Morgunblaðið - 16.03.2002, Blaðsíða 10

Aðrir hafa sýnt áhuga
KREFJIST Norsk Hydro þess að
byggingu álvers á Reyðarfirði verði
frestað kann svo að fara að fram-
leiðsla á áli þar hefjist ekki fyrr en ár-
ið 2007 eða jafnvel enn síðar og þá
mun Landsvirkjun vafalaust fresta
fyrirhuguðum undirbúningsfram-
kvæmdum vegna Kárahnjúkavirkj-
unar sem ráðast átti í í sumar.
Þeir aðilar sem koma að stóriðju á
Reyðarfirði stefndu að því að taka
stefnumótandi ákvörðun í júní í sum-
ar. Þá var og stefnt að formlegri af-
greiðslu og undirritun samninga hinn
1. september. Gert var ráð fyrir und-
irbúningsframkvæmdum af hálfu
Landsvirkjunar vegna virkjunar
Kárahnjúka nú í sumar og ráðgert
var að hefja fyrstu framkvæmdir við
að reisa álverið á Reyðarfirði seinni
hluta ársins 2003, að Kárahnjúka-
virkjun skilaði orku frá sér síðast á
árinu 2006 og álframleiðsla gæti þá
hafist.
Engir erfiðleikar í tengslum
við kaupin á VAW
Aðspurður hvaða „erfiðleika“
Norsk Hydro hafi ratað í vegna kaup-
anna á þýska álfyrirtækinu VAW
segir Thomas Knutzen, upplýsinga-
fulltrúi Norsk Hydro, það ekki vera
rétt að um erfiðleika sé að ræða.
„Norsk Hydro á ekki í neinum erf-
iðleikum í sambandi við kaupin á
VAW. Allt hefur í raun gengið eftir
áætlun.“
Knutzen segir einnig að stjórnend-
ur Hydro hafi vitað af mögulegri
málshöfðun af hálfu kanadíska fyrir-
tækisins Alcan, sem á helmingshlut á
móti Norsk Hydro í valsaverksmiðj-
unni Alu-Norf, áður en gengið var frá
samningum um yfirtökuna á VAW.
„Við viljum hins vegar ekki tjá okkur
efnislega um málaferlin. En þau
komu okkur alls ekki í opna skjöldu
og við föllumst alls ekki á málatilbún-
að Alcan.“
Spurður um fund fulltrúa Norsk
Hydro og Landsvirkjunar í Kaup-
mannahöfn segir Knutzen að um
„eðlilegan fund“ hafi verið að ræða
þar sem m.a. hafi verið rætt um fram-
kvæmdir auk fleiri mála. Hann segir
fleiri fundi fyrirhugaða á næstunni.
Leit að viðbótarfjárfesti
hefur gengið vel
Halldór Ásgrímsson utanríkisráð-
herra segir að um mjög stórt verkefni
sé að ræða, álverið sé framkvæmd
upp á 120 milljarða. Gert hafi verið
ráð fyrir því í upphafi að Norðmenn
ættu minnihluta en Íslendingar
meirihluta. „En síðan kom það upp að
íslenskir fjármögnunaraðilar treystu
sér ekki til að eiga svo stóran hlut í
fyrirtækinu og þess vegna var brugð-
ið á það ráð að fá nýjan fjárfesting-
araðila að málinu. Sú leit hefur staðið
yfir og hefur gengið allvel en það er
ekki búið að ganga frá fjármögnun
verkefnisins. Enn er verið að vinna að
því. Það er jafnframt ljóst að fjárfest-
ing Norsk Hydro vegna kaupanna á
VAW er mjög stór biti fyrir félagið.
Aðalatriðið er hins vegar það að arð-
semi verkefnisins er mikil og það
verður ekki snúið til baka.“
Halldór bendir á að Íslendingar
séu búnir að fjárfesta mjög mikið í
undirbúningi, Landsvirkjun hafi sett
marga milljarða í málið, íslensk
stjórnvöld hafi komið inn með vega-
framkvæmdir og fleira og Norsk
Hydro hafi sömuleiðis lagt mikla fjár-
muni í undirbúninginn. „Við verðum
einfaldlega að fá tíma til þess að ljúka
þessu endanlega og ég vonast eftir
því að þær tímasetningar sem unnið
hefur verið eftir til þessa standist.
Auðvitað er ekkert algjörlega öruggt
í svona málum en mér er fullkunnugt
um það að vilji Norsk Hydro stendur
enn til þess að vera með í þessu arð-
bæra verkefni og á þeim grundvelli
vinnum við og sú vinna miðast enn við
að endanleg ákvörðun um fram-
kvæmdir liggi fyrir 1. september.
Það liggur ekkert fyrir um það að
einhver seinkun verði þar á.“
Halldór segir aðalatriðið í sínum
huga vera það að það verði ekki snúið
til baka, hér sé um að ræða hag-
kvæmasta kost í álframleiðslu sem
kostur sé á í Evrópu. „Ef svo ólíklega
vildi til að þeir aðilar sem nú eru að
hugsa um þetta vilji snúa þar frá þá
eru aðrir aðilar jafnframt að huga að
fjárfestingum í áliðnaðinum til fram-
tíðar.“
Valgerður Sverrisdóttir iðnaðar-
ráðherra sagði á Iðnþingi í gær að
þegar rekstur og bygging Kára-
hnjúkavirkjunar og Noral-álversins á
Reyðarfirði beri á góma sé mikilvægt
að haft sé í huga að þessi verkefni
muni leiða til þess að samfélag sem
nú einkennist af stöðnun og sam-
drætti í atvinnulífinu muni eiga þess
kost að breytast í samfélag uppgangs
og athafnasemi.
„Ég reikna með að flestir geti verið
sammála um að talsvert sé á sig
leggjandi til að svo verði. Fréttir
dagsins af erfiðleikum sem fjárfest-
ingar í Þýskalandi hafa skapað Norsk
Hydro gefa mér tilefni til þess að
ítreka að engar ákvarðanir hafa verið
teknar um að fresta ákvörðun um
byggingu Reyðaráls.“
Norsk Hydro þarf að
skýra sína afstöðu
Þorsteinn Hilmarsson, upplýsinga-
fulltrúi Landsvirkjunar, segir að það
hljóti að standa upp á Norsk Hydro
að skýra sín mál. „Við getum ekki
brugðist við fréttum um að þeir vilji
fresta byggingu álvers án skýringa af
þeirra hálfu.“
Þorsteinn segir ákveðið samkomu-
lag vera í gildi auk skuldbindinga af
hálfu beggja aðila og raunar ríkisins
líka, þ.e. Noral-yfirlýsingin þar sem
kveðið sé á um hvernig menn und-
irbúa að taka ákvörðunina. „Við erum
að vinna samkvæmt henni og ég efast
ekki um að það skýrist fljótt og vel ef
eitthvað er í spilunum sem sett gæti
strik í reikninginn. Það hefur verið
unnið þannig að miðað hefur verið við
1. september og það liggur einnig
ljóst fyrir að þessi samhæfingarnefnd
allra aðila stefndi að því í byrjun júní,
ef allt gengi upp, að mæla hugsanlega
með því við stjórnir fyrirtækjanna að
ráðist yrði í framkvæmdir. Á þeim
grundvelli hefðu starfsmenn Lands-
virkjunar verið tilbúnir að mæla með
því við stjórn félagsins að fara í und-
irbúningsframkvæmdir nú í sumar
enda væru þá allar tryggingar fyrir
hendi. Síðan var stefnt að endanlegri
ákvörðun 1. september. Ef fréttir um
að þetta kunni að breytast eru réttar
þá hlýtur það að skýrast og þá innan
skamms,“ sagði Þorsteinn.
Vandamálin til
þess að leysa þau
Smári Geirsson, formaður Sam-
bands sveitarfélaga á Austurlandi,
segist vilja leggja á það áherslu að
ekki sé búið að taka ákvörðun um
frestun á einu eða neinu. „Okkur er
kunnugt um ákveðna erfiðleika hjá
Hydro varðandi kaupin á þýska fyr-
irtækinu VAW. Fulltrúar Norsk
Hydro hafa hins vegar ávallt sagt við
okkur að þetta séu tvö aðskilin mál.
Viðræður eru í gangi og viðræður
halda áfram á næstunni. Þessi mál
munu því auðvitað öll skýrast.
En það hafa ekki verið teknar nein-
ar formlegar ákvarðanir um breyt-
ingar á Noral-yfirlýsingunni eða um
tímasetningar.“
Smári segir að menn hafi auðvitað
lent í því að þurfa að fara upp ansi
margar brekkur í þessu máli. Það
taki tíma og því geti ýmislegt óvænt
komið upp á.
„Það er ekki enn komið á daginn
hvort þarna er um enn eina brekkuna
að ræða. En svo reynist verða menn
bara að fara upp hana. Það má vel
vera að við munum mæta okkur á
fleiri brekkum á leiðinni en þá verða
menn einfaldlega að taka á þeim
vandamálum sem upp koma og leysa
þau eftir bestu getu. Þetta verkefni
er ekki bara fyrir Austurland heldur
er þetta spurning um áhrif á hagkerfi
þjóðarinnar í heild.“
Utanríkisráðherra um áformaðar álversframkvæmdir á Reyðarfirði
Talsmenn Norsk Hydro
hafa ekki viljað tjá sig
um mögulega frestun á
byggingu álvers. Hall-
dór Ásgrímsson sagði
Arnóri Gísla Ólafssyni
að ef svo ólíklega vildi til
að þeir sem nú kæmu að
þessu vildu hætta við
væru aðrir aðilar að
huga að fjárfestingu í ál-
iðnaðinum til framtíðar.
arnorg@mbl.is
Halldór
Ásgrímsson
Thomas
Knutzen
Smári
Geirsson
Þorsteinn
Hilmarsson
Valgerður
Sverrisdóttir
FRÉTTIR
10 LAUGARDAGUR 16. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÞINGVIKAN var stutt að þessu
sinni. Þrír dagar fóru í umræður um
þingmál og fyrirspurnir til ráðherra
en tveir síðustu dagar vikunnar fóru í
nefndastörf. Reyndar bar fyrri hluti
vikunnar þess svolítið merki að í hönd
færu nefndadagar. Þingmál, einkum
stjórnarmál, streymdu inn á borð
þingmanna og á mánudaginn var
gripið til þess ráðs að halda kvöld-
fund til þess að hægt yrði að mæla
fyrir þeim sem flestum að því er virt-
ist og vísa þeim til þingnefnda.
Reyndar má geta þess að nú fara að
verða síðustu forvöð að leggja fram
þingmál á þessu löggjafarþingi þar
sem miðað er við að þingfrestun verði
24. apríl nk. Skv. þingsköpum er gert
ráð fyrir því að hægt verði að leggja
fram þingmál á Alþingi fram til 27.
mars nk. eða tæpum mánuði áður en
þinfrestun verður. Má því búast við
að enn fleiri þingmál berist inn á borð
þingmanna – og þingfréttaritara – á
allra næstu dögum.
Þegar skoðuð eru þau þingmál sem
lögð hafa verið fram af ráðherrum
ríkisstjórnarinnar á Alþingi síðustu
dægrin vekur eitt athygli. Þau eru
mörg hver lögð fram sem laga-
frumvörp er miða að því að laga ís-
lensk lög að hinum ýmsu reglugerð-
um Evrópusambandsins. Í fljótu
bragði sýnist mér að sjö stjórnar-
þingmál af sextán sem lögð voru fram
eða rædd á Alþingi í vikunni hafi ver-
ið þingmál sem snerust um það að
laga íslenska löggjöf að reglum Evr-
ópusambandsins. Og það aðeins á
þremur dögum. Þetta ætti að vera
gott dæmi um þau áhrif sem Evrópu-
sambandið hefur á okkar löggjöf.
Umrætt þingmál eru margvísleg. Má
sem dæmi taka lagafrumvarp um
breytingar á lögum um aðbúnað, holl-
ustuhætti og öryggi á vinnustöðum.
Er með því lagt til að lögleiddar verði
ráðstafanir er stuðla að bættu öryggi
og heilsu starfsmanna á vinnustöðum
með hliðsjón af tilskipun ESB.
Ekki hef ég orðið vör við að um
þessi þingmál ríki einhver pólitískur
ófriður meðal þingmanna. Þvert á
móti virðist jafnan lítil umræða fara
fram um þessi mál á hinu háa Alþingi.
Í þessari viku blönduðu sér a.m.k.
ekki fleiri en þrír eða fjórir þingmenn
að jafnaði í umræður um mál sem
miða að því að fara að reglum ESB.
Fyrirspurnir til ráðherra voru
einnig fyrirferðarmiklar á þingi í vik-
unni og vakti þar einna helst athygli
fyrirspurn Kristjáns L. Möller, þing-
manns Samfylkingarinnar, til for-
sætisráðherra, Davíðs Oddssonar,
um flutning fjarvinnsluverkefna og
starfa út á land. Fyrirspurnin vakti
ekki síst athygli fyrir það hve margir
þingmenn tóku til máls í umræðu um
hana. Tæplega fjórðungur þing-
manna, þingmenn úr öllum flokkum,
hófu upp raust sína og lýstu margir
þeirra yfir vonbrigðum með það
hvernig til hefði tekist, þ.e. hvernig
ekki hefði tekist að ná því markmiði
að flytja fjarvinnsluverkefni og störf
út á land. Þeim þingmönnum sem til
máls tóku var mikið niðri fyrir enda
allt landsbyggðarþingmenn. Þing-
menn Reykvíkinga sáu hins vegar
ekki ástæðu til að tjá sig um þessi
mál. Í umræðum sem þessum kemur
glöggt í ljós „umhyggja“ þingmanna
fyrir eigin kjördæmum og það hve
kjördæmin virðast skipta þá miklu
máli. Nú fara málin hins vegar að
vandast vegna þess að í næstu alþing-
iskosningum verður kosið eftir nýrri
kjördæmaskipan. Kjördæmi landsins
verða þannig sex í stað átta; þrjú stór
landsbyggðarkjördæmi og þrjú kjör-
dæmi á suðvesturhorni landsins. For-
vitnilegt verður að fylgjast með því á
næstu misserum hvort og þá hvernig
alþingismenn muni haga sínum mál-
flutningi með tilliti til nýrrar kjör-
dæmaskipanar.
Að lokum langar mig til að minnast
á umræðu sem átti sér stað í síðustu
viku, þ.e. á föstudeginum 8. mars, al-
þjóðlegum baráttudegi kvenna. Þá
flutti félagsmálaráðherra að venju
skýrslu á Alþingi um stöðuna í jafn-
réttismálum kynjanna og í kjölfarið
fóru fram líflegar umræður um jafn-
réttismál. Það sem vakti hins vega at-
hygli mína var hve margir karlkyns-
þingmenn lögðu á það mikla áherslu
að auka þyrfti hlut kvenna enn frekar
á vettvangi stjórnmálanna. Sumir
þeirra bentu á að hlutfall kvenna
hefði aukist á þingi í síðustu alþing-
iskosningum úr því að vera 25% í
36,5%. Tóku þeir jafnframt fram að
gera þyrfti enn betur í næstu kosn-
ingum. Ég hlýt hins vegar að spyrja á
móti – og það hlýtur að vera eðlileg
spurning í ljósi ummæla og vilja
þeirra: hver ykkar er tilbúinn til að
gefa eftir sitt þingsæti – fyrir konu?

  



Hver vill gefa eftir sitt sæti – fyrir konu?
EFTIR ÖRNU SCHRAM
ÞINGFRÉTTAMANN
arna@mbl.is
Félagsmálaráðherra
Einsetning
grunnskóla
tryggð með
fjárframlagi
PÁLL Pétursson félagsmálaráð-
herra hefur lagt fram á Alþingi frum-
varp til laga um breytingu á lögum
um tekjustofna sveitarfélaga, sem
hefur það að markmiði að tryggja að
unnt verði að ljúka átaki til einsetn-
ingar grunnskóla landsins. Í frum-
varpinu er m.ö.o. lagt til að hluti af
árlegu framlagi Jöfnunarsjóðs sveit-
arfélaga til Lánasjóðs sveitarfélaga
eða samtals um 600 milljónir kr. verði
veittar til að styrkja stofnfram-
kvæmdir við grunnskólabyggingar á
árunum 2002 til 2005. Í fylgiskjali
með frumvarpinu segir að umrædd
tilhögun sé í samræmi við sameigin-
lega yfirlýsingu fjármálaráðherra,
félagsmálaráðherra og Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga frá 28. desem-
ber sl. um að 150 milljónum kr. af ár-
legu lögbundnu framlagi Jöfnunar-
sjóðs til Lánasjóðs sveitarfélaga
verði ráðstafað til þessa verkefnis á
árunum 2003 til 2006. Í frumvarpinu
er hins vegar gert ráð fyrir framlag-
inu á árunum 2002 til 2005, eins og
áður segir.
Kaldbakur
skoðaði
kaup í ÚA
FJÁRFESTINGARFÉLAGIÐ
Kaldbakur hf., sem um síðustu ára-
mót tók við öllum eignum og skuld-
bindingum Kaupfélags Eyfirðinga,
skoðaði í vikunni kaup á bréfum Bún-
aðarbankans í Útgerðarfélagi Akur-
eyringa. Eins og fram hefur komið
keypti Eimskipafélagið 18,8% í ÚA af
Búnaðarbankanum í vikunni og eign-
aðist þar með meirihluta í félaginu.
Eiríkur S. Jóhannsson, fram-
kvæmdastjóri Kaldbaks, segir að
Búnaðarbankinn hafi látið Kaldbak
vita að bréfin væru til sölu og þá hafi
málið verið kannað, en niðurstaðan
hafi orðið sú að Kaldbakur hafi
ákveðið að kaupa ekki bréfin.
Eiríkur segir að hugmyndir Kald-
baks og það sem síðan varð ofan á
hafi ekki farið saman, en Kaldbakur
hafi haft áhuga á samstarfi milli Sam-
herja og ÚA. Samherji á um 18% í
Kaldbaki og Kaldbakur á einnig 18%
í Samherja, og er sá hlutur ein helsta
eign Kaldbaks. Eiríkur sagði að þótt
ekki hefði orðið af hugmyndunum um
samstarf milli Samherja og ÚA nú
kynnu þær að verða að veruleika síð-
ar en um það væri þó ekkert hægt að
fullyrða.
♦ ♦ ♦