Alþýðublaðið - 04.09.1980, Blaðsíða 1

alþýöu
blaðið
* I "
m
Fimmtudagur 4. sept. 1980, 134. tbl. 61. árg.
BÓNDI ER
BÚSTÓLPI
Hvernig verða bændur leystir
undan ánauð ráðstjórnarskipu-
lagsins?
Sjá leiðara bls. 3.
PÓLLAND
Enginn treystir kommúnista-
flokknum
Sjá grein bls 3
# Samningavidræður ASI og VSÍ strandadar:
ASÍ unir ekki lakara
verdbótakerfi en BSRB
Rlkisstjórnin undirbýr bráðabirgðalög um
lífeyrisréttindi til ad sleppa frá vinnudeilum
# — rætt við Jóhannes Siggeirsson, hagfr. hjá ASÍ
Samningamál Alþýðusambandsins og Vinnuveit-
endasambandsins ganga í augnablikinu stirðlega.
ASI-menn hafa gefið út yfirlýsingu þess efnis> að þeir
sjái ekki ástæðu til þess, að halda samningaviðræð-
unum áfram verði ekki breyting á afstöðu VSÍ, m.a.
vegna þess að VSÍ hafnar alfarið kröfum ASí um svo-
kallaðgólf. Alþýðublaðið hafði samband við Jóhannes
Siggeirsson, hagf ræðing Alþýðusambandsins, og lagði
fyrir hann nokkrar spurningar varðandi stöðuna í
samningamálunum og gang samningaviðræðnanna.
Samtalið fer hér á eftir.
Viö spuröum Jóhannes fyrst
aö þvi, hverjar voru upphaf-
legar kröfur Alþýöusam-
bandsins?
Gólf og þak
— Upphaflegu kröfunum má
skipta i fjóra þætti. í fyrsta lagi
er um aö ræöa kröfu um fimm -
prósent kauphækkun. t ööru lagi
er um aö ræöa, aö greiddar skuli
veröbætur á laun. I grófum
dráttum er þaö þannig, aö á
laun, sem voru 11. jan. 300 þús.
kr. eöa lægri á mánuöi, skuli
greiöa sömu veröbætur í krónu-
tölu og eins og um 300 þús. kr.
mánaöarlaun væri aö ræöa.
Síöan á launabilinu 300—400 þús.
kr. skuli greiddar hlutfallslegar
veröbætur, þeas. prósentuverö-
bætur, og á kaup sem var 400
þús. kr. á mánuöi eöa hærra
kæmi föst krónutala, eins og um
400 þús. kr. laun væri aö ræöa.
Þetta er m.ö.o. hiö svokallaöa
gólf og þak. Þetta eru þau
atriöiö kröfugeröarinnar, sem
snúa beint aö kaupi eöa kaup-
hækkunum, ef svo má segja.
t þriöja lagi eru ákveönar
kröfur um ýmis félagsleg atriöi.
Þar má t.d. nefna aö krafist er
breytinga á lögum um atvinnu-
leysistryggingar. Hér er um aö
ræöa, aö fariö er fram á aö
bæturnar veröi hækkaöar, bóta-
timinn veröi lengdur og bóta-
rétturinn veröi rýmkaöur.
Þá eru ákveönar kröfur
varöandi fæöingarorlof. Þar er
krafa um fæöingarorlof veröi
þrir mánuöir til allra kvenna á
vinnumarkaöinum. Hér er um
þaö aö ræöa aö konur fái sitt
fæöingarorlof i þrjá mánuöi á
fullu kaupi. Þetta kaup á aö
greiöa af almennum trygg-
ingum, en ekki eins og veriö
hefur, aö atvinnurekendur
greiöi hálfan mánuö til þrjár
vikur og siöan sé afgangurinn
greiddur úr atvinnuleysis-
tryggingasjóöi, eins og atvinnu-
leysistryggingar. Hér er m.ö.o.
um þaö aö ræöa, aö konur fái
haldiö launum sinum eins og
þau voru og fái greitt frá
almennum tryggingum I staö
þess aö fá greitt frá atvinnu-
leysistryggingasjóöi.
Félagslegar umbætur
Nú siöan eru kröfur vegna
veikinda barna til handa for-
eldrum.leyfi og launagreiöslur.
Þá er og krafa um aö dag-
vistunarrými veröi aukin
þannig, aö þaö veröi aörir auk
skólanema og einstæöra for-
eldra, sem geta komiö börnum
sinum á dagvistunarheimili,
en eins og kunnugt er mikill
hörgull á dagvistunarrými.
Þá er krafa um þaö, aö þeir
sem náö hafa 35 ára lifaldri fái
þrjá daga til viöbótar þvi orlofi,
sem þeir fá skv. samningum i
dag. Auk þess erum viö meö
kröfu um þaö, aö vextir af
orlofsfé veröi stórhækkaöir.
'Kröfur varöandi skattamál
eru m.a. aö barnabætur veröi
hækkaöar og persónuafsláttur
sömuleiöis. Varöandi bætur á
almennum tryggingum má
nefna t.d., aö þeir sem hafa gert
sjómennsku aö ævistarfi sinu
eigi rétt á ellilifeyri viö sextiu
ára aldur, svo ég taki dæmi, en
þaö er fyrr en aörir.
Auk þessa, sem ég hefi nefnt
eru nokkur atriöi i upphaflegri
kröfugerö, sem segja má aö sé
úrelt i kröfugerö, eöa m.ö.o.
mörg þeirra atriöa eru þegar
oröin aö lögum. Þar má t.d.
nefna lagabálkinn um aöbúnaö
og hollustuhætti á vinnustöðum,
sama gildir um lögskrán-
ingarmál sjómanna og rétt
þeirra til launa i veikinda og
slysatilfellum. Hins vegar á
ennþá eftir aö ganga frá
atriöum fyrir sjómenn eins og
t.d. fridögum yfir jóladagana
fyrir þá sem eru á fiskiskipum,
auk ákvæöa um aukin framlög
til reksturs sjómannastofa.
Þá eru og I kröfunum atriöi,
sem snerta farandverkafólk
varöandi Ibúöarhúsnæöi og
fæöi, en dæmin eru fleiri og ég
held ég hafi nefnt nokkur veiga-
mikil atriöi félagsmálakrafn-
anna. Þetta var þriöji hluti
kröfugerðarinnar.
1 fjóröa lagi eru svo ýmis
atriöi, sem snerta lands-
samböndin sérstaklega. Sér-
kröfur sem snúa aö einstökum
félögum og eru ekki sameigin-
legar öllum. Inn i þetta kemur
til dæmis þaö, aö samræma
launagreiöslur fyrir sömu störf
sem unnin eru innan þeirra fé-
laga sem eru I ASl. Hér hefur i
einstaka tilfelli orðiö nokkur
röskun og hana þarf aö leiö-
rétta. -
Samanburður við BSRB
Nú visuöuö þiö á bug siöasta
tilboöi VSl m.a. vegna þess aö i
þvi tilboöi var ekki gert ráö
fyrir svokölluöu gólfi. Er ekki
samninganefndin bundin af
samþykktum ASl um gólf i
samningum?
Jú samninganefndin er vissu-
lega bundin af samþykktum ASl
um svokallaö gólf. Kjaramála-
ráöstefna samþykkti þessa hug-
mynd, en samninganefndin
sækir sitt umboö til kjaramála-
ráöstefnu og getur ekki kvikaö
frá þvi. 14 manna viöræöu-
nefndin getur auövitaö ekki
uppá sitt eindæmi kvikaö frá
þvi. Til þess þarf samþykktir
annars staöar frá, ef menn eru á
annaö borö á þeim buxunum.
Nú er þetta gólf komiö i
samningum BSRB og rikis, aö
visu óstaöfest samkomulag, en
þaö veröur aö teljast óliklegt, aö
menn fariö aö semja á almenn-
um vinnumarkaöi um lélegra
veröbótakerfi, en rlkisvaldið
hefur samiö um viö opinbera
starfsmenn.
Hafiö þiö gert samanburö á
samningi BSRB og rikisins ann-
ars vegar og tilboöi VSt hins
vegar?
— Viö höfum farið yfir og
skoöaö þetta sem BSRB samdi
um meö fyrirvara viö rikiö og
viö höfum skoðað þetta tilboö
sem VSI lagöi fram 29. ágúst.
Eftir þá skoöun komst viðræöu-
nefndin aö þeirri niöurstööu, aö
tilboö VSI væri algerlega óviö-
unandi.
Veiztu hvaö gólf, sambærilegt
viö þaö sem BSRB og rikiö
sömdu um skilaði mikilli raun-
veruiegri kauphækkun til félaga
ASl?
— Ja, ef þetta gólf heföi verið
1 gildi t.d. nú um siöustu mán-
aöamót þá heföi þetta þýtt
Framhald á 2
Bragl
Sigurjónsson,
fyrrv. ráðherra
Alþýðuflokksins
Hvetur
til nýrrar
Vidreisnar
1 nýlegri grein i Dagblaöinu
fjallar fyrrverandi ráöherra Al-
þýöuflokksins um stjórnmála-
ástandiö og hvaö sé til ráöa viö
rikjandi aöstæöur.
Bragi ræöir um Framsóknar-
áratuginn, og fylgifisk hans,
veröbólguna, og segir svo:
„Alþýöuflokkurinn varö fyrstur
stjórnmálaflokkanna til aö kveöa
upp úr meö þaö, aö veröbólgu-
sjúkleikinn yröi ekki bættur nema
meö mjög róttækum aðgeröum.
Viö getum kallaö þaö uppskurö.
Fyrir alþingiskosningarnar 1978
gaf flokkurinn út stutta en skýra
stefnuskrá UM GERBREYTTA
EFNAHAGSSTEFNU, aögeröir
til frambúöar, þar sem þaö var
allskilmerkilega rakiö, hver
efnahagsvandinn væri og hvernig
flokkurinn vildi bæta úr. Bar þar
hæst ný og föst tök I samvinnu viö
atvinnustéttirnar á atvinnu-
málum, kjaramálum, fjár-
festingarmálum, rikisfjár-
málum, skattamálum, skipulag
byggingamála og nýskipan vaxta
og uppbygging lifeyrismála. Al-
þýöuflokkurinn tók mjög skýrt
fram, aö þessi nýskipan öll,
endurreisn hagkerfis þjóöar-
innar, mundi kosta timabundnar
fórnir og þær verulegar, en ný-
skipanin, brotthvarf af þeirri
háskagötu sem gengin væri,
mundi þó fljótt leiöa til aukinnar
hagsældar fyrir allmenning og
Framhald á bls. 2
Alyktun VSÍ:
ASÍtefur fyrir ad
Ijuka megi samningum
Andófsmenn innan BSRB:
Samkomulagið hreint
launalækkunarsamkomulag
Framkvæmdastjórn Vinnu-
veitendasambands Islands og
samráösnefnd um kjarasamn-
inga komu saman til fundar siö-
degis i dag. A fundinum var sam-
þykkt eftirfarandi ályktun:
Vinnuveitendasamband Islands
harmar aö slitnaö skuli hafa upp
úr samningaviöræðum viö Al-
þýöusamband tslands. VSl litur
svo á aö meö útgöngu áf sátta-
fundi sl. föstudag hafi viðræöu-
nefnd ASI tafiö fyrir þvi aö ljúka
mætti samningum þannig aö
launþegar á almennum vinnu
markaöi fengju aö meöaltali
sambærilegar launahækkanir og
opinberir' starfsmenn.
Útreikningar VSI sýna aö
starfsmenn i 11 neöstu flokkum
BSRB munu aö meðaltali fá 2,2%
hækkun á grundvelli flokkatil-
færslu, 3,8% hækkun aö meöaltali
vegna grunnkaupshækkunar og
0,04% hækkun aö meöaltali vegna
svokallaös gólfs I veröbótavisi-
tölu, eöa samtals 6,14% hækkun.
Samningsdrög VSI fela á hinn
bóginn i sér 3,5% hækkun að
meöaltali á grundvelli flokkatil-
færslu og 2,75% hækkun vegna
grunnkaupshækkunar eöa sam-
tals 6,25% hækkun. Samnings-
drög VSl uppfylla þvi fyllilega
þær kröfur aö launþegar á al-
mennum vinnumarkaöi fái aö
meðaltali sömu launahækkanir
og opinberir starfsmenn.
VSI þykir miöur ef misskiln-
ingur eöa mismunandi mat á
samningsdrögunum tefja fyrir
þvi aö ijúka megi samningum
þegar i staö meö kjarnasamningi.
VSI telur þvi brýnt aö viöræöum
milli aöila veröi komið af stað á
ný undir stjórn rikissáttasemjara
og I þvi skyni veröi byrjaö á að
koma á viöræöum milli sérfræö-
inga aðila til aö staðreyna efnis-
innihald fyrirliggjandi samnings-
draga.
Andófsmenn innan BSRB, þeas.
þeir sem andvfgir eru óstaöfestu
samkomulagi BSRB og rikisins,
kölluöu til blaöamannafundar i
gær og kynntu málstaö sinn,
geröu grein fyrir andófinu og
svöruöu spurningum blaöa-
manna. Eftir fundinn haföi
Alþýöublaöiö samband viö Pétur
Pétursson, en hann er einn
andófsmanna, og baö hann aö
gera grein fyrir málstaö þeirra
andófsmanna.
Pétur Pétursson sagöi m.a.
þetta:
— Þessi samtök, sem boöuöu til
blaöamannafundarins eru enn
ekki skipulögö samtök. Hér voru
fulltrúar frá andstööuliöinu
„Ahugasamir félagar”, sem látiö
hafa I sér heyra um málefni
BSRB opinberlega uppá siö-
kastið, einstaklingar á móti sam-
komulaginu og fleiri. Þessir
aöilar eiga þaö sameiginlegt aö
vera á móti samkomulagi þvi,
sem BSRB hefur gert viö rikis-
valdiö. Þetta er eins konar sam-
fylking gegn samkomulaginu.
Samfylkingin fordæmir vinnu-
brögö forystumannanna. Þeir -
reistu kröfuspjöld i upphafi og
skipuöu félögum sinum I fylk-
ingar undir þau merki. Þetta er
þaö sem viö mótmælum fyrst og
fremst: Aö forystan skuli, fyrir
tiimæli Ragnars Arnalds, stinga
Framhald á bls. 2