Morgunblaðið - 07.12.1952, Blaðsíða 1

16 sáður og Lesbök
19. árgangm
281. tbl. — Sunnudagur 7. desembcr 1952
Prentsmlðja Mergunblaðsins,
STJéMM A.S.Í. BEB EIN áBTSUSÐ
Á VERKFÖLLUNUM
Síðasla bréf ríkissfjórnariniiar ili
samnlnganefmiar verkalýðsféiaganna
r
\
sjó nlður
EÍKISSTJÓRNIN svaraði í gær síðasta bréfi
verkalýðsíéiaganna. Fer bréf hennar hér á eftir:
samninganefndar
,,Ríkisstjórninni hefur borist
bréf yðar, dags. 4. þ.m. Hefur
hún þegar sett fram sín sjónarmið
og er ástæðulaust að ítreka þau,
og vísar til fyrri bréfa sinna vai ð-
ándi þau atriði, en vill leyfa sér
að taka eftirfarandi fram: í áður
nefndu bréfi yðar frá 4. þ.m.,
segir m. a. svo:
„Hæstvirtri ríkisstjórn var vel
kunnugt um það allan nóvember-
xnánuð, að til víðtækra verkfalla
kæmi þann 1. desember. En þvi
miður notaði ríkisstjórnin ekki
þenna tíma til neinna þeirra ráð-
stafana, er orðið gætu til að af-
stýra stöðvun atvinnulífsins.
Þetta fyrirhyggjuleysi ber mjög
að harma“.
BRÉFIÐ TIL VERKA-
ÁÝÐSFÉLAGANNA
að fara í aðgerðir eða deilu þá
þegar, ef sambantísþingi sýndist
annað vænlegra“.
Bréf þetta er birt í skýrslu
miðstjórnar Aiþýðusambandsins
um starf sambandsins 1950—1952.
EKKI LJÓST LÖNGU
FYRIRFRAM
Þar sem alþýðusambandsstjórn
in sjálf hefur lagt málið þannig
fyrir verkalýðsfélögin, þá er ekki
von að öðrum væri ljóst löngu
fyrirfram að til verkfalls myndi
koma 1. desember.
Loks vill ríkisstjórnin benda á,
að það er ekki fyrr en uppúr 20.
nóvember, sem verkalýðsfélögin
fara að lýsa yfir vinnustöðvun frá
1. desember og til ríkisstjórnar-
innar leituðuð þér ekki fyrr en
27. nóvember. Tók hún þegar á
Þessi fullyrðing yðar fær ekki móti yður og hefur veitt alla fyr-
staðist. Þegar Alþýðusambandið
beitti sér fyrir því, að samning-
um væri sagt upp, var það gert
með svofelldum orðum í bréfi
þess til verkalýðsfélaganna 25.
ágúst s.l. „Eins og ykkur hefur
þegar verið tilkynnt, verður Al-
þýðusambandsþing haldið um
miðjan nóvember n.k. og væri
ekki óeðlilegt, að verulegum tíma
þingsins yrði varið til þess að
ræða þau málin, sem áður er get-
Ið og tæki það þá ákvarðanir um Til f.iallanna flý ég
hvað gera skuli. Á það skal bent, PARÍS — Franski kommúnista-
að þótt samningum væri sagt upp leiðtoginn, C. Tillon, sem vikið
irgreiðslu um lausn deilunnar,
sem á hennar valdi er. Hitt er al-
par nviurir'. ef til þess er ætlast,
að ríkisvaldið taki að sér lausn
vinnudeilu án þess að deiluaðilar
komi þar til.
Steingrímor Steinfórsson
(sign.)
Birgir T,’orlacius
(sign.)
a næstunni, þannig að þeir yrðu
úr gildi I. desember n.k. er ekki
hefur verið úr flokknum vegna
frávika frá stefnunni, hefur leit-
I FYLGD MEÐ FORSETANUM
Á meðan á heimsókninni stóð
voru í fylgd með Eisenhower þeir
Mark Clark, yfirhershöfðingi og
van Fleet, yfirmaður 8.,hersins,
auk þeirra er með Eisenhower
kotnu frá Bandaríkjunum.
Eisenhower kom til Seoul kl.
9 árdegis 2. des. í fylgd með hon-
um voru m.a. Wilson, landvarna-
ráðherra, Bradley, yfirmaður her
ráðsins, ýmsir hershöfðinejar á
Kyrrahafssvæðinu, blaðafulltrúi,
einkaritari o. fl.
Á HEIMLEIÐ
Leynd mikil hvíldi yfir heim-
sókn Eisenhowers til Kóreu og
mikil varúð höfð á til þess að
forða því gð ekki væri þægt. að
granda Eisenhower. ef jeinhver
hefði kornizt á snoðir um ferðir
hans.
VIÐ BROTTFÖRINA
Við brottförina skýrði Eisen
hower svo frá að hann og
fvlsrdarlið hans hefðu komið
til Kóreu til að læra og til að
kanna ástandið af eigin reynd
Hann kvað mikið vera hægt
að gera og að revnsla hans og
félaga bans yrði umræðuefni
á fundi, sem hann mvndi eiga
með nánustu samstarfsmönn-
um sinum á Wake-eyju, er
hann kæmi þangað í næstu
viku. Þangað koma til móts
við Eiscnhower ýmsir af þeim
mönnum, sem mestu munu
ráða í ríkisstjórn Bandaríkj-
anna eftir 20. janúar.
BERMUDA, 6. des. — Far-
þegavél frá Kúba, með 42 far-
þega innanborðs hrapaði í
sjó niður í dag skömmu eftir
að hún hóf sig til flugs frá
flugvelli við Hamilton.
Flugvélin sökk þegar í stað.
Vitað er með vissu um fjóra
menn sem björguðust lifandi
um borð í skip er komu á
slysstaðinn. — Lausafregnir
herma að 6 hafi verið bjarg-
að en þær fregnir hafa ekki
verið :>taðfestar.
Flugvélin hefur brotnað mjög
við að lenda á haffletinum því
14 lík hafa fundizt á slys-
staðnum.
Ókunnugt er um orsök slyss-
ins og að þvi er flugvallar-
menn segja var ekkert óeðli-
legt við flugtak vélarinnar.
þar með sagt að nauðsynlegt væri ^ að hælis í f rönsku Ölpunum.
Eisenhower hoðar til
ráðstefnu um Kóreumál
Hann er á leið til Wakeeyjar
en þar verður ráðstefnan
SEOUL 6. des. — Yfirherstjórn Sameinuðu þjóðanna í Kóreu til-
kynnti í dag að lokið væri heimsókn Eisenhowers hins nýkjörna
Bandaríkjaforseta til Kóreu. Meðan á þessari sögulegu og óvæntu
þriggja daga heimsókn til Kóreu stóð, heimsótti Eisenhower marga
staði, fjölda herbækistöðva og hershöfðingja og átti auk þess ráð-
stefnu með Rhee forseta S-Kóreu.
fremsiu víglínu
NEW YORK, 6. des. — Francis
Spellmar. erkibiskup í New York,
mun 17. des. halda áleiðis íil
Kóreu, en um jólin mun hann
halda þrjár guðsþjónustur fyrir
hermenn ;í fremstu víglínu á
Kóreuvígstöðvunum.
Hófa sföðvun landhelgisgæzlu
og myrkvun Reykjavlkur!
Fáránleg diguimæli konunúnisia
og Hannibsls á útifundinum
SAMNINGANEFND verkalýðsfélaganna boðaði í gær til útifundar
á Lækjartorgi kl. 2 e. h. Var þar nokkur mannfjöldi saman kominn
til að hlusta á ræður forsprakka kommúnista og krata. Ætla má,
að um 1500 manns hafi verið á torginu þegar flest var, en mikill
hluti áheyrenda voru vegfarendur, sem þar áttu leið hjá og staS-
næmdust við ræðuhöldin. Er það ekki mikill fjöldi, þegar þess er
gætt að um 8.000 manns munu nú eiga í verkfalli hér í Reykjavík,
Fyrstur talaði Edvard Sigurðs-
son, ritari Dagsbrúnar. Sagði
hann fátt markvert, nema hvað(
hann hótaði öðrum útifundi og 1
kröfugöngu verkfallsmanna eftir^
helgina, ef samningar tækjust;
ekki við atvinnurekendur innan,
þess tíma. '
landlielgisgæzlan óvirk gerð.
Einnig yrði öll vinna við Sogið
stöðvuð og var ekki annað að
skilja á ræðumanni en að raf-
magnið skyldi tekið af allri
Reykjavík.
Hótaði Hannibal jafnframt
því að allar undanþágur yrðw
HANNIBAL ÆSTASTUR | afn"mfr’ feyfðar
, 1 verið, það sem af er verkfall-
Fjorði ræðumaðurmn var . r , . , ..
tt y tr u t * i mu, o% ma þvi ætla að mjolk-
Hanmbal Valdemarsson, formað- ’ . .
, , ’ urflutningar til sjuklinga off
ur sammn^anefndar verkalyðsfe- ,
. * i. , i * ungbarna verði með ollu
laganna. \ar bann æstastur ræðu ® * . *£„„„,**«,*
* , . . tt'±*- stoðvaðar mnan farra daga.
manna 1 malfiutnmgi. Hotaði
hann því, að ef samningar tækj- Að öðru leyti kom ekkert nýtt
ust ekki í verkfallinu næstu fram í ræðunum.
daga, myndi öll þjónusta verða Undirnefndirnar í verkfallinu
löcfð ^iður og gjörvöll vinna héldu fund um miðjan dag í gær
stöðvuð. og samninganefndirnar héldu
Nefndi hann sem dæmi, að fund seint í gærkvöldi. Ekkert
varðskipin yrðu stöðvuð og markvert gerðist á þessum fundi.
Aðalinntak i glæp Mergolius voru
viðskiptasamningar við Island og
fleiri slík „landvini ingaríki*
>6
Fyrir það var hann dæmdur III dauða í Prag
HINN 3. desember s.l. var R. Margolius fyrrvjrandi aðstoðarverzlunarmálaráðherra Tékkó-
Uóvakiu tekinn af lífi. Það er ljóst oið ð af ýiarlegri frásögn tékkneska blaðsins „Lidova
Demokracia“, að helzta dauðasök Margo’ius var, að hann hafði gert viðskiptasamninga við
ísland og önnur álíka „landvinningalönd“. Hii „landvinningalöndin“ voru t. d. Svíþjóð,
Noregur, Belgía og Hoiland!! Hér fer á eftir fyllri frásögn en áður af hinni skipulögðu
íátningu Margolius á þessum g’æp sínum. Til vinstri er ljósprentun af texta hins tékk-
neska kommúnistablaðs og til hægri er þýð ng á íslenzku.
Ákærandinn: Og í hverju var skemmdarstarf-
semi yðar fólgin?
Sakborningur: Skemmdarstarfsemi mín var
fólgin í þvi að við gerð viðskiptasamninga lét
ég hagsmuni Tékkóslóvakíu víkja fyrir hags-
munum landvinningaríkja með auðvaldsskipu-
lagi og að ég leyndi þessu fyrir yfirmönnum
mínum.
Því næst skýrði sakborningur nákvæmlega
frá því hvernig hann lét hagsmuni Tékkósló-
vakíu víkja fyrir hagsmunum auðvaldslanda,
þegar hann var að gera viðskiptasamninga við
þau, að svo hefði verið í viðskiptasamningum
t. d. við Svíþjóð, Noreg, Belgíu, Holland og ís-
land, en með samningunum reyndi hann að
halda við eða auka það ástand að Tékkóslóvakía
væri háð og bundin auðvaldsheiminum. Um leiS
snerist hann gegn innflutningi fisks og fiskaf-
urða til dæmis frá Póllandi, þó að innflutning-
ur þaðan gæti mjög vel fullnægt neyzlu okkar.
Ákærandinn: Með öllum þessum samningum
hafið þér þá framið það skemmdarverk að
skerða þær grundvallarreglur, sem viðskipta-
samningar okkar eiga að byggjast á, þ. e. a. s.
grundvallarregluna um jafnrétti (samningsað-
ilja) og grundvallarregluna um gagnkvæman
hag (samningsaðiljanna).
Sakborningur: Já.
Ákærandinn: Aðalinntak glæpsins á yðar
starfssviði liggur einmitt i þessu.
Sakborningur: Já. ' . ' ' j
Ále vaie zá§kadííictví spp-
Svalo v ðem? >
Obvinéný: Moje' zúgkodnictvi spoöívalo v
tom, ic pfi obchodních dohodách s kapita-
lístic’vými sfáty se pndfizoval zájem Cesko-
slovenska zájmðm imneriaiisttckých. kapi-
tallrtických státft a zatajoval jsem to pfed
rozhodujícimi ðiniteli. ' ,
Obvinéný dále podrobnð vysvðtlovai, jak
obchodnTml dohodami s kapitatistickými
státy, které uzavíral. oodfizoval zájem Ces-
kOslovenska zájmu Itapitalístiekýcfe- státú.
Tak na nfiklad se Svédskem, Norskem,
Beljarií. Holandském a Islandcm byly uza-
vfeny takové hospodáfské- smtouvy, kterými
se snaáil udrfovaí a rozáifovat závlslost
Ceskosloven.ika na kapitaUsttckcm svété. Ob-
vinéný bránil dOvozu ryb a rybnýeh výroþ-
kft na nfiklad z Polska. aðkoliv to mohlo
vélmi dobfe krýt na§i ootfebu.
Prokurátor: Ve vS<*ch téchto obchod-
rdch dðhodách Iste záákodnícky pomáovat
zásadv. za kterých isme b.vlj a stále jsme
ochotni siednAvat obchodní dohody to ie zá-
sadu rovnoprávnosti a zásadu vzájcmných
Obvinéný: Ano.
Prokurátox: V tom spoéívA txkisfata vaáe-
ho zloéinu v tomtó úseku va§i öinnosti.
.Ohvinóny; Ano. ’