Morgunblaðið - 28.06.1925, Blaðsíða 3

M0RGUNBLADIÐ
8,^
MORGUNBLABIl,
Stofnandi: Vllh. Fln»en.
Útgrefandl: Fjelag I Reyk javík.
Rlt»tjörar: Jón Kjartan»*on,
Valtýr f 8tef inuon.
A.ugrlýslngastJ6rl: E. Hafbers.
Skrlfstofa Austurstrætl 8.
Símar: nr. 498 og 600.
Auglý»lng:a»krlf»t. nr. 700.
HeLmaslmar: J. KJ. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
Áskrlftagjald lnnanbæjar or 1 n*.-
grennl kr. 2,00 & mánuOl,
Innanlands fjær kr. 2,60.
1 lauaasölu 10 aura elnt.
ERLENDAR FREGNIR.
Khöfn 27. júní ’25. FB.
Stjórnarbylting í Saloniki.
Símað er frá Saloniki, að hers-
höfðingjar þar í borginni hafi
myndað herstjórn, undir forystu
Pangalos hershöfðingja. Flotinn
styður nýju stjórnina. Kyrð er á
öllu í landinu. Ástæðan fyrir bylt-
ingunni er þessi: Hernaðarflokk-
urinn hefir vítt gömlu stjórnina
fyrir aðgerðir eða aðgerðaleysi
hennar í ýmsum málum. T. d. hafi
hún verið um of eftirgefanleg og
látið að kröfum Jugo-Slavíu um
aðgang að- höfninni í Salon ki.
Er Jugo-Slavía útilokuð frá Ad-
ríahafinu, vegna Fiume-samnings-
ins.
Kínverjar andmæla afskiftasemi
útlendinga.
Blóðugir bardagar
Símað er frá Shanghai, að stú-
dentar og verkamenn hafi gengið
i fylkingu og mótmælt afskifta-
semi erlendra ríkja um kínversk
mál. Útlendir hermenn skutu á
fylkinguna og drápu 80 og særðn
fjölda marga. Kínverska stjórnin
hefir tilkynt erlendum sendiráð-
um, að nauðsyn væri á, að breyta
samningum Kína við önnur lönd,
■og afnema mörg þau sjerrjettindi
sem útlendingar eru nú aðnjót-
undi.
------<m>——
^Fátt er svo með öllu ilt,
að ekki fylgi nokkuð gott“,
datt mjer í hug, þegar jeg sá
greinina í Alþýðublaðinu: „Málið
mesta“. Eftir að blaðið með sín-
um venjulegu stóryrðum hefir dá-
samað bannlögin, sem metti
hungraða og klæði nakta, (jeg
held, góðir menn, að það sem við
fáum fyrir afurðir okkar hjá
Spánverjum, metli og klæði rnklu
fieiri en öll þtui i annlög geta gert.
sem hvorki eru nje verða nokk
urntíma haldin) — kemur það
með þá heilbrigðu hugsun um
spönsku vínin, að það þurfi ekki
eftir samningnum að vera að
stofna útsölustaði fyrir þau út
um land, og það nauðugt þeim,
sem þar búa. Nóg að hafa þau
einungis í Reykjavík. pessi ónýtu
vín eru vasaþjófar margra manna,
þannig, að þegar t. d. sjómenn
koma að þreyttir og hraktir af
togarslitinu, og ætla nú að gleðja
sig nm kvöldtíma, þá eru þessi
spönsku vín svo dauf og ónýt, að
þeir' finna enga hressing li þeim,
nema að þeir eyði 30—40 'kr. á
hvern mann, til þess að þeir verði
dálítið kátir. pví segi jeg það,
þessi bannlög okkar eru viðrini:
bæði að banna og leyfa vín. —
Stiikur Templara. vinna ekkert á
þeim, sem þarf að hjálpa frá of-
-drykkju. Miklu betri voru bind-
indisfjelög, sem Sigurður reglu-
boði stofnaði fyrst og leiddu
marga á rjetta leið, sem afv«ga
voru komnir. Bannlög í þessu
landi eru til einskis, með öllum
þeim víkum og vogum sem það
er uinkringt af. —
Y St. D.
Hinn aldurhnigni fjörmaður,
Stefán Daníelsson, er hjer á ferð
um þessar mundir, lagði greinar-
stúf þenna inn á skrifstofu Morg-
unbl. fyrir skömmu.

TIL DAGBLAÐSINS.
f smágrein ' Vísi þ. 24. þ. m.
komst jeg svo að orði, að „Dag-
blaðið hefði á stundum birt fregn--
ir eftir skeytum Frjettastofunnar,
sem það þó ek'ki hefir frjettasam-
band við.“
pessu svarar ritstjóri Dagblaðs-
ins í dag með þessum orðum:
,;— — skal þetta tekið fram:
Dagblaðið hefir aldrei (undir-
strikað af Dagbl) flutt frjettir
eftir skeytum Frjettastofunnar;
en ikomið hefir fyrir að blaðið
hefir flutt frjettir af viðburðum
samtímis hinum blöðunum, en þá
aðeins eftir einkaskeytum eða sím-
tali, og telur blaðið sig ekki hafa
þurft til þess leyfi hr. Axels Thor-
steinsson eða Frjettastofunnar“.
Að minsta kosti annar ritstjóri
Dagbl. hefir talsverða reynslu
sem blaðamaður. Hlýtur honum
því að vera kunnugt um þá al-
gildu reglu frjettablaða, að nefna
heimildir fyrir frjettum sínum.
Mun það einsdæmi, ef frjettablað
getur þeirra ekki, ef um einka-
skeyti er að ræða. Skal jeg nú
koma með tilvitnanir iir Dagblað-
inu er jeg tel sanna orð mín í
Vísi, þangað til Dagblaðið sannar
hið gagnstæða.
p. 7. júní kom skeyti um það
til FB, að Camille Flammarion
væri látinn. pann 9. júní stendur
í Dagblaðinu, að „samkvæmt sím-
fregnum, er hingað hafa borist,
er franski stjÖrnufræðingurinn og
rithöfundurinn Camille Flammar-
ion látinn“.
Ef Dagblaðinu barst einka-
skeyti um lát Flammarion, hvers
vegna var þá fregnin orðuð svo
sem að ofan greinir?
p. 27. apríl berst FB. skeyti
um kosningu Hindenburgs. Dag-
inn eftir er klausa í Dagblaðinu
svo hljóðandi:
„Hindenburg, hershöfðinginn
gamli, ‘ hefir, samkvæmt skeytum,
er hingað báruat í gær, verið kos-
inn forseti pýskalands“ o. s. frv.
Orðalagið bendir • sannarlega
ekki á, að skeytið liafi verið til
Dagblaðsins, og þareð fregnin er
samhljóða FB fregninni, liggur
beint við að ætla, að Dagblaðið
hafi birt fregn þessa eftir skeyti
FB.
Fleiri dæmi mætti nefna, t. d.
þegar F. B. hefir fengið einhver
innlend tíðindi, þá hefir komið
samskonar fregn í Dagbl, degi eða
tveimur dÖgum seinna. Má vel
vera að sumar þessar fregnir fái
Dagblaðið frá eiúka-frjettaritur-
um. En þeir eru þá undarlega
seinir á sjer. Mun það fátítt, að
frjettablað leggi út fje fyrir einka
skeyti um nákvæmlega sama efni
og engu „fyllri“ en þegar hafa
verið birt. T. d. birtir Dagblaðið
' fregn um það þ. 28. mars, að
ODDUR JÓNSSON
bóndi í Lunansholti á Landi.
Dáinn 4. maí 1925.
Ekki er kyn, þótt bliki í tárum bráin:
Bóndinn góði í Lunansholti er dáinn.
Marga drengi mæta’ á okkar sveit.
Mætari hinum dána’ jeg fáa veit!
par sem hann var, þar var enginn kliður
þótta’ og ærsla, heldur blíða og friður.
Fyrir því hann vann sjer hylli’ og hrós.
Hann var eins og stilt og fallegt ljós!
Langa vegu ljósið göfugs anda
lýsir, vermir. peir, sem nærri standa,
best þó vitna’ um birtu þ*es og yl.
Betra góðum manni’ er ekkert til!
pví skal, Guð, um góða menn þig biðja,
góða menn, sem brautir öðrum ryðja,
skilja eftir aðeins heillaspor,
eins og þessi látni bróðir vor!
Kveðjum við nú vininn okkar góða,
vorrar sveitar óskabarnið hljóða.
Heyr oss, Drottinn, gef oss margan mann,
mildan, spakan, prúðan — eins og hann!
G. Ó. Fells.
Við höfum umboð fyiir
öflugt og vfnsœlt
h
Leitið upplýsinga hjá okk-
ur, áður en þjer tryggið
annarsstaðar.
\densMr taxtar
hjd íslertskum umboðsmönnum
]. firlm s wus.
Hafnarstr. 15 ■ Símn. Cárlos
Sími 1308 - þrettán uúll-átta
Maður óskast
nú þegar, til hausts, við heyskap
bg aðra útivinnu á gott heimiB
nálægt Reykjavík. — Upplýsing-
ar í verslun Jóns Hjartarsonar h
Co. Sími 40.
Fvlla liefði tekið 3 þýska togara
fyrir landhelgisveiðar, en FB.
barst skeyti um þetta þ. 26 og
einmg þ. 27. — Mætti fleiri dæmi
tii nefna. Líkurnar #ru allar fyrir
því, að sumar Dagblaðsfregnirnar
af því tagi, sem jeg hefi fært fram
dæmi um, sjeu teknar eftir skeyt-
um FB. Borginmannlegar fullyrð-
ingar um hið gagnstæða sanna
ekkert.
Að síðustu skal jeg taka það
fram, að auðvitað er það ein af
skyldum forstöðumanns FB, að
koma í veg fyrir, að önnur blöð
en þau, er hafa frjettasamband
við hana, nóti skeytin. Hingað til<
hefir þó slíkt verið látið afskifta-'
laust, enda lítið á því borið. En
það var vegna þess að Dagblaðið
var að hlutast til um starfsemi
Frjettastofunnar, sem er því óvið-
komandi, að jeg drap á þetta. pað
sat sannarlega síst á því. — Dag-
blaðið hefir einnig óbein not af
skeytum Frjettastofmmar, t. d.
við greinasamningu, og finst mjer
ekki úr vegi að benda hinum
háttv. höf., „h“, á, að hann af-
bakar skeyti það, er hann vitnar
'í í greininni „Sverð og bagall“ o.
s. frv.
1 skeyti FB stendur: „Heyrst
hefir, að afsökun hafi verið gerð
og ,sættir‘ komist á“ (þ. e. á
milli framkvæmdanefndar norr-
æna stúdentamótsins og dönsku
fulltrúanna).
En greinarhöf. í Dagblaðinu
kemst þannig að orði: „Og jeg
get svo ösköp vel trúað því, a
prófessor Paasehe hafi iðrasrt og
beðið um sættir, eins og komist
er að orði í skeytinu". (Leturbr.
míiiar. A. Th.). —: Munurinn virð-
ist augljós. Þetta er í grein eftir
„h“, þann hinn sama, sem hefir
svo margt að athuga við skeyti
frjettaritara FB erlendis. Ekki
skortir hann nákvæmnina. — En
kannske var hjer heldur ekki um
FB skeyti að ræða, heldur eitt af
þessum „einkaskeytum“ Dagblaðs-
ins. —- ........
Er nú útrætt um þessi mál frá
minni hálfu. Jeg liefi enga löngun
til þess að vera að karpa um
þetta við ritstjóra- Dagbla sins, þó
jeg hafi talið mjer skylt að svara
að nokkru skrifum þeirra.
Frjettastofunni, 26. júní ’25.
Axel Thorsteinson.
Óeirðirnar í Kína.
Hvað eftir annað hafa komið
hingað skeyti nú undanfarið um
óeirðir í Kína. Af blöðum, sem
nú eru hingað komin er hægt að
gera sjer fulla grein fyrir aðal-
dráttum atburðanna. Hingaðtil
hafa Norðurálfuþjóðir annarsveg-
ar og Japanar hins vegar, kept
um að sölsa undir sig iðnað og
verslun í Kína. Hafa báðir haft
allmikinn hag af.
f vetur sem leið gerðu Riissar
og Japanar víðtækan samning
með sjer, eins og menn muna.
Áttu Japanir að fá ýms hlunnindi
og sjerrjettindi í löndum Rússa
í Asíu. Jafnframt var svo frá
gengið, að full ástæða var til að
álíta, að Rússar myndu fremur
styðja vald Japana og gengi þar
eystra.
Fyrir nokkru brutust út all-
svæsnar verkamannaóeirðir í
Shanghai. Komu þær til út af
því, að verksmiðjueigendur nokkr
ir beittu harðneskju við verka-
menn, er lögðu niður vinnu.
Kröfur verkamanna virðast,
eftir því sem frjest hefur, hafa
verið einkar sanngjarnar. Hafa
verlksmiðjueigendur þar gengið á
það lagið, að ráða börn og ung-
linga í verksmiðjurnar, og þrælka
þeim svo, að það stendur börnun-
um mjög fjrrir þrifum. Verkamenn
andæfðu þessari ráðabreytni.
En þegar það kom á daginn að
verksmiðjueigendur ætluðu með
þrjósku að halda uppteknum
liætti, var þolinmæði Kínverja
lokið.
pareð það voru útlendingar, er
hjer. áttu hlut að máli, fengu
verkamenn fljótt mjög eindrégið
fylgi landa sinna, af hvaða stjett
sem var.
Hafa erlendar sendisveitir og
erlend fyrirtæki ýms víðsvegar í
Sokkav
úr Bómull, ull og silki.
Best og mest úrval.
limð EgHl latonseg.
Laugaveg
Hessian,
margar breiddir, miklar birgðir
fyrirl.
sími, L. Andersen,
642. Austurstr. 7.
Nýkomiðs
Sveskjur
---steinlausar
Epli, þurkuð
Bl. ávextir, þurkaðir'
Rúsinur, mjög ódýrar J
Döðlur
Fikjur, margar teg.
Kúrennur
Kirsuber, þurkuð
Succat
l. BrunlfillssDn s Buaran
Simar 800 & 949.
Kína orðið fyrir ýmsum óþæg-
indum út af þessu. Bæði Japanai
og Bretar hafa sent herskip til
Shanghai japönskum og breskum
þegnum til verndar.
Skærur liafa orðið hjer og þar
og hafa nokkrir menn beðið bana
í þeim. Stórveldin, Bretar og Jap
ánar, eru treg til að láta til slkar
ar skríða. En eftir síðustu blöð
um að dæma, sem hingað eru kom
in, eru horfur ískyggilegar og ó
víst að hverju ber.
En eitt er víst, að slegist hefii
; upp á vináttuna milli Rússa oj