Morgunblaðið - 16.03.2002, Blaðsíða 1

63. TBL. 90. ÁRG. LAUGARDAGUR 16. MARS 2002 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 16. MARS 2002
DANSKIR stjórnmálaleiðtogar
þurfa á næstunni að taka af-
stöðu til þess hvort ávallt sé
verjandi að kaupa ný og rándýr
lyf til að hjálpa örfáum sjúkling-
um með sjaldgæfa en hættulega
sjúkdóma. Samanlagt eru þeir
sem þjást af umræddum sjúk-
dómum taldir vera í mesta lagi
um 500 í Danmörku.
Berlingske Tidende segir að
stjórn samtaka sjúkrahúsa á
Kaupmannahafnarsvæðinu hafi
nýlega samþykkt að kaupa nýtt
lyf handa fólki með erfðasjúk-
dóminn Fabrys. Hann skemmir
nýrun og veldur dauða þegar
fólkið er á aldrinum 40–50 ára.
Um 45 manns í landinu eru
sagðir vera með Fabrys og 15
þeirra gætu haft gagn af um-
ræddu lyfi. Kostnaðurinn á
sjúkling er áætlaður um 1,5
milljón danskra króna árlega,
nær 18 milljónir ísl. kr.
Bent er á að ákvörðunin hafi
fordæmisgildi og kostnaðurinn
vegna slíkra lyfja geti orðið mik-
ill í framtíðinni. Séu peningarnir
notaðir til annarra verkefna í
heilbrigðiskerfinu geti þeir
komið mun fleira fólki að gagni
og sé því óhjákvæmilegt að
grípa til forgangsröðunar.
Danskir embættismenn áætla
að á næstu árum verði veitt leyfi
fyrir tugum nýrra lyfja gegn
álíka sjaldgæfum sjúkdómum
og þau verði álíka dýr.
Ný og dýr
lyf handa
fáum
EKKJA John Lennons, Yoko Ono,
horfir á bronsstyttu af bítlinum sem
sett var upp í gær í nýrri flugstöð
Liverpool-flugvallar í Bretlandi.
Flugstöðin hlaut nýtt nafn í fyrra,
heitir nú Liverpool John Lennon-
flugstöðin, en Lennon var frá borg-
inni. Eiginkona Tony Blairs for-
sætisráðherra, Cherie Blair, að-
stoðaði Ono við að afhjúpa styttuna
sem er rúmir tveir metrar að hæð.
Hana gerði Tom Murphy og sýnir
hún Lennon frjálslegan í fasi með
kringlóttu gleraugun, hárið fitu-
borið og sleikt aftur.
Ono lýsti að sögn BBC mikilli
ánægju sinni með verkið. „Þetta er
ekki eins og venjuleg stytta – manni
finnst að þarna sé John á ferðinni,“
sagði hún.
Vörumerki nýju flugstöðvar-
innar sýnir andlitsdrætti bítilsins
og orðin „Above us only sky“ sem
er tilvitnun í eitt þekktasta lag
hans, Imagine. Lennon var myrtur í
New York árið 1980.
AP
Lennon í brons
PADDY Ashdown, fyrrverandi leið-
togi frjálslyndra demókrata í Bret-
landi, sagði í gær stríðsglæpadóm-
stólnum í Hollandi að hann hefði
varað Slobodan Milosevic, fyrrver-
andi forseta Júgóslavíu, við því árið
1998 að hann myndi enda fyrir dóm-
stólnum ef hann héldi áfram að beita
íbúa Kosovo hörðu.
„Ég varaði þig við því að ef þú
héldir áfram þeim aðgerðum, sem þú
hafðir fyrirskipað, þá myndirðu enda
frammi fyrir þessum dómstól – og
hér ertu!“ sagði Ashdown.
Ashdown tekur senn við embætti
æðsta fulltrúa Sameinuðu þjóðanna í
Bosníu. Hann minnti á aðgerðir sem
serbneskar öryggissveitir gripu til í
Kosovo vegna starfsemi skæruliða
en Serbar hröktu þá 300 þúsund
Kosovo-Albana frá heimilum sínum.
„Þær aðgerðir voru alfarið á þína
ábyrgð og þinna hersveita,“ sagði
Ashdown. „Og heimsókn mín til þín
[haustið 1998] var einmitt skipulögð
svo ég gæti reynt að telja þig af því
að láta til skarar skríða í Kosovo.“
Fréttaskýrendur sögðu að Ash-
down hefði verið fyrsta vitnið sem
ekki hefði leyft Milosevic að skjóta
sér skelk í bringu. Horfðist hann í
augu við forsetann fyrrverandi og
svaraði honum fullum hálsi.
Handtaka í Belgrad fordæmd
Momcilo Perisic, fyrrverandi yfir-
maður hers Júgóslavíu og núverandi
þingmaður, var á fimmtudagskvöld
handtekinn í Belgrad og gefið að sök
að hafa afhent bandarískum stjórn-
arerindreka hernaðarleyndarmál.
Leynilögregla hersins annaðist
handtökuna og var Bandaríkja-
manninum, John David Neighbor,
haldið í einangrun í 15 stundir og
honum misþyrmt, að sögn talsmanns
stjórnvalda í Washington sem for-
dæmdu handtökuna.
Zoran Djindjic, forsætisráðherra
Serbíu, sagði málið vera „algert
hneyksli“ og leynilögregla hersins
væri stjórnlaus. Talið er að Perisic,
sem er nú andvígur Milosevic, hafi
látið erindrekanum í té upplýsingar
sem sannað gætu sekt leiðtogans
fyrrverandi. Málið er talið sýna að
Milosevic hafi enn mikil áhrif í for-
ystu hersins.
„Ég varaði
þig við“
Ashdown lét Slobodan Milosevic
ekki skjóta sér skelk í bringu
Haag. AFP, AP.
SPÆNSKIR óeirðalögreglumenn ráðast gegn and-
stæðingum hnattvæðingar á breiðgötunni La Rambla
í miðborg Barcelona í gær. Nokkur hundruð liðsmenn
margvíslegra samtaka efndu til mótmæla í tilefni af
tveggja daga leiðtogafundi Evrópusambandsins um
efnahagsmál sem hófst í borginni í gær. Til átaka
kom á nokkrum stöðum, tugir manna voru handteknir
og skýrt var frá því að brennandi hjólbörðum hefði
verið fleygt á teina við jarðlestarstöðina Can Boixeres
í suðurhluta borgarinnar. Orrustuþotur voru á sveimi
yfir Barcelona og um 8.500 lögreglumenn eru á verði
í borginni enda óttast margir að hermdarverkamenn
láti til skarar skríða. Skipulagðir hafa verið fjölmenn-
ir útifundir mótmælenda í dag.
Reuters
Mótmæla hnattvæðingunni
ANTHONY Zinni, sáttafulltrúi
Bandaríkjastjórnar í Miðausturlönd-
um, átti í gær fund í hálfa aðra
klukkustund með Yasser Arafat, leið-
toga Palestínumanna, í borginni
Ramallah á Vesturbakkanum. Áður
hafði Zinni hitt Ariel Sharon, for-
sætisráðherra Ísraels og sagðist
bandaríski sendimaðurinn í gær telja
að deiluaðilar myndu á næstu dögum
geta komið á vopnahléi.
Ísraelar drógu í gær her sinn frá
Ramallah, Tulkarem og Qalqiliya en
sátu sem fastast í Betlehem og Beit
Sahour. Bandaríska dagblaðið The
New York Times sagði í gær að Ísr-
aelsher hefði verið látinn yfirgefa
Ramallah eftir að Colin Powell, utan-
ríkisráðherra Bandaríkjanna, hefði
hringt í Sharon og skipað honum
„með umbúðalausum hætti“ að koma
ekki í veg fyrir tilraunir Bandaríkja-
stjórnar til að koma á vopnahléi.
Talsmenn Palestínustjórnar sögðu
í gær að ekki yrði rætt um vopnahlé
fyrr en Ísraelsher hefði yfirgefið öll
svonefnd A-svæði en þau voru undir
stjórn Arafats áður en herinn var
sendur inn í kjölfar uppreisnarinnar,
intifada, sem hófst haustið 2000.
„Ef við semdum við Ísraela eins og
ástandið er nú myndi það merkja að
við værum að semja í skugganum af
ógninni frá skriðdrekum Ísraela,“
sagði Ahmed Abdel Rahman, einn af
helstu ráðgjöfum Arafats.
Enn kom til harðra átaka í gær og
féllu níu Palestínumenn, þ. á m. kona
og fjögur börn í sprengingu við Bur-
eij-flóttamannabúðirnar á Gaza. Ísr-
aelskir embættismenn sögðust ekki
vita hvað valdið hefði sprengingunni
og töldu að Palestínumenn hefðu
komið sprengjunni fyrir. Talsmenn
Arafats sögðust halda að ísraelskir
hermenn hefðu ætlað sprengjunni að
hindra liðsmenn herskárra samtaka í
að komast að landamærum Gaza og
Ísraels. Barist var í Hebron og Qalq-
iliya á Vesturbakkanum í gærkvöldi,
einnig í suðurhluta Gaza.
Zinni segist
vongóður
um árangur
Ramallah, Jerúsalem. AP, AFP.