Tíminn - 24.06.1939, Blaðsíða 3

72. blaðf
TÍMINTV, laMgardaginn 24. jjiiní 1939
287
ÍÞRÓTTIR
A N N A L L
Svifflug.
Svifflug, renniflug, er að kalla
má nýyrði hér á landi og marg-
ir hverjir vita líklegast ekki
ennþá hvað þau tákna. Sumir
halda jafnvel að hér sé eitthvað
tízkufyrirbrigði á ferðinni,
spyrja hvað það muni nú standa
lengi og segja að mörgu sé nú
fundið upp á. En samt er það
svo, að svifflugið var hið fyrsta
flug, sem mönnunum tókst að
framkvæma, því áður en nokkur
fór að fljúga í flugvél með
hreyfli, hafði mönnum tekizt að
svífa lengst í 9 mín.
En eigum við þá ekki með
sanngirni að athuga nánar
hvað svifflug er. Ef við færum
niður að þjóðleikhúsi einhvern
sunnudagsmorgun, laust fyrir
kl. 8, mundum við hitta fyrir
okkur um 20—30 ungar stúlkur
og pilta, sem eru að tygja sig
til ferðar og aka brátt austur
Hverfisgötu og staðnæmast ekki
fyrr en þau eru komin austur á
Sandskeið, en það er áfanga-
staðurinn. Þar hefir Svifflugfé-
lag íslands bækistöð sína. Þar
er flugskýli félagsins og þar
ætla félagarnir að fara að æfa
flug. Allar renniflugurnar og
dráttarbíllinn er tekið úr skýl-
inu. Hópnum er nú skipt í tvo
hluta, byrjendur og þá, sem
lengra eru komnir í listinni.
Fyrst reyna þó kennararnir flug-
urnar áður en nemendurnir fá
að bregða sér á kreik. Byrjend-
urnir eru dregnir á loft, oftast'
ofan úr brekku, með teygjuköðl-
um, en hinir eru dregnir á loft í
flugunum, á vírstreng, sem
dráttarbíllinn vindur upp.
Nokkrir nemendanna fljúga
beint áfram; það eru þeir, sem
æfa undir fyrsta prófið. Aðrir
svífa í hring hátt yfir völlinn og
er það oft tignarleg sjón. Það eru
þeir, sem lengst eru komnir og
eru að æfa undir svokallað B og
C próf. Svona er æft og flogið
allan daginn.
Nú munu margir spyrja:
„Hvaða gagn er að þessu svif-
flugi?“ Eins mætti þá spyrja
hvaða gagn er aö því að æfa
knattspyrnu, írjálsar íþróttir o.
s. frv., því að svifflugið veitir
okkur það sama og aðrar íþrótt-
ir: Heilbrigða sál í hraustum lík-
ama. Sá maður, sem svífur á vél
sinni milli himins og jarðar,
verður að hafa öðlazt mikla æf-
ingu og mikið sjálfsvald, bæði í
hugsun og hreyfingu og fátt gef-
ur mönnum betri æfingu í slíku
en einmitt svifflug. Auk þess á
hin mikla útivera við svifflugið
sinn góða þátt í því að gera
íþrótt þessa holla og hressandi.
En það gerir meira. Það eflir
hinn félagslega þroska manna,
Dánardægur.
Gísli Pétursson, fyrrum hér-
aöslæknir á Eyrarbakka, andað-
ist að heimili sinu 19. júní, 72 ára
að aldri. Hann var fæddur í
Reykjavík, sonur Péturs útvegs-
bónda í Ánanaustum. Gísli var
kvæntur Aðalbjörgu Jakobsdótt-
ur Hálfdánarsonar og eignuðust
þau mörg börn. Meðal þeirra er
Jakob rafmagnsverkfræðingur,
Guðmundur læknir og Ketill
lögfræðingur. — Gísli gekk ung-
ur menntaveginn. Að afloknu
námi og læknisprófi, litlu fyrir
aldamót, gerðist Gísli héraðs-
læknir á Húsavík og gegndi því
starfi í hálfan annan tug ára.
Þá fluttist hann suður á Eyrar-
bakka og tók við héraðslæknis-
störfum þar. Hafði hann það
embætti með höndum, þar til
hann sagði af sér fyrir aldurs
sakir árið 1937. Læknisstörf
hafði hann þó með höndum til
æfiloka.
Jón Þorgrímsson í Haga á
Barðaströnd andaðist úr lungna-
bólgu 18. april', rúmlega sextug-
ur að aldri. Hann var fæddur og
uppalinn á Baröaströnd og ól
þar allan aldur sinn. Hann var
giftur Kristínu Magnúsdóttur,
sem lifir mann sinn og dvelur nú
í Haga hjá dóttur sinni, Björgu,
konu Hákonar Kristóferssonar.
Annað barn þeirra hjóna er Þor-
grímur gullsmiður í Reykjavík.
Jón var sérstakt prúðmenni í
allri framgöngu, lagtækur í
bezta lagi, trésmiður, bókbindari
og góð skytta.
því við þetta starf eru öll verk
unnin sameiginlega, enginn einn
getur hafið sig til svifflugs,
nema njóta aðstoðar félaga síns,
enda er sú aðstoð veitt með gleði
og virt að makleikum af þeim er
hennar nýtur.
Það er ‘og eftirtektarvert við
þessa íþrótt, að svifflugsménn-
irnir smíða sjálfir tæki þau, er
þeir þurfa að nota, sjálfar svif-
flugurnar. Allan veturinn er
unnið á verkstæði félagsins og
þar fá nemendurnir leikni í aö
fara með verkfærin, undir hand-
leiðslu eldri félaga sinna. Þar er
kennt að smíða eftir teikning-
um, sterkar og traustar flugur,
sem þeir svo setjast öruggir í
þegar á flugvöllinn er komið.
Ennfremur heldur félagið upp
bóklegri kennslu, þar sem nem-
endurnir geta fengið kunnáttu í
almennri flugfræði og ýmsu öðru
er flugstarf þeirra snertir. Eins
og sjá má af þessu starfar því
félagið allt árið um kring.
Svifflug er þannig hvoru-
tveggja í senn, íþrótt og fræðslu-
grein, og eftir þeim áhuga að
ast allan þjóðhættulegan félags-
meting.
Sambandsstjórn Ungmenna-
félags íslands vill stuðla að
sem beztu samstarfi ungmenna-
félaga og templara. Má og sjá
af skýrslum félaganna að víða
um land er þetta í bezta lagi,
þannig t. d. að margir beztu for-
ystumenn Reglunnar eru jafn-
framt starfandi ungmennafé-
lagar. Frá templurum á Vest-
fjörðum hafa og beinlínis komið
fram tillögur um náið samstarf.
Má mikils af þeim vænta, félags-
skap okkar til viðgangs og hinni
ágætu Reglu, en fyrst og
fremst hinu sameiginlega mál-
efni, sem vera á hugðarefni allra
góðra íslendinga.
I. grein stefnuskrár Ung-
mennafélags íslands er að ung-
mennafélagar vilji „vernda og
efla stjórnarfarslegt, menning-
ingarlegt og fjárhagslegt sjálf-
stæði íslendinga og vekja virð-
ingu þeirra fyrir þjóðernislegum
verðmætum sínum og annara.“
Hvað snertir þessa grein
stefnuskrárinnar, hafa ung-
mennafélögin fengið mestu á-
orkað. Þau eru og orðin til í fyll-
ingu tímans hvað sjálfstæðis-
hugsjónina snerti og því ekki að
undra að þau fengju þar miklu
til vegar komið.
Hitt er merkilegra að enn skuli
þetta vera líftaug félagsskapar-
ins, er hið stjórnarfarslega
sjálfsforræði á að heita fengið.og
einkum þó nú hin síðustu árin,
er æskan hefir svo mjög horfið
til alþjóðlegrar öfgastefnu ann-
arsvegar, en hins vegar til trúar
á hold og blóð ákveðins kyn-
stofns. Við ungmennafélagar
viðurkennum orð Björnsons:
„Menning er meira en þjóðerni“.
En við viðurkennum aðeins
þjóðernislega menningu. Rækt
sú, er ungmennafélagar leggja
við þjóðernismálin er litin smá-
um augum af mörgum. Nú syrtir
að fyrir smáþjóðunum. Sá tími
gæti verið nálægur að íslending-
um hlýnaði meir um hjartaræt-
ur við að heyra vikivakalag en
hin alþjóðlegu danzlög. Ekki
væri þess óskandi, að til þeirrar
eldraunar kæmi, en ef til vill er
þess ekki langt að biða að enn
megi það prófast hvort málið eða
önnur þjóðernisleg verðmæti
hafi ekki máttinn til að þola hin
mestu mein.
II. grein stefnuskrárinnar
fjallar um menningarmál. Fyrir
ýmsum forgöngumönnum ung-
mennafélaganna vakti upphaf-
.lega, að stofna einskonar lýðhá-
skóla áður en gengið væri tij
hinnar eiginlegu félagsstofnun-
ar. Frá því var að vísu horfið, en
í rauninni hafa félögin orðið
æskulýðsskóli. Skóli, sem um
sumt hefir haft meira til síns
ágætis en menntastofnanir
kaupstaðanna. í félögunum hafa
fjölmargir þroskast meir að
þegnskap en hinir opinberu
skólar hafa látið nemendum
sínum í té. Að þessu hefir miðað
hið eiginlega félagsstarf. En
einnig hafa félögin starfað
að margvíslegum námskeiðum,
jafnvel skólahaldi.
Almennast er þó að félögin eigi
eða reki bókasöfn. Sum þeirra
eru að vísu mjög lítil og fátæk-
leg í samanburði við það, sem

PERUTZ-FILM AN
ER FILMA HINNA VANDLÁTU
FramköAliin. — Kopicring. — Stækknnir.
Öll vinna
er framkvæmd samvizknsanilega af |iekkt>
um Ajósmyndasmið.
GLERAUGNASALAN, Lækjargötu 6B
Sími 2G15 Shni 2615
lllairl
er ílutt írá Arnarhvoli
í Stjórnarráðshúsið.
Hraðferðír B. S. A.
Alla daga nema mánudaga um Akranes og Borgarnes. —
M.s. Laxfoss annast sjóleiðina. Afgreiðslan í Reykjavík á
Bifreiðastöð íslands, sími 1540.
ISifreiðastöð Akureyrar.
Almenn hifreiðaskoðun
w
í Arnessýslu
fer fram að Selfossi 28., 29. og 30. þ. m. kl. 10
Ávarp til íslenzku
pjóðarinnar
(Framh. af 2. slðu)
áfengra drykkja hefir mikið
aukizt hin síðari ár, einkum
meðal unga fólksins, sem á að
byggja upp landið. Þannig hefir
hættan og tjónið farið stórlega
vaxandi. Þeir, sem ekki þekkja
hættur, spillingu og böl það,
sem áfengið veldur, skulu alvar-
lega o_g vandlega athuga þetta
mál. Áfengið getur kollvarpað
lífshamingju yðar, áður en þér
áttið yður á því, ef þér gerið yð-
ur ekki grein fyrir þessu. Hinir
eru allt of margir, sem skolað
hefir í flóði áfengisins að feigð-
arósi.
Allir viti bornir menn sjá, að
vor fámenna þjóð þolir vart það
öfugstreymi, á tímum alvöru og
hættu, að kjarna þjóðarinnar,
unga fólkinu, sé spillt með á-
fengisnautn. Andlegum og sið-
ferðilegum þroska þjóðarinnar
stórlega hnekkt, óhóflegu fé eytt
dæma, sem félagarnir sýna þessu
starfi, virðist það fyllilega full-
nægja þeim kröfum, sem fólk
gerir til skemmtilegs og hress-
andi tómstundastarfs. Hitt er
víst, að einungis hinir áhuga-
sömustu menn verða svifflugsfé-
lagar til frambúðar, það krefst
þrautseigju, þolinmæði og skyn-
samlegs lífernis, og aö öölast
hæsta prófið, gull-C, en það er
hin heitasta ósk sérhvers svif-
flugmanns. b.
gerist í hinum stærri bæjum. En
þess ber að gæta að þessi og önn-
ur menningarstarfsemi félag-
anna fer þar fram, sem þörfin er
mest og framlög hins opinbera
eru minnst. Má minna á hið ó-
viðunandi farkennslufyrirkomu-
lag sveitanna og fámenni á
heimilum svo að sveitaæskan á
erfitt meö að komast að heiman
í skóla í fjarlægum héruöum.
Á þessum vettvangi er það og
sem félögin starfa. Vinna þau
víða að því að heimavistar-
barnaskólar rísi upp í sveitum
landsins. Má minna á aðgerðir
Héraðssambands Borgarfjarðar í
þessu máli. Hefir það lofað ríf-
legri upphæð til væntanlegrar
barnaskólabyggingar á sam-
bandssvæðinu.
Sr. Björn Magnússon á Borg
segir um þetta í nýútkomnu riti:
,,Ef allir hugsandi menn vildu
sameinast með ungmennafélögin
í broddi fylkingar um þetta
mikla framfara- og menningar-
mál sýslunnar, þá má hrinda því
í framkvæmd á skömmum tíma,
það segir fengin reýnsla um hér-
aðsskólann. Hér gætir þess að
ungmennafélagar í Borgarfirði
hafa aflað sér virðingar fyrir af-
skipti sin af héraðsskólamáli
Borgfirðinga. Munu þeir og hafa
orðið drýgstir því máli til fram-
gangs.“
Sú er og sagan annarsstaðar
um ungmennafélögin og hér-
aðsskólana.
Framh.
KJtbreimð T I M A * A
og menningu snúið í ómenningu,
allt vegna andvaraleysis og af-
skiptaleysis þjóðarinnar í heild
um þetta mál.
Enginn íslendingur, sem hugs-
ar um heiður og velferð þjóðar
sinnar, getur setið hjá í þessu
máli. Takið sjálfir afstöðu um
þetta mál. Eruð þér reiðubúnir
að fylgj a oss að málum og vinna
'að hag og heill þjóðarinnar,
með því að afneita áfenginu og
fá aðra til þess að varast hætt-
una? — Enginn getur sagt:
„Þetta snertir mig ekki“. Það,
sem hér er urn að ræða, snertir
hvern einstakan mann og allt
þjóðfélagið, því að böl einstakl-
ingsins er böl og skaði allrar
þjóðarinnar. Minnumst fátækt-
ar íslenzku þjóðarinnar saman-
borið við aðrar þjóðir. Vér erum
aðeins að rísa á legg fjárhags-
lega. Minnumst fátækrabyrða
sveitar- og bæjarfélaga, hinna
þungu skatta og kvaða og síðast
en ekki sízt hins vaxandi at-
vinnuleysis.
íslenzka þjóðin verður að
lyfta Grettistaki. Allir verða að
vera samstilltir í því átaki. Vér
íslendingar þurfum hrausta, ó-
spillta og fórnfúsa rnenn, til að
vinna allt fyrir framtíð lands
og þjóðar.
Nú er um allan heim unnið
kappsamlega að því, að draga úr
áfengisnautn og i fjölmörgum
ríkjum telja stjórnarvöldin þaö
skyldu sína að vinna á móti
áfenginu. Er það gert með ýmsu
móti, svo sem fyrirlestrum, kvik-
myndum, sérstökum bindindis-
dögum og öflugum fjárstyrk til
bindindisstarfa.
Verum allir samhuga, íslend-
ingar! Styðjum allir bindindis-
starfsemina í landinu. Vinnum
þannig allir að því, að andlegt
og líkamlegt aígerfi þjóðarinn-
ar vaxi og njóti sín. Vinnum
(Framh. á 4. síðu)
f. m. til 6 e. h. alla dagana. Ber að koma öll-
um bifreiðum skrásettum í sýslunni til skoð-
unar á ofangreindum stað og tíma og greiða
af þeim lögmælt gjöld.
Sýslumaðurinn í Ámessýslu, 22. júní 1939.
Páll Hallgrímsson.
Mest
og bezt
fyrir krónuna,
með því að
nota
þvotta-
duftið
Perla
104 William McLeod Raine:
— Mér sýnist þessi maður ekki líta
út eins og bankaræningi. Ég myndi
segja, að hann væri harður náungi, sem
maður gæti treyst.
—. Það er skoðun, en ég fer eftir
staðreyndum, Clint, sagði sýslumaður-
inn. Prescott snéri sér óþolinmóður að
hinum manninum.
— Væri ekki réttast fyrir þig, Taylor,
að segja allt af létta? Þessi náungi er
búinn að bíta þetta svo fast í sig. Held-
urðu ekki að þú getir komið honum á
aðrá skoðun?
— Ég býst varla við því, sagði Taylor.
Ég er enginn bankaræningi, en ég ber
ekki á mér skriflegar skýrslur, sem
sanni sakleysi mitt.
— Þú ert Webb Barnett, sagði Walsh
og íeit beint í augu Taylors.
Fanginn mætti augnatillitinu rólegur
og glottandi og það hreyfðist ekki einn
einasti vöðvi í mögru andlitinu. Clint
hugsaði með sér, að hvað svo sem hann
væri, þá væri hann skratti hugrakkur
og óttaöist hvorki guð né menn.
— Taylor er nafn mitt, sagði fanginn
og dró seiminn. — Jeb Taylor.
— Hafðu það hvað sem þú vilt, sagði
Walsh önugur. — En þú kemur með mér
til Tincup, hvort sem þú kallar þig Tayl-
or eða Barnett.
Flóttamaðurinn frá Texas 101
Ég þarf ekki síður að greiða skuld mína,
þó það sé maður, sem mér er illa við, er
á hjá mér. Geturðu ekki séð, að ég get
ekki látið taka hann þegjandi? Hann
dróg mig i skjól úr bylnum, þegar ég var
meðvitundarlaus. Hann vildi ekki skilja
mig eftir, til að deyja, þó hann gæti
varla tekið annan fótinn fram fyrir
hinn. Nú ætlast þú til, að ég snúi við
honum bakinu. Það geri ég ekki.
Hún var í þann veginn að bresta í
grát. Clint gafst upp.
— Ég skal fara og tala við Steve. Það
þýðir auðvitað ekkert, en ég get talað
við hann samt.
Hún fylgdi honum fram í anddyrið.
— Steve getur ekki farið með hann
burt ef þú aftekur það!
Prescott rauk inn í dagstofuna.
— Hvað á það að þýða að taka gesti
mína fasta, Steve, spurði hann höst-
ugum rómi?
— Kallaðu hann gest bylsins, Clint.
Þú hefir ekki boðið honum hingað, eða
hvað?
— Hann er hér, eða er ekki svo? Ég
kann því illa, að þú farir að handtaka
vini mína, hér á mínu heimili.
Sýslumaðurinn spurði Prescott sömu
spurningar og hann hafði spurt dóttur
sína:
— Er hann vinur þinn? Hvað hefir þú