Tíminn - 30.05.1939, Page 4

244
TÍilirVTV. þriðjmlaginn 30. maí 1939
61. blað

Últ BÆMJM
Íslandsglíman
verður háð á íþróttavellinum annað
kvöld og hefst klukkan 8,15. Þátttak-
endur eru að þessu sinni tlu úr tveim
félögum, Glímufélaginu Ármann og
Knattspyrnufélagi Vestmannaeyja.
Vestmannaeyingarnir eru þrir, þeir
Sigurður Guðjónsson, Engilbert Jónas-
son og Haraldur Sigurðsson. Úr Glímu-
félaginu Ármann eru Guðmundur V.
Hjálmarsson, Sigurður Hallbjörnsson,
Skúli Þorleifsson, Ingimundur Guð-
mundsson, Jóhannes Bjarnason, Jó-
hannes Ólafsson og Kjartan Guðjóns-
son. — Sigurvegari á Íslandsglímunni
í fyrra og núverandi beltishafi er Lár-
us Salomonsson.
Adam Rutherford
flytur erindi 1 Iðnó á morgun mið-
vikudag kl. 8,30 um píramídann mikla,
sem vísindalega opinberun. Þar verður
sýnt líkan af píramídanum og upp-
drættír. Erindið verður túlkað og er
öllum heimill aðgangur
Skrúðg'arðsnefnd
Skallagrímsgarðs
í Borgarnesi biður þess getið, að aug-
lýsing hennar um happdrættisvinninga
í síðasta blaði Tímans hafi verið röng,
þannig að vegna misskilnings voru ekki
birt hin réttu númer. — í auglýsing-
unni, sem birtist í dag, er þetta hins-
vegar leiðrétt.
Á víðavangt.
(Framh. af 1. síðu)
anum við? Ég nefndi áður jarð-
hitasvæðin í Biskupstungum
og hvernig komið væri í bili með
hann. í þessari sveit, sem er ein-
hver hin bezta í allri Árnessýslu,
er unga fólkið ekki tryggt at-
vinnulega. Efnaðir læknar úr
Reykjavík munu hafa lagt 10
þús. kr. í kaup á landi og jarð-
hita á Reykjum. Vitanlega er
þetta tilraun, sem þeir gera til
þess að auka tekjur sínar og
sennilega nokkuð örugg. Hefði
nú ekki verið bæði æskilegra og
eðlilegra, að 20 ungir menn og
ungar stúlkur í Biskupstung-
um hefðu komið með sínar 500
krónurnar hvert og þannig
tryggt sér það, sem læknarnir
fengu, valið einn úr sínum hópi,
til þess að hafa framkvæmd á
hendi og á þennan hátt aukið
tekjur sínar og um leið vakið
almennan áhuga í sveit sinni
fyrir ræktun grænmetis.
Hefði ekki legið nær fyrir
hreppsnefnd Biskupstungna-
hrepps að notfæra sér gjöf Jóns
Halldórssonar á þann hátt, sem
hér hefir verið bent á til stuðn-
ings hinu unga fólki hreppsins
beinlínis, heidur en að selja
Reykholtshver Reykvíking fyrir
háðungarverð? Verð sem nem-
ur rúmlega eins árs útsvari
gjaldenda hreppsins.
Landbúnaðurínn
í Breílandi
(Framh. af 1. síðu)
sé gripið til nema á ófriðartim-
um.
Ein ráðstöfun Dorman-Smiths
er sú að koma upp sjálfboðaliði
kvenna, sem læri landbúnaðar-
störf í þeim tilgangi að takast
þau á hendur í stað karlmanna,
ef ófrið ber að höndum. Hefir
þegar margt af borgarstúlkum
gefið sig fram í þessum tilgangi
og þykir það boða æskileg
stefnuhvörf, þar sem kvenfólk
sækir oftast meira til borganna
en karlmenn.
Auk þeirra ráðstafana, sem
þegar hafa verið gerðar, eru
margar fleiri í undirbúningi.
Einkum virðist lögð áherzla á
aukningu akuryrkjunnar.
Þótt landbúnaði Breta hafi
hrakað í seinni tíð, hefir trú
þeirra á þýðingu sveitalífsins
engan veginn dvínað. Má m. a.
marka hana á hinum löngu frí-
um um helgar, sem helztu at-
hafnamenn þeirra nota til
dvalar á sveitasetrum sínum. í
skaut sveitanna sækja þeir hvíld
og þrótt, sem léttir þeim hina
vandasömu og erfiðu stjórn hins
víðlenda ríkis.
Tilboðið
um hitaveituna
(Framh. af 1. síðu)
fyrirtækið sjálfur eða selur það,
að bærinn geti síðar, hvenær
sem er, leyst til sín veðin, með
því að bæta úr vanskilunum.
10. Að sérstök samninganefnd,
sem skipuð verði með samkomu-
lagi bæjarstjórnar og ríkis-
stjórnar, verði falið að ganga frá
endanlegum samningum við H.
& S. á þeim grundvelli, sem
samkomulag næst um.“
Eftir nokkrar umræður var
samþykkt að fresta afgreiðslu
máisins í bæjarstjórninni og
mun verða haldinn bæjarstjórn-
arfundur um það í dag. Jónas
Jónsson bar framangreindar á-
lyktanir sínar ekki fram í til-
löguformi, heldur til hliðsjónar
fyrir þá, sem um málið ættu að
fjalla.
Skrifstofa
Framsóknarflokksins
í Reykjavík
er á Lindargötu 1 D
Framsóknarmenn utan af
Franskur málsháttur hljóöar
á þessa leið:
Hugur barnsins er jörð, sem
við eigum að sá í, hirða um,
girða og vökva með ástúð.
Englendingar segja:
Góð menntun er bezta kjöl-
festa, sem þú getur gefið barni
þínu, í siglingunni um lífsins sjó.
Meðal Finna er máltœki:
Matvöndu barni er bezt að bíða
svengdar.
Þjóðverjar hafa að orðtaki:
Kenndu barni þínu, að fólk
eigi að afla áður en það eyðir,
og lœra að hlýða áður en það
tekur að skipa öðrum fyrir.
í Kína er sagt:
Hverju barni skal kennt að
virða og elska félaga sína, hlýða
foreldrum slnum, taka tillit til
þeirra aumu og aldurhnignu og
bera lotningu fyrir forfeðrum
slnum.
Spánverjar segja:
Láttu barnþitt skilja,að menn-
irnir hafa skapað og viðhaldið
siðferðishugmyndum sínum, til
þess að vernda sig fyrir sjálfum
sér.
í Svíþjóð er þetta máltœki ttl:
Æskulýðurinn er eins og ynd-
islegar jurtir í lokuðum garði.
Lykillinn að hliðinu er glataður.
Danír segja:
Láttu barn þitt ekki verða
neitt ógnarvald i húsinu.Kenndu
því, að það sért þú, sem rœður.
í Austurríki var sagt:
Hvergi er mjöllin jafn hrein og
sólskinið jafn hlýtt og í hlíðum
bernskunnar.
íslenzkur málsháttur gefur
þessa ráðleggimgu i uppeldis-
málum:
Enginn verður óbarinn biskup.
* * *
í vetur olli gengismálið og
stjórnarmyndunin allhörðum
deilum í þingflokki Sjálfstœðis-
manna og mun Gísli Sveinsson
þá í rœðum sínum venjulega
hafa nefnt flokksbrotin „við og
þið“. Um þetta kvað einn þing-
flokksbróðir hans m. a.:
Semdu við þig sjálfan frið
svona rétt um tíma.
Vertu ei við „við og þið“
í vonleysi að glíma.
Semdu við þig sjálfan frið
sýslumaður Vikur.
Við erum bœði „við og þið“,
vei þér, ef þú svíkur.
* * *
Grover Whalen, forstöðumað-
ur heimssýningarinnar í New
York, hefir lýst yfir því, að fólk,
sem komi á sýninguna, muni
ekki verða þar vart við eina
einustu flugu. Hefir vélum, sem
tortíma flugum, verið komið
fyrir í hverjum skála. En til
þess að sýna, hve stórvirkur
þessi útbúnaður er, hefir hann
gert samning víð mann einn, er
skal daglega láta af hendi fjórar
milljónir flugna, er síðan á að
ofurselja dauðanum, meðan á
sýningunni stendur. í samningn-
um er tekið fram, að um ung-
flugur, jómfrúr, eigi að vera að
rœða. Þær hafa sem sé meiri
lífskraft og mótstöðuþrótt en
hinar, sem hafa kynnzt gleðinni
þeirri að vera makar og mœður.
Á krossgötum.
(Framh. af 1. slðu)
höfðu 56 þús. manns skoðað íslands-
deild heimssýningar á hvltasunnudag.
Hefir því tala gestanna nær tvöfald-
ast á níu dögum, því að kvöldi hins
19. þ. m. var hún 29 þús. Meðaltala
sýningargesta á dag frá opnum sýn-
ingarinnar er um 2000. Dómar um
sýninguna eru mjög góðir.
Maðurinn fullyrðir, að hann geti
einnig staðið við þetta atriði
samningsins.
landi, sem koma til Reykja-
víkur, ættu alltaf að koma
á skrifstofuna, þegar þeir
geta komið því við. Það er
nauðsynlegt fyrir flokks-
starfsemina, og skrifstof-
unni er mjög mikils virði
að hafa samband við sem
flesta flokksmenn utan af
landi.
fJtbrciðið TlMAIVK
58 Willíam McLeod Raíne: Flóttamaðurinn frá Texas 59
hefði tekið hattinn í því augnamiði, að
vita hvort nokkuð væri á honum að
græða. — Rétt er nú það, svaraði hann.
— Þú hefir fengið góðan hatt og það eru
þó alltaf sárabætur.
— Það væri gaman að vita hvaða
nafn stafirnir W. B. eiga að tákna, sagði
Molly og leit ertandi á Taylor. — Sá,
sem heitir því nafni getur verið útlagi
eða hrossaþjófur án þess að við vitum.
— Máske reglulegt varmenni, sagðí
Taylor og mætti augnaráði hennar ó-
hikað. — Við vitum að hann er hatta-
þjófur, getur vel verið að hann sé einn-
ig morðingi og þrælmenni.
Molly vissi að skeyti hennar hafði
hæft, þó það sæi ekki á honum. Hún
hafði sagt honum, að hann hefði stol-
ið hesti frá Clem Oakland og hann
hafði aftur á móti kastað framan i hana
ónöfnunum, sem hún hafði áður nefnt
hann. Hann var harðskeyttur, hver svo
sem hann var í raun og veru, annars
hefði hann ekki þorað að varpa þessu
framan í hana. Raunverulega var hann
að spyrja, með þessu, hvers vegna hún
segði ekki sýslumanninum að hann
hefði stolið hesti frá Clem Oakland.
Sýslumaðurinn gekk á undan út.
— Allir af stað til bæjar, kallaði
hann glaðlega.
Molly stökk á bak á jörpum, vamb-
miklum klár, og Walsh stytti i ístöðun-
um, svo að þau yrðu henni mátuleg.
— Ég varð að sleppa Gypsy, þegar við
komum til Berry-kofans, sagði hún. —
Veiztu hvort hann hefir komizt heim?
— Hann kom h eim strax fyrstu
nóttina. Buck var við hesthúsið og
hleypti honum inn.
— Það var gott, ég var hrædd um
að hann myndi ekki rata.
— Hann var afar illa til reika, skinn-
ið. —
Molly laut að Walsk áður en hún
spurði næstu spurningar, sem hún bar
fram mjög lágt:
— Var nokkur hestur með honum?
— Já, hann var ekki einn. Sýslu-
maðurinn leit á hana brúnum augun-
um, og henni sýndist hann búa yfir ein-
hverju.
— Stór klár1, sokkóttur og með blesu,
spurði hún.
— Merktur C. O., svaraði hann.
Hún kinkaði kolli og.virtist ekki ætla
að segja meira, en Walsk sagði:
— Taylor hefir auðvitað riðið honum.
Þetta var fullyrðing, en ekki spurn-
ing.
Molly leit í kring um sig, til þess að
fullvissa sig um, að enginn heyrði til
þeirra.
„Hín dýpri rök“
(Framh. af 2. síðu)
mjög ómerkilegt. Ég er ekki vel
kunnugur þessum aðferðum
Vökumanna, en ég hygg þó, að
flestar þeirra hafi verið þekktar
áður í skólum þessa lands. Jafn-
vel „pokarnir“ eru ekkert nýtt
fyrirbrigði, heldur ævagamalt
úrræði við ölóða menn. Hefi ég
heyrt, að þeir hafi verið hafðir
til taks á íþróttamóti í Ferju-
koti fyrir mörgum árum.
J. J. segir um drykkjuskapinn
á íþróttamóti Borgfirðinga, að
það sé „dálítið undarlegt, að
hann skuli hafa fengið óátalið
að þrífast þar ár eftir ár, þangað
til hin ytri atvik komu, ef ekk-
ert samband er þar á milli.“ Það
er ekki rétt, að hann hafi þrifizt
þar óátalið. Ár eftir ár voru lög-
regluþjónar, 2—4, á mótinu, en
gallinn var, að þeir urðu oft,
vegna skipsferðar, að hverfa af
mótinu eftir að farið var að
dansa, svo að þótt lítið bæri á
drukknum mönnum þangað til,
léku þeir nú lausum hala þegar
kvöldaði. Þessu var líka breytt
s. 1. sumar. Ég get einnig frætt
J. J. á því, að árið 1937, þegar ég
gerðist ungmennafélagi hér í
Borgarfirði, stakk ég upp á því á
ungmennafélagsfundi, að leggja
íþróttamótið niður, fyrst ekki
tækist að láta það fara fram
öðruvísi en til hneisu fyrir ung-
mennafélögin. Það þurfti þess-
vegna engin ytri atvik til þess
að segja mér fyrir verkum eft-
ir að mér hafði, ásamt öðrum,
verið falin stjórn mótsins.
En það eru fleiri en Borgfirð-
ingar, sem líða undir fregnum
af héraðsmótum eða öðrum slik-
um samkomum. Þingvallanefnd-
armaðurinn Jónas Jónsson, sem
gerði það happaverk að friða
Þingvelli, er sjálfsagt ekkert á-
nægður með sumar samkomurn-
ar á þessum helgasta stað þjóð-
arinnar, þar sem mörg Ferju-
kotsmót þarf til að jafnast á við
eina einustu í svívirðingum.
“~~"GAMLA EÍÓ~>~>~0*
Stiilkan frá
París.
„That girl from Paris“
Framúrskarandi skemmti-
leg og fjörug amerísk söng-
og gamanmynd, tekin af
RKO Radio Pichures. —
Myndin segir frá æfintýr-
um franskrar söngkonu, er
fer sem leynifarþegi með
j azzhlj ómsveitinni „Villi-
kettirnir“, sem er á heim-
leið til New York frá París.
Aðalhlutv. leika:
Mtropolitan-söngkonan
LILY PONS,
NÝJA BÍÓ~——*
Það var hún,
sem byrjaðl.
F y r s t a flokks amerísk
skemmtimynd frá Warner
Bros, hlaðin af fyndni og
fjöri, fallegri músik og
skemmtilegum leik.
Aðalhlutverkið leikur
eftirlætisleikari allra kvik-
myndavina:
ERROL FLYNN
og hin fagra
JOAN BLONDELL.
YIMIÐ
med vori og: sól,
Sjáið nytjajurtum í görðum og
á túnum íyrir nægri næríngu
í Ijarveru mínní næstu 5 víkur
gegnir hr. læknir ÓlaSur Helgason
læknísstörfum fyrír míg.
/ r
Ofeigur J. Ofeígsson
læknir.
Gula bandið
er bezta og ódýrasta smjörlíkið.
f heildsölu hjó
Samband isl. samvinnuf élag a
Slml 1086.
Um afbrýðissemina gagnvart
Vökumönnum, skal ég aðeins
segja það, að U. M. S. B. eða sam-
bandsfélög þess hafa aldrei á
nokkurn hátt amast við starf-
semi þeirra í skólum héraðsins,
enda ekki ástæða til þess, þótt
hún væri meiri en nú er. Skóla-
stjórarnir Runólfur á Hvann-
eyri og Kristinn í Reykholti eru
báðir vinveittir Sambandinu.
Sambandið hefir haft ýms af-
skipti af Reykholtsskóla, enda
stundum verið til þess leitað. Þar
hefir það haldið sín héraðsþing,
þangað til í vor að það var á
Hvanneyri. Héðan af er senni-
legt að þingið verði sitt árið á
hvorum þessum stað. Ung-
mennafélagar í Borgarfirði
munu geta tekið undir þau um-
mæli J. J„ að nægjanlegt verk-
efni sé fyrir ungmennafélög,
Vökumenn, templara o. fl. til
hægri og vinstri til að sinna
menningarmálum með þjóð
vorri. Er óskandi að menn gæti
þess yfirleitt, að það er ekki rétt
að draga taum eins á kostnað
annars, heldur láti hvern og
einn eiga það, sem honum ber.
Ég veit að ekki þarf að segja
J. J. fyrir verkum „hvernig beri
að skilja og meta ungmennafé-
lög á íslandi“, aðeins er ég hissa
á því áliti hans, sem fram kem-
ur, að þótt merki ungmennafé-
laganna hafi hallazt frá því sem
áður var, þá séu félögin ekki
megnug þess, að rétta það ögn
við á ný, nema fyrir kraft nýs fé-
lagsskapar. Ef það væri rétt, að
borgfirzku ungmennafélögin
hefðu verið þvinguð inn á nýja
stefnu vegna hagsmunamáls, þá
væri ekkert öruggt um framhald
þeirrar stefnu nú, þegar þetta
mál er unnið. En einmitt af því,
að meira var í húfi en það, og af
því að þau vöknuðu og risu á
legg, verður baráttunni haldið
áfram og eftirlitið haft strang-
ara á næsta íþróttamóti. Hitt
skiptir vonandi minna máli,
hvort einn eða annar þakkar sér
að einhverju leyti það, að hér
var endurbót hafin.
Halldór Sigrurðsson.
Jónas Jónsson mun svara
þessari grein og grein Aðalsteins
Sigmundssonar, sem birtist á
öðrum stað, síðar hér í blaðinu.
Ritstj.
Útbreiðlð T I M V IV IV
Ný HainarSjarðardeila
(Framh. af 1. síðu)
gangast fyrir því að ógilda þessa
samþykkt. Á fundi, sem haldinn
var i Hlíf á föstudaginn var, sáu
kommúnistar sitt óvænna í því
að halda henni til streitu, en
gátu fengið forsprakka Sjálf-
stæðismanna til að fallast á það,
að Verkamannafélag Hafnar-
fjarðar yrði að gerast „mál-
fundafélag eingöngu“, ef félagar
þess fengju að vera í Hlíf. Var
samþykkt tillaga þess efnis og
hefir Morgunblaðið látið undrun
sína í ljósi yfir því, þar sem búið
hafi verið að samþykkja annað í
félagi Sjálfstæðismanna innan
Hlífar.
Áður en kommúnistar gerðu
þessa síðari samþykkt, höfðu
þeir strikað út nöfn 123 manna
úr félagatali Hlífar og tilkynnt
atvinnurekendum, að þeir
mættu ekki fá vinnu, nema því
að eins að enginn Hlífarmaður
væri fáanlegur.
Þannig standa þessi mál nú.
Þetta framferði kommúnista
þarfnast ekki langra skýringa.
Þeir setja andstæðingum sín-
um tvo kosti: Annaðhvort verða
þeir að leggja félag sitt niður,
ellegar verði þeir sviptir vinnu-
réttindum.
Þegar þeir sjá, að ekki muni
takast að framkvæma þetta,
gera þeir þá kröfu að geta fyrir-
skipað félagsmönnum Verka-
mannafél. Hafnarfjarðar hvern-
ig félag þeirra á að vera.
Þvílíkt ofríki þekkist hvergi,
nema í einræðislöndum, þar sem
menn eru sviptir félagsfrelsi og
vinnuréttindum, ef þeir hlýða
ekki boðum og banni valdhaf-
anna.
Þetta seinasta tiltæki komm-
únista í Hafnarfirði gefur það
glöggt til kynna, að þeir myndu
nota verkalýðsfélögin til hvers-
konar pólitískra hermdarverka,
ef þeir næðu þeim undir vald
sitt. Annað hvort yrðu verka-
menn að gera þetta eða hitt,
segja sig úr þessu félagi og
Adam Rutherford
flytur fyrirlestur í Iðnó annað
kvöld (miðvikudag) kl. 8.30, um
Pýramídan mihla, sem
vísindttleqa opinberun.
Líkan af pýramídanum verður
sýnt og uppdrættir. — Erindið
túlkað. Öllum heimill aðgangur.
Ilappdrætt!
skrúðgarðs Skallagríms í
Borgarnesi.
Eftirfarandi númera hefir enn
ekki verið vitjað:
66, 205, 549, 964, 1208, 1952. —
Sé vitjað til Garðsnefndar
Skallagrímsgarðs í Borgarnesi.
Vinnið ötullega fyrir
Tímann.
breyta þessu félagi svona, ellegar
þeir yrðu útilokaðir frá allri
vinnu meðan þeir hlýddu ekki
fyrirmælum kommúnista.
Enginn vafi leikur á því, hver
úrskurður Félagsdóms muni
verða. í vinnulöggjöfinni er það
skýrt ákveðið, að engum verka-
manni megi meina að vera í
verklýðsfélagi. Þetta er því í
annað sinn, sem kommúnistar í
Hafnarfirði gera tilraun til að
brjóta vinnulöggjöfina og má
vel á því marka, hvernig hún
yrði haldin, ef kommúnistar
fengju yfirleitt völdin í verklýðs-
félögum landsins.