddi um auðn-
ina. Þegar var orðið æði kalt, en myndi
þó sennilega verða ennþá kaldara. Það
var útlit fyrir snjókomu, hann fann það
líka á vindinum. Nokkrar snjóflyksur
höfðu þegar bráðnað á kinnum hans.
Hann þráði logandi eld undir þaki, hlýjar
ábreiður, ilm af kaffi og fleski á pönnu.
í stað þessa munaðar yrði hann nú að
láta sér nægja kaldan næturstað og villta
kanínu, soðna í skaftpotti, og vlndurinn
myndi næða um hann.
Hann var barn auðnarinnar, vanur að
vera einn, en þó hafði hann stundum
saknað mannanna svo á flóttanum, að
hann hefði glaður gefið framtíðina fyrir
að fá að sjá góðlegt andlit eða heyra vin-
gjarnlega rödd. Þannig lá á honum núna.
Einveran var óþolandi, hún var mögnuð
óteljandi ógnum. Hann var svo hjálpar •
vana og einmana á þessari hvítu, óend-
anlegu auðn.
Allt í einu heyrði hann hljóð, sem hann
WILLIAM MacLEOD RAINE
FLÓTTAMAÐURINN
FRÁ TEXAS
GUNNLAUGUR PÉTURSSON
ÍSLENZKAÐI
„TÍMINN" — REYKJAVÍK 1939
J. S. L.