Tíminn - 28.02.1961, Page 5

TÍMIN K, þrlSjudagnm 28. feforóar 19€1.
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
F'ramicvæmdastjóri: Tómas Amason. Rit-
stjórar: Þórarinn Þórarinsson (áb.), Andrés
Kristjánsson, Jón Helgason Fulltrúi rit-
stjóraar: Tómas Karlsson Auglýsinga-
stjóri: Egill Bjamason. — Skrifstofur
í Edduhúsinu. — Simar: 18300—18305
Auglýsingasími: 19523. Afgreiðslusími:
12323. — Prentsmiðjan Edda h.f.
Þjóðin smánuð
Þau vátíðindi gerðust í gær og komu sem reiðarslag yfir ís-
lenzku þjóðina, að ríkisstjórnin lagði fram á Alþingi þingsálykt-
unartillögu um að hleypa brezkum togurum inn í íslenzka fiskveiði-
landhelgi næstu þrjú árin. Þar meS hafa stjórnarflokkarnir full-
komnað svik þau, sem þeir hafa verið að fitla við bak við tjöldin
sföustu mánuði.
Með þessu gerir ríkisstjórnin hvort tveggja að þverbrjóta ein-
róma samþykkt Alþingis frá 5. maí 1959 um að aldrei yrði viki^
frá 12 mílna fiskveiðlandhelgi umhverfis landið allt og virSir ao
vettugi mótmæli þjóðarinnar hvaÖanæva aÖ gegn því að semja
við Breta eða aÖ víkja í nokkru frá 12 mílunum um leingri eÖa
skemmn tima. Þessar viljayfirlýsingar, sem birzt hafa í fundasam-
þvkktum og undirskriftum um allt land hafa veriÖ svo almennar
og eindregnar, að engum blandast hugur um, hver þjóðarviljinn er
í þessu máli. Rikisstjórnin svíkur þvi þjóðarviljann visvitandi.
Með orÖsendingunni eÖa samningunum við Breta — yrÖi
brezkum togurum leyft aÖ veiÖa alla tíma árs inn aÖ 6 milum frá
grunnlínum einhvers staÖar umhverfis allt landiÖ aÖ kalla, nema
fyrir VestfjörÖum milli Horns og Bjargtanga, misjafnlega marga
mánuÖi á hverjum staÖ. Nú skyldu menn ætla, aÖ leyfistiminn væri
yfirleitt miÖaÖur viÖ þá mánuÖi, sem bátar stunda minnst veiðar
á hverju svæði. En því er þveröfugt varið. Leyfistíminn er yfir-
leitt miðaður við þá máinuði, þegar bezt fiskigengd er á hverjum
stað, og brezku togurunum þannig raunverulega sigað á islenzka
bátaflotann, og svæðin handa Bretum valin af einstakri nærgætni
á beztu veiöislóðum bátanna.
Ríkisstjórnin reynir að gylla svik sín í Iandhelgismálinu með
þvi, að grunnlínur séu réttar á fjórum stöðum, og þannig stækki
landhelgin nokkuð eftir þrjú ár. AuÖvitaÖ er gott að rétta
gruhnlinur, og það hafa allir viljað, en það átti að sjálfsögðu að
gera án þess að kaupa það nokkru ofurverði. Eftir Genfarráð-
stefnu'na hafði 12 mílna reglan sigrað, og baráttan íærðist út fyrir
þá línu, og næsta skref hefði að sjálfsögðu átt að vera að rétta
grunnlinur ásamt meiri útfærslu og það gert með einhliða ákvörð-
un eins og frjálsri þjóð sæmdi. Grunnlínubreytingarnar nú fara
að mestu í hit Breta næstu þrjú ár, en okkur átti að vera i lófa
lagið að íriða þessi svæði með einhliða ákvörðun, án þess að láta
botnsköíur Breta yrja þau fyrst í þrjú ár.
Geigvænlegasta atriði þessara smánarsamninga er þó það, að
Islendingar heita að tilkynna ríkisstjórn Bretlands, hyggi þeir á
nýja útfærslu, með sex mánaða fyrirvara, og rísi ágreiiningur um
hana, skai honum skotið til alþjóðadómstóls, ef annar hvor aðili
óskar þess.
MeÖ þessu afsala Islendingar sér raunverulega sjálfsákvörð-
unarrétti í þessum málum og geta því ekki stækka.Ö landhelgi sína
einhliða framvegis og verða að láta sér lynda, að málinu sé skotið
uhdii dóm, hvort sem þeim líkar betur eða verr. Hér er um svo
hættulegt og sviksamlégt athæfi að ræða, að menn munu eiga
bágt með að trúa því, að ríkisstjórn í frjálsu og fullvalda ríki fallist
á annað eins. MeÖ þessu eru lögin íím visindalega friðun fiskimið-
anna raunverulega úr söguni og að engu gerð.
Menn eiga að vonum bágt með að átta sig á þessum geigvæa-
h gu tíðindum, en sú spurning hlýtur að vakna; hvort nokkur
trygging sé fyrir því, að brezkir togarar verði reknir úr ís-
lenzkri íandhelgi eftir þrjú ár. Er ekki eins líklegt, að þeir menn,
Sumarhús Kjarvals á Fljótsdalshéraði.
A sýningu Kjarvals
Mikið var um myndval
og málverk eftir Kjarval
í listsal.
Ver.a má að í bakkafull-
an lækinn sé að bera, að
bæta nokkrum línum við
hinar ágætu greinar, sem
Guðbrandur Magnusson
hefur ritað um sýningu
Kjarvals. Ekki ætla ég þó
með línum þessum að
leggja dóm á sýninguna,
hvað listgildi snertir, til
þess skortir mig bæði þekk
ingu \Og listfræðslu. En
hinu get ég ekki leynt, að
augað leit þar dásamlega
fegurð í línum og litum
náttúrunnar, sem mundi
hafa verið hulin .sjónum •
mínum, þótt farið hefði um
hina sömu staði vors fagra
lands, en nú blöstu við
mér, eftir að stórmeistar-
inn hafði með tækniþekk
ingu sinni og listfengi fært
þá yfir á léreft sín, sjálf-
um sér til dýrðar en öðrum
til ánægju að njóta. Með
afköstum sínum á síðari
árum hefur hann stórlega
aukið listaverkaforða iands
ins. Ekki er að dylja, að
mjög mismunandi augum
líta menn á myndir Kjar-
vals. Einn er hrifnastur af
þessari mynd, annar af
hinni. En allir ljúka upp
einum munni um það, að
í heild sé hér um undra-
verða fjölbreytni og lita-
val að ræða, ekki eízt í
þeim myndunum, sem lista
manninum hefur verið hug
leiknast að festa á léreftið.
Persónulega var ég einna
hrifnastur af sumum þeim
Framh á bls 15.)
sem sóru á Alþingi 1959 aÖ víkja hvergi, en svíkja svo nú, séu
reiÖubúmr aÖ framlengja samninginn viÖ Breta eftir þrjú ár? Sitji
sama eÖa sams konar stjórn, getur hún þaÖ meÖ einni lítilli orÖ-
sendingu og svikiÖ á miklu auÖveldari hátt en nú.
Á þessu sést, aÖ eina ráÖiÖ til aÖ endurheimta rétt sinn í þessu
máli, er aÖ beita öllum Iöglegum ráÖum til aÖ fella þessa ríkisstjórn
'sem fyrst, Þeim, sem bregÖast nú svo herfilega, verÖur varla trúaÖ
til mikils góÖs eftir þrjú ár.
Vantraust á ríkisstjómina
V
Framsóknarflokkurinn mun aÖ sjálfsögÖu berjast meÖ öllum
hugsanlegum ráÖum gegn því, aÖ þessi smánarsamningur viÖ Breta
nái fram aÖ ganga. Fyrsta viÖbragÖ hans var aÖ sjálfsögöu aÖ
bera fram vantraust á ríkisstjórnina, og verÖur því fylgt fast eftir.
Þótt ríkisstjórnin hafi boriÖ fram svikatillögu sína munu kjós.
endur í landinu eiga erfitt meÖ aÖ trúa því, aÖ allir þingmenn
stjórinarflokkanna ljái henni liÖ. Enn er kannske von um aÖ bjarga
sæmd og rétti landsins. ÞjóÖin hefur sýnt einhug sinn í þessu máli,
og rísi hún enn einu sinni upp sem einn maÖur til fordæmingar á
þessu gerræÖi, mundi stjórnin heykjast og nógu margir þingmenn
hennar fá styrk til aÖ víkja frá villu síns vegar og sjá sæmd sína.
ÞjóÖio veit og skilur, aÖ þessir nauÖungarsamningar undan
ofbeldi Breta eru ósæmandi frjálsri þjóÖ. Þeir eru kverkatak á
siálfstæÖisvitund hennar og svívirÖing viÖ þá baráttu, sem hún
hefur háÖ af festu og stillingu í máli þessu.
Samþykki Alþingi smánarsamninginn gegn vilja þjóÖarrnnar
verÖur þ’ í ekki jafnaÖ til aninars en hörmulegustu atburÖa í sjálf-
stæÖissögu þjóÖarinnar.
Hér verÖur þjóÖin aÖ taka í tauma.
/