Morgunblaðið - 10.01.1964, Blaðsíða 17

Föstudagur 10. Jan. 1004
MORGUNBLAÐIÐ
17
— Vegalögín
Framhald af bls. 8.
anna of lítill, en skerfur ríkis-
sjóðs til annara þarfa of stór.
Rétt er að vekja athygli á því,
að aukning á vegafé 1964 stafar
nær eingöngu af auknum skött-
um á benzíni og bílum. Benzín-
gjald, þungaskattur og gúmmí-
gjald eru áætluð um 197 millj.
kr., eftir eru því af ö'llum bif-
reiðasköttum í ríkissjóði 570-197-
373 millj., skilar ríikið aðeins 47
millj, kr. í vegi. Framl. ríkisins
til vegamála hækkar næstum
ekkert á árinu þrátt fyrir vax-
andi dýrtíð og heildarhækkun
fjárlaga
Samanburður á benzínverði hér
og erlendis.
Ein af röksemdum fyrir hækk
uðu benzínverði var sú, að benz
inið er ódýrara eða hefur verið
ódýrara hér á landi en í flestum
löndum Evrópu. Þessi saman-
burður er ónákvæmur. í öllum
þeim löndum, sem tekin hafa
verið til samanburðuar, er vega-
kerfið betra og fullkomnara en
ihér. Þar eru yfirleitt allir vegir
með sjéttu ryklausu yfirborði,
annað hvort steyptir, malbikaðir
eða með olíumöl. Þá má heldur
ekki gleyma því, að í öllum þess
um löndum er víðtæk flutninga-
starfsemi á landi, þ.e. járnibraut-
ir, sem njóta styrks frá rikinu,
Þessir flutningar létta á vega-
kerfinu eru jafnframt fjárhags-
legur baggi á níkinu. Þrátt fyrir
að benzín er nokkru lægra í
verði hér á landi, en annars
staðar í Evrópu, þá mun rekstur
bifreiða á ekin km. vera hér
hærri en í öðrum löndurn, vegna
iþess hve slitið á bifreiðum er
miklu meira en annars staðar,
©g stofnkostnaður hár vegna
mikiHa tolla og aðflutnings-
gjalda.
Breyting á þungaskattl.
Lógin fela í sér mikla hækkun
á þungaskatti á dieselbifreiðum,
en þungaskattur á benzín bifreið
um verður óbreyttur, þessi þátt-
ur laganna er að vissu leyti eðli-
legur. Rétt og sanngjarnt er að
dieselbifreiðar beri jafn mikinn
skatt á við benzínbifreiðar en
ekki meir. Sérlega ósanngjarnt
er tvimælalaust að allar bifreið
ar undir 2000 kg. að netto þyngd
bera sama skaitt. Af þessu leiðir
að léttar dieselbifreiðar bera til-
tölulega hærri skatta en hinar
stóru, enda þótt þær fyrrnefndu
slíti vegunum að jafnaði minna.
Við teljum netto þyngd á hvern
hjólbarða, þegar bifreiðin er full
fermd. Ef deiit er í þyngd bif-
reiðarinnar með fullum farmi
með fjölda hjóla kemur út tala,
sem við getum kallað „hjólbarða
kíló“. Sú tala er réttlátari grund
völlur fyrir skattalagningu og
í meira samræmi við það slit,
sem bifreiðin veldur á vegunum.
Þá teljum við óheppilegt og bein
línis óréttlátt að endurgreiða
þungaskatt eða hluta af benzín-
gjaldi af nokkrum þeim bifreið-
u-m, sem á vegunum aka. Teljum
við því fyrirkomulagið á þunga-
skatti sé óheppilegt í lögum
þessum og þurfi breytinga við.
Hvernig á að verja vegafénu?
í skýringum, sem lagafrum-
varpinu fylgdi er lausleg áætlun
um það hvernig vegaféð verði
notað. Sérstök ástæða er til að
gera atfhugasemd við þrjá þætti
þessarar áætlunar: 1) Gert er
ráð fyrir að aðeins verði varið
um 2,5% af vegafé til yfirstjórn-
ar og skipulagningar í vega-
framikvæmdum. Allt veltur á
því að skipulagning og tækni-
legur undirbúningur sé í sem
beztu lagi. Getur því vart hjá
því farið að hlutfallstala þessi
sé of lág. 2) Ekki kemur fram
hve miklu fé skal verja til þess
að gera rykifrítt slitlag á vegi,
en þetta er ein mest aðkallandi
framkvæmd í vegamálum á
næstu árum. Úr þessu er hægt
að bæta, þegar vegaáætlunin
verður samin. 3) Of lítið fé er
ætlað til vélakaupa. Ekki er vafi
á því að mjög hefur hamlað vega
framikvæmidium að vegagerð rik-
isins hefur ekki haft á að skipa
beztu tækjum við viðhald vega
og vegalagningu. En mikið fé
getur farið fyrir lítið, ef leigð
eru dýr og seinvirk tæki til þess
ara framkvæmda. Á þessu sviði
þarf að vera fullkomin hagnýt-
ing í nútíma tæknj við allar
vegaframkvæmdir. í skýringum
við frumvarpið er þess getið að
0,5% skuli varið til rannsókna.
Ákvæði um þetta veigamikla at-
riði þarf að koma inn í lögin
sjálf og hlutfallstalan að vera að
minnsta kosti 3% af vegafénu.
Ýms hérlend vandamál verða
trauðla leyst með erlendri þekk
ingu og reynzlu eini saman. Við
hagnýtingu á margs konar inn-
lendu efni þarf rannsókir og öfl-
un nýrrar þekkingar. Þá geta
opnast leiðir fyrir hagnýtingu á
innlendu efni, sem hafa geysi-
mikla þýðingu fyrir hina víðáttu
miklu vegi. Má þar nefna ryk-
bindingu með hveraleir eða öðr-
um tiltækilegum innlendum efn-
um. Verði vegafénu varið á hag
kvæman hátt munu hækkanir á
benzínverði og sköttum skila sér
aftur tiil bifreiðaeigenda í minnk
andi sliti á bifreiðum og öll þjóð
in síðar meir njóta góðs af greið-
ari og ódýrari samgöngum.
Niðurstaða
a) Hinir sérstöku skattar, sem
lagðir hafa verið á bifreiðar og
rekstrarvörur þeirra á undanförn
um árum hafa numið svo stór-
um fjárhæðum, að fyrir þær
hefði verið unnt að koma fjöl-
förnustu leiðum hér á landi í gott
dag. Þegar tekið er tillit til þess,
hvernig tekjum ríkissjóðs af bif-
reiðum og rekstrarvörum þeirra
hefur verið varið undanfarin ár,
og hve lítið hefur verið notað
til vega, er ekki óeðlilegt að nú
verði breytt um stefnu, þannig að
% að minnsta kosti, af þeim
tekjum verði varið til veganna.
En samkvæmt því ætti vegafé
að vera nálega 380 millj. Vegalög
þurfa að tryggja nægt fjármagn
til vegamála, annars verða þau
dauður bókstafur, eins og lögin
um Austurveg frá 1946, sem ekki
voru framkvæmd, en felld úr
gildi á sl. Alþingi. b) Þriðja kafla
laganna þarf að breyta þannig
að þar komi ákvæði um hrað-
braut C, það er veg með 200 til
1000 bifreiðar á dag. c) Reglum
um þungaskatta þarf að breyta
þannig að bifreiðar standi sem
jafnast að vígi gagnvart þessum
skatti og að hann miðist á sem
nákvæmastan hátt við slit á veg-
unum. d) Þá teljum við að fella
beri niður ákvæði um endur-
greiðslu á benzínskatti og þunga-
skatti. e) Auka þarf fé til rann-
sóknarstarfsemi. í vegalögum
þarf að vera ákvæði um rann-
sóknarstofnun hjá vegagerð rík-
isins, sem ynni að sérstökum inn-
lendum rannsóknarverkefnum.
Vegalögin eru tvímælalaust
spor í framfaraátt og vart þess
að vænta að svo yfirgripsmikið
mál verði afgreitt gallalaust í
fyrstu lotu. Þessu stórmáli var
flaustrað gegnum Alþingi án
nauðsynlegra endurbóta, og
þarfnast lögin því endurskoðun-
ar og breytinga hið fyrsta. Þetta
er mikið réttlætismál fyrir alla
bifreiðaeigendur og eitt hið
stærsta nauðsynjamál allrar þjóð
arinnar, því góðar samgöngur eru
undirstaða blómlegs atvinnulífs.
Reykjavík, 8. janúar 1964
Stjórn Fél. ísl. bifreiðaeigenda.
Dagbjört Kristjáns
dóttir sextug
Þúfum, N. fs. 7. jan.
Þann 6. janúar átti Dagbjört
Kristjánsdóttir í Skálavík 60 ára
afmæli. Hún hefur um langt
skeið staðið fyrir myndar-
legri heimilisstjórn á Skálavík
með mikilli prýði Vinsæl er hún
og vel metin meðal samferða-
fólksins. Sveitungar og aðrir
þakka henni langt samstarf og
óska henni allra heilla. — PP
500 maiuis
sóttu sýningu
ú flkrnnesi
500 MANNS, tæplega þó, sóttu
Samsýningu listamanna hér í
bæ, sem haldin var í Iðnskólan-
um og stóð frá 28. desember
fram yfir nýár. Átta listamenn
sýndu þar verk sín, þar á meðal
tvær konur. Meðal sýningar-
muna má nefna líkön af elzta
barnaskóla Akraness, séra Hall-
grími Péturssyni, líkan af heilli
verstöð og tvö líkön, sem eru
frummyndir að minnismerki sjó
manna. Öll þessi líkön voru gerð
af séra Jóni M. Guðjónssyni. Þá
var einnig sýnt líkan af trillu-
bát eftir Runólf Ólafsson og
brúðarföt (harðangurssaumuð)
eftir Margréti Jónsdóttur.
Blacks. Decker•
Höfum fyrirliggjandi
BORÐSMERGEL
á sérlega hagstæðu verði.
6” borðsmergel. — Verð ca. kr. 3660,00.
7” borðsmergel. — Verð ca. kr. 4480,00.
8” borðsmergel. — Verð ca. kr. 5665,00.
10” borðsmergel. — Verð ca. kr. 8215,00.
ÚTSÖLUSTAÐIR:
VALD. POULSEN, Reykjavík.
ATLABÚÐIN, AkureyrL
I, »1:1111111» 111111» II
Grjótagötu 7. — Sími 24250.
Utsala —
Seljum í dag
Utsala
og næstu daga
Drengja- og karlmannabuxur úr
terylene á stórlœkkuðu verði
■■■■
f jíL, i s r-B
Klapparstíg 40.
JT U T S A L A - ÚTSALA
Kápur- Blússur Hattar - Húfur - Kjólar - Pils - Peysur - Undirkjólar - Náttkjólar - Greiðslusloppar o.fl.
EROS Hafnarstræti 4 - Sími 13350