Morgunblaðið - 17.12.1957, Blaðsíða 6

6
MORCVNTtT 4ÐIÐ
Þriðjudagur 17. desember 1957
Lagt á „reiðskjótann“ fyrir Parísarfundinn
VIÐFANGSEFNI
Á PARÍSARFUNDINUM
I^UNDURINN í París 'var
j settur í gær og er fylgzt
með honum af hinni
mestu athygli um allan heim.
Mikið hefur verið rætt og rit-
að um fund þennan að undan-
förnu og ýmsum getum verið að
því leitt, hver árangurinn munai
verða. Sumir stjórnmálaritarar
hafa verið heldur svartsýnir og
hafa talið að niðurstöðurnar á
fundinum mundu hvergi nærri
verða eins þýðingarmiklar, eins
og boðað hefur verið. Hvernig
sem þetta verður, þá er hitt þó
víst að mörg mjög þýðingarmikil
mál verða rædd á fundinum.
Almennt er álitið að Eisen-
hower Bandaríkjaforseti muni
bera hita og þunga dagsins í sam-
bandi við fundinn. Talið hefur
verið, að hann hafi undirbúið
sameiginlega stefnuyfirlýsingu
Atlantshafsþjóðanna, sem verði
lögð fyrir fundinn. Sé þar um
að ræða eins konar endurskipun
á samstarfi landanna og verði nú
lögð miklu meiri áherzla á það
en áður, að sameina krafta
þeirra, bæði á hernaðarsviðinu og
eins varðandi fjármál og efna-
hagsmál. Eitt af því, sem taliö
er að mest muni verða rætt á
Parísarfundinum er spurningin
um eldflaugastöðvar til varnar
í Evrópu. Talið er að Bandaríkin
muni bjóða öllum bandalagsþjóð-
unum að leggja þeim til slík vopn
og sé öllum frjálst að hafna því
boði eða taka því. Talið er að af-
staða hinna ýmsu landa í þessu
efni sé nokkuð misjöfn. Franska
utanríkisráðuneytið hefur nýlega
látið í Ijós, að Frakkland vilp
fá eldflaugar frá Bandaríkjunum
og muni samþykkja, að stöðvar
verði reistar á franskri grund
þar sem hægt sé að skjóta slík-
um eldflaugum. Að Parísarfund-
inum loknum verði nánara sam-
komulag gert við Bandaríkin
um þessi efni. Talið hefur verið,
að ítalir væru einnig sama sinn-
Yngsti töframaður gamallar skáldkynslóðar,
Ljóðasafn
Steins Steinair
V
Ferð án
fyrirheits“
er óviðjafnanleg jólagjöf
handa ungu fólki.
Kr. 145,00,— í fallegu bandi.
Um Ijóðasafn Steins segir einn heiðarlegasti bókmennta-
gagnrýnandi þessa lands, fyrr og síðar, Kristján Alberts-
son, nýlega hér í blaðinu:
„Um Stein Steinarr hefur víst aldrei verið skrifað sem
vert væri, og verður ekki reynt hér. Heildarútgáfa af ljóð-
um hans, Ferð án fyrirheits, þar sem síðasta hönd er lögð
á sum kvæðin, er bókmenntalegur viðburður. Eftir að
skáld íslands höfðu í þúsund ár sótt kraft og kyngi í allan
orðaforða tungunnar, ungan sem fyrndan, kom þessi
yngsti töframaður gamallar skáldþjóðar, og sagði dýpstu
hluti á einfaldasta máli, sem hugsazt gat — einna líkustu
máli heilagrar ritningar. Röddin sjaldan brýnd, lítið um
stellingar til að ná sem hæstum tónum. Flest líkast hend-
ingum settum á blað óhátíðlega, af því að skáldinu duttu
þær í hug, á leið niður götuna, eða við kaffibollann á
Hressingarskálanum. Allt hefur eins og stigið ósjálfrátt
upp úr djúpi hugans. Allt er eintal sálarinnar, í kyrrlátri
einsemd, eða harðri, stórlátri, ótilfinningasamri einangr-
un. Með Steini Steinarr fæðist nýr skáldskapur á Islandi.
Sem dæmi upp á meistaraverk, ólíkt öllu sem áður hefur
verið ort á tungu okkar, vil ég nefna kvæðið: I draumi
sérhvers manns er fall hans falið“.
Gefið vinum yðar ljóðasafn
Steins í jólagjöf.
Unuhús, HelgafelB, Veghús 7
S I M I: 16837.
is. Þeir mundu vilja fá eld-
flaugavopn og Ijá land undir
skotstöðvar. Hins vegar er talið
að Vestur-Þjóðverjar muni ekki
vilja taka á móti eldflaugum og
kjarnorkuvopnum, eins og nú
stendur. Áður en Adenauer kansi
ari fór á fundinn, var almennt
talið í Bonn, að stjórnin væri á-
kveðin í því að leyfa ekki, að
svo stöddu, að Atlantshafsbanda-
lagið setti upp stöðvar fyrir
kjarnorkuvopn og eldflaugar á
þýzku landi.
★
Á undan Parísarfundinum
hafa farið fram miklar umræður
milli hernaðarsérfræðinga banda-
lagsins um ýmis mál. Herforingj
ar bandalagsins hafa látið í ljós
ýmsar óskir í þessu efni. Meðal
annars vilja þeir, að öll 14 lönd-
in, sem eru utan Ameríku, sam-
hæfi radarstöðvar sínar, svo að
þær nái sem bezt saman og sé
allt radarkerfi landanna sett und-
ir eina stjórn. Ennfremur verði
komið upp nýju og fullkomnu
aðvörunarkérfi fyrir alla Evrópu
svipað því, sem Bandarikja-
menn og Kanadamenn hafa norð-
arlega í Ameríku. Þá hafa her-
foringjar bandalagsins einnig
óskað eftir því að flugfloti NATO
og loftvarnakerfi verði sett und-
ir eina stjórn. Og loks er talið
að herforingjarnir vilji að al-
mennar varnir meðal borgara
landanna verði samhæfðar og
einnig látnar lúta einum stjórn-
anda. Ekki er talið, að öll banda-
lagslöndin séu reiðubúin til að
fara algerlega að vilja herfov-
ingjanna í þessu efni og er skýrt
frá, að til nokkurra átaka hafi
komið á fundi út af þessum mál-
um milli Norstad yfirhershöfð-
ingja og fulltrúa ýmissa þátttöku
ríkjanna.
Eins og kunnugt er, hefur
Bulganin forsætisráðherra Rússa
sent ýmsum bandalagsþjóðunum
bréf nú að undanförnu. Svipuð
bréf hafa verið send áður og eru
í þeim bæði fögur orð og jafn-
framt hótanir. Bulganin varar
þjóðirnar við að taka á móti
eldflaugum og kjarnorkuvopnum
og lætur í það skína, að Rússar
muni vægðarlaust gera kjarn-
orkuárás á hvert það ríki, ef til
styrjaldar kemur, sem hafi slík
vopn á landi sínu. Jafnframt
hefur svo Bulganin komið fram
með uppástungu um, að komið
verði upp svæði í Mið-Evrópu.
þar sem engin kjarnorkuvopn
séu og verði allur her, annað
hvort stórminnkaður á því svæði,
eða algjörlega fluttur burt. Á
þetta svæði að ná yfir Vestur-
og Austur-Þýzkaland, Pólland og
Tékkóslóvakíu. Eru tillögur
Bulganins um sumt ekki alveg
ósvipaðar uppástungum, sem
Bandaríkjamaðurinn Kennan
kom fram með í útvarpsræðum
sínum fyrir nokkru og getið hef-
ur verið um áður hér í blaðinu.
Bréfin eru auðsjáanlega send í
þeim tilgangi að hafa áhrif á
þjóðirnar fyrir Parísarfundinn.
en ekki er talið að neitt nýtt
komi fram í bréfunum.
★
Þrátt fyrir hótanir Rússa, telja
margir að verulegur skriður
komist nú á hervæðingu í Evrópu
á sviði eldflauga og kjarnorku.
Sumir hafa sagt, að Parísarfund-
urinn mundi síðar verða kallað-
ur eldflaugafundurinn. Óttinn
við yfirburði Rússa á sviði hinna
nýju eyðingatvopna er hér að
verki. Atlantshafsþjóðunum
finnst þær nú vera orðnar veik-
ari fyrir en áður var og vilja
fyrir hvern mun styrkja aðstöðu
sína á ný. Sumir spá því, að af-
leiðingar fundarins verði stór-
aukin hervæðing meðal At-
lantshafsþjóðanna austanhafs
og vestan. Hvað úr þessu verðui
mun svo sjást að Parísarfundin-
um loknum, en hann stendur í
þrjá daga.
Dímmt þnr sem rníljósin vnntnr
MYKJUNESI, 10. desember — f
nóvembermánuði var hér ein-
muna veðurblíða. Hlítt í veðri
en oft allmikil rigning. En nú
hefur breytt um veður, kólnað
og kominn nokkur snjór. Ekki
er það þó meira en svo að hag-
ar eru fyrir fé og vegir allir vel
færir. Annars eru nú allir að
byrja að gefa fé, enda kominn sá
tími, hvernig sem tíðarfarið er.
Flestir eru þó búnir að hafa
lömb við hús um nokkurn
tíma.
Enda þótt nóvembermánuður
væri mildur þá fylgdi honum
mikið myrkur, svo mikið suma
daga að varla var vinnubjart í
húsum inni nema við ljós. Slíkt
kemur ekki að sök þar sem raf-
magn er fyrir hendi, en það minn
ir á að margir bíða ennþá eftir
þeim þægindum! Og sorglega
fjölgar þeim hægt býlunum, er
fá rafmagnið. Er hætt við að
enn eigi það langt í land að raf-
orkan komist inn á öll þau
heimili, er sjálfsagt verður að
telja að verði þess aðnjótandi.
Það er staðreynd að fyrir utan
hin margháttuðu þægindi er raf-
magnið veitir, þá hverfur skamm
degið að mestu leyti fyrir mætti
þess.
Eins og áður hefur verið skýrt
frá í fréttum urðu þrír stórbrun-
ar í haust hér á tiltölulega litlu
svæði. I öllum þessum brunum
varð mjög mikið tjón og sums
staðar án^teljandi bóta, vegna
lágra trygginga. Hér í Rangár-
vallasýslu hafa ekki verið nein-
ar brunavarnir fram að þessu.
Er það vitanlega óviðunandi.
Þyrftu að vera fullkomin slökkvi
tæki staðsett í báðum þorpun-
um, Hellu og Hvolsvelli, þannig
að hægt væri að grípa til þeirra
fyrirvaralaust hvenær sem á
þyrfti að halda. í báðum þessum
stöðum er góð aðstaða í sam-
bandi við bifreiðaverkstæði til að
hafa nauðsynleg tæki í lagi og
kunnáttumenn til að fara með
þau. Sýndist eðlilegt að trygg-
ingarfélögin, Brunabótafélagið
og Samvinnutryggingar, bæru
stofnkostnaðinn, því mestu varð-
ar að slökkva eldinn áður en
hann eyðileggur allt er hann get-
ur náð til og sýnist því að trygg-
ingafélögin eigi þar mikilla
hagsmuna að gæta.
★
Nú eru menn að búast við vetr-
inum þá og þegar. Enginn veit
hvernig hann verður því fram-
tíðin er alltaf sama óráðna gát-
an, sem betur fer, enda hefði eng-
inn gott af að vita mikið um
hið ókomna. En hvernig svo sem
veturinn verður eru menn yfir-
leitt vel undir hann búnir hvað
fóður fyrir fénaðinn snertir. Og
brátt líður að því að sólin hækk-
ar göngu sina á ný. Þannig renn-
ur tíminn hjá, eða réttara sagt,
þannig berumst við áfram. Og
verkefnin eru óþrjótandi.
—M. G.
shrifar úr
dagiega lífinu
Rokið í Reykjavík
ÞAÐ fór illa fyrir Velvakanda
á sunnudaginn. Hann hafði
hugsað sér að skreppa með son
sinn til að líta í búðargluggana.
Þeir héldu reyndar af stað út í
rokið og komust niður í Austur-
stræti, en þar vaiö yngri mann-
inum svo kalt, að hann heimtaði
að fara heim aftur — strax. Þess
vegna getur Velvakandi ekkert
um það sagt, hvernig jólavarning
urinn leit út á þessum degi, sem
sennilega hefði átt að vera aðal
gluggaskoðunardagur ársins.
i
Sýningarsalurínn
gerist pólitískur
GÆRMORGUN átti Velvak-
andi leið um Hverfisgötuna
og leit þá m.a. í glugga á Sýn-
ingarsalnum í Alþýðuhúsinu.
Þessi salur var opnaður ekki alls
fyrir löngu, þar eru á boðstólum
ýmsir listmunir og myndlistar-
menn eiga þess kost að sýna þar
verk sín. Hafa margir notfært sér
það og komið myndum sínum þar
fyrir um nokkurra daga skeið al-
menningi til athugunar. Þessi
starfsemi mun hafa þótt merk og
lofsverð, en eitthvað virðist nú
vera farið að slaka á kröfunum
til listræns gildis þess, sem salur
inn tekur að sér að kynna. í sýn-
ingarglugganum er þessa dagana
mikil áróðursútstilling, ætluð til
að hvetja fólk til að kaupa kín-
verskt myndablað, sem nefnist
Kína byggir upp. Þetta er skraut-
legt blað og e.t.v. gott áróðurs-
rit frá sjónarmiði kommúnista,
þó að það sé vafalaust léleg heim
ild um Kína. Og víst er það, að
Sýningarsalurinn við Hverfisgötu
hefur nóg önnur og skárri verk-
efni en að reyna að skrökva
meiru að íslendingum en þegar
er búið að gera um eðli hins
kommúniska þjóðfélags. Með
öðrum orðum, þessi gluggasýn-
ing er salnum til skammar.
Hermann sefur enn
FORSÍÐU Timans í fyrradag
er birt smellin teiknimynd,
sem Tíminn segir að sé úr Alge-
meen Handelsblad í Amsterdam.
Sýnir hún rússneskt gervitungl
upp á himinum, og er það útlits
eins og vekjaraklukka. Niðri á
jörðinni eru þeir, sem vaknað
hafa við hringingu klukkunnar:
forráðamenn Atlantshafsríkj-
anna.Þeir eru saman komnir í
París og ætla að fara að ráða
ráðum sínum um það, hvað nú
skuli til brags taka í tilefni af
rússneskum gervimánum og öðr-
um ófögnuði. Ýmsir eru heldur
illa vaknaðir, Bretinn geispar
ósköp mæðulega og Bandaríkja-
maðurinn er með axlaböndin á
hælunum og að smeygja sér í
skyrtuna. Til glöggvunar er greini
lega skráð á hverja mynd, hvaða
land þar sé á ferð. Eru öll Atlants
hafsríkin sjáanleg, nema eict.
Teiknarinn hefur sem sé ekki sett
Harmann á myndina. Má vera,
að hann viti sem er, að Hermann
er enn ekki vaknaður til þess
raunveruleika, sem Atlantshafs-
fundinum í París er ætlað að
fjalla um. Og það er vissulega
óvenjuleg og skemmtileg tilbreyt
ing, að Tíminn skuli allt í einu
vera farinn að gera „pent grín“
að sterka manninum. Sér á, að
nú er maðurinn frá Akureyri
ekki lengur einn í ristjóraher-
berginu en Þórarinn kominn úr
' Vesturvegi.