Tíminn - 01.05.1964, Blaðsíða 13

Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
? rramkræmdastjóri: Tómas Árnason. — Ritstjórar: Þórarinn
Þórarlnsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Frétta-
stjóri: Jómas Kristjánss.on. Auglýsingastj.: Sigurjón Davíðsson.
Rltstjórnarskrifstofur í Eddu-húsinu, símar 18300—18305. Skrif-
stofur Bankastr. 7. Afgr.sími 12323. Augl., sími 19523. Aðrar
skrifstofur, sími 18300. Áskriftargjald kr. 90,00 á mán. innan
lands. — í lausasölu kr. 5,00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
_____________________________________________
Mikilvægasta vopnið
í kjarabaráttunni
1 1. maí ávarpi fulltrúaráðs verkalýðsfélaganna í
Reykjavík, sem einróma samkomulag varð um hjá við-
komandi aðilum, er það rakið, að á seinustu árum ,,hafi
▼erð á vöru og þjónustu vaxið stórum meira en kaup-
haekkunum nemur og verkafólkið enga kjarabót fengið
íyrr ct. það hefur búið mánuðum saman bótalaust við
skertan hlut. “Af þessari staðreynd, er síðan dregin sú
rökrétta ályktun, að „kauphækkanir verkafólks eru því
afleiðíng dýrtíðarinnar, en ekki orsök.“
Sú öfugþróun, sem hér er rakin, hefur átt sér stað,
þót verkalýðssamtökin hafi hvað eftir annað gripið til
verkfalla seinustu árin til þess að fá kjör sín lagfærð,
því að með öðru móti hefðu engar lagfæringar fengizt.
Án þessarar verkfallsbaráttu hefðu kjörin orðið enn lak-
ari, misskipting þjóðarteknanna eru hrikalegri. Það sýn-
ir hve mikilvægt það er launastéttunum að hafa óskertan
samtakarétt og verkfallsrétt, þótt slíkum rétti beri hins
vegar að beita með varúð, eins og líka hefur vissulega
verið gert seinustu árin.
Framangreindar staðreyndir sýna hins vegar, að verk-
fallsrétturinn er ekki einhlítur, þótt hann hafi komið að
verulegum notum. Árangrar verkfallssigranna hafa fljót-
lega verið ónýttir og verðhækkanir orðið meiri en kaup-
hækkanir. Hver er skýringin á þessu fyrirbæri?
Skýringin er sú, að með völd hefur farið ríkisstjórn,
sem er óvinveitt launastéttunum, og vill auka meira hlut-
deild annarra en launastétta og bænda í vaxandi þjóð-
artekjum. Meginstefna þfessarar ríkisstjórnar hefur verið
sú, að kaupgeta launastétta og bænda mætti ekki aukast.
Því hefur hún beitt gengisfellingum, sölusköttum og öðr-
um verðhækkunaraðgerðum til þess að gera kauphækk-
anir hjá launastéttunum að engu og oft meira en það.
Það sannast hér, að samtakamáttur og verkfallsvald
launþegasamtakana er takmarkað, ef ríkisvaldið er laun-
þegunum óvinveitt. Þótt mikilvægt sé að efla stéttasam-
tökin og gæta réttar þeirra, er það þó enn mikilvægara
að tryggja sér vinveitt ríkisvald. í lýðræðisríkjum er þvi
atkvæðaseðillinn, þegar kosið er til Alþingis. mikilvæg-
asta vopnið í kjarabaráttunni.
Hin bitra reynsla, sem launþegar hafa öðlazt seinustu
árin, má vissulega þykja þeim lærdómsrík. Hún sýnir.
að það er mikilvægt að treysta eininguna innan stéttar-
samtakanna og standa vel vörð um samtakaréttinn. Mikil
vægast af öllu er þó að nota atkvæðaseðilinn rétt i þine-
kosningum. Atkvæðaseðillinn er mikilvægasta vopnið i
kjarabaráttunni.
Toynbee og Mbl.
Mbl. tekur í gær undir þau ummæli sem það hefur
eftir þekktum brezkum sagnfræðing' Arnold J. Tovnbee
að hvorki kommúnismi eða kapitalismi muni verða ráð-
andi í heiminum í framtíðinni. heldur muni hagkerfi þjóð
anna verða meira og minna blönduð kerfi, sem að ýmsu
leyti muni ákvarðast af tækniþróuninni.
Þetta er mjög ánægiuleg yfirlýsing af hálfu Mbl. Hinc-
að til hefur það kallað þá menn stefnnlausa. sem ekki
aðhyllast annaðhvort kommúnisma eða kanítalisma. t
þeim efnum er skemmst að minna á hin stöðugu skrif
þess um stefnuleysi Framsóknarflokksins.
Ávörp samtaka
Saunþega 1. maí
Avarp Alþjóðasam-
bands frjálsra
verkalýðsfélaga
Verkamenn allra landa.
Alþjóðasamband frjálsra
verkalýðsfélaga sendir ykkur enn
einu sinni innilegar bróðurkveðj
ur í tilefni 1. maí, hins alþjóð-
lega hátíðisdags verkalýðsins.
A liðnu ári hafa orðið miklar
framfarir verkamönnum til hags
bóta. Laun hafa hækkað og
vinnuskilyrði batnað fyrir til-
stilli stöðugrar baráttu hinna
frjálsu verkalýðsfélaga. En sig
ur er samt ekki unninn í barátt-
unni fyrir félagslegu réttlæti í
heimi friðar og öryggis.
Það er augljósara í dag en
nokkru sinni fyrr, að velmegun,
— eins og friður og frelsi —,
verður að vera fyrir alla. Svo
getur ekki haldið áfram um alla
framtíð, að eyjar velmegunar og
tækniframfara verði umflotnar
úfnu hafi fátæktar, hungurs og
þjáninga. Það er ekki aðeins sið
ferðilega æskilegt að hraða þró
uninni í hinum fátækari löndum
heims, heldur er það efnahags
leg og stjórnmálaleg nauðsyn.
Á alþjóðavettvangi hefur Ai-
þjóðasamband frjálsra verka-
lýðsfélaga jafnan verið skjöldur
þeirra sem verst eru settir. Það
hefur ætíð verið þess hvetjandi,
að reynt verði að leysa alvar-
legasta efnahagsvandamál ver-
aldarinnar, — tilveru fátæktar
mitt i allsnægtum —, með sam-
einuðu átaki. Við skulum láta
framleiðslutæki iðnvæddu land
anna, sem ónotuð eru fullnægja
innflutningsþörfum vanþróuðu
landanna. Iðnvæddu löndin eiga
að skapa hjá sér aukna markaði
fyrir hinar nýju framleiðslu-
greinar vanþróuðu landanna, svo
og fyrir matvælaframleiðslu
þeirra og hráefni. Við heitum á
verkalýð um veröld víða að
styðjá eftir mætti allar raunhæf
ar samþykktir ráðstefnu Sam-
einuðu þjóðanna um viðskipti og
þróunarmál. Efnahagsaðstoð,
þótt mikil sé, léttir ekki fátækt-
arbyrðina, sem heimurinn nú
ber, nema til séu öflug og sjálf-
stæð verkalýðsfélög í þeim lönd
um, sem efnahagsaðstoðina
þiggja. Verkamenn hinna ný-
frjálsu ríkja vilja taka virkan
þátt i sköpun þjóða sinna. Slíkt
geta aðeins gert sem frjálsir
menn: þann sannleik verða þeir
að gera sér ljósan, sem vilja
láta einræðisstjórn, fremur en
lýðræðislega stjórnarháttu,
fylgja í kjölfar nýlendustjórnar.
Við í Alþjóðasambandi
frjálsra verkalýðsfélaga munum
halda áfram að aðstoða hin ungu
verkalýðsfélög í vanþróuðu lönd
unum til að þjálfa þá leiðtoga.
sem þau þurfa á að halda til að
leysa ný verkefni. sem við blasa.
Eigi munum við heldur bregð
ast þeim, sé þeim ógnað með
sviptingu grundvallarréttinda
verkalýðsins.
Alþjóðasamband frjálsra
verkalýðsfélaga hefur með ráð-
um og dáð stutt kröfur uni
lausn undan nýlendustjórn. Nú
hefur sigur nær alls staðar unn
izt á þeim vettvangi. Við meg-
um samt ekki gleyma því. að
enn er við lýði nýlendustjórn og
kynþáttamisrétti í Suður-Afríku,
Suður-Rhódesíu og í nýlendum
Portúgala. Við munum ekki
unna okkur hvíldar fyrr en íbú-
ar þessara landa hafa öðlazt fuli-
lýðréttindi.
Grundvallarskilyrði þess að
öðlast velmegun og alhliða
frelsi, er að friður haldist í
heiminum. Þær vonir, sem vökn
uðu við undirskrift samningsins
um takmarkað tilraunabann með
kjarnorkuvopn, mega ekki dofna
Verkalýðshreyfingin krefst þess,
að þegar í stað verði gerðar raun
hæfar ráðstafanir til að koma
á almennri afvopnun undir eftir
liti.
Verkamenn heimsins! Fyrir
þessu höfum við barizt. Þetta
munum við vinna með samein-
uðu átaki.
Eflið hin frjálsu verkalýðsfé-
lög! Fram til sigurs með AI-
þjóðasambandinu í baráttunni
fyrir brauði, friði og frelsi.
r
Avai p Bandalags
starfsmanna ríkis
og bæja
Á hátíðis- og baráttudegi laun
þegasamtakanna sendir stjórn
Bandalags starfsmanna ríkis og
bæja meðlimum samtakanna og
öllum launþegum landsins kveðj
ur og árnaðaróskir.
Á síðast liðnu ári kom til fram
kvæmda hinn nýi samningsrétt-
ur, og fengu opinberir starfs-
menn þá nokkra leiðréttingu
kjara sinna til samræmis við
aðra.
í desember s. 1. urðu almennt
15% launahækkanir og gerði þá
stjórn B.S.R.B. kröfu um launa-
hækkun til samræmis.
Það varð mikið áfall fyrir
traust opinberra starfsmanna á
hinni nýju skipan mála, er meiri
hluti Kjaradóms synjaði þeirri
réttmætu kröfu. Sýnir þetta, að
hvergi má hvika frá framtíðar-
stefnu samtakanna, sem er al-
ger samningsréttur um kaup og
kjör og verkfallsréttur.
Því hefur margsinnis verið
lýst yfir af hálfu samtakanna, að
gera verði raunhæfar ráðstafan-
ir til að hefta verðbólguþróun,
en á meðan svo er ekki fái iaun-
þegar að fullu bætta þá dýrtíð-
araukningu, sem raunverulega
á sér stað. Þanníg telur B.S.R.B.
óhæfu, að starfsmönnum sé synj
að um leiðréttingu launa á
sama tíma og upplýst er, að
vísitala vöruverðs og þjónustu
hefur hækkað um 23,5% frá
miðju ári 1963.
Sýnir þetta Ijóslega nauðsyn
þess, að tekin verði upp þegar í
stað verðtrygging á laun.
Þróun í kjaramálum að und-
anförnu hefur staðfest þá miklu
nauðsyn, sem er á samstarfi og
gagnkvæmum skilningi laun-
þegasamtakanna í landinu og
að fullt samráð verði haft við
launþegasamtökin við lausn efna
hagsmálanna.
Stjórn B.S.R.B. skorar á ein-
staklinga og félög innan sar>--
takanna að vinna ötullega að
framgangi málefna sinna og
styrkja samstöðuna um rétt sinn
og hagsmunasamtök.
(Samþykkt samhljóða á stjórnar-
fundi B.S.R.B: 28.4 1964).
Avarp Fulltrúaráðs
verkalýðsfélaganna
í Reykjavík
í dag 1. maf, á alþjóðlegtim
baráttudegi verkalýðsstéttar
heimsins, fylkja íslenzk verka-
lýðssamtök liði sínu til einhuga
sóknar fyrir bættum kjörum og
betra lífi vinnandi fólks.
Við minnumst frumherja
verkalýðshreyfingarinnar heima
og erlendis, þeirra, sem fyrstir
kröfðust réttar hvers vinnandi
manns t.il lausnar úr fátækt og
kenndu stéttarbræðrum sínum
að skilja og meta ósigrandi afl
einhuga samtaka.
Við minnum á, að hagsmunir
verkalýðsins um heim allan eru
sameiginlegir og möguleikarnir
til mannsæmandi lífs allra bama
jarðarinnar eru augljósir við
þær aðstæður, sem nútíma vís-
indi og tækni bjóða. Engu að síð
ur situr bölvun skortsins enn
við dyr nær tveggja af hverjum
þrem fjölskyldum heimsins og
storkar samvizku hvers heiðar-
legs manns. Það er krafa hinn-
ar alþjóðlegu verkalýðshreyfing-
ar, að fátæktinni og því ólýsan-
lega böli, sem henni fylgir, verði
á okkar dögum bægt frá sér-
hverju heimili þessa hnattar
með þeim breytingum á þjóð-
félagsháttum, sem til þess eru
óhjákvæmilegar. íslenzk verka-
lýðshreyfing • tekur undir þá
kröfu af alhug.
Við minnum á, að krafan um
frið, útrýmingu allra kjarnorku-
vopna og algera afvopnun er
lífshagsmunamál allra manna.
Við fögnum samkomulagi þjóð-
anna um takmarkað bann við
kjarnorkusprengingum, sem
skrefi í rétta átt, en við leggjum
áherzlu á að í alþjóðlegum sam
skiptum verði trúin á valdið að
víkja fyrir óhjákvæmilegri nauð
syn friðsamlegrar lausnar vanda
málanna.
Við samfögnum hinum ný-
frjálsu þjóðum með fengið sjálf-
stæði og krefjumst þess, að allri
nýlendukúgun verði aflétt og að
hver þjóð fái fullt frelsi til að
stjórna eigin málum.
Við fordæmum alla kynþátta-
kúgun ng höldum því ákveðið
fram, að ailir menn, hvaða hör-
undslit sem þeir hafa, eigi jafn-
an rétt til lífsins gæða. orða og
athafna. stöðu og starfs.
íslenzk verkalýðshreyfing vill
á þessum baráttudegi strengja
þess heit. að standa trúan vörð
um sjálfstæði íslenzku þjóðar-
innar, vernda þjóðerni og menn
ingu hennar og tryggja að ís-
Iendingar hafi einir óskoraðan
eigna- og yfirráðarétt yfir auð-
lindum og framleiðslutækjum
landsins og hafinu umhverfis
það.
1. maí er í senn hátíðisdagur
og dagur reikningsskila.
Kröfuganga og útifundur
Reykvískra' alþýðu hlýtur því
fyrst og síðast að bera merki
þeirrar óhjákvæmilegu kjara-
baráttu sem fyrir dyrum stend-
ur. í dag er öllu verkafólki það
efst í h'.iga ,að vegna verðbólgu
og hraðvaxandi dýrtíðar er ár-
angur þeirrar hörðu kjarabar
áttu sem háð hefur verið að
Framhald á 17. síðu.
T í M I N N, föstudapur 1. maí 1964.
13