Tíminn - 07.01.1962, Blaðsíða 12

RITSTJORI FRIÐRIK OLAFSSON
HEFNDIN
í Evrópulandakeppninni í
Þýzkalandi s.l. sumar, þótti
það helzt tíðindum sæta, er
þáverandi heimsmeistari Tal
varð að lúta í' lægra haldi fyr
ir Ungverjanum Portisch í
stuttri og snaggaralegri skák
og Botvinnik, fyrrverandi
handhafi titilsins, fékk svip-
aða útreið hjá vestur-þýzka
skákmeistaranum Unzicker.
Þar sem báðar þessar skákir
hafa birzt víða í blöðum hér
heima, er engin ástæða til að
minnast þeirra frekar, en hitt
munu aftur á móti fáir vita,
að þeim félögum, Tal og Bot
vinnik, tókst að hefna harma
sinna í þessari sömu keppni.
Tefld er sem sé tvöföld um-
ferð í Evrópulandakeppninni
og í þeirri seinni, mættust
þeir aftur þessir sömu menn,
Tal og Portisch, Botvinnik og
Unzicker. Þá urðu úrslitin
önnur.
Skákin Tal — Portisch er
afar skemmtileg frá „teoret-
isku“ sjónarmiði. Portisch
beitir einu traustasta afbrigði
Sikileyjarvarnarinnar, og nær
brátt stórfelldum uppskiptum.
Ekki er annað að sjá eftir
tuttugu leiki en skákin verði
jafnteflisdauðanum að bráð,
þvi að þá eru . aðeins eftir
tveir hrókar og drottning hjá
hvorum og hvorugur aðila
virðist geta haft sig nokkuð í
frammi. En þá kemur í ljós,
hvað fyrir Tal hefur vakað.
Hann þvingar fram drottn-
ingarkaup og ein hrókakaup
og við verðum þess skyndilega
áskynja, að upp er komiö
hróksendatafl, þar sem hvít-
ur hefur öll tromp á hendi
sér. Þar með er séð fyrir um
úrslitin.
Hv.: Tal Sv.: Portisch
Sikileyjarvorn. ,
1. e4—c5 2. Rf3—Rc6 3. d4—
cxd 4. Rxd4—g6 5. Rc3—Bg7 6.
Be3—Rf6 7. Bc4 (Þetta þykir
hvassasta uppbyggingin gegn varn
arkerfi svarts, en við fáum brátt
að sjá, að hún er efcki eingöngu
hvöss, heldur hefur einnig sínar
„strategisku" hliðar). 7. — 0—0
8. Bb3—d6 (í einvígi sínu við
Fischer 1961 reyndi Reshevsky
hér 8.-------Rg4 með góðum ár-
angri). 9. f3—Rxd4 10. Bxd4—
Be6 11. Dd2—Da5 (Þessi staða
hefur víst komið upp nokkur
hundruð sinnum og úrslitin oft-
ast nœr verið jafntefli. Portisch
hefur ekkert á móti jafntefli, en
hann veit ekki, að Tal hefur end
urbót í huga í 21. leik!) 12.
0—0—0—a6 (Oftast nær er leik-
ið hér strax 12.------b5 án undir
búningsleiksins —a6, en þetta
breytir engu í skákinni hér, því
að hvítur sleppir þá í staðinn
.leiknum 13. h4) 13. h4—b5 14.
KW7—Hfc8 15. HheÍ! (Mikilvæg-
ur leikur,' eins og við sjáum síð-
ar) 15.-------Bxb3 16. cxb3—b4
17. Rd5 (17. Bxf6—bxc3 18. Bxc3
—Bxc3 kemur í sama stað niður.
í skákinni Matanovic—Ivfcov í Bled
1961 reyiidi svartur hér 18. — —
Hxc3 og keppendur sömdu jafn-
tefli, á þeim forsendum, að svart
ur nær skiptamuninum aftur. eftir
19. bxc3—Bxc3. Hefði hvítur hins
vegar haldið áfram og leikið 19.
He2, heldur hann skiptamuninum.
T.d. 19.-----Hc5 20. b4) 17.-----
Rxd5 18. Bxg7—Rc3f (18.----------
Kxg7 er ef til vill skárra, en hvít
ur hefur þá óþægilegan þrýsting
á svörtu stöðuna eftir 19. exd5)
19. bxc3—bxc3 20. Bxc3—Hxc3 21.,
He3! (Nýjungin!) 21. — —Hac8
22. Hxc3—Dxc3 (111 nauðsyn, en
22. -----H;xc3 gengur ekki vegna
23. Kb2) 23. Dxc3—Hxc3 24. Hcl!
(Lykilleikurinn. Fari svartur í
hrókakaup er peðsendataflið tap-
að fyrir hann eins og auðvelt er
að sannfæra sig um. Hann verður
því að hörfa undan með hrókinn
og hefur þá hvítur fengið sínu
framgengt) 24 — —He3 25. Hc7
—a5 26. Kb2 (Hvítur vill ekki
skapa neina óþarfa flækju með 26.
Hxe7—He2 o.s.frv.) 26.-------Kf8
27. Hc3—Hel 28. Hcl (Leikið til
að vinna tíma) 28. — —He3 29.
IIc8t—Kg7 30. Hc3—Hel 31. a3
(Þar með hefst síðasti þátturinn,
myndun frelsingja á drottningar-
væng) 31. —- —Kf6 32. b4—axb
33. axb—Ke6 34. b5—He2t 35. Hc2
—Hxc2 36. Kxc2—d5 37. exdt—
Kxd5 38. Kb3—e5 39. Kb4—f5 40.
bí—Kc6 41. Kc4. Svartur gafst
upp. Hvítur vinnur auðveldlega
eftir 41.-----Kxb6 42. Kd5.
Alvopnun stó”Jj:ó^anna?
-.1 1 Slhl.
ríkja. Nú þurfum við ekki fram
ar að treysta á nefnd, sem hó-
að er saman í skyndi, eða sér-
fræðinga, sem fengnir eru að
láni, þegar um er að ræða eftir
lit með vopnunum, en það get-
ur þá og þá varðað líf eða
dauða.
Starfsmenn hinnar nýju
stofnunar geta haldið þrotlaust
áfram að brjóta heilann um
hið mikilvæga viðfangsefni sitt
og undirbúa lausn þess. Þeir
geta stefnt ótrauðir að loka-
, markinu, um leið og þeir
leggja á ráðin um fyrstu skref-
in í átt til friðar. Eins og flest
um er ljóst, lá aðal-ágreinings-
efni Sovétríkjanna og Banda-
ríkjanna einmitt þarna. Sovét-
ríkin segja: Almenn og alger
afvopnun eða ekki neitt. Við
segjum aftur á móti: Loka-
markið almenn afvopnun ætti
ekki að koma í veg fyrir að
reynd séu fáein frumskref í
áttina, ef þau virðast ómaksins
verð í sjálfu sér. Ýmislegt
bendir til, að farið sé að þok-
ast í átt til samkomulags um
þetta atriði.
í sögu okkar er mjög gott
dæmi um það, hvernig stutt
frumskref geta auðveldað leið-
ina að lokamarkinu. Þarna á
ég við hina almennu og al-
geru afvopnun á landamærum
Bandaríkjanna og Kanada.
Einhverjum kann að verða að
orði: „Ef við ættum aðeins við
slíka þjóð sem Kanadamenn,
þá væri ekki við neina erfið-
leika að etja.“ En 1817, þegar
fyrstu skrefin 1 voru tekin,
horfðu málin dálítið öðru vísi
við en í dag. Við vorum nýbún-
ir að heyja tvö stríð við Breta,
hvort eftir annað. Þeir höfðu
brennt Washington, landamerk
in voru alsett virkjum, blóði
hafði verið úthellt í ríkum
I mæli og óvildaröldurnar risu
i hátt.
Stjórnir beggja landa komu
sér saman um að afvopna fáein
herskip, sem staðsett voru á
stóru vötnunum á landamær-
unum, þrátt fyrir áköf mót-
mæli flotastjórna og hermála-
ráðuneyta beggja landanna.
Það varð ekkert úr frekara sam
komulagi, en virkin á landa-
mærunum voru smátt og smátt
lögð niður. Þarna hefði loka-
markið aldrei náðst, ef hin
stuttu frumskref hefðu ekki
Þorsteinn Níelsson
Skemmtilegt varnarspil
Eitt skemmtilegasta atriði
bridgsins — en jafnframt eitt
hið erfiðasta, er vörnin. Spilið
hér á eftir sýnir mikið hug-
myndaflug fransks bridge-
spijara. enda árangurinn góð-
ur fyrir hann. Spilið var
þannig:
Norður
A 3
V KD108
♦ G8754
* 943
Vestur Austur
A K109872 A D64
V Á3 V 976542
♦ D3 4 102
A 652 * 87
Suöur
A ÁG5
V G
♦ ÁK96
* ÁKDG10
Þetta spil kom fyrir í rúb-'
ertubridge í Frakklandi fyrir
12 árum. Suður opnaði á
tveimur laufum, alkröfu, Vest
ur sagði tvo spaða, Norður og ;
Austur pass, Suður 3 tígla,!
Vestur pass, Norður fimm
tígla, og Suður bætti þeim
sjötta við.
í sæti Vesturs var Bertrand
Peugeot og hann spilaði út'
hjarta ásnum og fékk þann
slag. Hann gerði sér ljóst að
ekki var mikill möguleiki til
þess fyrir vörnina að fá fleiri
slagi. Sagnhafi átti þrjú nið-
urköst í hjarta, og ef Austur
átti kóng eða drottningu í,
laufi, lá það rétt fyrir svín-
ingu. Og hverju á nú Vestur
að reyna að spila til þess að
villa fyrir sagnhafav Athugið
spilið vel áður en þið lesið
lengra.
Peugeot hugsaði sig lengi
um, og fékk þá hina góðu hug I
mynd að spila tromp þri-stin-
um. Það gat gefið möguleika,
þó í því eina tilfelli, að Aust-
ur ætti eitt ákveðið spil,
tromp tíuna. Ef Austur átti
það spil, og vörnin hreyfði
ekki trompið, myndi sagnhafi
spila tveimur hæstu trompun
'um og þar með vinna spilið.
Jæja, hann spilaði sem sagt
tromp þristinum. Sagnhafi lét
lítið spil úr blindum, og Aust
ur lét tíuna. Sagnhafi var
100 % öruggur um, að Austur
ætti drottninguna einnig, því
hver lætur sér detta í hug að
spila frá D3?! Suður tók því
á spaðaásinn og trompaði
spaða í blindum. Síðan spilaði
bann litlum tígli. svínaði ní-
unni — og tapaði slemmunni,
því að Peugeot fékk slaeinn
á drottninguna. Bragðið
hepnnaðist því, enda til þess
unnið.
Framhald al 5 síðu
| þeirra, sem hafa fengið hann. En
1 það er kannske bezt að allt sé eins
! og það er. Ef Steini hefði fengið
| einn slíkan, liefði mátt segja um
! hann, eins og maðurinn sagði:
„Þá lít ég öðrum augum á mann
kosti hans, ef hann hefði fengið
kross“.
Með beztu óskum til Steina
enda ég þessar línur.
I Jón Arnfinnssou.
Hann vann /
Hufiftd/uetti
HÁSKÓLANS
verið stigin. f dag liggur það
einmitt fyrir okkur að finna
slík frumskref.
Enginn getur ábyrgzt góðan
árangur. Ég get aðeins lýst því
sem eindreginni ósk minni, að
Bandaríkin leggi ótrauð til á-
taka við vandann, en hafi þo
opin augu fyrir öllum tálsnör-
um og varist þær til hins ítr-
asta. Við verðum að fara gæti-
lega þegar um er að ræða ör-
yggi þjóðarinnar, því að þar
getur orðið um líf eða dauða
að tefla. Við verðum að vera
harðir á kröfunni um eftirlit
og athuganir á hinum ýmsu
stigum afvopnunar, og um bætt
ar aðferðir við að jafna deilur
friðsamlega. Með þessu eina
móti getum við unnið hvor ann
ars traust, og sótt fram til sig-
urvænlegra markmiða.
Samningaumleitanirnar verða
erfiðar og oft mjög sársauka-
fullar, vegna þeirrar spennu,'
sem nú rikir. En við skulum
hafa að leiðarljósi þær þrjár
ástæður, sem ég hef lýst, og
valdaiþví, að ég vona hið bezta:
1. Valdhöfum Bandaríkjanna
og Sovétríkjanna er jafn Ijóst
að kjarnorkustyrjöld gæti gjör-
eytt menningu okkar.
2. Bandaríkin og Sovétríkin
ganga mjög nærri sér efnalega
vegna vígbúnaðarkapphlaups-
ins.
3. Bandaríkin og Sovétríkin
telja hvort um sig ávinning að
auknum fresti.
Þetta eru hin knýjandi rök
friðarins. Við verðum að haía
þau á bak við eyrað um leið og
við reynum að ráða fram úr
vandanum. Mesta vitleysan
væri að hætta að reyna.
Bréfaskriftir
- Þýðingar
HARRY VILHELMSSON
Haðarstíg 22. Sími 18128.
TÍMINN, laugardaginu 6. janúar 1962.
\
12