Tíminn - 06.06.1964, Blaðsíða 15

Hvítá er tær nú
Stjas-Vorsabæ, 5. júní.
Hér hefur verið mikil veður-
blíða að undanförnu. Grasspretta
hefur stöðvast að mestu, því að
ekki hefur komið dropi úr lofti
í langan tíma. Vegna þurrkanna er
vatnið 1 Hvítá mjög lítið og að
rennslið úr skurðakerfi Flóaveit
unnar með minnsta móti. Fyrir
nokkrum dögum var jarðýta að
störfum hjá skurðakerfinu að ýta
upp varnargfarði. Við þessa fram
kvæmd óx vatnið nokkuð í aðal-
skurðinum. Vatnið í Hvítá er tært
eins og bergvatn og telja kunnug
ir að síöastliðin 40 ár hafi vatns
borð árinnar ekki verið svo lágt
sem nú. Hinn nýi framkvæmda-
stjóri Flóaveitunnar, Erlendur
Daníelsson, sér um vatnsmiðlun
Flóaáveitunnar að þessu sinni. í
þurrkatíð er mikilsvert, að vatns
•miðlunin sé í góðu lagi svo að
allir geti vel við unað.
„HINDRUД BÖRN
Framhaló aí 16 siðu
gefna, lata þá ganga í skóla með
börnum, sem ekki hafa þessa á-
galla og læra af því að umgangast
þau, og láta heilbrigðu börnin
læra að umgangast hin og koma
eðlilega fram við þau. Hins vegar
er oft á tíðum nauðsynlegt, að
þessi hindruðu börn séu í sér-
bekkjum.
Fyrir starfsemi dr. Bentsze hef
verið ákveðið að koma upp 10 mið
stöðvum í Danmörku, skólum þar
sem hindruð börn eiga að geta
fengið kennslu, en þar sem önnur
börn stunda einnig nám. Þangað
verða börnin flutt á hverjum degi
frá nærliggjandi bæjum, héruðum
eða þorpum og síðan aftur heim
til sín á kvöldin, þannig að þau
rofna a’ldrei úr sambandi við heim
ilin, sem eru þeim svo mikilsverð.
Dr Bentzen sagðist halda því
fram, að kennarar sem kenndu
einungis hindruðum börnum væru
sjálfir hindraðir, þ. e. af því að
umgangast ekki og kenna jöfnum
höndum börnum, sem ekki eru
hindruð — og hvers vegna á að
láta hindraðan kennara kenna
hindruðu barni? sagði hann. Sé
öllum þessum börnum kennt í
venjulegum skóla má koma í veg
fyrir þetta með að láta kennarann
kenna bæði þessum börnum og
sömuleiðis öðrum heilbrigðum
börnum til skiptis.
Um ailt þetta ræðir læknirinn
í fyrirlestrinum, sem hann heldur
fyrir almenning í Háskólanum n.
k. mánudag.
iþróitir
með glæsilegu skoti. sem fór í
stöng og inn ...
„Wanderers“ jafnaði syo á 25
mín 2:2, er hægri innherji liðsins
Fay, komst í sendingu í vítateig
KR og skoraði auðveldlega fram
hjá Heimi. — Bond, fyrirliði
,,Wanderers“ náði forystu fyrir
lið sitt a 32. min með gðu skoti,
eftir að hafa fengið sendingu frá
vinstri.
Síðasta mark leiksins, jöfnunar
markið, skoraði svo Ellert úr víta
spyrnu, sem Magnús Pétursson
dæmdi á 35. mín., að því er virtist
fyrir hindrun en fyrir hindrun
er ekki hægt að dæma vítaspyrnu!
Nokkur harka færðist í leikinn
síðustu mínúturnar, en ekki voru
fleiri mörk skoruð.
KR náði oft ágætum leikköflum
og liðið virðist gerbreytast við
afturkomu Ellerts. Heimir Guð-
jónsson sýndi prýðisleik í markinu
og bjargaði oft vel. Þess má geta,
að þrír íeikmenn KR urðu að yfir
gefa völlinn vegna meiðsla, Jón
Sig., Gunnar Felixson og Ellert.
NTB-Beirut. — Ungfrú Holland
var (kjörin Ungfrú Evrópa i
Beirut í dag.
NÝ KJARVALSBÓK
Framhald af 16. síðu.
af þeirri sölu. Önnur bókin er síð-
ara bindið af þýðingum Helga
Hálfdánarsonar á leikritum eftir
Shakespeare. Hátíðarútgáfan af
þeirri bók áritaðri er í 100 tölu-
s'ettum eintökum og kostar eintak-
ið 500 krónur. Útgefandi er bóka-
útgáfan Heimskringla.
Hin bókin er ný Kjarvalsbók og
að sögn þeirra, er séð hafa, ein
hin fegursta bók að gerð, sem hér
hefur verið út gefin. Hún er í
rauninni tvær bækur í einni. Sýn-
isbók af lístamannsferli Kjarvals,
með yfir hundrað myndurn, þar af
25 litprentuðum, frá hálfrar aldar
málaferli. Hins vegar er hið ritaða
mál bókarinnar út af fyrir sig á
við væna bókarlengd, og er höf-
undur Thor Vilhjálmsson. Hann
sagði á fundi með fréttamönnum
í dag, að texlinn væri ekki í sam-
talsformi, heidur persónulegar
hugleiðingar um manninn Jóhann-
es Kjarval og feril hans sem lista
manns. Bókin hefur lengi verið í
undirbúningi og hafa þeir fylgzt
mikið að og ræðzt við á borgar-
strætum og í óbyggðum og yfir-
leitt hvar sem er. Kjarval hefur
ekki enn lesið bókina sjálfur, en
fær eintak með sér um helgina,
þegar hann leggur upp í enn eina
ferðina austur í Hjaltastaðaþing-
há. Bókin kemur út á vegum
Helgafells. Hátíðarútgáfan er árit-
uð og í 300 tölusettum eintökum,
kostar eintakið þúsund krónur. —
Sögðu þeir Thor og Ragnar í
Smára á blaðamanafundinum, um
nýjustu myndina í bókinni, að
Kjan'al hefði sjálfur lagt á hana
síðustu hönd fyrir hálfum mánuði,
og hefur hún síðan verið send úr
landi sem afmæliséjöf til Norska
stórþingsins. Var unnið að því dag
og nótt að litprenta hana áður. —
Verður Kjarvalsbók ekki fullbúin
úr bókbandi fyrr en á aðfaranótt
opnunardags hátíðarinnar.
Myndarleg dagskrá er gefin út
fyrir hátíðina, þar sem m. a. birt-
ist ný ritgerð eftir Sigurð prófess-
or Nordal, og á kápu er litprentuð
mynd eftir Kjarval.
Síðast, en ekki sízt skal þess get
ið, að gerð hafa verið Listamanna-
hátíðarmerki til að bera í barmi,
gerð eftir teikningu Kjartans list
málara Guðjónssonar, og verða
þau seld á götum á morgun,
Vettvangurinn
Iðgjald hins tryggða á að
vera 4% af tekjunum. Iðgjald
fyrir þá, sem ekki eru laun-
þegar, á að hækka jafnt og þótt
fyrstu 10 árin, frá 4,5% af tekj
unum í 11,5%. Bændur og fiski
menn greiða einnig 4% af laun
um sínum sem beint iðgj. Auk
þess er lagt til, að lagður verði
sérstakur skattur á framleiðsl-
una, sem verði 0,5% af tekjum
bænda og fiskimanna fyrsta
árið, en hækki síðan og nái
hámarki sínu eftir 10 ár, þ. e.
7,5%. Hefur ríkisstjórnin skip-
að sérstaka nefnd til þess að
athuga þetta atriði sérstaklega.
Atvinnurekendur greiða einn
' ig iðgjald, sem hækka m1in
smám saman og ná hámarki
sínu eftir 10 ár. Verður það
gjald 5,5% af tekjunum fyrsta
árið en 12,5% af tekjunum
tíunda árið.
Samkvæmt áætlun norsku
ríkisstjórnarinnar mun frum-
^ . varp til laga um lífeyriskerfi
fyrir alla landsmenn koma fyr-
ir Stórþingið árið 1965. Það
má þvi ætla, að lífeyriskerfið
komi til framikvæmda frá og
með 1. janúar 1967.
KAUPFÉLAGSSTJÓRN
Framhald af bls 6.
vinnumenn a3 eðlisfari, því að þei'
eru engir jafnaðarmenn. Það furð-
ar því engan þótt ýmsir samvinnu-
menn elgi auðvelt með að finna
hæfari menn en íhaldskrata í stjórn
féiags sfns.
12 ÁRA STÚLKUR
Framhalcf af 16. sfðu.
líkur til að sú tala geti hækkað í
320 um það lýkur.
Kristján Benediktsson minnti á,
að á árunum 1954 til 1960 hefði
fjöldi unglinga í skólanum verið
um 300, 1961 um 400, 1962 yfir
700 en lækkað s. 1. sumar niður í
300. Nefnd, sem kosin var af borg
arstjórn haustið 1962 til að at-
huga og gera tillögur um starf-
semi Vinnuskólans komst að þeirri
niðurstöðu, að föst verkefni, • sem
hægt væri að láta ungmennin
vinna að væru nægileg ,fyrir ca.
360, 180 dnengi og 180 stúlkur.
Þá benti Kristján á, að þar sem
aðsókn væri ekki meiri en nú
kæmi til álita að breyta aldurs-
lágmarkinu til inngöngu í skólann,
en það hefur verið frá upphafi
þannig: Drengir, ef þeir verða 13
ára fyrir næstu áramót og stúlkur
ef þær verða 14 ára fyrir næstu
áramót. Eldri en 15 ára eru ekki
teknir í skólann. — Það aldurstig,
sem einna verst væri á vegi statt
með sumarstörf eins og nú væri
taldi Kristján vera 12 ára stúlkur.
Bar Kristján fram æmhljóðandi til-
lögu:
„Borgarstjóm beinir þeim til-
mælum til stjómar Vinnuskóla
Reykjavíkur, að hún athugi, hvort
elcki sé fært að breyta reglum um
lágmarksaldur til inntöku í skól-
ann þannig, að 12 ára stúlkur fái
þar inngöngu á sama hátt og 12
ára drengir. Tillagan var sam-
þykkt samihljóða með þeirri breyt-
ingu frá borgarstjóra, að borgar-
ráð láti athugun fara fram í sam-
ráði idð Vinnuskólann, hvort fært
sé að lækka aldursmarkið hjá
stúlkum í 12 ár.“
BORGARFULLTRÚAR
(Framhald af 2. sfðu)
séu 27 talsins.'
Einar sagði, að fjöldi bæjarfull
trúa í Reykjavík hefði staðið ó-
breytt frá 1908, er Reykjavík var
aðeins lítill fiskimannabær. Gífur
leg fjölgun hefði orðið í borgihni
síðan eins og kunugt væri og f jöldi
nýrra stétta og starfsgreina og
væri æskilegt að fulltrúar sem
flestra hópa borgarbúa ættu setu
í borgarstjórninni. Ekki kvað Ein
ar nauðsynlegt að stíga sporið svo
langt sem lög heimiluðu, en nefndi
töluna 21. Ótækt væri að allir
flokkar ættu ekki fulltrúa í borgar
ráði, þar sem allra veigamestu á-
kvarðanír væra teknar, en borg-
arráð væri helzti framkvæmdaað-
ili borgarinnar. Undanfarin tvö
ár hefur Alþýðuflokkurinn ekki
átt fúlltrúa í borgarráði og væri
æskilegt að fjölga borgarráðsmönn
um í 7, en a.m.k. ætti að gefa
öllum flokkum tækifæri til að
ei'ga áheymarfulltrúa með mál-
frelsi og tillögurétti í borgarráðl.
Sagðist Einar myndu bera fram
tillögur hér að lútandi við síðari
umræðu um samþykktina.
AÐALFUNDUR SÍS
Framhald af 1. síðu.
Erlendur Einarsson, og flutti
skýrslu um reksturinn á árinu
1963. Launahækkanir urðu
miklar á árinu og komu þungt
niður á Sambandinu, einkum
seinnihluta ársins. Heildar-
launagreiðslur námu 128.3 millj
ónum króna og er það 35%
hækkun frá því árinu áður.
Af þessari upphæð voru greiðsl
ur til fastráðins starfsfólks 103
milljonir. Þessar hækkanir auk
ýmissa annarra hækkana af
völdum dýrtíðar og verðbólgu
á öðrum rekstrarliðum, hafði
mjög neikvæð áhrif á rekstur
Sambandsins.
Velta helztu deilda Sambands
•ins á árinu 1963 var sem hér
segir:
Búvöradeild 459,7 milljónir
42.7 miilj. kr. auknig.
Sjávarafurðadeild 437.7 millj.
15.8 inillj. kr. aukning.
Innilutningsdeild 333.2 millj
10.4 millj. kr. aukning.
Véladéild 232.3 millj. 69.6
millj. kr. aukning
Skípadeild 94.4 millj. 16.8
millj. kr. aukning
Iðnaðardeild 186.4 millj. 14.9
millj. kr. aukning.
Að viðbættri veltu ýmissa
smærri starfsgreina varð heild
arvelta Sambandsins 1.830.2
milljónir króna og hafði aukist
um 181.8 milljónir frá árinu á
undan.
Vaxandi rekstrarfjárskortur
kom í veg fyrir frekari aukn-
ingu á umsetningu innflutnings
deildar.
Tekjuafgangur ‘ á rekstrar-
reikningi varð 2.5 milljónir á
móti 7.7 milljónum árið áður
Afsknftir voru hins vegar
nokkru hærri árið 1963, eða alls
17.5 milljónir. Afsláttur færður
í reikninga kaupfélaganna var
710 þúsund krónur. Tekjuaf-
gangur afskriftir og afsláttur
vora því til samans 20.8 millj-
ónir.
Sem bein aðleiðing verðbólg
unnar og vegna mikilla fram
kvæmda og kaupa á vélum og
bifreiðum,. versnaði mjög hag-
ur vlðskiptamanna kaupfélag-
anna. Sömuleiðis versnaði mjög
hagur kaupfélaganna við Sam-
bandið. Sömu erfiðleikarnir og
fyrr stöfuðu af því, að rekstr
ar- og afurðalán landbúnaðar
ins hafa undanfarin ár staðið
í stað að krónutölu, þrátt fyrir
stórum hærri reksturskostnað
bændanna og hærra afurðaverð
Kaupfélögin hafa hins vegar
ekki minnkað fyrirframgreiðsl
ur afurða í hlutfalli við minnk
andi afurðalán. En fjárbinding
in í því að brúa þetta bil hef
ur verið mjög tilfinnanleg. Er
nær óhugsandi að samvinnu-
félögin geti haldið því áfram.
f niðurlagi skýrslu sinnar lagði
forstjórinn áherzlu á nauðsyn
þess, að gæta fyllstu varúðar f
fjánnálum, hefja ekki nýjar fjár-
festingar, koma í veg fyrir skulda
söfnun viðskiptamanna við félög
in, takmarka fjármagnsbindingu í
vörubirgðum gæta sparnaðar og
hagsýni í rekstri og ná því marki
að gera samvinnuhreyfinguna fjár
hagslega sjálfstæða. Auka þarf
skilning unga fólksins á samvinnu
félögunum, og sérstaklega að efla
samvinnustarfið í Reykjavík og
þéttbýlinu við Faxaflóa.
Þá mælti forstjórinn á þessa
leið: Stærst era verkefnin í verzl
uninni. Fyrir Sambandið er aukin
verzlun nauðsynleg. Um leið og
lagfæring fæst á'fjármálum eykst
verzlunin af sjálfu sér. Eitt af
stærstu verkefnunum í heildsölu
verzluninni er nýtt skipulag á vöru
útvegun fyrir félögin með vörumið
stöð, aukinni sölutækni, fullkomnu
rafeindabókhaldi. En undirstaðan
undir öllu þessu er traustur fjár
hagur félaganna og Sambandsins.
Við skulum ganga vígreifir til
verks, bjartsýnir á mátt óg
styrk samtakanna, en \ raunsæir
á nauðsyn þess að treysta undir
stöðuna. Við höfum miklar Skyld
ur að efla samvinnustarfið og
gera það að stærri máttarstólpa i
efnahagslífi okkar fámennu þjóð
ar.
Að lokinni skýrslu forstjóra
Sambandsins, Erlendar Einarsson
ar fluttu framkvæmdastjórar Sam
bandsins skýrslur um starfsemi
hinna ýmsu deilda þess, og að
þeim loknum hófust umræður pm
allar skýrslurnar.
Aðalfundi Sambands ísl. sam-
vinnufélaga verður svo fram hald
ið á morgun og lýkur þá.
Szhingaðó
SÍLDARVERKAFÓLK
Framhald af 1. sfðu.
mánuði eða lengur hjá sama
vinnuveitanda, fær það greidda 3
veikindadaga, en sex daga, ef það
hefur unnið í 4 mánuði eða leng-
ur.
★ Þegar verkafólk hefur unn
ið hálft ár eða lengur hjá sama
atvinnurekanda, fær það greidd
ar 8 klst. í dagvinnu fyrir hvern
frídag, annan en sunnudag.
★ Lágmarksorlof er 21 virkur
dagur fyrir 1 árs starf. Orlofsíé
er 7% af greiddum vinnulaunum.
ic Ræstingarvinna fer fram í
ákvæðisvinnu, ef þess er óskað.
Einnig var samið um ákvæðis-
vinnu við síldarsöltun, losun og
lestun skipa, fiskþvott og línu-
vinnu.
•fc Um verðtryggingu kaups
fer sem hér segir í samningi ríkis
stjórnarinnar, ASÍ, VSÍ og VSS.
ir Samningur þessi gildir í
eitt ár, eða til 5. júní 1965, og er
uppsegjanlegur með mánaðar fyr-
irvara. Verði gengisfelling á
samningstímabilinu, er hann upp-
segjanlegur með mánaðarfyrir-
vara.
10 ÞÚS. MÁL
Framhald af 16. s(Su.
og yrði það fljótfyllt með sama
áframhaldi. Enn hefur samt ekki
verið hægt að byrja, þar eð ekki
era komnir nægilega margir starfs
men í bræðsluna til þess að ganga
þar vaktir, en mjög mikill hluti
sumarstarfsmannanna era skóla-
piltar, sem era sem óðast að hætta
í skólunum.
ÍÞRÓTTIR
tryggsson (Keflavik), Ámi
Njálsson (Val), Högni Gunn-
laugsson (Keflavík),' Jón Le-
ósson (Akranesi), Hólmbert
Friðbertsson (Keflavík) og
Gunnar Felixson (KR).
„Á að eyðileggja hann strax“,
varð mér að orði, þegar ég sá, að
Eyleifur frá Akranesi var valinn
í liðið, en hann varð 17 ára fyrir
sex dögum. Eyleifur er mjög efni-
legur leikmaður, en hann er alger
nýliði, og er rétt að byrja að mót-
ast sem meistaraflokksmaður hjá
liði sínu, leikinn, en ekki kraft-
mikill og því allt of fljótt að vera
að troða honum í úrvalslið. Hann
hefur ekki líkamsbyggingu Rík-
harðs Jónssonar, sem 17 ára lék
í landsliði, sem þó var jafnvel of
fljótt fyrir hann og þið munið, að
Þórólfur Beck var næstum tví-
tugur, þegar hann lék fyrst í lands
liði.
Og sama má reyndar segja um
Magnús Torfason og Hermann
Gunnarsson, þó þeir séu eldri, auk
þess, sem þessir þrír piltar vora
valdir í úrvalslið 2. flokks, sem
leika á gegn FH á morgun. Þa'ð
var leikur við þeirra hæfi, en með
þessu vali sínu hefur landsliðs-
nefnd eyðilagt slarf unglinganefnd
ar KSÍ, því ef pilfarnir þrír leika
í Hafnarfirði, verða þeir útilokað-
ir frá síðari leiknum. Og maður
skilur vel, að þeir velji leikinn
við Bretana. Þannig stangast allt
á — ein nefndin eyðileggur störf
annarrar — og landsliðsnefnd ger
ir einnig grín að síðasta ársþingi
KSÍ. Þið munið, Siglfirðingar
leika ekki í I: deild vegna þess
að einn leikmaður liðsins var of
ungur í leik við Þrótt í fyrrasum-
ar og kannski launar næsta árs-
þing landsliðsnefnd með því, að
hafa ja'fn marga landsliðsnefndar-
menn og knattspyrnufélögin era
mörg í landinu? Eru Akureyring-
ar eða Vestmannaeyingar eitthvað
betur settir, þótt Akurnesing og
Keflvíking hafi verið bætt í nefnd-
ina? Varla, og því skyldu þeir ekki
einnig heimta sinn fulltrúa.
Nei, hættið þessari vitleysu: —
Látið einn mann, færan þjálfara,
annast þjálfun og val á landslið-
fawt. — hnrfm
TÍMINN, laugardagirui óT júní 1964 —
15