Tíminn - 06.04.1957, Side 5

Tíminn - 06.04.1957, Side 5
TÍMINN, laugardaginn 6. apríl 1957. 5 VanderbiIt-mótiS Þó að sveit Bandaríkjanna fyrir heimsmeistarakeppnina sé valin eftir sumar-meistaramótinu þar í landi, er þó önnur keppni, sem kennd er við Vanderbilt — mann- inn, sem fann upp kontrakt bridge, — sem talið er merkasta mótið þar. Þetta mót hefir verið háð árlega í New York síðan 1929, að einu ári undanskildu, en þá var spilað í Chicago. Því má bæta við hér, að fyrirhugaðar munu nú breytingar á vali sveitar USA í heimsmeistarakeppnina, þannig að sigursveitir frá sumarmóti, Vand- erbilt-mótinu, og þriðja móti, sem á að efna til í þessu sambandi, þurfa að lokum að spila innbyrðis um réttinn. Bandaríkjamenn hafa réttilega séð, eftir að hafa tapað í heims- meistarakeppninni í þrjú ár í röð fyrir þremur inismunandi Evrópu- sveitum (Englendingum, Frökk- um og ítölum), að þeir verða að vanda betur val sitt á sveit fyrir þessa merkustu bridgekeppni' heimsins. Jæja, hinu árlega Vanderbilt- móti er nú nýlokið, og þátt í því tóku að þessu sinni 81 sveit. Má segja, að engann stórmeistara hafi vantað í mótið. Keppnin hófst eins og áður með stuttum útsláttar- leikjum í riðlum. Lítið var um óvænt úrslit í þeim, og þær sveit- ir, sem taldar eru sterkastar, kom ust létt áfram. Titilverjendur Crawford — Schenken — Rapee — Becker — Silodor, unnu sjö leiki af átta, en sveitin Harmon — Drucker — Kass — Phillips — Stakgold, sem ekki telst til þeirra beztu, var enn betri, vann alla leikina átta. Eftirfarandi spil kom fyrir í þessari undankeppni, og það er Oswald Jacoby sem sýnir skemmti lega vörn. Með honum í sveit voru Hazen — Field — Lightner og Frey. Norður gefur, enginn á hættu. voru þeir slegnir út af áðurnefndri sveit Harmons, sem stóð sig mjög vel í þessari eldraun, og vann einn mikinn sigur í viðbót, nefnilega að sigra Roth — Stone — Rubin og Harkavy. Og í fimmtu umferð sigraði Harmon þá Kaplan •— Hirschberg og félaga. Eftirfarandi spil kom fyrir í þeim leik. Norður gefur, aRir á hættu. Sigurður Jörundsson frá Vatni: Orðið er frjálst EyöSng refa - athugasemdir og andmæli é ¥ ♦ * 6 2 D 10 9 6 3 Á 5 Á K 6 5 A 8 7 3 & D G 5 ¥ K ¥ Á G 8 52 ❖ 10 6 2 ❖ 7 4 ❖ D G 9 8 4 2 <$> 10 7 3 é ¥ ♦ * A K 10 9 4 7 4 K D G 9 8 3 Ekkert Sagnir gengu þannig: Norður Austur Suður Vestur 1 ¥ pass 1A pass 1 gr pass 3 ♦ pass 3 gr pass 4¥ pass 4 A pass 4 gr pass 5¥ dobl 6¥ pass pass pass é ¥ ♦ * K D G 3 3 Á 9 8 * K 10 9 8 é V : G G * ¥ ♦ 9 8 7 6 Á K 9 3 2 6 4 A ¥ ó 7 * Ekkert G 10 8 7 K 10 6 5 Á 2 10 5 4 2 4 7 4 5 3 6 5 2 Þar sem Lightner sat norður og Jacoby suður gengu sagnir þannig: Norður Austur Suður Vestur pass pass 4¥ 4A 5¥ 54* pass pass dobl pass pass pass Norður spilaði út hjartakóng og síðan ásnum, sem vestur tromp- aði. Þá var spaðakóng, drottningu Það var Hirschberg, sem sat aust ur og hann doblaði fimm hjörtu vegna útspilsins. Kaplan, vestur, spilaði út hjarta K. Þegar Hirsch- berg sá blindan, áleit hann, að það væri enginn möguleiki til að hnekkja sögninni, nema suður ætti tvíspil í hjarta. Það þýddi að hjarta kóngur varð að vera einspil, og austur tók því slaginn á ás, og spilaði hjarta aftur, þannig að vestur gat trompað og það nægði til að hnekkja sögninni. í undanúrslitum varð sveit Har- I mons að bíta í það súra epli, að Wera slegin út. Þá spilaði hún við sveit Crawfords, sem sigraði með 1960 stigum eftir 56 spil. En það var ekki léttfenginn sigur, því að eftir 42 spil hafði Harmon 1310 stig yfir. í liinum leiknum i urid- anúrslitum tapaði Goren-Ogust- Stobel-Leventritt-Fishbein, eða sú sveit, sem spilaði fyrir USA í síð- ustu heimsmeistarakeppni, fyrir Ray-Rubenfield-Lichtenstein og Borsteiber með 3330 stigum. f úrslitum milli Crawford og Ray náði Crawford forustunni í fyrri hálfleik, 32 spil, og hafði þá 2250 stig yfir. Úrslit voru þá talin örugg, en svo var nú ekki. Ray tókst smám saman að vinna upp mest allt forskotið, og þegar leikn- um lauk, 64 spil, hafði Crawford aðeins 170 stig yfir, og slíkur mun- ur er talinn jafntefli í Evrópu. í Bandaríkjunum er hins vegar minnsti munur talinn sigur, og þess má geta, að með sigri sínum setti sveit Crawfords nýtt met í þessari keppni, því að sveitin sigr- aði nú í þriðja skipti í röð. Það er Undanfarin ár hefir margt verið skrifað um eyðingu refa og þá plágu, sem refir eru orðnir í land- inu. En þótt þessi refaplága sc mönnum þessum mjög mikið á- hyggjuefni, hafa þeir þó flestir séð sér fært að fordæma eitt skæð- asta vopnið í þessu stríði — sem er stryknineitrun fyrir refi •— telja það gagnslaust og jafnvel skaðlegt, því það stuðli beinlínis að kynbótum refa. Þessa útkomu fá þeir með því að skipta íslenzkum refum í tvo flokka — bitdýr eða veiðidýr, og hrædýr — bitdýrin snertu aldrei eitruð hræ segja þeir, en drepa að- að dýrin sem þá féllu, hafi aðeins hrafnsfjöður, er hún fann, er hún verið hrædýr — því þau „gjöreydd var barn. Hún fékk óþolandi tann- verk, er hún notaði liann, og þótti þá sýnt, að fjöðrin hefði verið af hrafni, sem étið hafði eitur og var ust“ á stórum svæðum (þ. e dráp- ust öll). Varla mun heldur nokkur halda því fram, að það, sem var stað-1 telpunni þá gefin nýmjólk — og reynd fyrir 50—60 árum sé ekki batnaði. Þessi saga er svoleiðis til- staðreynd enn í dag, því ,,rökin“ komin, að hún sannar ekki neitt, skæðir dýrbítir éta aldrei eitruð þótt hún væri dagsönn, því margir hræ, sanna þetta einmitt — því krakkar hafa fengið tannverk á þetta mætti alveg eins orða þann- því, að vera að bora í tennur sín- ig: aðeins skæðustu dýrbítirnir ar, verk, sem ekki yrði minni við éta ekki eitruð hræ. Annað er það þann grun, að um refaeitur væri ekki. sem ,,rökin“ segja. jað ræða, og skiljanlegt að slíkt Ef að einhver vill nú samt sem yrði minnisstætt — en samt sem áður halda því fram, að þetta séu áður — gaman væri að vita, hvort aðeins útúrsnúningar, þá vil ég til nýmjólkin hefði ekki verið úr þrí- Og gosa spilað, og síðasti slagur-' árangur, sem vert er að veita at- inn tekinn á ás í blindum, og í spaða 10 féll síðasta tromp norð- urs. Vestur kastaði tígul 8. Þvínæst var spilað lágu laufi frá blindum. Jacoby lét tvistinn og vestur fékk á kóng. Þá spilaði hann laufa 10, norður lét lítið og einnig blindur og Jacoby varð að taka á ásinn. Ef hann reynir nú, að þvinga út síðasta trompið með hjarta, vinnur vestur sögnina. Þessi vörn virðist eðlilegust, en Jácoby var á annarri skoðun. Hann hugsaði sig vel um og spilaði síðan tígulkóng, og þar með hrundu vonir sagnhafa. Hann varð að taka á ásinn og laufin voru tilgangslaus. Að vísu féll gos- inn í drottningu, en vestur átti nú ekki innkomu heim. Skemmti- legt spil. Sveit Jacoby komst þó ekki langt í þessari keppni. f 1. umferð- inni í aðalkeppninni féll hún úr fyrir sveit, þar sem aöalmennirnir hétu Elis og D’Alelio, já, alveg rétt, hinn ítalski félagi Chiaradia, sem lætur fara vel um sig í New York. En þeirra ánægja var einn- ig skammvinn. í næstu umferð hygli og sýnir svo að ekki er um að villast, hver er bezta bridgesveit USA. Eftirfarandi spil hafði mest áhrif í úrslitaleiknum. Vestur gefur, norður-suður á hættu. é V ♦ * 5 2 7 3 5 D G 5 3 K D 9 2 7 2 10 8 7 A ¥ ♦ * A ¥ ♦ * 10 3 D 9 8 6 10 8 4 G 8 6 4 10 5 Á 9 6 4 3 7 6 eins sér til viðurværis. Hi-ædýrin i skýringar taka hliðstæð dæmi:, litri kú! n íli 11* A m Ali I i f i riÁ'nrnc n on -111 v\i T T- 1 1..1 *.* 7 _ . r . ■ . _ 1 i aftur á móti lifi aðeins á hræjum, en gera engri skepnu mein. Líður nú va.rla sú vika, að ekki birtist nýjar og nýjar greinar til stuðnings þessum sjónarmiðum. Þó margt sé til tínt þessu til fram- dráttar, eru þó aðalrökin jafnan hin sömu ■— að dýrbýtir éti aldrei eitruð hræ, og þeir halda sjáan- lega, að þessu séu sláandi rök, enda eru þeir nú farnir að þakka hverir öðrum þessi, að þeir telja, raunhæfu vísindi. í DAGBLAÐINU Vísi 17. nóv. s. 1. er grein, sem ber yfirskriftina: „Eitrun fyrir refi er ómannúðleg og vafasöm'. Segir í grein þessari frá mótmælum, sem Dýraverndun- arfélag íslands hafi borið fram við hugaðri eitrun fyrir refi í Gull-|Dýraverndunarfélagi íslands og Væru það nokkur rök, ef einhver | héldi því fram, að refir væru al- ÞAÐ ER MIKIÐ talað um mann- veg hættulausir sauðfé, því þeir, úð í sambandi við útrýmingu refa. dræpu aldrei fullorðna sauði? Auð. Einkum er eitrun fyrir refi talin vitað væru þetta engin rök, vitan-' ómannúðleg, en minna tala'ö’ um lega þarf áð halda lífi í lömbun-j mannúðarleysi, þegar um aðrar um svo þau verði fullorðin. Eða; veiðiaðferðir er að ræða. En er væru það nokkur rök, ef einhver þetta ekki eitthvað misskilin mann- héldi því fram, að bráðapestarbólu úð, beita sér fyrir hálfgerðri vernd efni væri vita gagnslaust af því un refa. Væri ekki meiri mannúð það væri ekki hægt að lækna með að beita sér fyrir útrýmingu refa því kind, sem væri veik af bráða-,á allan hátt — væri það ekki öll- pest. Nei, auðvitað væru þetta eng- um bezt, refunum líka, að þeim in rök. f þessu tilfelli þarf að bólu væri útrýmt í eitt skipti fyrir öll? setja löntbin, svo þau fái ekki j Hafa þessir mannúðarmenn liíið bráðapest. Og með eitrinu þarf að; á þá hliðina, hvernig refir rífa í freista þess að fella ungu dýrin,! sundur lifandi sauðkindur? Hafa áður en þau hafa fengið reynslu og þeir metið þær kvalastundir, sem þroska — og áður en þau eru orð-jsú kind verður að þola, er sleppur in að skæðum dýrbítum. Þess liíandi eftir að refur hefir bitið landbúnaðarráðuneytið gegn fyrir- vegna er það alveg lit í hött lijá .hana og rifið? Á hverju hausti sjást margar slíkar — stundum er allt hold étið af snoppunni, tenn- ur og kjálkar holdlaust fram úr hausnum, en hausinn allur með grafandi sárum — jafnvel augun eru útgrafin. Svona geta t. d. ær lifað vikum saman. Þær eigra eða híma og geta enga björg sér veitt — ekki einu sinni drukkið vatn, og verða að lokum hungurmorða. Það eru ef til vill einhverjir, sem finnst þétta ástand ’ekki umtals- vert! En mér finnst nú annað, þeg- ar á það er litið, að annars vegar er það dýr — sauðkindin, sem einna helzt hefir haldið lífinu í landsfólkinu í þúsund ár, bæði til fæðis og klæðis — fyrir utan það augnayndi og þá gleði, sern sauð- fé er, og hefír alltaf verið lands- mönnum, (ég met það einskís, þótt einstaka skensyrði hafi komið í út varpi og sumum blöðum til þeirra, sem sauðfé unna — talað um ,,rollutrú“ og þess háttar. Slíkur hugsunarháttur er mjög óíslenzk- ur og verður seint talinn til gildis- auka). Hins vegar er það fjandi sauðfjárins, refurinn — rándýrið, sem er nánast tilgreint rneindýr í sauðfé og fuglalífi landsins, mein- dýr, sem þarf að eyða. En þá má ekki kasta þeim .vopnum, sem til eru, nema önnur betri komi í stað- inn. Aðeins þarf samtök, það gagn- ar ekki til lengdar, þótt refum sé útrýmt á stórum svæðurn, éf lítið eða ekkert er gert á öðrum stöð- bringu- og Kjósarsýslu. Sterkustu rök þeirra samkvæmt grein þess- ari er tilvitnun í bók Theódórs Gunnlaugssonar: Á refaslóðum. Segir höfundur, að eitrun sé ekki ráðleg til að útrýma dýrbít, og hafi menn reynslu fyrir því, að skæðir dýrbítir snerti aldrei eitruð hræ, og stuðli eitrunin að því að ala upp dýrbíti. í áðurnefndrr bók „Á refaslóð- um“ hefir Th. G. það eftir Jóni Guðmundssyni í Ljárskógum á bls. 155: „að fyrstu eitrunarárin dráp- ust dýrin unnvörpum, svo þau gjör eyddust í sumum héruðum lands- ins.“ Sama saga, segir T. G., að hafi gerzt í Þingeyjarsýslu. Og þetta er reynsla fjölda annarra manna, því þetta er staðreynd. Dýr in féllu unnvörpum, enda alúð lögð við þessa útrýmingaraðfcrð. Nú vill vonandi enginn halda því fram, Tvö grönd Schenkens eftir tveggja hjarta áögn Rapees sýna litla opnun. Þrátt fyrir það áleit Rapee, að slemmusögn væri í spil- unum, því að norður þyrfti til þess aðeins að eiga gott lauf og hjarta kóng. Hann sagði því þrjá spaða, I lokaða herberginu gengu sagn- ír: Vestur Norður Austur Suður Rubenfield Schenken Ray Rapee öðrum, sem ætla að sanna gagns- leysi eitursins, með því, að- skæðir bitvargar éti það ekki. UM HRÆÆTURNAR svonefndu er það að segja, að þær geta aldrei verið til, sem skaðlaus dýr. Ástæð- urnar eru augljósar. Refir hafa öld um saman tímgast frjálsir úti í náttúrunni, og hljóta því að vera ein ætt. Enda er þetta ljóst af skrifum þeirra, sem eru að íala uin kynbætur eða hreinræktun dýrbíta enda hefir aldrei heyrzt um síétta- skiptingu eða stéttaríg meðal refa. Eg ætla að setja fram eiít dæmi til glöggvunar: Greni bitvargs finnst — skyttan vinnur grenið að mestu leyti þannig ,að allt næst nema höfuðpaurinn, refurinn. Nú er það einmitt hann, sem var bit- vargurinn á greni þessu. Segjum nú sem svo, að hann bæti sér upp frúarmissirinn og pari sig með svo nefndri hræætu næsta ár og þann- ig auki kyn sitt verulega. Nú get ég ekki skilið að nokkr- um' mánni detti í hug að þessir aíkomendur bitvargsins verði að- eins „hræætur" þótt móðirin væri það. í bókinni Á-refaslóðum segir Th. G., að afkomendur einna refahjóna geti á tíu árum orðið 118 þus., það er því dálagleg við- sehi lið í að gefa upp einspilið í tígli. Crawford gat ekki gert betur j koma af bitvörgum, sem ein hræ- en velja milli lita félaga síns, og j æta gétur skilað. Þó ekki væri gert nú var kominn tími fyrir Rapee | r;\g fyrjr nema einum bitvargi af að’ sýna stuðning sinn í laufi. Þarjhverjúm 20, þá væri það þó 5900 sém hann hafði sjálfur sagt tvo bitvargar á 10 árum, ef allt fengi: um. liti, og stutt lauflitinn, og auk þess að lifa. i ÞÁ VAR GREIN í TÍMANUM þ. EITT AF ÞVÍ, sem Dýraverndun-123. jan. s. 1. eftir Guðm. E. frá arféla-gið styður mótmæli sín til Miðdal, sem hann nefnir „Eigum landbúnaðarráðuneytisins með, er. við að eitra fyrir landvætti", — það, að bæði mönnum og dýrum, j en það er örninn, sem hann telur öðrum en refum, stafi hætta aí1 vera einn af landvættum okkar ís- stokkið í fyrstu umferð, getur hann ekki átt nema einspil í ósagða litnum. Þetta voru þýðing- armiklar upplýsingar fyrir Schenk- en, sem vissulega átti opnun, sem ekki er hægt að gagnrýna, og hann sagði því laufslemmuna, sem óhnekkjandi er. Við hitt borðið féllu sagnir nokk uð á annan veg: Véstur Norður Austur Suður Silodor Borsteib. Becker Lichtenst. 24 pass pass pass 5> pass 5¥ pass pass pass pass 1* 2 gr 4¥ 6« pass pass pass pass 2¥ 3A 5<?» pass Hin veika opnun vesturs heppn- aðist mjög vel. Austur gat séð, að andstæðingarnir voru nærri slemmu, og því var nauðsynlegt að hindra sem mest allar upplýsinga- sagnir. Það fékk þó ekki á suður, því að hann revndi hvað hann gat. En hvernig norður gat sagt pass með opnun, þegar félaginn hefir af eigin dáð sagt fimm í lit á hættu, er óskiljanlegt. Hann hefir senni- lega ékki sofið vél næstu nætur á eftir, því að á þessu spili tapaðist leikurinn öðrum fremur. eitrinu, og gcti það jafnvel kom- izt í vatnsból Reykvíkinga og Hafn firðingá. Þetta virðist ekki vera mjög veigamikið atriði, og ætti að vera vandalaust að fela fram- kvæmd verksins (eitrunina) sæmi lega vitibornum og samvizkusöm- um mönnum, og er þá ekki ástæða til að óttast slæmar afleiðingar. Á það má benda, að áður fyrr var eitrað mjög víða — og árum sam- an — án þess að menn hafi sakað. Ekki hefi ég heyrt að heilbrigðis lendinga. Hver trúir því að forfeð- ur vorir hafi átt við örninn, er þeir töluðu um landvætti? Varla getur neinum dulist, að landvættir fornmanna voru aðeins hugtök heiðins siðar, en ekki dýr þau, er lifðu hér á landi þá. Nú er hljótt um landvættina fornu, en cinstaka sinnum heyrast nefndar heilladís- ir, sem vel gæti verið nútíma túlk un forna hugtaksins landvættir — en varla held ég nokkur maður geti hugsað sér örninn sem heilla- eftirlit eða læknar vorir hafi gert dís! neinar athugasemdir við í-efaeitr-. Þá talar Guðmundur E. um það, un í landnámi Ingólfs. Mér finnst þó, að það stæði þeim nær að iáta þetta til sín taka, ef þeim finndist ástæða til, og ætti Dýraverndunár- félag íslands að láta þeim eftir heilsugæzluna í Reykjavík og Hafn árfirði. Gúðmundúr Þorsteinssoii frá Lundi, segir, eftir gamalli konu, sem bjó sér til tannstöngul úr að þegar ernirnir væru ekkt lengiu* til, þá gætu skáldin okkar ekki ort um þá. Það getur vel verið, að ég þekki ekki allt, sem um þá hefir verið ort, en það er líka snraíáti', sem ég kann um þá, en set hér eina vísu, þó hún sé flestum lands mönnum kunn — ég lærði hana þegar ég var barn: (Framhald á 8. siðu). /

x

Tíminn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.