Tíminn - 16.07.1961, Blaðsíða 16

Þar skall hurð
nærri hælum
Björgunarsaga frá Skúfey í Færeyjum
Færeysk samn
inganefnd
- vill fá hand-
færamið
Fyrir nokkru gerðist það í
Skúfey í Færeyjum, að sex ára
gamall drengur hvarf. Kona
fór að leita hans og sá hann þá
liggja á botni sundpolls viðj
byggðarlagið. Hljóp hún heim ,
til þess að sækja hjálp, en þá
voru karlmenn ekki heima,
því að þeir höfðu farið í fugla-
bjarg. Leið drjúg stund, áður
en nokkur fannst, er gat
freistað þess að ná drengnum
upp.
GarSur sá, sem Vigfús Hjaltalín lét gera í eyjarsund vlS Brokey, svo aS hann gæti virkjaS sjávarföllin og
lá'tiS þau knýja kornmyllu. (Ljósmynd: Ólafur Pálmason).
60 ára sjávarfallavirkjun
í Breiðafjarðareyjum

Væntanleg er frá Færeyjum
í byrjun næstu viku nefnd til
þess að ræða við íslenzk
stjórnvöld um aðstöðu Fær-
eyinga til handfæraveiða á
fiskimiðum við ísland.
I
Sendihera Danmerkur, Bjarne
W. Paulsen, verður formaður
nófndarinnar og aðrir nefndar-
menn eru:
Peter Mohr Daim, lögmaður;
Kristian Djurhus, varalögmaður;
Debes Christensen, útg.maður;
Ole Jacob Jensen, fuiltrúi skip-
stjóra, og fulltrúi sjómanna Er-
lendur Patursson eða Jákup í
Jákupstovu.
Af íslands hálfu munu taka'
þátt í þessum viðræðum:
Gunnlaúgur E, Briem, ráðuneytis-
stjóri; Davíð Ólafsson, fiskimála-
stjóri og Niels P. Sigurðsson,
fuÍLtrúi.
Loks náðist þó í mann, sem kom
inn var heim úr bjarginu. Hljóp
hann niður að sundpollinum, en
þá var kominn vindur, og vatn
orðift gárað, svo að hann sá dreng
inn ekki strax. Óð hann út í og
tókst honum að lokum að finna
barnið þannig.
Um þetta leyti bar að fleiri
menn. Fóru surnir að stuldra yfir
drengnum, sem virtist látinn, en
aðrar hlupu í bát til þess að
sækja lækni til Sands. Nú leið á
þriðja klukkutíma, og alla þá
stund reyndi einn mannanna að
lífga drenginn, með því að blása
lofti í munn hans og sjúga það
til sín aftur. Á þá lífgunaraðferð
kvað vera drepið í Gamla testa-
mentinu.
Þegar komið var langt fram á
þriðja klukkutímann, sá faðir
drengsins æð þrútna á hálsi hans.
Var það fyrsta lífsmarki,. Nokkru
siðar kom læknirinn og tókst hon
um að vekja drenginn til fuiln-
ustu úr dáinu.
Leifar gamals mannvirkis í eyjasundi vií
Brokey
I Brokey, sem er stærsf
Breiðaf jarðareyja að flatar-
máli, er enn í dag búið fyrir-
myndarbúi, svo af ber, meðan
hnignun og mannauðn setja
mark sitt á flestar aðrar hinna
fögru eyja á Breiðafirði, þar
sem áður var lifað góðu lífi og
búið vel við margvísleg hlunn-
indi.
Lengi bjó í Brokey mjög sér-
kennilegur framkvæmda- og upp-
Stórsmygl á klámkvik-
myndum frá Þýzkalandi
Mikil brögð eru að smygli á
klámmyndum landa á milli,
og eiga Norðurlöndin í vök að
verjast fyrir þessum ófögnuði,
er streymir þangað frá Þýzka-
landi. Ganga klögumálin ríkja
á milli út af þessu. Þetta hefur
nú komizt á dagskrá vegna
þess, að danskir landamæra-
verðir handtóku fyrir fáum
dögum mann, sem hafði í far-
angri sínum tuttugu rúllur af
slíkum kvikmyndafilmum.
Við rannsókn máisins hefur
komið í ljós, að þýzkir menn
hafa heimsótt marga söluturna-
eigendur í Kaupmannahöfn og
boðið þeim ýmis konar varning
af þessu tagi. Hafa þeir gengið
mjög freklega fram við þá, sem
tregir hafa verið til þessara kaupa.
Maðurinn, sem handtekinn var
á dögunum, þóttist hafa tekið við
filmunuim hjá þýzíkum manni í
veitmgahúsi í bæ í Norður-Þýzka-
landi, og hefði Þjðverjinn ætlað
apj vitja þeirra síðar norðan ianda
mæranna.
Danska lögreglan telur, að
þetta hafi þó aðeins verið lít-ill
liður í stórfelldu smygli, sem eigi
sér stað. Var hún raunar komin
á sporið og hafði náð í Kaupm,-
höfn nokkrum kvikmyndafiimum
af grófustu tegund. Er líklegt, að
alþjóðlegt samstarf verði um
rannsókn þessara mála, svo sem
gerist, þegar um er að ræða af-
brot, þar sem mörg lönd koma
við sögu.
Einhver dæmi munu um það,
að klámkvikmyndir hafi borizt
hingað og verig sýndar í leyni,
en blaðinu er ekki kunnugt um,
að nein rannsókn hafi farið
fram á uppruna þeirra, eða gang
skör verið gerð að því ajj hefta
þetta.
En almennt mun talið að kvik
myndafilmurnar séu hingað
komnar um Keflavíkurflugvöll.
Skæðar tungur tilgreina jafn- f'
vel stað í Reykjavík, þar sem
hægt liafi verig að fá slíkar
myndir leigðar.
finningamaður, Vigfús Hjaltalin
að nafni, en nú búa þar tveir
synir hans. Meðfylgjandi mynd
er af einu þeirra mannvirkja, er
hann lét gera. Þetta er stíflugarð
ur og brú yfir þröngt sund milli
eyja, þar sem sjávarstraumar
falla, en í þrengslinu milli garðs-
endanna setti Vigfús aflstöð, sem
vafalaust er fyrsta sjávarfallavirkj
un á íslandi. Hann setti spaða-
hjól í strautminn, og lét það snúa
kornimyllu og malaði korn til
þarfa á hinu stóra heimili sínu,
og ef til vill fyrir fólk af öðrum
eyjum. Þetta merkilega mannvirki
mun hafa verið gert um alda-
mótin.
Útsýnisvarða og upphiaðið
flæðisker
Langt er nú síðan hlutverk kom
myllunnar var úr sögunni, en
stiflugarðurinn og brúin standa
eftir og vitna um framtak og hug
vit. Brúin mun verða gerg úr viði
úr skipinu Poseidon frá ísafirði,
sem villtist á leið inn í Hvamms-
fjörð á þessum árum og strandaði
í Brokey.
Fleiri voru framkvæmdir Vig-
fúsar merkilegar. Til dæmis lét
hann hlaða mikla útsýnisvörðu á
hólkolli við bæjarhúsin, og sér
þaðan vítt yfir. Frægt er, að hann
lét hlaða upp flæðisker, svo að
fjörubeitarfé færist þar ekki.
Ný kynslóð tekur við
Synir Vigfúsar, sem nú búa í
1 eyjunni og hafa á síðustu árum
! byggt þar stórt og myndarlegt
steinhús, hafa að sögn látið at-
huga, hvort ekki mætti koma upp
rafmagnsvirkjun til heimilisþarfa,
þar sem aflhjól kornmyllunnar
snerist áður fyrir sjávarfalla-
straumum, en það er örðugleikum
háð að koma slík fyrir, vegna
þess as straumurinn fellur úr
tveimur áttum, og var hor£ið fxá
þessu ráði. Er nú dísilrafstöð á
bænm. En óneitanlega hefði raf-
magnsstöfj verið verðugur arftaki
þessarar fyrstu sjávarfallaaflstöðv
ar á fsiandi.
Það fer notalega um þær í sól-
skininu, stúlkuna og hana kisu
hennar. Það er sjálfsagt hin
mesta vinátta þeirra á milli. —
(I.jósmynd: TÍMINN — IM).