Morgunblaðið - 24.02.1945, Page 4

4
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 24. febrúar 1945
FRÁ BÆJARSTJÓRNARFUNDINUM
Framh. af bls. 2
ræða, sem ríkissfjórnin verður
að taka í sínar hendur.
Ríkið og húsnæðismálin.
7. A. P. heldur því íram, að
ríkið þurfi ekki síður en bær-
inn að leysa úr húsnæðisvand-
ræðunum. Þessu hefir Sjálfstæð
isflokkurinn í bæjarstjórn alltaf
haldið fram. En þrátt'fyrir ít-
rekaða eftirgangsmuni hefir
ekki tekist að fá meirihluta Al-
þingis til að fallast á þessa skoð
un. Þareð þetta hefir ekki tek-
ist, flutti jeg á Alþingi tillögu
um að athugun færi fram á
þersu máli. Er það nú 1 höndum
fjelagsmálaráðherra, að hann
hlutist til um að orðið verði við
sameiginlegum kröfum okkar
um þátttöku og skyldur rik-
isins í húsnæðismálunum, og
að bærinn fái samskonar rjétt
og sveitir hafa nú um aðstoð í
byggingarmálum.
Á sír.um tíma þóttist jeg
hafa fengið sæmilepl vilyrði
frá þáverandi fjelagsmálaráð-
herra, Stef. Jóh. Stefánssyni
um það, að ríkissjóður greiddi
hálfan kostnaðinr. við bygging
„Höfðaborgar“. Það vilyrði var
ekki efnt. Jeg segi bað ekki, að
þetta sje Stef. Jóh. Stef. að
kenna, hetdur að hann hafi
ekki lengið þvi framgengnt, að
ríkistiltagið fengtst.
Varðandi skattana er um þá
að segja að ellir flokkar, sem
fulltrúa hafa í bæjarstjórn
Reykjavíkur, hafa komið sjer
sarnan um ríkisstjóm sem er
velviliaðri Revkjavík, en marg
ar aðrar rikisstjórnir hafa ver-
ið. Hitt er svo annað mál, að
bessi ríkissljórn þarf að leggja
hart að mönnum með skatta í
bili, vegna þess fjármálaöng-
þveitis, sem er arfur frá fyr-
vorandi ríkisstjórn.
Ályktunartillögurnar
7>vi næst vjek borgarsljóri að
ályktunartitlögum þeim, sem
flokkarr.ir báru t'ram á fundin-
um. Þó stefnumunui' Sjálfstæð-
isfiokksins og hinna flokkanra
í 'oæjarstjórn sje mikill, sagði
borgarstjóri, þá er munurinn á
afstöðu flokkanna til ýmissa
af ályktunartillögum flokkanna
minni en í fljótu bragði kann
að sýnast.
Sjálfstæðisflokkurinn heldur
því t. d. ekki fram, að einka-
reksturinn einn eigi að hafa alt
með höndum, en hann vill að
einstaklingsframtakið sje ekki
hefl, það fái að njóta sin.
Þó flokkurinn geti ekki að-
hylst ýmsar þær ályktanir, er
hinir flokkamir bera fram, pá
vill hann ekk' vísa þessum mál
um algerlega á bug, heldur flyt
ur hann tillögur, sem fela í sjer
greinargerð fyrir afstöðu flokks
ins.
Húsnæðismálin.
Út af tillögum Sósíalista og
Alþýöuflokksins í húsnæðismál
unum, flutti Sjálfstæðisflokk-
urinn svohljóðandi rökstudda
dagskrá:
„Um þessar mundir er verið
að hefja bvggingu allt að 100
ibtða á bæjarsjóðs kostnað og
vitað er, að einstaklingar eru
að undirbúa bvggingar eftir því
sem efni standa frekast til. En
bæjarráð hefir skipað sjer-
staka menn til alhugunar þess,
hvernig þáttöku bæjanns í
byggingamálum verði í fi'amtíð
inni hagkvæmast fyrir komið.
Þá hefir Albingi einnig falið
ríkissljóminni að láta sams-
konar athugun eiga sjer stað
um þáttöku ríkisins í íbúðabygg
ingurn.
En augljóst er, að húsnæðis-
vandræðunum hjei í bæ vei'ð-
ur ekki afljett með opinberum
aðgerðum, nema fyrir sam-
vinnu bæjar og ríkis, svo sem
háttur er í öllum löndum. Er
og ólíklegt, að frekari íbúðar-
byggingar af opinberru hálfu
mundu, eins og nú er um að-
slöðu til framkvæmda. þ. á. m.
öflun byggingarefnis, verða til
að auka byggingar, heldur til
að hindra einstaklinga í fram-
kvæmdum þeirra.
Að svo vöxnu máli telur bæj
arstjórn þess vegna ekki fært,
að samþykkja nú frekari fram-
kvæmdir á kostnað bæjarsjóðs
eins. Enda mundu þær leiða til
útsvarahækkunar, sem ekki
þykir tiltæk a. m. k. fyrr en
sýnt er, hverjar breytingar
þurfi að gera á fyrri útsvars-
stiga, til að ná þeirri útsvars-
upphæð, sem þegar hefir verið
ákveðin.
En að svo miklu leyti, sem
lagt er til, að í þessar fram-
kvæmdir skuli verja handbæru
fje bæjarsjóðs, þá getur bæjar-
stjórn, hvenær sem eer tekið á-
kvörðun um það, enda treystir
hún því, að athugunum þeim,
sem fyrr getur, verði svo fljótt
lokið, að ekki þurfi að vera töf
á framkvæmdum".
Atvinnumálin.
Úl af tillögum Sósíalista og
Alþýðufiokksins um atvinnu-
mál og útgerð sjerstaklega,
flutti Sjálfstæðisflokkurinn svo
hljóðandi tillögu, þar sem lýst
er fullu trausti á nýbygging-
arráði og samstarfsvilja bæjar-
, stjórnar til þess að leysa gt-
jvinnumálin á þeim grundvflli,
] sem ríkisstjórnin hefir lag't á-
herslu á:
„Nýbyggingarráði hefir með
lpgum verið fengið það verk-
efni að búa til heildaráætlun,
fyrst um sinn miðaða við næstu
5 ár, um nýsköpun íslensks
þjóðarbúskapar og m. a. áætla,
hver atvinnutæki þurfi til þess
að allir íslendingar geti haft at
vinnu við sem arðbærastan at-
vinu rekstur og hvar þessi tæki
skuli staðsett.
Eitt veigamesla verkefni rú-
verandi rikisstjómar, sem allir
flokkar í bæjarstjóm hafa lýst
sig fylgjandi, er að hrinda þess
um áætlunum í framkvæmd.
Þá er og starfandi sjávarút-
vegsnefnd Reykjavíkur, skip-
uð fulltrúum allra flokka í bæj
arstjórn, sem athuga skal, hvað
gera megi til að efla útgerð frá
bænum og þegar hefir gert um
það efni mikilsverðar tillögur.
Að svo vöxnu méli telur bæj
arstjórn þessvegna ekki ástæðu
til, að hún taki að sjer verk-
efni Nýbyggingarráðs, sem hún
ber fult traust til. Bæjarstjórn
telur heldur ekki fært að á-
kveða togarakaup bæjarfjelags
ins sjálfs á meðan það mál er
ekki undirbúið og engin tillaga
hefir komiið fram um það frá
Nýbyggingarráði, eða sjávarút-
vegsnefnd bæjarins.
Hinsvegar lýsir bæjarstjóm
yfir eindrégnum vilja sínum til
samstarfs við nýbyggingarráð,
og væntir þess, að hið fyrsta
komi tillögur frá því og sjá-
arútvegsnefnd um eflingu út-
gerðar í bænum og með hverj-
um hætti bæjarfjelagið geti
helsl greitt fyrir henni.
Lóðir og skipulagsmál.
Báðir andstöðuflokkarnir
fluttu tillögur um skipulagsmál
bæjarins. þar sem þeir leggja
til að bæjarstjórn beiti sjer fyr-
ir því, að lóðir og hús, megi
taka eignarnámi fyrir ákveðið
verð, til lagfæringar á skipu-
lagi gatna í bænum.
Um tillögur þær flutti Sjálf-
stæðisflokkurinn svo hljóðandi
rökstudda dagskrá:
„Samkvæmt stjórnarskrá
ríkisinc verður enginn skyld-
áður 'til að láta af hendi e’gn
síra neniá fult verð komi fyr-
ir. Mundi þessvegna vera þýð-
ingarlaust að setja fyrirmæli
um annað í lögum, þareð þau
yrðu að engu höfð af dómstól-
unum.
Bæjarstjórn telur því, að slik
lagasetning mundi síst verða til
þess að greiða fyrir fram-
kvæmd skipulags í bænum, en
felur bæjarráði að ljúka sem
fyrst meðíerð sinni á skipulags
tillögum þeim, er fyrir liggja“.
Lcikfimishús.
Útaf tillögu frá Alþýðuflokkn
um um áð bæjarstjórn reisi
fimleikahús fyrir skólana, var
fram borin og samþykt svohlj.
rökstudd.dagskrá:
„Bæjarstjórn er nú að láta
byggja tvÖ ný leikfimishús við
barnaskóla bæjarins, hefir hlut
ast til um að byggirig hins
þriðja við Gagnfræðaskóla
Reykjavíkúr verði hafin hið
fyrsta, hefir lagt fram allmikið
fje til byggingar hins fjórða við
Kvennaskqla Reykjavíkur og
!gefið lóð úndir hið fimta, sem
háskólinn íáðgerir að láta reisa
á næstu mánuðum.
Að svo vbxnu máli telur bæj-
arstjórn óþarft að gera nú sam-
þyktir um ráðagerðir í þessu
efni, en tfeystir bæjarráði til
að halda áfram framkvæmdum
eftir því,' sem efni standa til“.
Kom hjér í ljós, sem víðar í
ályktunartillögum andstöðu-
flokkanna, að hjer var meira
gert að því að sýnast en alvara
fylgdi máli.
Trjágróður og skemti-
garðar.
Svipuðu máli er að gegna
með þá tillögu Alþýðuflokks-
ins, að bærinn leggi fram 30
þús. kr. til trjáræktar, þar sem
bærinn er að koma upþ gróð-
urstöð fyrir það fje, sem til
skemtigarða er veitt.' Útaf
þeirri tillögu var borin fram
svohlj. rökstudd dagskrá:
„Garðyrkjuráðunautur bæj-
arins hefir undanfarið í sam-
ráði við borgarstjóra og bæjar-
ráð unnið að undirbúningi þess
að koma upp garðyrkjustöð fyr
ir bæinn inni í Laugardalnum,
þar sem m. a. yrði ræktaðar
trjáplöntur til gróðursetningar
í bænum.
Á fjárhagsáætlun eru nú ætl-
aðar 500 þús. kr. til leikvalTa
og skemtigarða í' bænum auk
300 þús. kr., sem ætlaðar eru
til framkvæmda í Laugardaln-
um.
Virðist bæjarstjórn að svo
vöxnu máli þýðingarlaust að
samþykkja, að af óvissum gjöld
um skuli verja í þessu skyni
30 þús. kr. og tekur fyrir næsta
mál á dagskrá11.
Ú tsvarsálagning.
• Tillaga frá Alþýðuflokknum
um, að bæjarstjórn beini því
til niðurjöfnunarnefndar, að
hún leggi verulegan hluta
þeirra í eignaaukningu síðustu
ára, var afgr. með svofeldri
dagskrá:
„Útsvör hafa að sjálfsögðu
jafnóðum verið lögð á alla þá
eignaaukningu, sem skattayfir-
völdum er kunnugt um og
heimilt er skv. lögum að leggja
útsvör á.
Bæjarstjórn getur ekki með
einfaldri fundarsamþykt afnum
ið útsvarsfrelsi það, sem ýms-
um aðilum er ákveðið með lög-
um, svo sem er um hluta af
áhættuþóknun sjómanna, ný-
byggingarsjóði, samvinnufje-
lög, ríkisstofnanir o. fl. Ef af-
nema á útsvarshlunnindi þess-
ara aðila, verður að gera það
með lagabreytingu og þar sem
bæjarstjórn skortir einnig heim
ild til að setja niðurjöfnunar-
nefnd reglur um álagningarað-
ferð hennar, þá getur bæjar-
stjórn ekki samþykt tillögu,
sem slíkt felur í sjer“.
Vatnsveitan.
Tillaga Sósíalista um að nægi
legt vatn fáist til bæjarins, var
ein af „skrumtillögum“ þeirra,
þar sem vitað er, að bæjarráð
hefir tekið upp þetta mál, og
var afgr. með svohlj. dagskrá:
„Samkvæmt ályktun bæjar-
ráðs 15. des. s.l. og bæjarstjórn
ar 21. des. hefir herra verk-
fræðingur Sigurður Thoroddsen
nú verið ráðinn til að ljúka á-
ætlunum um aukningu vatns-
veitunnar, svo fljótt, sem við
verður komið.
Bæjarstjórn treystir því þess
vegna, að á þessu verði enginn
óþarfur dráttur og að allir bæj-
arráðsmenn og borgarstjóri
fylgi málinu svo eftir, að fram
kvæmdir hefjist strax og unt
er, og telur því, að ný ályktun
um málið nú sje þýðingarlaus“.
Nýtísku tæki.
Að lokum var tillaga Sósíal-
ista afgr. með rökstuddri dag-
skrá um að fyrirtæki bæjarins
skuli hafa nýtísku stórvirkar
vinnuvjelar, og var hún svo-
hljóðandi:
- „Ákveðið hefir verið að
verja af tekjum s.l. árs a.m.k.
500 þús. kr. til kaupa nýrra
tækja og vjela til notkunar í
rekstri bæjarsjóðs og á þessu
ári 750 þús. kr. í sama skyni.
Vitað er og, að sömu stefnu er
fylgt um rekstur bæjarstofn-
ana. Telur bæjarstjórn því ó-
þarft að gera nú sjerstaka sam-
þykt um ráðstáfanir, sem hún
fyrir löngu er tekin að fram-
kvæma“.
Allar dagskrártillögurnar
voru samþyktar með 8 atkv.
gegn 7.
Ályktunartillögur
Sjálfstæðisflokksins.
Samþyktar voru með samhlj.
atkvæðum ályktunartillögur
Sjálfstæðisflokksins, er getið
var um hjer í gær, um nýbygg-
ing fyrir Húsmæðraskólann og
um stofnun innkaupadeildar.
Hækkun gjaldanna.
Við meðferð fjárhagsáætlun-
arinnar í bæjarstjórn voru út-
gjöldin hækkuð um kr. 1.007
þús., en einn gjaldaliður lækk-
aður um 100 þús. kr., útgjöld
til loftvarna úr 150 þús. kr. í
50 þús. kr. Svo gjaldahækkun-
in nam 907 þús. kr.
Útsvarsupphæðin var í frum
varpinu kr. 28.811.000, en varð
við afgreiðslu fjárhagsáætlun-
ar 29.718.000.
Hæstu hækkunartillögur,
sem samþyktar voru, voru þess
ar: Til áhaldahússins 150 þús.,
til sorphreinsunar hækkað um
100 þús., tillag til Eftirlauna-
sjóðs hækkað 100 þús., óviss
útgjöld 100 þús., til tannlækn-
inga í barnaskólum 55. þús., til
að styrkja flugsamgöngur 100
þús.
Þessar ályktanir, er Sósíal-
istaflokkurinn bar fram, voru
samþyktar:
„Vegna væntanlegrar aukn-
íngar á fiskiskipaflota bsejar-
búa, leggur bæjarstjórnin á-
herslu á, að hraðað verði þeim
framkvæmdum við höfnina,
sem fyrirhugaðar eru til bættr
ar aðstöðu fiskiflotans. Enn-
fremur að sjeð verði fyrir að-
stöðu til aukins fiskiðnaðar og
fullkomnari hagnýtingar þeirra
sjávarafurða, sem hingað ber-
ast“.
„Framlag til Framkvæmda-
sjóðs skv. gjaldalið XV,4 í fjár
hagsáætluriarfrumvarpinu, skal
verða það fje, sem í hlut bæj-
arins kemur af striðsgróða-
skatti álögðum 1945, umfram
eina miljón kórná“.
„Bæjarstjórn samþykkir að
leggja í framkvæmdasjóð auk
stríðsgróðaskatts það, serri ó-
rtotað kann að verða af fje því,
sem áætlað er til framleiðslu-
bóta og atvinnuaukningar“.
„Bæjarstjórnin samþykkir að
koma upp útlánsdeild frá Bæj-
arbókasafninu í Laugarnes-
hverfi og hafa lesstofu í sam-
bandi við déildina“.
„Jafnframt telur bæjarstjórn
in sjálfsagt að í sambaridi við
nýjar skólabyggingar í bænum
verði gert ráð fyrir lesstofum
fyrir almenning, ásamt útláns-
eildum frá bæjarbókasafninu“.
„Auk þeirra skólabygginga,
sem þégar eru hafnar, eða í
undirbúningi, ákveður bæjar-
stjórnin að hefja þegar á þessu
ári byggingu gagnfræðaskóla-
húss í Vesturbænum".
Ók á biðröðina.
LONDON: Gamall verkamað
ur fórst og nokkrir aðrir meidd
ust meira og minna, er herbif-
reið ók á hóp manna, sem var
að bíða eftir strætisvagni og
stóð j biðröð á götunni.