Tíminn - 01.02.1941, Side 4

52
TÍMEVIV, laiigardagiim 1. febrúar 1941
13. blað
<JR BÆNUM
Skjaldarglíma Ármanns
fór fram í 30. sinn i gærkvöldi. Var
Iðnó þéttskipað áhorfendum, þar á
meðal var talsvert af Bretum, er virt-
ust skemmta sér vel við að sjá íslenzka
glímu. Þátttakendur voru tíu, en einn
gekk brátt úr leik. Yfirleitt var glíman
heldur tUþrifalítil, glímumennirnir
bragðafáir, t. d. sáust tæplega leggja-
brögð, sniðglíma eða sveiflur. Aðallega
notuðu glímumennirnir krækjur og
klofbragð, þeir af þeim, sem kunnu
eitthvert bragð. Sigurvegari varð
Kjartan Guðjónsson; lagði hann alla
og bar að öðru leyti af öllum
hinum yfirleitt sem glímumaður,
enda fékk hann hvorutveggju verð-
launin, Ármannsskjöldinn og silfurbik-
ar, sem Jens Guðbjörnsson hafði gefið
til verðiaima handa þeim, sem glimdu
bezt. Kjartan er frá Flóðatanga í
Borgarfirði og iðkaði glímu á æsku-
árunum í U. M. F. Stafholtstungna,
gerðist bóndi uppi í Hálsasveit, en
dvelur nú í Reykjavík. Glíman fór yf-
leitt vel fram, þó var dálítið til leið-
inda ýmislegt staut uppi á glímupall-
inum, belti að bila, glímumennirnir að
háifhrökklast fram af hinum litla
glímupalli og sumir úr dómnefndinni,
einkum Sigurjón Pétursson, gerðu of-
mikið að því að vera inni á leiksviðinu
og láta bera á föðurlegri umhyggju
fyrir glímumönnunum. Það hefði verið
meira gaman að sjá þá, sem skipuðu
dómnefndina í glímubúningi takast
fangbrögðum, því varla var þessi glíma
nema svipur hjá sjón samanborið við
þegar þeir voru upp á sitt bezta, og
gengu á hólm sem reglulegir glímu-
kappar. W
Kristján Linnet
fyrverandi bæjarfógeti I Vestmanna-
eyjum, er sextugur í dag.
Frá F. U. F. í Reykjavík.
Jónas Jónsson heldur þriðja fyrir-
lestur sinn mn sögu Framsóknarflokks-
ins í Edduhúsinu á mánudagskvöldið
kemur. Fyrirlesturinn hefst klukkan
8,30.
Dagsbrúnarkosningin
fékk þau úrslit, að Sjálfstæðismenn
og Héðinn sigruðu. Fékk listi þeirra 834
atkvæði, listi kommúnista fékk 491 at-
kvæði og listi Alþýðuflokksins 392 at-
kvæði. Auðir seðlar voru 24, en 7 ógildir.
Kosningaúrslitin voru tilkynnt á fé-
la^sfundi í gær. Skilaði Sigurður Hall-
dórsson þar völdum í hendur Héðni
Valdimarssyni. Meðstjórnendur Héðins
eru: Axel Guðmundsson, varaformað-
ur, Gísli Guðmundsson, ritari, Kristó-
fer Grímsson, gjaldkeri, og Ólafur
Stefánsson, fjármálaritari.
Símon Pétursson
bóndi í Vatnskoti í Þingvallasveit
er sextugur í dag. Símon er vaskur
maður í hvívetna og leggur marga
hluti á gerva hönd og svo hagur að
af ber. Hann er fæddur og uppalinn
í Þingvallasveit, en fór á æskuárunum
til Reykjavíkur og nam þar trésmíði.
Árið 1909 hvarf aftur heim í sveit til
veru þar. Var um skeið á Þingvöllum
hjá séra Jóni Thorstensen, þar sem
faðir hans var fjármaður og hinn
mesti merkismaður í starfi sínu öllu.
Skömmu síðar reisti Símon bú að
Vatnskoti. Simon er kvæntur Jónínu
Sveinsdóttur frá Torfastöðum í Grafn-
ingi. Eiga þau margt efnilegra barna,
og eru sum þeirra afbragð annarra
manna að hagleik og hugkvæmni, líkt
og Símon.
Leikfélagiff
sýnir Háa Þór annað kvöld og hefát
alla aðgöngumiða kl. 4 í dag.
A krossgötum.
(Framh. af 1. síðu.)
Þorsteinsson hagstofustjóra, Lands-
bankinn Vilhjálm Þór, sem jafnframt
er formaður nefndarinnar, Útvegs-
bankinn Ásgeir Ásgeirsson, Búnaðar-
bankinn Hilmar Stefánsson og Lands-
samband útgerðarmanna Kjartan
Thors.
Tillögur Fram-
sóknarflokksins
(Framh. af 1. slðu.)
verði gert kleift að reka sjálf-
stæða atvinnu á eigin ábyrgð.
Fisksölumiffstöff:
Bæjarstjórn leggur fyrir
bæjarráð, að hefja nú þegar
undirbúning að því, að reist
verði allsher j arfisksölumiðstöð
fyrir Reykj avíkurbæ á árinu
1941. Fisksölumiðstöð þessi
skal vera með nýtízkusniði og
hafa öll tæki og umbúnað til
þess að gætt verði fyllsta hrein-
lætis og í sambandi við hana
frystiklefar til fiskgeymslu. Sé
fiskseljendum síðan seldir á
leigu sölustaðir í byggingunni
með þeim skilyrðum, að þeir
hlíti þeim reglum, sem bæjar-
stjórnin setur um fisksöluna á
hverjum tíma.
Gatnagerffin:
Bæjarstjórnin leggur fyrir
bæjarráð að sjá um, að teknar
verði upp heppilegri aðferðir en
nú tí^kast við gatnagerð í bæn-
um, m. a. með því að nota stein-
steypu í stað malbikunar á fjöl-
förnustu götum.
Nýjar götur:
Vegna þess, að engar skýr-
ingar eru gefnar á því í frum-
varpi til fjárhagsáætlunar fyr-
ir 1941 hvaða götur skuli gera
fyrir fé það, sem áætlað er til
nýrra gatna, leggur bæjar-
stjórnin fyrir bæjarráð, að út-
búa fyrir næsta bæjarstjórnar-
fund nákvæma skýrslu um,
hvaða nýjar götur eða götu-
hluta skuli gera á árinu og hve
miklu fé skuli verja í hverja
götu.
Ógreidd bæjargjöld:
Bæjarstjórnin leggur fyrir
bæjarráð að láta semja skrá yf-
ir alla þá gjaldendur i bænum,
sem skulda útsvör, fasteigna-
gjöld og önnur bæjargjöld um
næstu áramót á undan og láta
hana liggja frammi. Séu í skrá
þessari tilgreind nöfn og heim-
ilisföng skuldunauta og skuld-
arupphæð hvers einstaks. Jafn-
framt sé tilgreint frá hvaða ári
eða árum skuldin stafar.
Hitasveitan:
Bæjarstjórn leggur fyrir bæj-
arráð og borgarstjóra að gefa
nú þegar ítarlega skýrslu um
hitaveitumálið, einkum um
eftirfarandi atriði:
1. Hve mikill kostnaður er nú
þegar orðinn af framkvæmdum.
2. Er samningurinn við verk-
taka fallinn úr gildi vegna van-
efnda af hans hálfu.
3. Hvaða ráðstafanir verða
gerðar til að koma hitaveitunni
í framkvæmd nú þegar?
Aukning Sogsvirkjunar:
Bæjarstjórn felur bæjarráði,
að láta rannsaka möguleika á
að bæta þegar á þessu ári einni
vélasamstæðu, allt að 10000
hestafla, í rafstöðina við Ljósa-
foss. Séu einnig rannsakaðir
möguleikar um lánsfjárútveg-
un til þessarar aukningar.
Ennfremur var flutt tillaga
um hækkun gjalds fyrir leyfi
Þjóðarútgáian
(Framh. af 3. síðu)
ing yfir mesta veldi heimsins í
meira en hálfa öld. Og þetta
tímabil er kennt við hana.
Samt var hún aðeins venjuleg
mennsk kona. Höfundurinn
lýsir henni sem telpu, ungri
stúlku, ástmey, móður, ekkju,
og formóður mikils ættstofns.
Jafnframt lýsir hann störfum
hennar sem drottningar í
heimsveldi. Viktoría er ekki
brautryðjandi. En hún er traust
og örugg eins og klettur úr
hafinu. Frá þvi að hún ýtir
móður sinni út úr íbúð sinni og
í nokkurs konar „horn“ í kon-
ungshöllinni, er Viktoría hin
skyldurækna, starfssama kona.
Menn geta sagt, að því lík kona
sé ekki skörungur, en góðar
konur með skylda skapgerð
tryggja undirstöðu í hundruð
miljóna af heimilum, hvarvetna
þar sem mannkynið festir
byggð. Athugulir bændur geta
hvað eftir annað lesið Viktoríu
drotningu, vegna hinnar sönnu
og listrænu kvenlýsingar. Því
oftar, sem menn kynna sér
skapgerð Viktoríu, því gleggri
sjón hafa menn um innsta eðli
mannlífsins.
íslendingar hafa skrifað og
lesið mikið um konunga, æfi
þeirra og hreystiverk. En á ís-
lenzku hefir ekki verið til fyr
en nú glögg og djúpskygn bók
um dagleg störf og athafnir nú-
tíma konunga. Þetta starf er í
sumum löndum, t. d. Englandi,
ómetanlega dýrmætt fyrir þjóð-
félagið. í augum annarra, þar
á meðal íslendinga, er lífsstarf
konunga, ef það er rétt skilið,
óendanlega tómt og snautt.
Gildi konungdómsins er mjög
misjafnt með þjóðum. í Eng-
landi er gildi þesarar stofnun-
ar mikið, á íslandi lítið. Mér
þykir sennilegt, að sá lýðveldis-
andi, sem er íslendingum í
brjóst borin frá fornöld, mun
éflast við útgáfu þessarar bók-
ar á íslenzku, af því að hinn
mikli sagnfræðingur dregur
með mikilli sannleiksást hjúp
gyllinganna af konungdómnum.
Undir kórónunni og bak við
veldissprotann er konungur og
drotning gerð úr sama efni og
fólkið í næsta húsi eða á næsta
bæ.
En fyrir utan þessa eigin-
leika hefir bókin um Viktoríu
einn dýrmætan kost. Hún er
fyrirmynd um æfisögu nú á
tímum. í fótspor þessa höfund-
ar fylgja hinir málsnjöllustu
sagnfræðingar um allan heim.
Með bók Stracheys hefir ís-
lenzka þjóðin kynnzt nútima
söguritun, eins og hún er bezt
gerð.
til kvikmyndasýninga og að
nokkrum hluta þessa framlags,
sem áætlað var til bygginga,
yrði varið til byggingu ráðhús.
Afgreiðslu Tímans
vantar 2., 3., 4. og 7. tbl. þ. á.
Útsölumenn, sem eiga þessi blöff
óseld, sendi þau afgr. Tímans
sem fyrst.
Hefst innrásín . . .
(Framh. af 1. síðu.)
gera stórfelldar tilraunir með
endurbætur á flugvélum sínum
og hefði því dregið nokkuð úr
flugvélaframleiðslu. Flugvéla-
framleiðsla þeirra hefði verið
minni tvo einustu mánuðina en
framleiðsla Breta og Banda-
ríkjanna samanlögð.
Það ýtir vafalaust undir Þjóð-
verja að hefja innrásina sem
fyrst, að hjálp Bandaríkjanna
við Bretland verður ekki veru-
leg fyrr en kemur fram á árið.
Enn er t. d. ekki kominn veru-
iegur skriður á flugvéla- og
skriðdrekaframleiðslu þeirra.
Wendell Willkie skoðaði í gær
varnir Breta í Doverhéraðinu.
Hann lét svo ummælt á eftir, að«
hann vildi ekki vera Þjóðverji
og taka þátt í innrásinni.
Það vakti sérstaka athygli í
fimmtudagsræðu Hitlers, að
hann lýsti yfir auknum kaf-
bátahernaði næta vor. Ýmsir
telja það merki þess, að Hitler
vilji ekki gefa þjóðinni algerar
vonir um það, að innrás muni
heppnast og láti því skína í það,
að kafbátahernaðurinn eigi að
ríða baggamuninn eftir að bú-
ið sé að lama Breta með inn-
rásinni.
/Vðrar fréttir.
(Framh. af 1. síðú.)
setur sitt og er það höfuðstöð
ítala í Cirenaica. Þar er góð
höfn. í Derna er slæm höfn. To-
bruk er bezta höfnin á Ciren-
aicaskaganum.
Quisling hefir stofnað sér-
staka herdeild, sem nefnist
„Nordland“. Verður hún látin
ganga í þýzka herinn. Herdeild
þessi vann eiða sína í Oslo síð-
astliðinn fimmtudag að við-
stöddum þeim Quisling, Terbov-
en, landstjóra Þjóðverja í Nor-
egi, og Himmler, yfirmanni
þýzku leynilögreglunnar.Á skma
tíma og atburður þessi gerðist
í Oslo sat Hákon Noregskon-
ungur fund með mörg hundruð-
um norskra sjómanna í Lond-
on. Á fundinum flutti Hákon
konungur ræðu og lýsti yfir
þeirri von sinni, að Noregur
yrði bráðlega frjáls aftur.
Frumvarp Roosevelts um hjálp
til lýðræðisþjóðanna hefir ver-
ið samþykkt ,í utanríkismála-
deild fulltrúaþingsins með 17:
8 atkvæðum. Deildin gerði þá
breytingu á frumvarpinu, að
heimildarvald forseta til að
veita þessum þjóðum hjálp
skyldi ekki gilda lengur en í tvö
ár.
Hersveitir Breta hafa bætt
aðstöðu sína í Eritreu, en þar
er búizt við öflugri mótstöðu
ítala. Talið er, að ítalir hafi
þar bezta nýlenduher sinn og
landstjóri þeirra þar, hertoginn
af Aosta, nýtur mikils álits.
Wendel Willkie hefir undan-
farna daga rætt við helztu
stjórnmálamenn Bretlanjds og
ferðast um helztu borgarhluta
London. Lætur Willkie mjög vel
af þoli og þreki brezku þjóðar-
innar. Hann flutti Churchill
bréf frá Roosevelt forseta. För
Willkies er mikið rædd í ensk-
um blöðum. En Willkie er tal-
inn áhrifamesti maður repu-
blicanaflokksins. Eldri foringj -
ar flokksins hafa snúizt gegn
frumvarpi Roosevelts um hjálp
til lýðræðisþjóðanna, en Willkie
hefir heitið því fylgi sínu.
Á víðavangi.
(Framh. af 1. síðu.)
ert einasta atriði máli sínu til
sönnunar. Eins og lesendum
Tímans er kunnugt, hafa ýmsar
veilur í starfsemi háskólans
verið gagnrýndar hér í blaðinu,
t. d. viljaleysi háskólakennara
á því, að útskrifa reglusama
nemendur. í mörgum lægri
skólum eru gerðar kröfur um
reglusemi nemenda, en háskól-
inn gerir engar svipaðar kröfur,
og háskólakennararnir fagna
nýjum nemendum með drykkju-
veizlum. Þetta átelur Tíminn og
þessu þorir dr. Alexander ekki
að svara, heldur reynir að láta
líta út eins og þetta sé upp-
spuni Tímans og stafi af ill-
vilja til háskólans. Það sýnir
betur en flest annað, að há-
skólanum er meira en lítjð á-
bótavant, þegar æðsti maður
hans telur sér sæmandi að
svara rökstuddum ádeilum með
226 Robert C. Oliver:
skilning um það, að ég er eigandi að
afarstóru og frægu fjölleikahúsi í Fez
og að ég hefi ráðið þær þangað til að
sýna.
Auðvitað eigið þér ekki gott með að
átta yður á þessu, en þér fáið sím-
skeyti frá „Le Cheval bleu“, sem sönn-
unargagn fyrir því, að allt sé eins og
það á að vera. Hér verður allt að fara
fram með reglu og ró. Við förum í
land í Tunis, svo lítið ber á. Fyrir sól-
arupprás verðum viö stöðvaðir af
varðbát. Foringjunum mun finnast
það grunsamlegt, ef hér er ekki allt með
kyrrum kjörum. Þess vegna verðum við
að hafa öll skjöl og skilríki í lagi.
— Ég skil, svaraði Bob — en hvernig
vitið þér, að varðbáturinn kemur?
— Grabenhorst brosti. Þér hafið þar
aðeins eina sönnun þess hve sambönd
mín eru góð ----------
Þeir sátu enn stutta stund. Öldurnar
gjálfruðu við skipshliðarnar. Daufir
tónar bárust neðan úr salnum.
— Nú skulum við koma og boða ung-
frúnum þessa nýju breytingu á áætl-
uninni. Ég ætla að sjá hvaða áhrif
fréttirnar hafa og hvernig yður tekst.
Þeir gengu saman niður í salinn og
Bob klappaði saman höndunum til þess
að vekja á sér athygli. Ungu stúlkurnar
litu eftirvæntingarfullar á hann og
Æfintfjri blaðamannsins 227
vonuðu, að þetta væri merki þess, að
„Mira“ stefndi nú upp að ströndinni.
— Ungfrúr, byrjaði Bob og brosti. Ég
hefi ný gleðitíðindi að færa. Eins og þér
hafið ef til vill veitt athygli, brá ég mér
burt með Mr. Verlon, sem hér situr, til
þess að ræða um viðskiptamál. Mr. Ver-
lon er afar hrifinn af hinum ágæta
dansi yðar, og þar semdiann er eigandi
að íburðarmiklu og fögru fjölleikahúsi í
Fez, hefir hann ráðið yður til þess að
sýna dans næstu tvær vikur.
Nokkur fagnandi undrunaróp heyrð-
ust frá ungu stúlkunum, sem allt í einu
var veitt það vandfengna tækifæri að
koma í hálfsmánaðar heimsókn til
Norður-Afríku.
— Það bezta er, að við erum þegar á
leiðinni þangað.
— Herra trúr! En samningarnir í
Marseille, spurðu þær undrandi. Það er
allt í lagi. Við höfum símað til forstjór-
ans fyrir „Le Chaval bleu“ — hann hef-
ir samþykkt þetta fyrir sitt leyti og á-
lítur einnig, að þessi æfintýraferð muni
verða til þess að auka aðsóknina þegar
við komum til baka.
— Eigandi skipsins, — og Bob benti
á Cabera, sem sat og botnaði ekki í
neinu — hefir fúslega léð skipið, — þér
eruð gestir — svefnklefarnir eru sam-
stundis tilbúnir.
r—— gamla bíó____________
Edith Cavell
(Nurse Edith Cavell).
Amerísk stórmynd um
ensku hjúkrunarkonuna,
er dæmd var til dauða í
Briissel f okt. 1915 — at-
burffur, sem vakti heims-
athygli.
Aðalhlutv. leika:
ANNA NEAGLE,
GEORGE SANDERS,
EDNA MAY OLIVER og
MAY ROBSON.
Börn yngri en 12 ára fá
ekki affgang.
Sýnd kl. 7 og 9.
f— ---~NÝJA BÍÓ— -------
Systurnar
(The Sisters)
Amerísk stórmynd frá
Warner Bros, gerð eftir
hinni víðfrægu skáldsögu
með sama nafni, eftir
MYRON BRINGS.
Aðalhlutv. leika:
BETTE DAVIS
Og
ERROL FLYNN.
Sýnd kl. 7 og 9.
Hugheilar þakkir viljum viff votta ykkur öllum, er
sýnduff okkur samúff og margháttaffa hjálp í veikindum
og við fráfall ÞORBJARGAR JÓNSDÓTTUR frá Bjarna-
stöðum. AÐSTANDENDUR.
V axtalækkun
Frá og ineð 1. febrúar 1941 lækka
forvextir af víxlum lijá okkur í
5Vz% á ári. — Ekkert framleng-
ingargjald.
Sparísjóður Reykjavíkur og nágrennís.
Vaxtalækkun.
Frá og med degfinum í dag
lækka vextir og forvextir af
víxlum og lánum hjá oss
um % °|0 p. a.
/ /
Utvegsbanki Islands. h.f.
götustrákslegum fúkyrðum og
ósannindum. Hvaða háskóli í
víðri veröld mun hafa slíka
persónu fyrir yfirmann?
KOMMÚNISTAR UM
BIFREIÐAR.
Fyr á árum sóttu blöð Sjálf-
stæðismanna fast að J. J„ er
hann keypti fyrir ríkisstj órnina
fyrsta mannflutningabílinn. Nú
sækja kommúnistar að J. J. fyr-
ir að eiga bíl. — Nú hafa Morg-
unblaðsmenn fyrir löngu séð,
að þeir höfðu á röngu að standa j
í þessu bílamáli. Allar síðari J
stjórnir hafa haldið tryggð j
við bílahugsjónina, og bílum
hefir fjölgað á eðlilegan og
réttmætan hátt, um leið og
stjórnardeildir hafa orðið fleiri.
Ritstjórii kommúnistablaðsins,
Sigfús Sigurhjartarson, brá sér
oft í stjórnarbíl suður með sjó,
meðan hann var í byggð hvítra
en ekki svartra manna, og
þótti honum farkosturinn góð-
ur. Er fyrir löngu margsannað,
að ríkinu er ódýrara og hent-
ara að eiga sína bíla, en að fá
leigubíla til allra sinna þarfa.
— Auk þess ættu kommúnistar
að vita, að „félagar" þeirra í
Rússlandi hafa til afnota marg-
ar ríkisbifreiðar. Kommúnistar
ásaka nú ekki J. J. fyrir að hafa
komið á þeirri búbót, að ríkið
eigi stjórnarbíla. Nú á sök hans
að vera sú, að hann eigi sjálfur
bíl. Þessi Framsóknarmaður
sýnir hófsemi sína í því, að
kaupa allt af’ gamla bíla. Að
þessu sinni er talið að hann
eigi gamla bifreið, sem ætti að
vera vinum Rússa geðþekk, með
því að á henni eru á nokkrum
áberaridi stöðum rauðir dílar.
Mætti það verða lítill fyrirboði
þess litarháttar, sem bolsévikar
munu hafa á sínum mörgu rík-
isbílum eftir byltingu þá, sem
þeir vilja koma í framkvæmd.
Búnaðarpingið
(Framh. af 1. síðu.)
stæðis að Hólmi í Landbroti,
tillaga um endurútgáfu á hand-
bók fyrir bændur, og erindi um
dráttarvélanámskeið í Skaga-
firði, gestaheimili í Reykjavík
Leikfélag Reykjavíknr
»H ÁI ÞÓR«
eftir MAXWELL ANDERSON.
Sýníng annað kvöld
kl. 8.
Aðgöngumiðar seldir frá kl. 4
til 7 i dag.
Börn fá ekki aðgang.
Höfum
líkkistur
fyrirliggjandi.
vandaðar
með kostnaðarverði.
Kaupfélag
Rangæinga.
Vinnið ötulleqa ftjrir
Tímann,
fyrir bændur og rannsókn á
beitarþoli lands og beitilands-
þörf búfjártegunda.
Um helgina verða aðeins
nefndarfundir haldnir.
Tveir fulltrúar, Björn Halls-
son á Rangá og Sveinn Jónsson
á Egilsstöðum, eru enn ókomn-
ir til búnaðarþings, en von um
að þeir komi á þriðjudaginn.