Tíminn - 13.03.1956, Blaðsíða 4

4
T í M I N N, þriðjudaginn 13. roarz 1956.
STÚDENT HELDUR ÚT í HEÍM:
Ekki allt sæla og stúdenta-
rómantík í Heidelberg
Þó er kátt á hjalla, er ÞjóíSverjar halda „Fasching^
í fyrra bréfi mínu ræddi ég aðallega um nokkrar hinna
björtu hliða á lífinu í Heidelberg. Því ber þó ekki að leyna,
að hér er ekki allt sæla ein og stúdentarómantík frekar en
annars staðar, þótt fyrirbrigði þessi finnist hér enn, heldur
skjóta vandamálin alls staðar upp kollinum.
Hermenn í Heidelberg.
í Heidelberg eru aðalstöðvar
bandaríska hersins. íbúarnir halda
fram, að þeir hafi þegar í stríð-
inu ætlað sér borgina og hafi því
ekki lagt í rústir eins og flest
ar aðrar, heldur hafi ílugvélar
þeiiya safnazt þar saman til að
átta sig og flogið þaðan til árása
á aðrar borgir. Eftir stríðið bjuggu
Ameríkanar í flestum beztu hús-
unum hér í Heidelberg. Nú hefir
reyndar verið byggt heilt amerískt
hverfi fyrir utan borgina. Kallast
það „Litla Ameríka". Eigi að síð-
Ur er ekki óalgengt að sjá amerísk-
ar bifreiðar fyrir utan snotur hús
í borginni, og miðstöðvar hersins
eru enn á víð og dreif um borgina.
Enn hafa Ameríkanar einir afnota-
rétt af ýmsum beztu hótelum borg-
arinnar, og hlýtur slíkt að koma
sér illa fyrir ferðamannabæ. Litl-
ar hömlur virðast á ferðum her
manna. Hefir það margvíslegar af-
leiðingar. Það hefir oft komið fyr-
ir, að þýzkir stúdentar hafa varað
mig við að taka Heidelberg skil-
yrðislaust sem dæmi um þýzkan |
háskólabæ, til þess sé hún of
amerísk. Margt bendir til þess, að
menn þessir hafi rétt fyrir sér.
Verðlag er hér tiltölulega hátt og
auðvitað enn hærra, þar sem
vænta má, að Ameríkanar komi.
Kemur það bæði fram í húsaleigu
og öðru. Sjaldan heyrast stúdent-
ar syngja gömul þýzk þjóðlög eða
stúdentasöngva. í þess stað koma
amerísk dægurlög. Á það ef íil
vilL rætur að rekja til þess, að
Ameríkanar hafa nokkrar sterkar
útvarpsstöðvar í landinu. Og verði
manni gengið á staði þá, sem áður
voru kunnir sem samkomustaðir
stúdenta ,er eins víst, að þar sjá-
ist ekki annað en amerískir her-
menn og ferðamenn, sem sitja í
reykjarsvælu yfir bjórkönnum
sínum og dásama hið rómantíska
andrúmsloft í Heidelberg. En aft-
ur á móti voru ýmis stúdenta-
félög og þjóðlegar stúdentavenjur
bannaðar eftir stríðið. Var gengið
svo langt, að bannað var að iðka
leikfimi í skólum tíl að auka ekki
hernaðaranda unglinga! í Heidel-
berg er ein sundlaug með volgu
vatni, en af henni hafa Ameríkan-
ar einir afnotarétt, Heidelbergbú-
ar verða að fara út fyrir borgina
og baða sig í köldu vatni. Svona
mætti fleira til telja.
Stúlkur og Kanar.
HÉR BER allmikið á samskipt-
um hermanna og þýzkra stúlkna,
enda erfitt að hindra slíkt. Þar
eð allmargt hermanna eru svert-
ingjar, er árangurinn nýtt vanda-
mál, sem oft er rætt í blöðum
og útvarpi, en það eru kynblend-
ingabörn. Virðist almenningur
tregur til að taka þessi börn í sína
tölu. í blöðum hér ber allmikið
á fréttum um afbrot hermanna, og
víða virðist ástandið þó enn verra
en hér. Vekur það mjög gremju
íbúanna og enn meira vegna þess,
að þeir hafa grun um, að mis-
gjörðarmennirnir sleppi oft með
væga refsingu. Og það eru Þjóð-
verjar, sem borga brúsann, allt
frá beinum kostnaði við hernámið
niður í hús, húsgögn og vinnukon-
ur liðsforingja.
Þjóðverjar kalla gesti sína
„Ami“. Dettur manni þá ósjálfrátt
í hug franska orðið „ami“, sem
þýðir vinur. Finnst mér þetta
nokkur kaldhæðni, því að vináttan
er ekki alltaf mjög innileg.
Kjöt kvatt.
Nú er kjötkveðjuhátíðinni hér
nýlokið. Þar eð hátíð þessi eða
Fasching, eins og hún nefnist hér,
virðist vera snar þáttur í lífi íbú
anna, langar mig til að ræða nokk-
ur .orð um hana. Upp úr áramótum
fer venjulegá að hýrna yfir, íólkj,
MARGRÉT SIGVALDADÓTTIR
þá fer það að hugsa íil Fasching,
útvega sér nýja og óvenjulega
grímubúninga og rifja upp Fasch-
inglögin, en það eru létt og 'jör-
ug lög með alveg sérstökum blæ.
Fólk syngur þau varla nema um
þetta leyti, svo að manni dett.ur
ósjálfrátt Fasching í hug, er þau
heyrast. Útvarp og blöð ýta undir
tilhlökkunina eftir beztu getu að
ógleymdum verzlunum, sem íyll-
ast allt í einu af fáránlegum hött-
um, eyrnalokkum, grímubúningum
og öðru dóti. Og svo þrem vikum
til mánuði fyrir öskudag eru
fyrstu grímudansleikirnir haldnir.
Það er dálítið undarlegt að líta í
fyrsta sinn yfir danssal með 2—3
þús. manns, þar sem allir eru
grímuklæddir, — margir leggja
reyndar ekki allt of mikið efni í
búninga sína — og staðráðnir í að
skemmta sér. Fólkið syngur og
dansar eins mikið og eins lengi
og það yfirleitt heldur út. Og sé
það þreytt, sezt það bara á gólfið
eða gerir annað álíka gáfulegt. Það
er allt leyfilegt á Fasching. Og
það, sem e, t. v. er undarlegast að á
Fasehing þúast allir. Það er eitt-
hvað annað en venjulega, þegar
allir eru kynntir formlega hver
fyrir öðrum, og allir þérast. Eins
og nærri má geta, láta börnin okki
sitt eftir liggja, heldur klæðast
Indíánabúningum, mála sig stríðs-
málningu o. s. frv.
Umræðuefni þessa dagana er
nær eingöngu Fasching, rétt eins
og þegar Bör Börsson, Gregory
eða aðrir góðir menn eru á dag-
skrá hjá okkur. Gaman er að tala
um Fashing við roskið fólk. Allir
gera auðvitað sitt bezta til að fá
| mann til að taka virkan þátt í há-
j tíðinni og leggja manni lífsreglur:
IF ólk eigi alls ekki að fara með
vinum sínum eða vinkonum á
grímuball, hjón eigi að kveðjast
við innganginn og hittast svo ekki
fyrr en þau fara heim o. s. frv.
J Stórfelld hátíð í Mains og Köln.
j En þrátt fyrir allt þetta, ber
öllum saman um, að helzt þurfi að
fara til Mains eða Kölnar til að
taka þátt í Fasching í sinni upp-
runalegu mynd. Þar gangi fólkið
; svo langt, að það veðsetji rúmin
I sín til að komast á hátíðina, ef
þörf þyki. Vinna er lögð niður í
þrjá daga, aðeins farið í skrúð-
i göngur og dansað. Sérstakar lestir
jganga til borga þessara um hátíð-
‘ ina.
En svo á öskudag er dýrðin úti,
fólk sefur út og jafnar sig og fer
svo að hlakka til næstu kjöt-
kveðjuhátíðar.
Heima er alltaf hátíð!
Ég er oft spurð, hvort við höld-
um ekki Fasching á íslandi. Ég
segi venjulega, að við höldum
.F^schipg allt ár-tð-.Rctt ,er það,: að
Frá íslenzkum stúdentum
Á FUNDI þeim, sem Félags
íslenzkra stúdenta hélt 9. marz,
sagði Helgi G. Þórðarson formaður
félagsins frá ferð þeirri, sem farin
var til Friðriksborgarlýðháskóla,
við Hilleröd, laugardaginn 24. febr.
Hann gat þess að 12 íslendingar
hefðu tekið þátt í ferðinni. Fær-
eyingar voru 20 og Suðurslésviking
ar 9, þar af 6 konur.
Samkoman var haldin í hátíðar-
sal skólans. Skólastjórinn HaUg-
strup Jensen bauð menn velkomna j af Jósep keisara II. Til ársins
og hofust svo umræður. - Fyrst 1918 var það starírækt á vegum
var rætt um færeysk malefm. Vmt: keisarafjölskyldunnar, en hefir
er Paidsen varaformaður færeyska j $íðan verið starfrækt sem rikis.
studentafelagsms hafði framsogu. leikhús 0 hefir hróður þess sízt
Hann rakti þroun mala a Færeyj- farið minnkandi síðan
um og taldi stjorn Dana a ey.iun-1
um hafa verið og vera í mörgu á-1 HINN n apríl 1945 þegar gStu.
botavant. En þjoðarvitund hefði bardagar geisuðu j vín, gjörevði-
seint vaknað með Færeyingum og lagðist leikhúsið af eldi> en hefir
væru þeir mjog skiptir i skoðun-, nú verjð endurbyggt> miög glæsi.
um um það hvermg þeir skyldu lega og var sú bygging vigð 15.
„Káta ekkjan“ í Þjóðleikhúsinu:
Frægtir austurrískur leikstjóri frá
Burgtheater í Vín kemur hingað
Utvarpií mun efna til fleiri tónlistarfer^a út á land
Þegar ég talaði við þjóðleikhússtjóra í s. 1. viku, varðist
hann allra frétta af óperettusýningu í vor, en nú segir hanti
mér, að ákveðið sé að sýna Kátu ekkjuna eftir Lehar, og
verður dr. Adolf Rott, forstöðumaður Burgtheater í vínar-
borg, leikstjóri.
Dr. Victor Urbancic mun eins
og áður stjórna tónlistinni. óper-
ettan verður ílutt á Alenzku, og
hefir Karl ísfeld gert þýðinguna.
Ekki er enn eiidanlega gengið frá
hlutverkaskipan, en æfingar hefj-
ast í apríl og frumsýningin verð-
ur síðast : :naí.
Dr. Adolf Rott er mjög vel
þekktur leikstjóri og hefir hann
meðal annars starfað sem gestur
við ríkisleikhúsin í Noregi, Sví-
þjóð og Finnlandi.
Hann tók á síðastliðnu ári við
forstöðu Burgtheater í Vín, en það
er mjög gamalt leikhús, stofnað
haga málum sínum. Eftir fram-
söguræðu tóku margir til máls og
bar margt á góma. Voru menn
sammála um það að danska stjórn
in og dansksinnaðir Færeyingar
hefðu hagað sér fáránlega við
framkvæmd þjóðaratkvæðagreiðsl-
unar 1946 hverrar úrslit þeir virtu
að vettugi. — Skólastjórinn kvað
sig samdóma um þetta.
Seinna um kvöldið flutti einn
Suðurslésvíkinganna framsöguer-
indi um málefni Suðurslésvíkinga.
Kvað hann þá heyja mjög erfiða
baráttu fyrir þjóðerni sínu. Urðu
nokkrar umræður um málið og að
þeim loknum skemmtu menn sér
við dans í leikfimisal skólans. '
Sunnudagsmorgun risu menn
árla úr rekkju og snæddu morg-
unverð. Kl. 10 hófust umræður á
ný og þá um íslenzk málefni.
Eyjólfur Kolbeins flutti fram-
söguræðu og rakti í stórum drátt-
um þróun mála á íslandi síðustu
300 árin. Mælti hann skörulega og
urðu síðan fjörugar umræður.
Vildu menn margt vita, um nútíð-
ar ísland, og allar þær breytingar,
október s. 1. En leikflokkur Burg-
DR. ADOLF ROTT
aðeins geta íslenzkir leikarar og
söngvarar lært af gestúnum.
SÍÐAN ÓPERAN Rígólettó
eftir Verdí var sýnd í Þjóðleik-
húsinu hefir áhugi manna xyrir
óperu farið mjög vaxandi, og eru
óperusýningar Þjóðleikhússins ein
ar öruggustu sýningar þess, hvað
Burgtheater í Vin.
thcater hefir þessi 10 ár, sem liðu I aðsókn viðkemur. Ekki hefir þó
frá brunanum til endurbygging- verið hægt að koma því við, að
arinnar haft inni í öðru leikhúsi í
Vín.
fara með óperur þær, sem sýndar
hafa vcrið, út á landsbyggðina, en
nú hefir svo brugðið við, að ópera
hefir verið sýnd 18 sinnum á ýms-
um stöðum úti á landi, án þess að
Síðan stríðinu lauk hefir Burg-
. , . . theater farið í leikferðir til Júgó-' UU1 a,uuulll u„ Q JC11UI) Q11 uu
sem hefðu skeð siðustu arin og slavíu> Þýzkalands og Frakklands, hún hafi verið synd j höfuðstaðn-
það sem gerst hafði í hinu gamla og á næstunni hyggst dr. Roti|um Þetta er operan Ráðskonu-
mennmgarlandi. fara með flokk j ieikferg til Banda ' riki eftir pergolesi, og hefir hún
ríkjanna. Það hlýtur að vera öll- j verig sýnd á vegum Rikisútvarps-
um leiklistarunnendum mikið ! ins
gleðiefni, að dr. Rott skuli koma j
hingað. Verður að teljast, að ekki útvarpið ánægt með árangur
hefði verið hægt að velja betur hijómleikaferða.
en að fá forstjóra aðaileikhúss j Eins og kunnugt er, tók Ríkis-
Austurríkis til að setja Vínaróper-! útvarpið upp þá nýbreytni s. 1.
ettu á -svið. Verður að vona, að haust að senda flokka um iandið
jafnan þegar Þjóðleikhúsið þarf til tgnleika) Uppiestra og óperu-
að sækia starfskrafta út fyrir land- j
steinana, verði farið að eins og |
nú, og aðeins fengnir hingað hinir j
færustu menn í hverri grein; þvi!
Eftir hádegisverð hófust umræð
ur á ný, og tók til rnáls Norðmað-
ur Olaf Agerby að náfni sem er
kennari við skólann. Hann rakti
það helzta sem fram hefði komið
í umræðunum. Áður en menn
skildu samvistum, stóð upp Pétur
Marteins formaður færeyska stúd-
endafélagsins og þakkað góðar
móttökur fyrir hönd aðkomu-
manna. Þá var lagt af stað til
Hilleröd og síðan til Hafnar.
Geir Aðils.
(Framhald á 8 síiíu.i
Þá mundu margir snúa sér viSI
FERÐALANGUR i huganum heit-
ir rithöfundur nokkur, sem kveð-
ur sér hljóðs í baðstofunni, og
ræðir m. a. á þessa leið:
„Gaman var að lesa það i Tím-
anum, hve Rússar voru örlátir
við frændur okkar Dani. Þarna
fá þeir splúnkunýja bíla slegna
flúri og skrauti, ráðherrarnir
Hansen og Bomholt, og frúrnar
dýrindis pelsa. Getur maður í-
við skemmtum okkur oftar en hcr
er venja. En annað mál er, hvort
við kunnum að skemmta okkur
eins vel. Ég get a. m. k. ekki var-
izt því að hugsa, að ég muni síðar
sakna kjötkveðjuhátíðarinnar. í
janúar og febrúar er o'ft kalt og
drungalegt, og þá finnst mér al-
veg tilvalið að dansa og skemmta
sér, en hafa svo hægt um sig á
milli.
Margréf, Sigvaldadóttir.
myndað sér að þeir séu ekki af
lakari endanum. Rússnesk grá- I
vara hefir ekki þótt neitt rusl |
hingað til. Og svo fengu minni !
spámenn gólfteppi eða málverk j
og vafalaust hefir eitthvað fieira
verið í gjafasafninu. Danir eru i
líka vafalaust farnir að hlakka íil i
að sjá ráðherrana aka nýju bílun-)
um um götur Kaupmannahafnar,
með frúrnar í nýju pelsunum, og
getur maður vel skilið það. Halda
menn kannske að ekki yrði uppi
fótur og fit hér i Reykjavík þeg-
ar forsætisráðherrann og mennta
málaráðherrann kæmu akandi í
nýjum rússneskum gjafalúxusum
um göturnar, með frúrnar skrýdd
ar pelsum að austan? Einhver
mundi snúa sér við á götunni“.
Hvað myndi það kosta hér?
„ANNARS ER svo sem’ástæðu-
laust að vera að ímynda sér nokk
uð slikt meðan engin boð hafa
borizt okkar mönnum. En m?ðu~
fer að hugsa ýmislegt þer»r P-Úss
, ar-ganga, á.röðina og bjóða.ráð-
herrum og fínu fólki alit í kring-
um sig. Eg sé að dönsku blöðin
gera sér tíðrætt um gjafirnar og
þó einkum á eina iund: Hvað
skyldu þeir Bomholt og Hansen
þurfa að borga mikla skatta af
gjafabílunum?
Einn af skopteiknurum Kaup-
mannahafnarblaðanna birtir
mynd af Kampmann fjármúlaráð-
herra, þar sem hann situr með
sveittan skalla að reJcna út, hvað
gjaíirnar muni færa rikinu, og
það eru myndxrlegar upohæðir
af svo dýrum verkfærum: Inn-
fiutningsgjöld í ýmsum rnyndum
og svo framvegis.
Hvernig myndi nú þötta líta
út hér hjá okkur? Það ættu menn
' að athuga, áður en þeir fara í
ferðalög í austurveg — öðru vísi
en í huganum !‘.
Svo mælir þessi bréfrit'uá, og
or raunar engu við að bæta. Gjaf
irnar, sem vinir vorir, Danir,
fengu, hafa að vísu verið góðar,
cn valda þeim ' éfaiaust áliyggj-
um. því að þeir búá við ströng
skattalög og litia miskunn. En
allt um það má hiklaust væhta
þess, að þeir kppai fagnandi neð
þæ-' hc'm, Hye nig, ekki ' í'ólki
myndi,, farjn^^, er, .erfitt að spá,.