Tíminn - 27.08.1940, Page 4

332
Yfiir landamærm
1. Vísir segir síðastl. föstudag. að
Tíminn skammi Ólaf Thors fyrir það,
„að hann hafi ekki komið fram stefnu-
máium Sj álfstæðisflokksins" í sjávar-
útvegsmálum. Þetta er algert, rang-
hermi. Lesendur Tímans munu áreið-
anlega minnast þess, að það er ekki
langt síðan að Ólafi var þakkaS fyrir
það hér í blaðinu, að hafa fylgt úrræð-
um fyrirrennara sinna í stað þess að
fara að reyna að koma afurðasölumál-
um sjávarútvegsins aftur á grundvöll
frjálsrar samkeppni.
2. Annars eru þessir dómar Vísis og
Mbl. talsvert lærdómsríkir. Mbl. segir
að velgengni sjávarútvegsins seinustu
mánuðina sé að þakka „úrræðum Ólafs
Thors“. Vísir segir að „stefnumálum
Sj álf stæðisf lokksins hafi ekki verið
komið i framkvæmd". Þetta er alveg í
samræmi við umsögn Tímans: „Úrræði
Ólafs Thors“ eru fólgin í því,' að hann
hefir fylgt stefnu Framsóknarmanna,
en ekki stefnu Sjálfstæðisflokksins.
æ+2/.
Aðrar fréttir.
(Framh. af 1. síðu)
og skutu á þær úr loftvarnar-
byssum. Bretar telja að
skemmdir hafi orðið miklar á
hergagnaverksmiðjum, en Þjóð
verjar gera lítið úr þeim. Ber
linarbúar dvöldu í loftvarnar
byrgjum mikinn hluta nætur-
innar. Enskar flugvélar flugu
einnig um líkt leyti yfir Leipzig,
þar sem nú stendur yfir mikil
kaupstefna og flúði fólk þar
einnig í loftvarnarbyrgi. Brezki
flugherinn hefir eins og undan-
farið haldið uppi næturárásum
á ýmsar hernaðarbækistöðvar
Þjóðverja á meginlandinu.
Þjóðverjar hófu aftur loftá-
rásir á Bretland í stórum stíl
síðastliðinn laugardag og hafa
haldið þeim áfram síðan. Hafa
þeir einkum ráðizt á Portmouth
og London og umhverfi þessara
borga. Þjóðverjar hafa nú
breytt um aðferð. Áður komu
þýzku flugvélarnar í fáum stór-
um hópum, en nú koma þær í
mörgum smáhópum. Þá eru þeir
einnig byrjaðar á næturárás-
um. Þjóðverjar telja að
skemmdir hafi orðið miklar, en
Bretar gera lítið úr þeim. Bret-
ar segjast hafa misst 32 flug-
vélar á laugardag og sunnudag,
en Þjóðverjar hafi misst 105
flugvélar á sama tíma. Þjóð-
veTjar segja aftur á móti, að
flugvélatjón Breta hafi verið
fimm sinnum meira en tjón
þeirra undanfarna daga.
Ekkert samkomulag hefir enn
náðst milli Ungverja og Rúm-
ena um landkröfur þeirra fyr-
nefndu. Eru samningaumleitan-
ir hættar i bili og er mikill
hernaðarviðbúnaður í báðum
löndunum. Ungverjar hafa þó
boðið Rúmenum til nýrra við-
ræðna og talið er að Þjóðverjar
reyni sitt ítrasta til að miðla
málum. Rúmenski bændaflokk-
urinn og nazistaflokkurinn
beita sér eindregið gegn öllu
landafsali og telja rétt af Rúm-
enum að leita stuðnings Breta.
ítalir og Grikkir hafa nú mik-
inn viðbúnað við landamæri
Albaníu og Grikklands. ítölsk
blöð halda uppi stöðugum
tí R BÆNUM
Leikfélag Reykjavíkur
hélt aðalfund sinn í gærkvöldi. For-
maður félagsins, Gestur Pálsson, gerði
grein fyrir leikstarfinu síðastliðinn vet-
ur. Alls voru sýnd sex leikrit, þrjú ís-
lenzk og þrjú eftir erlenda höfunda.
Voru það Brimhljóð eftir Loft G^-
mundsson, Á heimleið eftir Lári“s gjg.
urbjömsson, samið samkvær-^ gkáld-
sögu móður hans, og Fj+t'Ua-Eyvindur
eftir Jóhann Sigurjóhsson. Útlendu
leikritin voru Sherlock Holmes, Dauð-
inn nýtur lífsins og Stundum og stund-
um ekki. Loks var byrjað að æfa sjö-
unda leikritið í fyrra vor, Logann helga
eftir Sommerset Maugham, en tími
vanst ekki til að sýna það. Leiksýning-
arnar voru alls 100 og hafa þær aldrei
verið svo margar áður. Fjárhagsafkoma
félagsins var góð á þessu leikárinu.
Stjómarkosning fór fram á aðalfund-
inum og voru kosnir í stjóm Indriði
Waage, formaður, og Hallgrimur Bach-
mann og Brynjólfur Jóhannesson með-
stjórnendur.
Flug-félag íslands
hefir sótt um leyfi til bæjarráðs til
að byggja flugskýli við Skerjafjörð.
Bæjarráð hefir falið bæjarverkfræðingi
málið til íhugunar.
T01ÍW, þrfgj.id»»^iim 27. ágúst 1940
83. blað
Sundkennsían ag
(Framh. af 1. sif
u)
fjandskap í garð Grikkja.
Beaverbrook lávarður til-
kynnti í gær, að flugvélafram-
leiðslan hefði aldrei verið meiri
i Bretlandi en í síðastliðinni
viku. Virðist þetta sýna, að á-
rásir Þjóðverja á enskar flug-
vélaverksmiðjur hafi ekki borið
mikinn árangur.
Þýzkar flugvélar gerðu í gær
loftárásir á fjórum stöðum í
Eire. Stjórn Eire hefir látið
mótmæla árásunum við þýzku
stjórnina. Þetta eru fyrstu loft-
árásirnar, sem gerðar hafa ver-
ið á Eire.
Enskar fréttir segja, að Sib-
bentrop hafi í undirbúningi
tillögur um nýtt Stór-Þýzka-
land, þar sem m. a. verði gert
ráð fyrir innlimun Hollands og
nokkurs hluta Belgíu í þýzka
ríkið.
Bretar hafa nýlega samið um
kaup á 4000 skriðdrekum í
Bandaríkjunum fyrir 50 milj.
sterl.pd. Skriðdrekarnir eiga að
vera frá 25—30 smál. að stærð.
Framleiðsla þessara skriðdreka
er þegar hafin.
Tyrkneska blaðið ,Cumburiyet‘
hefir nýlega verið bannað. Blað-
ið hvatti tyrknesku þjóðina til
að fallast á fyrirætlanir Þjóð-
verja um nýskipulagningu ríkja
og atvinnumála á Balkanskag-
anum.
Bandaríkjastjómin hefir ný-
lega sent tvö vopnuð skip til
Grænlands og hefir þetta gefið
amerískum blöðum tilefni til að
rifja upp þau ummæli Roose-
velts forseta, að Bandarikin
myndu láta sig miklu skipta,
að Grænland komizt ekki und-
ir yfirráð stórvelda utan Am-
eríku.
Oliver Lodge, einn frægasti
vísindamaður Breta, lézt 22. þ.
m. Var hann kominn hátt á ní-
ræðisaldur.
Gaulle hershöfðingi hefir
skýrt frá því, að Vichystjórnin
hafi látið flytja 800 hernaðar-
flugvélar frá nýlendum Frakka
og afhenda þær Þjóðverjum.
398
Margaret Pedler:
engu, — þið kastið lífi hennar á glæ ....
Poppy kastaði ekki lífi sínu á glæ, — hún
gaf það.“
Allt í einu sá Blair skært ljós gegn um
það myrkur, sem hafði umlukt þau, ljós
hinnar hreinustu ástar og göfugustu
fórnar, og hann skildi að hamingja
þeirra Elizabetar var vaxin upp af
þjáningum og afneitun, eins og dögunin
sem leiðir af myrkrinu. Hann snéri sér
að Elizabet og sá í hinum mikla al-
vörusvip á andliti hennar, að hún hafði
einnig skilið þetta.
Að lokum stóðu þau saman í sólskini
þess frelsis, sem var gjöf konunnar, er
hafði unnað svo heitt. Bæði minntust
þau orða hans, sem þekkti til hins ýtr-
asta verðmæti ástar, lífs og dauða, hans,
sem skildi allt og myndi fyrirgefa allt:
„Enginn hefir borið í brjósti meiri ást
en þá, að fórna lífi sínu fyrir það, sem
hann unni.“
ENDIR.
Wl
S
!■
Wl
*
=
•m
Wl
k
wsS
£
3
ð
O 1
s* i
B |
“S
b s
Fylgir há+ kafli úr préfi As-
geirs: X
,’i^igar í fyrsta skipti var efnt
sundkennslu að Núpi,- voru
sendir þangað fjórir piltar héð-
an og voru þeir reiddir yfir
Klúkuheiði, því að ekki var ,þá
annar farkostur á landi. Piltar
þessir voru: Eiríkur Ásgeirsson,
Ebenezer Ásgeirsson, Flateyri,
Sveinbjörn Jónsson, Hvilft og
Önundur Ásgeirsson, Sólbakka.
Árið eftir að ofanritaðir
drengir lærðu sundið, sökk
farartæki undir bræðrunum
Eiríki og Ebenezer fram við
marbakka, undan húsi mínu,
um háflóð. Eiríkur synti í land,
en Ebenezer synti að flakinu og
hékk þar, unz bátur kom og tók
hann. Hefðu drengir þessir ekki
lært sund einmitt á þessum
tíma, væru þeir báðir hér uppi
í grafreitnum.
Sveinbjörn Jónsson, sem í
fyrsta sinn í sumar er sjómað-
ur, datt útbyrðis úti á hafi, ér
hann var að ná í fisk, er losnaði
af lóð. Varð hann viðskila við
bátinn og varð eigi strax náð, því
veður var ekki gott. Á meðan
hélt Sveinbjörn sér uppi á
sundi, en varð að taka af sér
stígvélin. Þessi piltur hefir að-
eins notið þess sundnáms, er
hann fékk að Núpi. Fjórði
drengurinn, Önundur, hefir
aldrei þurft á því að halda, að
bjarga lífi sínu úr slíkum háska.
Mér finnst þetta svo merki-
legt, að ég get ekki látið hjá
líða að koma því til þín, sem ég
veit að munir gleðjast af svo
þýðingarmikilli starfsemi, og
hinsvegar veit ég, að þú munir,
til hvatningar öllum lands-
mönn, ekki sjá eftir því, að láta
þessa getið á prentuðu máli, svo
sem flestir geti sannfærzt um
gildi sundnámsins.“
— Nú, þegar lögboðið er orðið,
að öll börn 14 ára séu sund-
lærð, er mér það gleðiefni, seg-
ir Björn, að hér að Núpi skuli
vera skilyrði til að fullnægja
þesssu fyrir héraðið, ef áhugi og
skilningur á þessu nauðsynja-
máli væri fyrir hendi.
Bækur
(Framh. af 3. síðu.)
vandasöm viðfangsefni, er
snerta hin dýpstu rök tilver-
unnar, líf og dauða, og kenn-
ingar guðfræðinga og andatrú-
armanna og ýmissa heimspek-
inga. Mjög er þar rætt um skoð-
anir dr. Helga Péturss og boð-
skap hans, sem höfundur styður
með miklum sannfæringar-
þrótti.
Á víðavan((I.
(Framh. af 1. síðu)
Valtýr sjaldan hent heimsku-
legra tiltæki, því að þetta rifjar
að eins upp, að Sjálfstæðis-
flokkurinn hefir verið og er að
miklu leyti nazistiskur. Margir
áhrifamenn Sjálfstæðisflokks-
ins í Reykjavík, Akureyri,
Siglufirði og í fleiri bæjum,
munu heldur ekki fara dult
með það, að þeir telja betur
farið, að nazistar sigri í styrj-
öldinni. Gera þeir sér vonir um,
að það myndi hafa áhrif, sem
væri æskileg að þeirra dómi, á
stjórnarfarið hér. Einn bæjar-
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins á
Akureyri, Brynleifur Tobias-
son, starfrækir meira að segja
nazistiskan leynifélagsskap.
Sjálfur hefir Valtýr lofsungið
nazismann meira en nokkur
annar íslenzkur blaðamaður, þó
að hann virðist nokkurs annars
sinnis síðan Bretar komu hing-
að. Má í því sambandi minna
á, að fyrst þegar nazistar byrj-
uðu starfsemi sína hér, kallaði
Valtýr þá í Morgunblaðinu „lög-
hlýðna og þjóðholla íslend-
inga“! í bæjarstjórnarkosning-
unum 1934 hafði Sjálfstæðis-
flokkurinn líka opinbert banda-
lag við nazista. Þau ósannindi
Valtýs, að Framsóknarmenn
séu nazistar, munu ekki koma
að neinni sök, en þau munu
vekja aukna athygli á því, hvar
leita megi hinnar „fimmtu her-
deildar“ hér á landi.
Kopar,
aluminium og fleiri málmar
keyptir í LANDSSMIÐJUNNI.
♦♦♦♦
Starl Dýraverndun>
arfélagsíns
(Framh. af 1. síðu)
og litið eftir, hvort umbúnaði í
sláturhúsunum sé svo háttað,
að viðunandi sé, skepnunum
ekki lógað að öðrum ásjáandi,
tæki í vel nothæfu ástandi og
svo framvegis. Dýraverndunar-
félagið hefir hug á að auka
þetta eftirlit og bæta og er
meðal annars í ráði, að senda
mann þessara erinda til Aust-
fjarða í haust.
Fjárrekstrar á hinum helztu
samgönguleiðum verða að þessu
sinni miklu erfiðari en nokkru
sinni fyrr, svo torveldir sem
þeir hafa þó löngum verið.
Veldur því hin stóraukna um-
ferð bifreiða á öllum vegum,
sem leiðir af dvöl útlenda setu-
liðsins hér. Sérstaklega mun
þessa gæta á vegum í grennd
við Reykjavík og Akureyri, ein-
mitt á þeim slóðum, þar sem
nær alstaðar eru girðingar með-
fram öllum vegum-, svo nærri
þeim, að skepnurnar eiga ekkert
undanfæri utan sjálfrar bif-
reiðabrautarinnar. Hér við bæt-
ist, að hætt er við, að hina út-
lendu bifreiðarstjóra bresti
þann skilning, sem flestir ís-
lenzkir bifreiðastjórar hafa,
vegna kunnugleika á landshög-
um, á þeim miklu erfiðleikum,
sem rekstrarmennirnir eiga við
að etja, og nauðsyn þeirra á
að komast leiðar sinnar, sem
hrakningaminnst með fé sitt.
Það verður því að viðhafa meiri
varúð í haust en nokkru sinni
áður við fjárrekstrana til kaup-
staðanna, manna þá betur og
hyllast til að fara um fjölförn-
ustu leiðarkaflana, þegar bif-
reiðaumferðin er minnst, ef
slíku verður við komið.
Dýraverndunarfélagið mun
fara þess á leit, að ríkisstjórn-
in eigi hlut að þvi við brezku
herstjórnina, að hún reyni,
meðan aðalsláturtíðin stendur
yfir, að draga úr umferð bif-
reiða sinna um þá vegi, sem
fjárrekstrarnir verða að fara
um. Jafnframt verði komið að
máli við yfirmenn flutninga og
samgangna af hálfu herliðsins
og mælzt til, að þeir leggi fyrir
þá, sem farartækjum þeirra
stjórna, að viðhafa ítrustu var-
úð og þolinmæði, er þeir mæta
fjárrekstrum.
En jafnvel þótt þessar mála-
leitanir mæti æskilegum skiln-
ingi hjá ensku herstjórninni,
mun hin aukna umferð ávallt
verða til þess að torvelda fjár-
rekstrana gífurlega mikið.
Afmælí
(Framh. af 2. síðu)
skapinn,“ sagði hann. „En allt
hefir blessast vel og ég alltaf
verið gæfumaður. Ég hefi ávallt
orðið að vinna mikið, enda verið
heilsugóður. Vinnan hefir orðið
mín æðsta gleði, og þótt ég hafi
oft orðið að leggjast til hvíldar
þreyttur að kvöldi, hefi ég
ávallt hlakkað til starfsins að
morgni.“
Árrisull og vinnugefinn, gæt-
inn í orðum og eyðslu, hefir
Rögnvaldur ávallt verið, enda
fjárhagur hans jafnan góður.
Tal okkar barst að landsmál-
um og framtíðarhorfum. „Ég
hefi alltaf verið Framsóknar-
maður,“ segir Rögnvaldur, „síö-
an sá stjórnmálaflokkur fór að
starfa í landinu. Ég vona, að
mér endist lif og heilsa til þess
að geta enn einu sinni Komizt
að kjörborðinu. Ég vona einnig,
að land okkar og þjóð komizt án
stórvandræða fram úr erfiðleik-
um tímanna. Vitanlega verður
þjóðin að neita sér um margt
og vinna mikið — ef vel á að
fara, en umfram allt að lifa i
trú og trausti á handleiðslu
forsjónarinnar. Þetta hefir ver-
ið mín lífsstefna og lífsskoðun
og reynzt mér vel.“
Og nú þegar gestinn ber að
garði að Kvíabekk, hittir hann
húsbóndann glaðan og gest-
risinn — kvikan á fætl, grann-
vaxinn og beinvaxinn, sem
ungur væri. Með hlýju og ástúð,
býður hann gestinn velkominn,
og með hinni sömu hlýju er
gesturinn kvaddur. Dg það hefir
hefir margan borið að garði
Rögnvalds í rás áranna, og
margur er sá nær og fjær, sem
beinir hlýjum árnaðaróskum til
hins aldraða afmælisbarns.
S. Þ.
■GAMLA BÍÓ '
Drottnarar
hafisins
(RULERS OF THE SEA)
Amerísk Paramountkvik-
mynd um ferð fyrsta
gufuskipsins, er sigldi yfir
Atlantshafið. — Aðalhlut-
verkin leika:
Douglas Fairbanks
yngri, og
Margaret Lookwood.
Sýnd klukkan 7 og 9.
~~“~'“°—NÝJA BÍÓ11—
Flugfkonurnar
TAIL SPIN
Amerísk kvikmynd frá
FOX, er sýnir á spenn-
andi hátt baráttuviðleitni
ungra kvenna til frægðar
og frama. — Aðalhlut?
verk leika:
ALICE FAYE,
CONSTANCE BENNETT
og
DANBY KELLY.
Sýnd klukkan 7 og 9.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda hluttekningu við frá-
fall og jarðarför Runólfs bónda Arasonar frá Hálsum í
Skorradal.
Ingibjörg Pétursdóttir, börn og tengdabörn.
Vélbátur til sölu.
Vélbáturinn Jón formaður B A 64 á Bíldudal, um 7 smálestir
að stærð, er til sölu. Báturinn er 5 ára gamall, smíðaður af hin-
um góðkunna skipasmið, Gísla Jóhannssyni á Bíldudal. Efni:
Kjölur, stefni og bönd úr eik, súðin úr 1” furu. Lengd 32 fet,
breidd 9 fet, dýpt 4 fet. Hásetaklefi rúmgóður, með 4 kojum og
eldstó. Lestin tekur 16 skp. saltfiskjar, auk þess er afturlest
(skott). Vélin er „Drott“-mótor 20 hk. Ganghraði 7y2—8 sm.
Bátnum fylgir dragnótaútvegur, svo sem: spil, afdráttarvél, 8 tóg
ný og kolanót. Þá fylgir ennfremur línuútvegur, 120 lóðir, ásamt
öðru tilheyrandi, þar með lóðaspil. Báturinn er raflýstur. Enn-
fremur grunnfæri, keðjur og tvö akkeri, auk ágætra hafnar-
grunnfæra. Auk þess nokkrir varahl. til vélarinnar. Söluverðið er
kr. 14000.00.
Nánari upplýsingar gefur seljandinn
Jens Hermannsson, Bíldudal.
Flösknr og
Við kaupum daglega fyrst um sinn allar
algengar teyundir af tómum flöskum og
ennfremur tóm glös af öllum tegundum,
sem frá okkur eru komin, svo sem undan
bökunardropum, hárvötnum og ilmvötn-
um. — Móttakan er í IVýborg.
Áfengísverzluii ríkísíns.
Rítsaín Jónasar Jónssonar
Nýtt bindi af ritsafni Jónasar Jónssonar
kemur út í haust. Það heitir Fegurð lífstns
og fjallar um bókmenntir og listir og ýms
fremstu skáld og listamenn þjóðarinnar.
Þetta bindi verður hátt á þriðja liundrað
blaðsiður að stærð í sama broti og liin fyrri,
og mun kosta 5 krónur óbundið, en 7,50 i
shirtingsbandi. Verðið er því hiö sama og á
fyrri bindunum, þótt pappírsverð hafi hækk-
að og prentkostnaður aukizt.
Fet/urð lífsins verður merkasta bókin, sem
gefin verður út á þessu ári. Það er bók, sem
ætti að vera í hvers manns eigu.
Þeir, sem vilja gerast áskrifemlur, snúi sér
til umboðsmanna bókaiitgáfu S. U. F., eða
sendi pantanir sínar til Jóns Helgasonar,
pósthólf 1044, Reykjavík, eða hringi í slma
2353.
A krossgötum.
(Framh. af 1. síðu)
skipssmíðinni og er smíðavinnan talin
hafa verið öllu meiri en við byggingu
stærsta skipsins, er smíðað hefir verið
hér á landi, vélskipsins Helga úr Vest-
mannaeyjum. Skipsskrokkurinn er úr
eik, en yfirbygging úr stáli. Tvær vélar
eru í skipinu. Það hefir og tvær skrúf-
ur og mun vera fyrsta íslenzka fiski-
skipið, sem svo er útbúið. Hið nýja
skip ísfirðinga heitir Richard og er í
eigu hlutafélagsins Björgvin.
t t t
Tveir af Þjóðverjum þeim, sem Eng-
lendingar handtóku hér og höfðu á
brott, fórust er hafskipinu Arandora
Star var sökkt við strönd Skotlands í
byrjun júlímánaðar. Voru það dr.
Rudolph Leutelt og Karl Petersen.
Leutelt kom hingað í fyrrasumar á
vegum Fjallamannafélagsins og starf-
aði í vetur að skíðakennslu hjá í. R.
Hann var Austurríkismaður að upp-
runa. Karl Petersen hafði dvalið hér í
nær tvo áratugi og var kvæntur ís-
lenzkri konu. Hann var lengst af starfs-
maður hjá Braunsverzlun, en rak sjálf-
ur verzlun hin seinustu ár.
KAUPUM kanínuskinn, lamb-
skinn, selskinn, kálfskinn.
Verksmiðjan Magmi h.f.,
Þingholtsstræti 23.
FERMD TELPA frá góðu
sveitaheimili, óskast á Grettis-
götu 22. Sími 4120.