Tíminn - 09.04.1940, Blaðsíða 4

156
j¥\, þrig|ndaglnn 9. april 1940
39. blað
É dag1 er síðasti söludagur. -- Munið að endurnýja.
II APPIMIÆTTIH.
Kennara-menntnnln
tiK BÆNIIM
Fjárlögín afgreídd
(Framh. af 1. síðu.J
Laugarvatni og Reykjum. Auk
þess fylgir nemendum kennslu-
maður frá forstöðumanni kenn-
aradeildar. Á þessu ári ber að
þjálfa kennaraefnin í þeim í-
þróttum, sem iðkaðar eru hér
á landi, þar með talinn dans, og
islenzk glíma fyrir pilta. Jafn-
hliða íþróttanáminu skulu nem-
endur vinna að allskonar garð-
rækt og skógrækt og fá æfingu
við að stjórna vegagerð, fram-
ræslu lands og venjulegri jarða-
bótavinnu. Jafnframt þessu skal
nemendum kennt að stjórna
bifreið, ef þeir kunna það ekki
áður. Auk þess einfalt smíði,
bókband og töfluteikning. Með
útigöngum og skólaferðum skal
kenna nemendum um jarð-
myndun landsins, dýralíf þess
og jurtagróður. Að loknu námi
fyrsta árs taka nemendur fulln-
aðarpróf í þeim greinum, er
þeir hafa stundað á Reykjum
og Laugarvatni.
Annan og fjórða vetur stunda
kennaraefnin sögu uppeldis-
málanna, sálarfræði, vísinda-
legar tilraunir um líkamsorku,
gáfnafar, viljastyrk og þroska
barna og unglinga og taka þátt
í verklegum kennsluæfingum.
Auk þess stunda þeir þessa vet-
ur réttan framburð móðurmáls-
ins, söng, bókmenntasögu þjóð-
arinnar og náttúrufræði ís-
lands. Nemendum skal gefinn
kostur á að halda við íþróttum
þeim, er þeir hafa numið.
Þriðja námsárið stunda kenn-
araefnin kennslu barna og ung-
linga víðsvegar um land og fá
goldinn dvalarkostnað sinn, eft-
ir mati fræðslumálastjórnar, frá
þeim aðilum, sem njóta vinnu
þeirra.
Nú kemur í ljós, að kennara-
efni stenzt ekki fyrirskipað
vorpróf að loknu námi ár hvert,
eða gerir sig sekan um óreglu
eða aðra þá framkomu, sem
telja má ósamboðna manni,
sem á að vera fyrirmynd og
leiðtogi barna og unglinga, og
skal forstöðumaður kennara-
deildar þá, að fengnu samþykki
fræðslumálastjórnar, s y n j a
þeim manni um leyfi til að
halda áfram námi í kennara-
deild og að ljúka þar fullnaðar-
prófi.
Ríkisstjórnin skipar for-
stöðumann kennaradeildar, og
nýtur hann sömu launa og
hlunninda eins og rektor
menntaskóians, og einn fastan
kennara, sem lokið hefir prófi í
vísindalegri sálarfræði, enda
njóti hann sömu iauna og pró-
fessorar háskólans. Að öðru leyti
ræður kennslumálaráðuneytið
starfsmenn við kennaradeild,
að fengnum tillögum forstöðu-
manns, eftir því sem fé er veitt
til deildarinnar í fjárlögum.
Kolbeinn sá,
er vísum raðar í Dægradvöl, biður
þess getið, að Benedikt Einarsson bjó
ekki að Hálsi í Fnjóskadal, heldur að
Hálsi í Saurbæjarhreppi i Eyjafirði.
Leikfélag Reykjavíkur
sýnir „Stundum og stundum ekki“ í
kvöld, en næsta sýníng verður annað
kvöld.
Kirkjumál Reykjavikur.
Lög um afhendingu dómkirkjunnar í
Reykjavík til safnaðarins hafa verið
afgreidd af þinginu. Greiðir ríkið söfn-
uðinum 300 þús. krónur til nýrra
kirkjubygginga í Reykjavik. er greiðist
sem 10 þúsund króna framlag í 10 ár.
Söfnuðinum á að skipta í 4—6 sóknir.
Umferðarfrumvarpið,
sem legið hafi fyrir Alþingi, hefir náð
lögfestu. Er þar meðal annars kveðið
svo á, að hægri handar umferð skuli
ganga 1 gildi hér á landi um næstu
áramót.
Gestir í bænum.
Davíð Stefánsson skáld, Páll Geir-
mundsson oddviti á Blönduósi.
(Framh. af 1. síðu.)
til, að menntamálaráði yrði fal-
ið að úthluta 80 þús. kr. í þessu
skyni og var það samþykkt með
25:17 atkvæðum. Á þinginu í
haust var sama tillaga sam-
þykkt með eins atkvæðismun.
Samþykkt vax að hækka
framlagið til jarðakaupasjóðs
um 50 þús. kr. og framlagið til
Búnaðarfélags íslands um 10
þús. kr.
Tillögu Framsóknarflokksins
um 300 þús. kr. framlag til
undrrbúnings nýbýla var tekin
aftur, þar sem samkomulag
hefir orðið um, að setja þá
heimild inn í frv. um kaup á
landeignum í Ölfusi, að ríkis-
stjórninni sé heimilt að verja
til undirbúnings nýbýla 150 þús.
kr. á þessu ári og 200 þús. kr.
á næsta ári.
Á krossgöium.
Kennarar þeir, sem útskrif-
ast ' úr kennaradeild, öðlast
sömu réttindi og áður eru veitt
með lögum þeim mönnum, sem
lokið hafa burtfararprófi úr
kennaraskólanum í Reykjavík.
Kennslumálaráðuneytið setur,
með ráði fræðslumálastjóra, í
reglugerð nánari ákvæði um
inntöku nemenda í kennara-
deild, nám þeirra, vinnukennslu
nemenda og burtfararpróf
þeirra.
Ákvæði til bráðabirgða.
Vorið 1940 og tvö næstu ár þar
á eftir skulu engir nýir nem-
endur teknir í Kennaraskóla
íslands. Nemendur þeir, sem
verða í 2. og 3. bekk veturinn
1940—41, ljúka námi í húsa-
kynnum Háskóla íslands undir
stjórn núverandi starfsmanna
kennaraskólans. Að þeim tima
liðnum falla úr gildi lög nr. 63
22. nóv. 1907.
Ríkisstjórninni er heimilt að
flytja kennaradeildina úr Há-
skóla íslands á hentugan stað
í sveit, þegar Alþingi veitir
nauðsynlegt fé til húsabygg-
inga í því skyni.
Verkalaun bændanna
(Framh. af 3. síðu.J
faldir veggir með troð-holi, þar
sem vel þurrt reiðingstorf er
steypt inn í vegginn, hafa reynzt
ódýrari en einfaldir veggir með
innþiljum og langtum hlýrri og
varalegri, rakaminni og eld-
traustari.
Það má segja, að hin nýju
steinhús séu dýr. En dýrleikinn
liggur ekki i verði steinlímsins.
Öli vönduð hús með nýtizku
þægindum verða dýr. Stein-
(Framh. af 1. síðu.)
á brjósti einvörðungu, en önnur ýmist
á pelamjólk eða pelamjólk og brjósta-
mjólk, en um nokkur börn vantar
greinargerð um þetta atriði. 78 börn eru
talin hafa verið eigi fullburða, er þau
fæddust, og 10 hafa verið vansköpuð.
Tvær mæður er skráð að hafi látizt við
barnsburð.
steypuskilrúmin innan húss eru
ódýrust, en verð útveggjanna í
vönduðum íbúðarhúsum er ætíð
lítill hluti af öllu húsverðinu.
Steinhúsin nýju eru ekki dýr
vegna þess, að þau eru úr stein-
steypu, heldur vegna þess, að
það er krafizt vandaðri frágangs
utan húss og innan en áður hef-
ir verið títt í sveitum.
Margir hafa þá trú, að stein-
hús hljóti ætíð að vera köld og
rök. Svo mun og um alla ein-
falda steinveggi. En sé reið-
ingnum bætt innan i miðjan
vegg og hann varinn fyrir raka,
sýnir reynslan, að þessi hús eru
hlýjust allra húsa, sem þekkt
eru hérlendis.
Það mun sannast er til lengd-
ar lætur, að steinhús með tvö-
földum veggjum og tvöföldu
gleri verða ódýrustu hýbýiin.
Þar vinnur kynslóðin, sem
byggir, starf, sem varir í aldir.
Hún byggir í eitt skipti fyrir öll,
hús fyrir komanda kynslóðir í
stað þess, að áður þurfti hver
bóndi að vera að byggja eða end-
urreisa allan sinn búskap, og
eiga þó ætíð við hrörlegar bygg-
ingar að búa.
Alveg hið sama gildir um út-
hýsi. Steinsteypt, vönduð út-
hýsi eru sparifé, sem létta störf
komandi kynslóða, spara krafta
þeirra frá þeirri kleppsvinnu,
sem fallandi moldarveggir og
sígandi torfþök hafa lagt á
herðar íslenzkra bænda í þús-
und ár. Framh.
226 Margaret Pedler:
fagnandi í dökkbrúnt og magurt andlit
föður síns. Hún tók milli fingranna lokk
af dökku, liðalausu hári hans og sagði:
„Hafa komið nokkur ný grá hár? Það
eiglnlega að vera, þar sem þú hefir orð-
ið að vera án hennar dóttur þinnar
svona lnegi.“
„Alftaf erut sjálfri þér lík! Það eru
miklu meiri líkur til að þeim fjölgi á
næstunni, þegar ég verð alltaf að um-
bera þig. En,“ bætti hann við og snéri
að bifreiðinni, „komdu og heilsaðu
Fjólu.“
„Ég beið eins og þolínmæðin holdi
klædd að eftir mér væri tekið,“ sagði
Fjóla brosandi, um leið og hún laut á-
fram til þess að kyssa stjúpdóttur sína.
Þau lögðu af stað upp tröppumar og
frú Dave kom fram úr fylgsni sínu. Hún
var dálítið feimin þegar hún heilsaði
húsbóndanum og nýju konunni hans.
Frayne heilsaði henni með sínum
drengjalega innileík, sem þrautum lið-
inna ára hafði ekki tekist að ræna hann.
Vegna þessa eiginleika hafði honum
ávalit verið fyrirgefið allt, — óþjált
skap, hrokakennt stolt og helzt til mikil
og auðsæ sjálfselska.
„Kondu nú blessuð Davie mín!“ hróp-
aði hann upp yfir sig, tók utan um hana,
án frekari formála, og rak að henni
rembingskoss. „Ég gæti svarið, að þú
Laun þess liðna 227
sýnist ekki deginum eldri, hvað þá meir,“
bætti hann við þegar hann var búinn að
láta hana aftur lausa.
„Ég gæti sagt það sama um yður,
herra, og það án þess að segja nema
satt,“ svaraði hún. Yfir gömlu, góðlegu
augun hennar lagðist einhver grunsam-
leg móða. Hún hafði setið með Frayne
og dillað honum þegar hún var seytján
ára. Síðar hafði hún hækkað í tigninni
og orðið ráðskona. Þá hafði hún séð
hann vaxa úr skóladreng í fullorðinn
mann, kvænast og njóta sinnar stuttu
hjónabandshamingju, og séð hann að
lokum flýja frá Aabbey undan minn-
ingunum. Þessi dagur var henni þess-
vegna litlu minna gleðiefni en honum
sjálfum.
Allt í einu ómaði hin skæra rödd
Fjólu:
„Mér þætti vænt um, ef ég fengi að
heilsa frú Dave þegar þið eruð búin að
hrósa hvort öðru nægilega fyrir unglegt
útlit.“ sagði hún og leit á frú Dave með
sínu blíðasta brosi, um leið og hún rétti
fram smáa og fagra höndina. „Ég hefi
heyrt svo oft minnzt á yður, að mér
finnst ég þekkja yður,“ hél hún áfram.
„Ég vona þessvegna, að þér séuð reiðu-
búnar að breiða verndarvængi yðar yfir
mig, ekki síður en manninn minn? Ef
þa ðskyldi fara á annan veg, þá vil ég
Frystlhúsm.
(Framh. af 2. síðu.J
stríðinu loknu, þá eru alltaf
möguleikar fyrir hendi að fjölga
frystihúsunum.
Verð á frosnum þorskflökum
er sem stendur lágt, þegar það
er borið saman við verð á ísuð-
um þorski, sem nú er seldur á
brezkum markaði, og það er
hætt við, að þegar Bretar eru
búnir að koma fiskveiðum sin-
um í gang að stríðinu loknu, þá
verði reynt að leggja hömlur á
freðfiskinnflutninginn, þótt um
það sé vitanlega ekkert hægt að
fullyrða. Það er reyndar engum
vafa bundið, að frosni fiskurinn,
sem fluttur er út frá íslandi,
er miklu betri vara en ísaður
fiskur, sem seldur er í Bretlandi.
Og það eru vörugæðin, sem gefa
okkur íslendingum nokkra von
um, að frosni fiskurinn muni
halda velli á brezkum markaði
í samkeppni við ísfiskinn, og
byggist þessi von einnig á því,
að svipuð þróun hefir átt sér
stað um frosið kjöt. Hins vegar
er hér að framan á það bent, að
í þessu efni hafa menn aðeins
á lauslegum vonum að byggja,
og þess vegna virðist áhættan
mjög mikil fyrir þá, sem nú ráð-
ast í frystihúsabyggingar.
Ef að því ráði yrði horfið, að
hamla byggingu margra nýrra
frystihúsa, sem ráðgert er að
byggja í sumar, er athugandi,
hvort ekki væri hægt að greiða
fyrir sölu á fiski, sem framleidd-
ur er af smábátaútgerðarmönn-
um víðsvegar um land, og sem
nú setja vonir sínar aðallega á
þessi nýju frystihús. Virðist mér
þá helzta leiðin sú, að ef ísfisk-
markaðurinn í Englandi verður
sæmilegur, þá sé reynt að halda
uppi sem mestum útflutningi á
ísfiski, líka um síldveiðitímann,
og sé þá skipaflotanum dreift á
verstöðvarnar, einkanlega á þá
staði, þar sem menn eiga ekki
aðgang að frystihúsum, og að
öðru leyti óhægt með að koma
fiskinum í verð. En það er eink-
um á sunnanverðum Austfjörð-
um, í kring um Langanes — að
Þórshöfn undanskilinni — og á
sunnanverðum Vestfjörðum. Er
enginn vafi á því, að hægt er að
létta mjög fyrir mönnum, ef
reynt er að skipuleggja flutn-
inga þannig, að sem flestir gætu
haft aðstöðu til að selja nýjan
fisk í flutningaskipin, og að
skipin lentu ekki óhæfilega
mörg á sömu slóðum og spilltu
þannig hvert fyrir öðru. Til þess
að þetta megi verða, virðist
óhjákvæmilegt, að stjórnarvöld
landsins hafi forgöngu um það,
að skipa þessum málum svo, að
sem jafnastur og almennastur
aðgangur geti orðið að ísfisk-
útflutningnum, og gæti þetta
líka orðið til að sætta menn
við það, að fresta byggingu nýrra
frystihúsa með þeim óhemju-
kostnaði og áhættu, sem því er
nú samfara.
Jón Ámason.
Ensliarbætur á verð-
lagslögnnnm.
(Framli. af 2. síðu.)
um. Niðurskurðurinn er geysi-
mikill, og það er líklegt, að þeir,
sem fyrir honum urðu, séu óá-
nægðir og kunni að tala um of-
sókn af hálfu verðlagsnefndar.
En vilja nefnd blöð taka undir
með þeim? Vilja blöðin taka upp
þykkjuna út af því, að verð-
lagsnefnd vill ekki hafa 38%
heildsöluálagningu á rúgmjöli,
eins og eitt dæmi var þó um,
þegar nefndin fór að athuga á-
lagningu á þessari vöru síðast-
liðið haust? Ég hefi fleiri dæmi
lík þessu, og er reiðubúinn að
ræða málið, ef óskað er.
Guðjón F. Teitsson.
, Nokkuð margir kaup-
endur Tímans munu
hnkakaunfiga árB- Dvalar.
DOKaKaup f 0g 3. árg. eru
samtals 58 hefti og i þeim m. a. yfir
100 stuttar skáldsögur. Þeir sem senda
10 kr. til afgr. fá 2. og 3. árg. burðar-
gjaldsfrítt til baka. Líka sendir ef ósk-
að er gegn póstkr. Adr.: Dvöl, Rvík.
(IthreMHS TÍMA3VM
'GAMLA BÍÓ
NÝJA BÍÓ
Hnefaleíkurínn
Spennandi og skemmtileg
Metro-kvikmynd, er lýsir
æfiferli amerísks hnefa-
leikara.
Aðalhlutverkin leika:
ROBERT TAYLOR
og
MAUREEN O’SULLIVAN.
Lítla prinsessan
I Stærsta, fegursta og til-
jj komumesta kvikmynd, sem
Iundrabarnið
SHIRLEY TEMPLE
hefir leikið. Myndin gerist
í Englandi á þeim tímum,
er Búastyrjöldin geisaði.
i Myndin er tekin í eðlileg-
j| um litum.
Ráðningarstofa
í'yrir landbúnaðinn, verður, að tilhlutun ráðuneyltisins, opnuð í
Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu (í húsnæði Vinnumiðlunarskrif-
stofunnar) þriðjudaginn 9. þ. m. Sími 1327. Skrifstofan verður
fyrst um sinn opin frá kl. 6—7 og 8—9 síðdegis, alla virka daga,
nema laugardaga.
Fjöldi ágætra vista í sveit, um lengri eða skemmri tíma, er
á boðstólum, fyrir karla, konur, unglinga og hjón. Komið og leitið
upplýsinga.
Félagsmálaráðuneytíð.
B æ n d u r l
Ljósi og yl veitið þér inn á heimili yðar með því að útvega yður
WINCHARGER
VINDRAFSTÖÐ.
Stærðir frá 120 til 1200 wött. — Upplýsingar um verð og leið-
beiningar um val á hæfilegri stærð á rafal og rafgeymi, gefur
aðalumboðsmaður WINCHARGER á íslandi,
GUÐMrNDUE MARTEOÍSSON verkfræðingnr,
Reykjavík. Sími 1929.
EMSEIPAFÉLAGID ÍSAFOLD H.F.
W1.&. EDDA
hlcðnp stykkjavöru í Gcnoa, Livorno og Nea-
pel dagana 1.—10. næsta mánaðar til Reykjja-
víknr.
Allar upplýsingar hjjá:
GUMARI GLÐJÓIMSSYNI, skipamiðlara.
Símar 3301 og 5306.
Polychrome-lítír
(Bckorationslitir).
Endingargóðlr vatnslitir fyrir allskonar innanhússskreytingar,
gluggaauglýsingar o. fl.
Fyrirliggjandi I öllum helztu litum i 100 gr. dósum.
Karlakórinn Fóstbræður.
Samsöngur
í Gamla Bíó mánudaginn 8. og
miðvikudaginn 10. apríl kl. 7.15.
Söngstjóri: Jón Halldórsson.
Einsöngvarar:
Arnór Halldórsson.
Daníel Þorkelsson
Garðar Þorsteinsson
Aðgöngumiðar að samsöngnum
á miðvikudag seldir í bókaverzl-
unum Eymundsson og ísafoldar-
prentsmiðju.
Leikfélag lleykjavíkur
,Stnndum ogstundum
ekki{
Sýuing í kvöld kl. 8
Fáein sæti seld eftir kl. 1.
Næsta sýning annað kvöld
(miðvikudag) kl. 8.
Aðgöngumiðar seldir frá kl.
4 til 7 í dag.
Auglýsið i Tímanum!