Vísir - 14.06.1950, Blaðsíða 4

V, í S I R MiðvllvUdaginn 14. júni 1950
irxsxie.
DAGBLAÐ
Otgefandi: BLAÐAOTGÁFAN VlSIR H/E.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Austurstræti 7,
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Simar 1660 (fimm linurj.
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Siglingar eiu nauðsyn.
Eimskipafélag Islands hélt aðalí'und sinn síðast liðinn
laugardag og var þar, eins og vera ber, gefin skýrsla
um starfsemi félagsins á árinu sem leið. Sýna reikningar
félagsins, að kaup á hinum nýju skipúm hefir verið lúð
heilladrýgsta skref, því að hágnaðurinn er mun meiri áj
árinu sem leið en árið^þar áður, varð næstum tvær millj.,
þegar afskrifað liafði verið 20% af bókuðu eignarverði
hinna nýju skipa, svo sem lög heimila. Brúttóhagnaður
var á árinu sem leið rúmlega 7,6 milljónir króna, cn árið
1948 nam hann aðeins rúmlega 1,7 milljónum króna.
Mcnn óttuðust það á stríðsárunum og fyrstu árin eftir
stríðið, að Eimskipafélagið mundi fara að tapa, þegar það
hefði ekki lengur erlend skip á leigu, því að góður hagn-
aður var af rekstri þcirra, en hinsvegar voru skip félags-
ins sjálfs rekin með tapi. Sem betur fer hefir þessi«ótti
elcki rætzt og rætist vonandi ekki. Félagið hefir nú eklc-
ert erlent sldp á leigu og er meira en ár síðan hið síðasta
var leigt, svo að skip þess geta nú sjálf annað öllum flutn-
ingum og vegna þess mikla gjaldeyris, scm fór til að
greiða leigu liinna erlendu skipa, hafa hin nýju skip borg-
að sig að því er gjaldeyri snertir.
Þcgar Eimskipafélag Islands var stofnað fyrir meira en
þriðjungi aldar, voru miklar vonir við það tengdar. Þær
hafa ekki brugðizt og eru raunar orðnar enn glæsilegri
ilú, síðan félagmu óx fiskur um Iirygg og þjóðin öll gat
safnað uokkrum efnum, svo að hún gæti fengið félaginu
ærið og verðugt verkefni. Eimskipafélagið hefir notið
nokkurra hlunninda að þvi er skattgreiðslur liefh- snert
og hafa sumir litið þær alhniklu liornauga. Engum bland-
ast þó hugur um, að félagið varð að njóta slíkra hlunn-
inda, meðan það var að safna kröftum, en hitt væri fá-
sinna að fara að svifta það þeim, af því að hagur þess
stendur nú með nokkrum blóma. Það mundi kyrkja vöxt
þess og gera því í skjótri svipan ófært um að inna hlut-
verk sitt sómasamlega af hendi. Það væri hið mesta ó-
happaverk, ef skammsýnir óvildarmenn íelagsins gætu
komið því máli fram, þvi að siglingar eru nauðsyn fyrir
eyþjóð og Eimskipafélagið hefir revnsluna og tækin íil
að inna það mikilvæga hlutverk af hendi fyrir þjóðina.
Lannakiöfni veizlunaimanna.
¥ aunþegar í Verzlunarmannafélagi Reylcjavíkur sam-
þykkfu á fundi í fyrrakvöld að fara l'ram á sömu
launahækkun og opinberir starfsmenn hafa fengið og al-
menningi eru kunnar af skrifum í sambandi við lengingu
vinmitímans, sem ákveðinn var um leið og launauppbæt-
urnar. Umræður um þessar launahækkanir munu ekki
hafa farið fram enn, en hefjast þá scnni'lega bráðlega,
■ n ekki slcal um það sagt á þessu stigi málsins, hverhig
þær kunna að fara. Hinsvegar hafa samningar milli verzl-
unármanna og kaupsýslumanna ævinlega •gcngið árekstra-
laust og væri betur, ef hið samá mætti ségja Um samninga
ímnarra félaga við atvinnurekendur.
En margt verður að athuga i þessu sambandi og þá
það fyrst og fremst, hvað öll verzhin hefir gengið saman
feíðustu árin, vegna sívaxandi gjaldeyrisörðugleika. Verð-
lagsyfirvöldin hafa líka jafnt og þétt lækkað álagningu
verzlana, svo að jafnvel tvö stór og öflug samvmnufélög
cru farin að hera sig illa yfir þvi, og telja verzlunina vera
nm það vií að hætta að boi’ga sig. Hefir þctta komið íram
á áðalfundum KEA og KRON upp á síðkastið. ög hvað
nættu þá kaupmenn segja, sem njóta engra skattfríðinda
i borð við kaupfélögin? En af þessum tveim átriðum 4—
jiótt ekld væri í'leira tínt til —má sjá, áð.verzlanir þola
ékki aukin útgjöld svo að neinu némur. Er þó vonandi, að
.slikh’ samningar náist, að báðir aðilar geti vel við unað.
— Illinningarorð —
Daníel Sumarliðason
Fæddur 20/ 6 1908.
I dag fer fram útför
Daníels Sumax’liðasonar, öku-
kennara og ætla má að fjöldi
manns heiði’i minningu þessa
merkismanns við það tælci-
fæi’i.
Fæddur var Daníel og upp-
alinn að heinxili foi’eldra
simxa, hjónanna Guðrúnar
Inghnundai’dóttur og Sumax’-
liða Bjai’nasonar 1 Keflavík á
Barðasti’önd.
Ungur hvarf hann þó úr
foreldraliúsum og lá leið hans
til Reýkjavikur og stundaði
liann þaðan sjósókn, á togur-
um, fram yfir tvitugsaldur.
Árið 1930, cr hann var 22
ára, stofnaði naiin ásamt
öðrúm félagið „Sti’ætisvagn-
ar Reykjavíkui’“ og gei’ðist
starfsmaður þess, fyrst sexn
ökumaðui’, síðan eftirlits- og
triinaðarmaður, þar til Rvík-
ui’bær tók við stai’fx’ækslu
vagnanna. ÞritugUr að aldri
sýktist hann af berklum og
dvaldi tvö næstu árin að
Vifilsstöðum og fékk þar
bæi’ilegan bata og var síðan
fjögur ár við'heilsu. Tók þá
veikin sig upp að nýju og
þótt hann í’étti við aftur um
stundarsakir, var það aðeins
stundarfi’estur. Þegar heilsan
leyfði, milli veikindakasta,
liafði liann á liendi kennslu
úht akstur og meðferð bif-
reiða og naut fjöldi manns
góðs af mikilli kunnáttu hans
á þvi sviði. Á sjúkralnisinu
var hann jafnan forustumað-
ur í íelagsskap sjúklinga og
sistai’fándi að málefnum
Dáinn 6/6 1950.
hans og vax’ð jafnan mildð
úr vei’ki. Hann dó að Vífils-
stöðum 6. þ.m.
I svo fáum órðum má
segja ævisögu fyi’ix'inyndai’-
xxxanns. En af hénni getá þó
ókunnugir enga gi'cin gcrt
sér fýrir ixxanxxgiidi Daníels
né tjóixi því er þjóð vor hefir
iiðið við Ixrotför hans. Ást-
vinir haixs vita það því betur
og Samband isl. berkla-
sjúklinga vcit lxvað það liefir
misst. Það hefir ‘ixxist kjark-
mikinn og óséx’plæginn braut-
í’yðjanda. Það héfir nxisst
viðmótsþýðan, í’axlngóðan og
priiðan vin. — Skai’ð liefir
höggvist i fylkihgárbrjóst
fon’sfúflokks S.I.B.S., sem
óvíst er að fyllt verði, svo
ekki sjáist umnxei’ki nokkur.
Meðan saga S.I.B.S. er við
lýði mun minning Daníels
lifa.
Daníel heitinn var vel gift-
xu’ og hamingjusamt hjóna-
band var honum ónxetanleg
raunabót í iangi’i og þungri
sjúkdóhisraun. Unga ekkjan
lians er dóttir hixxs þjóðkunna
merkismanns, Þórðar pró-
fessoi’s Sveinssonar ýfir-
læknis.
Mörg atvik og nxerk og
nxai’gar nxinningar, senx nú
virðast skýrai', munu_ í
fölskva falla fýrr en skugga
ber á fagra mynd Daníels
Sunxai’liðasonar í huga vina
liíins og samverkamanna.
Þ. Ben.
Einarsson íþróttafulltrúi boð
uðu til fundarins. Lárus
flutti framsöguræðu og
skýrði þá frá því, að iil fund-
arins hefði verið boðuð öll
leikfélög landsins og 97 fé-
lög önnur, ungmennafélög,
stúkur og íþróttafélög.
Áuk Lárusar tóku til máls
Þorsteinn Einarsson íþvótta-
fulltrúi, Jón Emil Guðjóns-
son framkvæmdastj. Menn-
ingai'sjóðs og Lúðvík Guð-
mundsson, skólastjóri Hand-
íðaskólans.
Landsamband
leikara.
Fiilltrúar 20 leikfélaga
komu saman í gær og kusu
sjö manna nefnd tíl pess að
undirbúa og kalla saman
stofnping sambands ísl.
leikfélaga.
Lárus Sigurbjörnsson, Æv-
ar R. Kvaran og Þorsteinn
Úðun garða.
Nú eftir að trén eru orðin
laufgúð .og blóm eða annar
gróður farinn að sretta í
görðum fara blaðlýs, skög-
i armaðkar og margvisíegir
, kvillar að gera vart vió sig í
{^crúðgöröunum, er því mjög
^áríðandi að höfð sé full gát
á þessum ófögnuði og gerö-
ar varnarráðstafanir í tæka
tíð áður en í óefni er kom-
ið. Lyfin fást hjá Grænmet-
isverzlun ríkisins. Nikotíii
er öruggt að drepa bæði lús-
ina og maðkinn éf réttilega
er blandað, til dæmis fæst
nú 95% sterkt Nikotin. 2
gr. af því í 1 líter af vatni og
dálítið af grænsápu strá-
jdi’epur þessi skoi’dýr. Fleixi
lyf koma eihnxg til greina,
þó telja megi Nikotinið
j einna bezt af þeim öllum.
j Upplýsingar um lyfin og
jnotkun þeiri’a er hægt að fá
hjá garðyrkjuráðunaut bæj-
arins, Sigurði Sveinssyni. í
fyi'ra fóru margir garöar illa
af því ofseint var gripið til
vai’narráðstafana og garö-
arnir úðaðir, mátti þá víða
sjá stór og falleg tré blað-
laus á miðju sumri. Látið'
’það ekki koma fyi’ir aftur.
SlmabúÍiH
GARMiR
Garftsstrætx 2 - Simi rm
♦BERGMÁL♦
Hefir þú, lesandi góður, j
nokkurn tíma haft harðsperr- J
ur- Eg á ekki við þessar
venjulegu harðsperrur, sem
maður fær af að hlaupa upp
stiga { verzluítarhúsi á þriðju
hæð, heldúr hinar, þessar ó-
skaplegu, sem eru með þeim
hætti, að maður verður eig-
inlega að teljast spítalamatur
meðán á þeim stendur-
Eg' liefi fengið aö revna j>ær
ög jxað nxeö rentu. Og eg' held,
ati eg" 'l&eli nú fyrir n'uinn ann-
arra bláðainanna, senx jxátt tóku
í hinunx fnega kappleik á
Iþróttavellinuni á sunnudaginn
var- Það er ekki nóg tueð jxað.
aö nxaður lxafi strengi í kátfuni,
tærnar heláumar og kervöðv-
arnir virðast syng'ja sitt „eigið
lag“, helclur virðist allur kropp-
urinn kominn úr skorðum,
herðalxlöðin ganga á niisvixl,;
lung'un hætta að starfa eins i>g.
smiöjubelgur, eins og vera ber-
Ja, jxetta er mikil raun aö staixclá
í slíku, miklu meiri en jxeir gera
sér i hugarlund, sénx ekki jxurfa
að hlaupa miskuniiarlaust frarn
og afttir um völlinn og reyna
að henxja banclóðan knött-
En það get eg fullyrt, að
það voru hljóðir og þögulir
menn, bæði af blaðamanna
og eins af leikara hálfu, sem
voru að staulast um göturn-
ar í fyrrad- Angistin blasti
við úr hverjum svipdrætti, og
það er ábyggilegt, að þetta
er ekkert grín, hvernig sem
leikurinn sjálfur kann að
hafa orkað á fólk.
Þeg'ar jxetta er skriiað er
ljúflingsveður. Sólin baðar
jxéssa skrítnú borg heitum geisl-
tnn sinnm af lieiöum himni. Ein-
staka ský eru að flækjast fyrir
heiðríkjuiini, ..asfaltið*' á Aúst-
urstræti bfáðnar hæfilega, og;
menn setja almennt ti]xp jxann
svip, sem lxæfir sól og suniri-
Bara að slíkt veður hefði verið
á stuxnudaginn, á jxessum eftir-
minnilega kappleik- En. ttm
slikt jxýðir tæpast að sakast, úr
jxví senx komið er- Það er ekki
hægt að ábyrgjast veðrið lxér í
Reykjavík, jxað vita jxeir manna
bezt, sem standa fyrir hinum
ýmsu nxótum, seni haldin eru á
víðavangi. Skjótt skipast veottr
í loíti. En við skulum vona, að
hetur takist ntcst með veðrið,
ef í jxað icry'