Tíminn - 25.07.1939, Blaðsíða 3

85. blatS
TÍMHVjV, brlðjudagiim 25. jnlí 1939
339
HEIMILIÐ
A N N A L L
Ena iiin bcrin.
Afmœli.
Fyrir stuttu síðan var á þess-
um stað í blaðinu vikið nokkr-
um orðum að því, hvernig ís-
lendingar notfæra öll þau ó-
grynni berja, er vaxa hér á
hverju sumri. Það var leitast við
að leiða huga fólks að því, hvort
skynsamlegra væri, að reyna að
afla sér berja til saftgerðar og
fleira til heimilisþarfa á, næsta
ári, eða að kaupa til þess fram-
leiðslu, sem væri dýr, sennilega
einskis nýt hvað næringarefnum
viðkemur og kostalítill að öðru
leyti. Hinn hreina upprunalega
berjasafa, hina einu, réttu berja-
saft, er nefnilega hvergi að fá í
verzlunarbúðum. Þar er aðeins
um verksmiðjuframleiðslu og
gerfivörur að ræða. Þeir, sem
ætla að bera kostadrykkinn að
vörum sér, verða oftast að fara
sjálfir í berjamó og afla þar þess,
sem til þarf. Og það fæst hvergi
í heiminum annars staðar en í
móunum, brekkunum og holtun-
um íslenzku. Að hinu var ekki
vikið í þessum greinarstúf, að
ýmsir unglingar, og reyndar
fleiri, hafa oft á undanförnum
sumrum aflað sér drjúgra auka-
tekna með berjatínslu og berja-
sölu, þar sem aðstaða er til. Vel
mætti vera að fleiri gætu þrætt
í þessa slóð, því að næg virðist
eftirspurnin og sæmilegt verð á
berjunum. En þessi möguleiki er
að sjálfsögðu næsta staðbund-
inn og háður samgöngum við
næstu kaupstaði. Víðar myndi
vera hægt að sjóða sultu eða
búa til saft úr berjunum og selja
síðan saftina og sultuna. Við það
er að sjálfsögðu meiri vinna, auk
þess, sem þá þarf að sjá fyrir
góðum umbúðum, enda mætti
verðsetja slíka vöru hátt með
hliðsjón af því verði, sem er á
hinni algengu saft og þeim
mikla gæðamun, sem þar er á.
Það er beinlinis hlægilegt,
hvernig fólk hefir hagað sér í
þessum efnum, sem hér er rætt
um. Hér hefir verið haldið uppi
ofstækiskenndu skrafi um á-
vaxtaþörf og ávaxtavöntun.
Einu ávextirnir, sem vaxa villtir
hér á landi, eru berin. Þau eru
afar gómsæt, safamikil og án efa
verulegur heilsubrunnur, ef
þeirra væri neytt að mun, enda
hverri þjóð langsamlega heil-
næmast að halda sig að sínu,
hvort sem um ávexti er að ræða
eða annað. En í stað þess að
færa sér þessi landsgæði í nyt,
hefir fólk lotið að því, langflest
og að langmestu leyti, að nota
allskonar gervivörur og eftirlík-
ingar, sem oftast munu unnar
úr lítilfjörlegum, útlendum efn-
um, og eru sneyddar því lífmagni
Herdís Sigurffardóttir hús-
freyja á Varmalæk í Borgar-
firði, átti 85 ára afmæli 19. júlí.
Hún er næstelzt hinna mörgu
Efstabæjarsystkina, dóttir Sig-
urðar Vigfússonar bónda og
konu hans, Hildar Jónsdóttur
frá Englandi. Hún giftist Jakob
Jónssyni frá Deildartungu og
hófu þau búskap að Múlastöðum
í Flókadal. Ári síðar, 1884, fluttu
þau bú sitt eina bæjarleið neðar
í héraðið, að Varmalæk. Þar hef-
ir Herdís búið síðan alla tíð, í 55
ár. Mann sinn missti hún árið
1912. Börn þeirra hjóna, sem til
fullorðins ára komast, eru Jón
og Sigurður, bændur að Varma-
læk, Björn, bóndi að Stóra-
Kroppi, Magnús, bóndi að
Snældubeinsstöðum, og Helga,
sem nú er dáin fyrir fáum árum,
húsfreyja að Hæli í Flókadal.
Herdís er þrekmikil kona, svo
að fáar munu slíkar finnast,
höfðinglunduð og skörungur í
skapi, stjórnsöm og afkastamikil
við öll störf. Enn fer hún fyrst á
fætur á morgnana á sínu mann-
marga heimili og sinnir öllum
búverkum og fram til þessa hefir
hún sinnt heyvinnu að meira eða
minna leyti á sumrin. Hún er
kona gáfuð, vel menntuð og víð-
lesin. Hún er trúhneigð og ann
göfugum skáldskap og fylgist vel
með öllu á því sviði. Hún fylgist
einnig af lifandi áhuga með
málefnum héraðsins og landsins
og heldur fast og djarflega á
skoðunum sínum.
Dánardægnr.
Indriffi Helgason bóndi að
Dvergsstöðum í Eyjafirði and-
aðist 20. júlí. Hann var rúmlega
sjötugur að aldri, kvæntur Helgu
Hannesdóttur frá Árbakka á
Skagaströnd, er lifir mann sinn.
Börn þeirra eru sex. Indriði var
dugnaðar- og myndarbóndi,
verkmaður svo mikill, að af bar.
og þeim ágætum öllum, sem búa
í íslenzku berjunum.
Þetta er að sjálfsögðu ekkert
stórmál, en það er sennilegt, að
þeir, sem gera svona bersýnilega
skyssu í þessu atriði, þótt smá-
vægilegt sé, kunni að stiga mis-
spor í fleiri greinum.Og þeir,sem
hrinda af sér slyðruorðinu á
þessu sviði, koma kannske við
nánari íhugun auga á fleiri mis-
fellur í húshaldi sinu, sem sjálf-
sagt er að ráða bót á.
Vinnið ötullega fyrir
Tímann.
Ární á Hurðarbaki áttræður
Sunnudaginn 25. júni s. 1. var
mannaferð mikil að Flögu í
Villingaholtshreppi í Árnes-
sýslu og viðbúnaður þar heima
allmikill, tjöld voru reist og
annar undirbúningur að sama
skapi. Ókunnugir, sem séð
hefðu fólkið streyma þangað
heim á hestum og í bifreiðum,
hefðu haft ástæðu til að geta
sér til að eitthvað rriikið stæði
til, brúðkaup eða Jónsmessu-
hátíð. En það var ekki tilefnið.
Árni Pálsson, hinn aldni hrepp-
stjóri sveitarinnar, átti áttræð-
isafmæli. Þess vegna höfðu
sveitungar hans, ættmenn og
vinir, svona mikinn viðbúnað,
og fjölmenntu svo mjög. Ein-
hverjum, sem línur þessar les,
kann að fljúga í hug að eitthvert
meira tilefni hafi þurft til en að
maður ætti áttræðisafmæli,
það eigi svo margir. En því ber
ekki að neita, að það skiptir
nokkru hvernig æfinni hefir
verið varið, hvort sem hún er
löng eða stutt, — eftir því ætti
helzt að fara með afmælishöld
og minningar. —
Þeir, sem vita vilja um eitt-
hvert hrafl af því, sem Árni á
Hurðarbaki hefir gert, skal gef-
inn kostur á því. Hann hefir
búið í þessari sömu sveit upp
undir hálfa öld og á sömu jörð,
Hurðarbaki, yfir 40 ár. Hann
hefir verið hreppstjóri sveitar-
innar í 49 ár, sýslunefndarmað-
ur álíka lengi, og auk þess
gegnt fjölda trúnaðarstarfa fyrir
sveit sina og sýslu. Hann eign-
aðist 13 börn og eru 12 á lífi;
eitt misstu þau hjón ungt.
Þessi tylft barna var uppalin á
Hurðarbaki, sjálfsagt án á-
vaxta og vítamíns, annars en
þess, er guð gaf í fæðinu, sem
að langmestu leyti var fram-
leidd á búinu. En hvernig
sem þau hjón hafa farið að því
að ala þau upp, þá eru þau dug-
andi og myndarleg og rækja
vel störf sín, enda æskilegra
því sum þeirra hafa stóran
barnahóp fram að færa. Árni
mun nú eiga 57 barnabörn á lífi,
svo að það er ekki líklegt, að
ætt hans deyi bráðlega út. Auk
þessara 12 eiginbarna ól Árni
Ljósmóðurstaðan
í Lelðvallahreppl í Vestur-Skaftafellssýslii
er laus. IJmsækjciidur snúi sér til undir-
ritaðs sýslumanns.
Skrifstofu Skaftafellssýslu, 5. júlí 1939.
Gísli Sveínsson.
M.b. Baldur, Stykkishólmi
annast póst- og farþegaflutning milli Stykkishólms og Flateyj-
ar. Báturinn fer frá Stykkishólmi hvern föstudag eftir komu
póstbílsins frá Borgarnesi og frá Flatey aftur á laugardags-
morgun til Stykkishólms áður en bíllinn fer þaðan til Borgar-
ness.
GLÐM. JÓIVSSOA frá Aarfeyri.
Silfurreiír til sölu.
Til sölu eru 3 ,,tríó“ (6 kvendýr og 3 karldýr) silfurrefir á 1.
ári. Dýrin eru af verðlaunaforeldrum, uppalin og geymd á silfur-
refabúinu „Valgarður" við Reykjavík.
Upplýsingar um ætt og gæði dýranna má fá hjá bústjóra
Gunnari Jónssyni Valgarði.
Lysthafendur snúi sér til:
Benedikts Þórarinssonar
bankaritara á Seyffisfirði.
Húðir og skinn.
Ef bændur nota ekki tll eigin þarfa allar
HUÐIR og SKIM, sem faUa tU á heimilum
þeirra, ættu þeir að biðja KAUPFÉLAG sitt
að koma þessum vörum í verð. — SAMBAND
tSL. SAMVUNTVUFÉLAGA selur AAUTGRIPA-
nÚÐIR. HROSSHÚÐIR, KÁLFSKIM, LAMB-
SKI1V\ og SELSKIM tU útlanda OG KAUPIR
ÞESSAR VÖRUF TIL SÚTUTVAR. - IVAUT-
GRIPAHÚÐIR, HROSSHÚÐIR og KALFSKEVN
er bezt að salta, en g'era verður það strax að
lokinni slátrun. Fláningu verður að vanda
sem bezt og þvo óhreinindi og blóð af skinn-
unum, bæði úr boldrosa og hári, áður en salt-
að er. Góð og hreinleg meðferð, á þessum
vörum sem öðrum, borgar sig.
Hraðferðír B. S. A.
Alla daga nema mánudaga um Akranes og Borgarnes. —
M.s. Laxfoss annast sjóleiffina. Afgreiffslan í Reykjavík á
Bifreiffastöð íslands, sími 1540.
Bifreiðastöð Akureyrar.
upp systurdóttur sína. Mörgum
myndi hafa þótt nóg að fóstra
tólf, en hann gat bætt því
þrettánda við. Ekki mun þurfa
þess að geta, að við uppeldi
barnanna og heimilisstörfin hafi
Árni notið samvinnu góðrar og
dugandi konu. Það lætur að lík-
um, að öll trúnaðarstörf hans,
ásamt búskapnum, hafi tekið
hann þann tíma að í hlut hús-
móðurinnar hafi komið umsjá
heimilis og barna heima fyrir,
og er svo mælt, að Guðrún Sig-
urðardóttir, kona Árna, hafi ver-
ið afar dugleg og góð kona, og
eins og flestar margra barna
mæður unnið nærri ótrúlega
mikil störf og rækt þau vel. Hún
lézt 1915.
Það er sagt um Árna, að
hann hafi verið og sé dýra-
vinur mikill, og að hann sé barn-
góður; hvorttveggja þetta sýn-
ist bera þess vott, að hann sé
góður maður. Það hefir líka á-
reiðanlega komið sér vel í hinni
löngu hreppstjóratíð hans. í hlut
hreppstjóranna hefir það komið
að útvega munaðarlausum börn-
um dvalarstað, en það að koma
börnum á góð heimili hefir Árni
látið sér hugarhaldið. Hitt er og
mælt, að hann hafi verið af-
gerandi og nokkuð ráðríkur í
sveitarmálum og munu margir
telja það kost. Það var gestris-
ið heimilið á Hurðarbaki, enda
oft gestkvæmt þar. Ef til vill
lýsir lítil saga, sem ég hefi heyrt,
gestrisninni á Hurðarbaki og
Árna sem hreppstjóra. Það var
á þeim árum, þegar fólkið var
flutt sveitarflutningi, sem svo
var kallað. Kona með börn var
flutt langar leiðir að til hrepp-
stjórans á Hurðarbaki Hún var
með lítið barn, lenti í slæmu
veðri, og voru bæði börnin og
hún orðin illa til reika, þegar
komið var að Hurðarbaki. En
hún gleymir aldrei viðtökunum
þar eða dvöl sinni þar í nokkra
daga. Hún var með 6 ára dreng
meðal fleiri barna og þegar þau
svo urðu að fara, er það upplýst-
ist að þau áttu að lenda í ann-
arri sveit,vildi drengurinn hvergi
fara, en sagðist vilja vera hjá
góffa fólkinu. í mínum augum
er þessi vitnisburður litla
drengsins um Árna og heimilið
hans meira virði en margar lof-
ræður.
Ég var ungur drengur, er ég
fyrst sá Árna. Hann var þá í
heimsókn hjá systur sinni, Guð-
rúnu á Ægissíðu. Þau voru tal-
in nokkuð lík systkinin. Hún var
kona greind og fylgdist vel með
opinberum málum og fylgdi
fast réttum málstað. Ég man að
mér þótti Árni gervilegur maður
og vasklegur, og það er hann
ennþá, þrátt fyrir aldur sinn,
en hann hefir verið á bezta
skeiði, er ég sá hann fyrst.
Árni er fæddur 29. júní 1859
að Þingskálum á Rangárvöllum,
Innheimtumenn!
Vinnið ötullega að innheimtu
jg útbreiðslu Tímans í ykkar
•iveit. Svarið fljótt bréfum frá
nnheimtu blaðsins í Reykjavík,
jg gerið skil til hennar svo fljótt
;em möguleikar leyfa. Tíminn
er ódýrasta blaðið, sem gefið er
út á íslandi. Allir Framsóknar-
menn eiga að kaupa, lesa og
borga Tímann.
sonur Páls Guðmundssonar frá
Keldum. Hann hefir dvalið hér
í Reykjavík á vetrum síðustu ár-
in hjá Ólafi syni sínum, en frá
vori og fram á haust í Flögu hjá
Magnúsi syni sínum. Árni gegn-
ir ennþá hreppstjórastörfum,
enda eru andlegir kraftar hans
litt skertir, fylgist af áhuga með
opinberum málum, og fyllir
flokk sinn með prýði.
Eins og áðux er getið héldu
hreppsbúar og aðrir vinir og
ættingjar honum samsæti 25.
f. m. Var honum flutt ávarp í
Ijóðum, margar ræður fluttar
fyrir minni hans, og honum
færðar ýmsar góðar gjafir, hlýj-
ar kveðjur og margháttuð vin-
semd sýnd.
En vel mætti segja mér, að
hlýjustu kveðjurnar og mesta
þakklætið mætti flytja honum í
nafni dýranna, sem hann hefir
liðsinnt, svo og barnanna. — Og
að þær kveðjur myndu ylja hon-
um mest í ellinni.
Gula bandið
er bezta og odýrasta smjörlíkið.
I heildsölu h|á
Samband isl. samvínnuf élaga
Sími 1080.
Flensborgarskólinn.
í heimavist skólans geta aðeins piltar fengið að búa. Náms-
stúlkur skólans eiga kost á að borða í mötuneyti heimavistar.
Skólagjald fyrir utanbæjarnemendur er 70 kr. fyrir pilta og 40
kr. fyrir stúlkur. Piltar, sem búa í heimavist, verða auk þess að
greiða 7 kr. á mánuði i herbergisleigu. Innanbæjarnemendur
greiða ekki skólagjald.
Þeir piltar, sem vilja komast í heimavist, ættu að sækja sem
fyrst. Umsóknarfrestur um skólavist er til loka ágústmánaðar.
Umsóknir skulu vera skriflegar og sendar skólastjóra og um-
sóknum nýnema fylgi fullnaðarprófsskírteini frá barnaskóla. —
Kenndar verða sömu námsgreinar og áður, en auk þess handa-
vinna í 1. og 2. bekk.
Skólinn verður settur 2. október.
F. G.
Skólastjjórmn.
156 William McLeod Raine:
hafði verið fyrsti áreksturinn, en síðan
höfðu þeir orðið margir. Clint hafði
einu sinni kært Oakland fyrir kúaþjófn-
að og verið vel á veg kominn með að
fá hann dæmdan. Málareksturinn hafði
valdið svo miklum æsingum, að menn
höfðu vikum saman óttast um líf sitt, er
þeir fóru um Tincup.
Oakland hafði þá tekizt að ná þeirri
aðstöðu, sem skapast af valdi og mikl-
um eignum. Flestir þeir, sem þekktu ó-
stýriláta og bráða lund hans, höfðu síð-
an gætt þess að vera hæglátir í návist
hans og veita honum ekki opinbera and-
stöðu. Preseott var sá eini, sem sýndi
honum opinbera fyrirlitningu.
Þessi framkoma Prescotts var honum
sjálfum fyrir verstu. Hún hafði gert
Oakland ennþá reiðari, í stað þess að
hræða hann. Oakland var hættulegur
maður. Hann var slægur, auk þess að
vera ruddamenni. Honum hafði á ein-
hvern hátt tekizt að koma sér i mjúk-
inn hjá eftirlitsmönnum skóganna.
Prescott hélt því fram, að hann hefði
mútað þeim. Honum var líka úthlutað
sífellt verra og verra beitilandi handa
fénaði sínum.
Prescott hafði eytt miklu fé i vatns-
veitu, til að vökva þurrlendið, og þó
honum hefði tekizt að útvega sér nauð-
synlegar heimildir til þess, þá véfengdi
Flóttainaðurinn frá Texas 153
fyrir pabba, þegar Martin hringir, sagði
Molly, og það brá fyrir glampa í bláum
augunum.
— Þá væri hvorutveggi til, með það,
hvort ég fengi skilaboðin eða ekki, sagði
Walsh rólega. — Það geriT heldur ekki
mikið til, því að ég ætla sjálfur að ná
Webb Barnett.
— Ég sé að þú treystir mér ekki.
— Ekki lengra en ég gæti kastað
vetrung, með því að taka í halann á
honum, stúlka min.
Hún horfði á eftir honum, er hann
gekk hratt út úr herberginu. Mjúkar
hreyfingar stæltra vöðvanna létu lík-
amann líta þannig út, að það var eins
og hann riðaði. Hann bar lítið, hrokk-
inhært höfuðið tígullega, sjóðandi
glettnin var skammt undir yfirborðinu
og hlýlegt brosið gat komið allt í einu.
Þetta skapaði allt aðlaðandi mynd.
Molly fylgdi honum eftir, með augun-
um og gretti sig, bæði ánægð og óánægð.
Hvað hjartað gat verið þrjóskt! Þarna
var hetja, sem hún gat gefið sína ungu
aðdáun, en í stað þess hugsaði hún til
annars manns, sem var miklu fremur
þorpari en hetja.
Molly fór, fram í dyr, því að hún var
mjög hugsandi um þessar mannaveiðar.
Peters hafði komið með þrjú hross