Tíminn - 22.10.1964, Blaðsíða 5

TÍMINN
5
WHM'l'llDAGVR 22. oktöber 1964
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Prajnkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og IndritSi
6. Þorsteinsson. Pulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Frétta-
stjóri: Jónas Kristjánsson. Auglýsingastj.: Steingrímur Gíslason.
Mtstjómarskrifstofur i Eddu-húsinu, símar 18300—18305. Skrif-
stofur, Bankastr. 7 Afgreiðslusími 12323. Augi.sími 19523 Aðrar
sferifstofur, sími 18300. Áskriftargjald kr. 90,00 á mán. innan-
tands. — í lausasölu kr. 5,00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Hvað höfumst við að
í jafnvægismálunum?
Koma Reidars Carlsen, fyrrum sjávarútvegsmálaráð-
herra Noregs og núverandi forstjóra°Framkvæmdastofn-
imar dreifbýlisins í Noregi, hlýtur að vera okkur íslend-
ingum sérstaklega kærkomin, og vonandi verður hlustað
með mikilli athygli á orð hans og þau veki til nýrrar og
árangursríkari umhugsunar um sams konar vandamál
hjá okkur.
Af upplýsingum Carlsens er ljóst, að Norðmenn telja
jafnvægi í byggð landsins meira en innantóm orð. Þeir
hafa um árabil unnið að raunhæfum og fjárfrekum ráð-
stöfunum til þess að hefta flótta úr sveitum Noregs og
öðrum dreifðum byggðum, og ríkisstjórnin hefur sjálf
haft um þetta meginforgöngu. Fyrir nær hálfum öðrum
áratug var með lögum og að forgöngu ríkisstjórnarinnaj
stofnaður sjóður, sem nam um 1500 milljónum íslenzk-
um til þess að stuðla að framkvæmdum og atvinnuaukn-
ingu í Norður-Noregi á landsvæði, sem er-á stærð við
ísland og með helmingi fleiri íbúum. Eftir þau átta ár,
sem sjóðurinn átti að starfa, var talið að þetta hefði gefið
svo góða raun, að starfseminni var ekki hætt, heldur
færð i aukana, sjóðurinn aukinn um meira en helming,
starfið látið ná til alls landsins, þar sem þörf er á og
komið á fót skipulegri stofnun, sem fyrr getur.
Lán, sem sjóðurinn veitir, eru hagkvæm og með hóf-
legum vöxtum og hafa þegar verið veitt 1500 fyrirtækj-
um með 25 þús. starfsmönnum. Árangur þessa starfs er
þegar farinn að koma vel í ljós.
Norðmenn gera sér sem sagt fulla grein fyrir þeirri
lífsnauðsyn þjóðarinnar allrar að halda við og efla byggð
alls staðar þar, sem unnt er að stunda arðbæra fram-
leiðslu, og þeir viðurkenna skyldur þjóðfélagsins til þess
að sjá fólki þar fyrir sams konar og jafngóðri samfélags-
þjónustu og í þéttbýlinu og bæta fólki ýmsa þá ágalla,
sem af fámenni og einangrun stafa.
Hefjum nýja sókn
Hér á landi hafa þessi mál ekki verið tekin þeim tök-
um, sem skyldi. Framsóknarflokkurinn hefur barizt fyrir
þeim af alefli, en ekki haft bolmagn til þess hin síðustu
ár að knýja tillögur sínar fram- Þegar flokkurinn átti
hlut að ríkisstjórn síðast, var mjög að því unnið að rétta
hlut hinna afskekktari byggða og veita atvinnu og upp-
byggingu þar eðlilegan. opinberan stuðning, en þessar
ráðstafanir sættu sífelldri andstöðu og andúð af hálfu
Sjálfstæðisflokksins, og voru kallaðar „pólitísk fjárfest-
ing“, sem væri fordæmanleg. Síðan núverandi ríkisstjórn
tók við, hefur verið stjórnað dyggilega í þeim anda að
hindra það, að leiðir fjármagnsins lægju til uppbygg-
ingar hinna fámennari staða úti um land. Afleiðingarnar
eru þegar geigvænlegar, eins og við blasir. Fjölmargar
tillögur og frumvörp Framsóknarmanna á þingi um ráð-
stafanir til jafnvægis í byggð landsins, hafa stjórnar-
flokkarnir fellt eða svæft. Nú er svo komið, að óbætan-
legt tjón hlýzt af, ef ekki verður þegar við snúið Von-
andi verður hið norska fordæmi, núverandi ríkisstjórn
nokkurt lærdómsefni. og stuðlar að því að knýja hana
til breyttrar stefnu í þessu mikilvæga framtíðarmáli.
SUSL0FF m DEILUNA VIÐ KÍNVERJA:
Samborgaraleg stef na og þjóð-
ernislegir stórveldisdraumar
Stefna Kínverja getur leitt til kjarnorkustyrjaldar.
FYRST eftSr fall Krústjoffs,
gizkuðu margir á, að það ætti
sér rætur vegna ágreinings um
afstöðuna tjil Kína. Þetta er nu
meira dregið í efa síðan það
hefur verið kunnugt, að Susloff
stjórnaði atlögunni gegn hon-
um á miðstjómarfundi Komm-
únistaflokksins, þegar hann var
felldur. Susloff er nefnilega sá
leiðtogi rússneskra kommún-
ista, er einna mest hefur látið
að sér kveða í deilunni við Kín
verja. Á fundi miðstjórnar
floklksins, sem haldinn var í
febrúar s. 1., flutti hann langa
framsöguræðu um þetta efni
og hefur hún verið þýdd á flest
tunguimál (m. a. íslenzku) og
dreift út um allan heim. Ræða
þessi er ítarlegasta greinar-
gerðin, sem birt hefur verið
af hálfu Rússa um deilu þeirra
og Kínverja.
í tilefni af mannaskiptunum,
sem orðið hafa í Sovétrfkjun-
um, er ekki úr vegi að rifja
upp nokkur atriði úr þessari
ræðu Susloffs, þar sem þau
virðast fremur hafa aukið völd
hans en hið gagnstæða.
MEGINATRIÐI þessarar
ræðu Susioffs fjallar um þá
ákæru kínverskra kommúnista
á hendur rússneskra kotnmún-
ista, að þeir séu að hverfa frá
kenningum Marx og Lenins.
Segja má, að þessi ákæruatriði
séu tvíþætt. í fyrsta lagi segja
Kínverjar, að kenningin um
friðsamlega sambúð við auð-
valdsríkin sé röng, því að fyrr
en síðar hljóti ágreiningur
milli auðvalds og kommúnisma
að enda með styrjöld. í öðru
lagi stefni ýmsar lífskjarabæt-
ur í Sovétríkjunum í þá átt
að gera menn borgaralega og
fráhverfa kommúnismanum.
Varðandi fyrri atriðin er
svar Susloffs á þá leið, að ný
drápstæki, þ. e kjamorkuvopn
in hafi breytt viðhorfinu til
styrjalda. Styrjöld þýði nú al-
menna tortýmingu. Kommún-
isminn verði því að tryggja
sigur á annan hátt en með
styrjöld. Vænlegasta leiðin til
að tryggja sigur kommúnism-
ans sé sá, að kommúnistaríkin
sýni í verki meiri efnahagsleg-
an árangur en kapitalísku rík-
in. Þess vegna skipti efnahags-
leg uppbygging og bætt lífs-
kjör í kommúnistalöndunum
höfuðmáli. Framfarir í þessum
löndum veiti kommúnistaflokk-
unum annars staðar hvatningu
og sigurtrú. Jafnframt beri svo
að veita þeim aðstoð og hjálp.
Þetta sé eina vænlega leiðin
til að tryggja alheimssigur
kommúnismans.
Af þessum ástæðum sé það
alrangt, þegar Kínverjar ásaki
Rússa fyrir eigingimi vegna
þess, að þeir leggji aðalkapp á
bætt lífskjör f Sovétríkjunum.
Með því sé cinmitt verið að
gefa fordæmi, sem í framtíð
inni muni tryggjá sigur komm
únismans. Ef uppbyggingin
gengi illa í Sovétríkjunum.
myndi það veikja kommúnista
— ekki aðeins þar heldur alls
staðar í heiminum.
SUSLOFF
VARÐANDI síðara atriðið,
þ. e. að bætt lífskjör í Sovét-
ríkjunum geri menn borgara-
lega, segir Susloff:
„Kínversku léiðtogarnir ráð-
ast á kommúnistaflokk Sovét-
ríkjanna vegna þess, að hann
framkvæmir þá stefnu að bæta
lífskjör almennings. Þeir segja,
að batnandi lífskjör valdi því,
að Sovétmenn séu að verða
„borgaralegir“ og að reglan
um efnahagslega hvatningu til
starfa „leiði ti) þess, að al-
menningur sækist eftir persónu
legum hagsbótum og ágóða,
valdi gróðalöngun og vaxandi
borgaralegri einstaklingshyggju
og skaði sósíaliskt efnahags-
líf . . . Spilli því jafnvel" —
(Jenminjihpao, 26. des. 1963).
Birtist ekki djúpstæð fyrir-
litning á lífskjörum manna, á
reglum og hugsjónum sósíalist-
ísks samfélags, í þesum ær-
andi staðhæfingum?
Vert er að minna á hversu
ríka áherzlu Lenin lagði á regl
una um sósíalistíska dreifingu
á lífsgæðum i samræmi við
vinnuna, á efnahagslega hvatn-
ingu til þess að þróa félags-
lega framleiðslu. Hann kenndi
okkur að nýju þjóðfélagi verð-
ur ekki komið á með eldmóð-
inum einum saman, heldur með
eldmóði þeim, sem byltinguna
miklu vakti, með persónuleg-
um áhuga hvers utn sig, með
efnahagslegum hvatningum í
samræmi við kostnaðaráætlan-
ir“.
EFTIR að hafa svarað ádeil-
um kínversku kommúnistanna,
snýr Susloff vopnum sínum að
þeim. Hann ásakar þá fyrir
margvíslega klofningsstarfsemi,
er muni veikja kommúnismann,
ef hún nær tilgangi. Hann
segir, að afstaða leiðtoga kín-
verskra kommúnista sé sprott-
in af „þjóðrembingslegum stór
veldisdraumum* Hann segir
ennfremur, að þjóðrembingsaf-
staðan sé að verða yfirsterkari
í allri stefnu kínversku leiðtog-
anna, að hún sé að verða helzti
aflvakinn í athöfnum þeirra“
Markmið þeirra sé að ná for-
ustuhlutverki í heimskerfl
sósíalismans. Eftir að hafa rak
ið stefnu kínversku leiðtog-
anna, kemst Susloff að þeirri
niðurstöðu, að i „afstöðu þeiira
falli smáborgaraleg bylting-
arstefna og þjóðemislegir
stórveldisdraumar saman“. Þá
séu þeir í verki að magna
kjarnorkukapphlaupið og fram
fylgi „stefnu, sem geti leitt til
k j arnorkustyr j aldar.“
Susloff fer mörgum fleiri
þungum og stórum orðum rnn
afstöðu kínversku leiðtoganna.
Hann ásakar þá síst mildileg-
ar en Krústjoff gerði á sínum
tíma.
ÞÁ DEILIR Susloff alveg
sérstaklega á kínverska komm-
únista fyrir manndýrkun. Hann
segir m. a.:
„Þess er enginn kostur að
skilja núverandi stefnu mið-
stjóraar Kommúnistaflokks
Kína bæði í innanlandsmálum
og utanríkismálum án þess að
taka tillit til þess hvernig ástatt
er í Komimúnistaflokki Kína og
í landinu sjálfu af völdum mann
dýrkunarinnar. Mönnum má
ekki sjást yfir þá staðreynd að
manndýrkunin á Mao Tse-tung
hefur í vaxandi mæli neikvæð
áhrif á athafnir kínverska
kommúnistaflokksins.
Árum saman hefur kínýerski
áróðurinn barið það inn i höfuð
hvers manns að hugmýndir
Mao Tse-tung séu ,,hin æðsta
túlkun á kenningum Marx og
Lenins“ og að tímahil okkar
sé „tímabil Mao Tse-tung“ —
Jafnframt þv' sem kínverski á-
róðurinn staðhæfir að það verk
efni hvíli algerlega á herðum
Mao-Tse tungs að draga almenn
ar ályktanir um söguleg verk-
efni okkar tíma heldur hann
því fram að hugmyndir Mao-
Tse-tungs séu kenningar Marx
og Lenins á okkar tímaskeiði.
Það er nú algerlega ljóst að
forusta Kommúnistaflokks
Kína stefnir að þvi að forustu- S
maður hans geti, líkt og Stalín 1
á sinni tíð, trónað yfír öllum
flokkum sem aðhyllast kenn-
ingar Marx og Lenins og tek-
ið á gerræðisfullan hátt á-
kvörðun um öll vandamál í
stefnu þeirra og starfi.“
Susloff víkur þessu næst
að því, að kínversku koirtmún-
istarnir haldi uppi vörnum fyr
ir Stalín. Hann segir það boða
almenningi ekkert gott. Hann
segir, að Kínverjar ættu að
spyrja þá rússneska verka-
menn og bænriur er hefðu
kynnst hinuim hörmulegu af-
leiðingum manndýrkunar, hvað
þeir segðu um tilraunirnar til
að verja siðblindu Stalíns og
hvort taka bæri upp manndýrk
un á nýjan leik. Þeir myndu
aðeins fá eitt svar: Við látum
slíkt aldrei gerasl aftur.
AF FRAMANGREINDRI
ræðu Susloffs má helst marka,
að ágreiningurinn um afstöð-
una til Kína hafi ekki verið
nein aðalorsök þess, að Krúst-
joff var steypt úr stóli. Fall
hans hafi fremui verið afleið
ing af persónulegu valdabrölti.
en málefnalegu Endanlega
verður þó ekki hægt að full
yrða um þetta að sinni