Morgunblaðið - 03.06.1965, Blaðsíða 25

Fimmtudagur 3. junf 1965
MORGUNBLAÐID
25

Jakobína Hafliða
dóttír Minning
FHÆNKA mín elskuleg, Jako-
bína Hafliðadóttir, andaðist á
XJppstigningardag 27. maí sl. eft-
ir skamman en þjáningarfullan
sjúkdóm, sem hún hlaut af af-
leiðingum byltu.
Jakobína var fædd að Fjósum
I Mýrdal 30. janúar 1875. For-
eldrar hennar voru Hafliði
Narfason bóndi þar og kona hans
Guðrún Þorsteinsdtótir. Alda-
mótaárið giftist Jakobína Gísla
Geirmundssyni útvegsmanni frá
Stafnesi, síðar í Vestmannaeyj-
um. Mann sinn missti hún eftir
19 ára sambúð frá fjórum börn-
um í bernsku. Þá reyndi á þrek
hennar og dugnað að ala upp
og mennta fjögur börn án að-
stoðar, því þá ovru engar al-
mannatryggingar að styðjast við.
Jakobína var glæsileg kona,
sem alls staðar vakti athygli fyr-
ir gjörvileik og góðar gáfur. Hún
var létt í lund, gætin og trúuð,
og gott var að ræða við hana,
hvort heldur voru persónuleg
vandamál, sem hún fúslega
reyndi að leysa af alúð og skiln-
ingi, eða dægurmál, sem hún rök-
ræddi af athygli og viðsýnL Hún
var ákveðin í skoðunum án for-
dóma.
Jakobína var alltaf reiðubúin
til að rétta hjálparhönd þeim
er líknarþurftu. Ég var ekki
gamall þegar hún tók mig í fóst-
ur um skeið vegna veikinda móð-
ur minnar. Þar naut ég ástúðar
og umönnunar sem móður væri
og bar hún mikla umhyggju fyr-
ir mér æ síðan.
Jakobína var búsett að Eyjar-
hólum í Vestmannaeyjum þar til
árið 1938 að hún fluttist til
Reykjavíkur og settist að hjá
Sigríði dóttur sinni og Þórði
tengdasyni sínum. Þar naut hún
einstakrar umhyggju, sem hún og
mat mikils.
Jakobína hafði yndi af að ferð-
ast. Fram á seinasta ár fór hún
á hverjú sumri til sona sinna í
Vestmannaeyjum og jafnframt á
æskustöðvarnar í Mýrdalnum.
Hún avr elskuð og virt af börn
um sínum, sem öll vildu hafa
hana í návist sinni. Þeim öllum
miðlaði hún af kærleika sínum
og ást.
Börn Jakobínu og Gísla Geir-
mundssonar eru öll á lífi. Þau
eru: Hafliði rafvirkjameistari í
Reykjavík var giftur Svan-
björgu Eyjólfsdóttur, hún andað
ist fyrir nokkrum árurh. Sigríður
gift Þórði Runólfssyni öryggis-
eftirlitsstjóra, Þórðarsonar frá
Móum á Kjalarnesi. Jóhannes
fulltrúa hjá bæjarfógetanum í
Vestmannaeyjum, giftur Guð-
rúnu Einarsdóttur bónda frá
Efri Mýrum í Húnavatnssýslu og
Guðlaugur alþingismaður og bæj
arstjóri í Vestmannaeyjum, gift-
ur Sigurlaugu Jónsdóttur Hin-
rikssonar fyrrum forstjóra þar.
Á níræðisafmæli Jakobínu, 30.
janúar sl., heimsótti ég hana á-
samt föður mínum, Þorsteini Haf
liðasyni, sem þá var rösklega 85
ára nú nlýega látinn. Þá var
Jakobína hress og kát í fjöl-
mennum hópi ættinigja og vina
að Hávallagötu 27. Auk föður
míns voru þar þá 3 eftirlifandi
systkini hennar, Guðrún yngri,
Jón og Karólína, sem öll eru yfir
sjötugt Samanlagður aldur þess-
ara 5 systkina var alls 402 ár.
Nú eru tvö, Jakobína frænka og
faðir minn Þorsteinn, horfin yfir
landamærin miklu. Fyrir allmörg
um árum létust þrjú systkini
þeirra, þau voru Guðrún eldri,
húsfrú að Kiðjabergi í Vest-
mannaeyjum, Guðlaug húsfreyja
að Dalseli í Austur Landeyjum
og Guðjón útgerðarmaður í Vest-
mannáeyjum. Blessuð sé minn-
ing allra þessara mætu og góðu
systkina.
Hafliði Narfason var tvígiftur.
Með fyrri konu sinni, Guðrúnu
Þorsteinsdóttur, eignaðist hann
fjögur börn, Jakobínu, Guðrúnu
eldri, Guðlaugu og Þorstein. Guð
rúnu konu sína missti Hafliði frá
börnunum í ómegð. Hann kvænt-
ist öðru sinni Guðbjörgu Jóns-
dóttur frá Kaldrananesi og eign-
aðist með henni 5 börn, Guð-
rúnu yngri, Jón, Guðjón, Karó-
línu og eitt, sem dó nýfætt.
Ég votta börnum, tengdabörn-
um, barnabörnum, barnabarna-
börnum og eftirlifandi systkinum
Jakobínu innilega samúð mína.
Með henni er horfin góð og glæsi
leg kona, sem allir, sem henni
kynntust, munu minnast með
virðingu og söknuði.
Hafsteinn Þorsteinsson.
Björn Fr. Olgeirsson — Minning
Fæddur 15. ágúst 1868.
/ Dáinn 19. janúar 1965.
í VETUR lézt vestur í Mountain
í Norður Dakota, Bandaríkjun-
lim íslendingurinn Björn F. Ol-
geirsson. Er það eðlilegt, að hans
sé að einhverju getíð í blöðum
hér, þar sem góður sonur þessa
lands for, þar sem Björn fór.
Því íslendingur var hann ekki
fyrir örlaga sakir eingöngu, held
ur einnig vegna vals síns og
vilja, þar sem hann dvaldi mest
®lla ævi; fjarri. íslandsströnd-
um, en lagði sig þó fram um
það að rækta það með sér, sem
honum þótti hvað íslenzkast:
Þekking á landinu og sögu þess,
lestur bóka á íslenzku, hvort
heldur var í bundnu eða óbundnu
ínáli — en ljóð kunni hann mörg
—, samfara óseðjanlegum áhuga
á velferðarmáluim þeirra, sem
landi’ð byggðu.
Hafði ég því yndi af því ný-
kominn frá íslandi að ræða við
Björn um þau mál, er efst vor-u
é baugi heima, en fanp um leið
til nokkurs kinnroða yfir því
eð hafa ekki allar þær upplýs-
ingar á takteinum, er hann innti
eftir. Rak hann mig líka oft á
etampinn sökum fádæma þekk-
ingar sinnar á hinum ýmsu hér-
tiðum og sögu þeirra. Átti það
þá jafnt við um þær sýslur, er
hann hafði aldrei séð sem og um
hinar, er hann hafði gist, áður
hann fór vestur um haf. Fann ég
t>að sérstaklega, að honum þótti
það stórum miður, að ég hafði
aldrei ferðast um Skaftafells-
eýslur, en hann hafði á þeim sér
lega mikinn áhuga, þó svo hann
hefði aldrei litið þær nema í
draumum sínum. En það kom
oft fyrir, er ég kom að honum í
mfðjum síðdegiáblundi með bók
á bringu, að hann reis snögg-
lega á fætur, er hann varð var
mannaferða, og sagði: „Æ, bless-
*ður, ná dreymdi mig ég væri
•taddur austur i Skaftafells-
sýslu", og svo lýsti hann stað-
háttum og kennileitum, sem
hann hafði um lesið, en birtust
honum í draumsýnum hans, er
urðu þeim mun dýrmætari, sem
árunum fjölgaði, síðan hann
kvaddi ísland ungur.
Annars var Bjöm norðlending
ur a'ð uppruna, fæddur að Garði
í Fnjóskadal, Suður Þingeyjar-
sýslu hinn 15. ágúst 1868. Voru
foreldrar hans hjónin Friðgeir
Olgeirsson bóndi að Garði og
kona hans Anna Ásmundsdóttir
bónda á Þverá í Dalsmynni Gísla
sonar og konu hans Guðrúnar
Björnsdóttur frá Lundi. Var
Anna því systir Einars alþingis-
manns í Nesi. En foreldrar Frið-
geirs voru Olgeir Arnason bóndi
í Garði og kona hans Ingibjörg
Einarsdóttir Árnasonar bónda í
Krossi í Ljósavatnsskarði. Ólst
Björn upp í Garði, meðan hann
naut foreldra sinna, en föður
sinn missti hann, er hann var
aðeins 13 ára og mó'ður sína
fimm árum síðar. Fór hann þá
til systur sinnar Friðriku og
manns hennar Gunnlaugs Ein-
arssonar í Fjósatungu, en flutt-
ist svo þaðan að Borg á Mýrum
til bróður síns, séra Einars pró-
fasts Friðgeirssonar. En um hríð
dvaldist hann einnig hjá Olgeir
bróður sínum við verzlunarstöf
á FáskrúðsfirðL
Árfð 1900 tekur svo Björn sig
upp og flytur vestur um haf.
Dvaldi hann fyrst í Oregon ríki
og eftir það í Kanada. En 26.
júní 1914 kvæntist hann eftir-
lifandi konu sinni Guðrúmi
Kristínu Erlendson, hjúkrunar-
konu og reistu þau bú skammt
frá bænum Mountain og bjuggu
þar tii ársins 1949, að frú Guð-
rún tók að sér forstöðu fyrir Blli
heimilinu Borg í Mountain. Eftir
að Guðrún lét af forstöðu elli-
heimilisins voru þau tvö ár á
Kyrrahaf ss tröndinni, en héldu
svo aftur til Mountain. Bættu
vinir og íslenzkari áhriif og ná-
grannar upp það, sem vantaði
á veðursæld vetranna.
Mest allan starfsdag sinn vann
Björn því á sléttunum í Amer-
íku. Bóndi var hann og sinnti
þeim störfum af þeirri trú-
mennsku, er honum var eigin-
leg. En þó sagöi hann mér, að
oft hafi verið erfitt að fara að
sinna búrekstri, er hann var
nýbúinn að fá bókasendingu og
því margt, sem hann vildi sem
fyrst fá að kynna sér. Átti Björn
enda bókakost góðan og þótti
vænt um góðar bækur.
Er ég kynntist honum, gat
hann þó sinnt bókunum svo til
truflunarlaust. Höfðu þau hjón-
in endurvakið hinar gömlu bað-
stofu kvöldvökur og safnaðist
gamla fólkið á elliheimilinu sam
an og hlýddi á Björn lesa. Var
þá einnig oft sungið, en Björn
hafði góða söngrödd og var
smekkmaður í flutningi lags sem
Ijóða. Kom tengdadóttir þeirra
hjóna einnig oft og settist að
píanóinu og þó norsk væri hljóm
uðu íslenzku lögin og ljóðin
prýðilega í flutningi hennar. En
afturför fannst Bimi síðari árin,
er þeim fjölgaði á elliheimilinu,
sem ekki skildu íslenzku, er „út
lent“ fólk fyllti skörð íslending-
anna á Borg.
Oft talaði Björn um áð heim-
sækja ísland. Hvatti ég hann til
þess, en óttaðist þó hann kynni
að verða fyrir vonbrigðum vegna
þeirra breytinga, sem átt hafa sér
stað hér, síðan hann kvaddi ís-
landið aldamótaárið. En ættjarð
aréist Björns var ekki aðeins eitt-
hvert tilfinningalegt afturhvarf
til bernskuáranna, er telur hverja
breytingu frá þeim tíma spilla
eingöngu, sökum þess hún breyti
kærri bernskumynd. Björn
fagnaði yfir framförunum og var
stoltur af þjó'ðinni sinni, sem svo
miklu hafði áorkað, þrátt fyrir
fæð og að mörgu erfiðan kost.
Varð þessi heimsókn sumarið
1960 þeim Birni og frú Guðrúnu
60 ára 1. júní
Ingibjörg Jóhannsdöttir
ÞANN 1. júní 1905 fæddist þeim
hjónum Sigurlaugu Ólafsdóttur
og Jóhanni Sigurðssyni dóttir,
hlaut hún nafn móðurömmu
sinnar, Ingibjargar Einarsdóttur,
fyrrum húsfreyju að Húsey í
Vallhólmi, hinnar mætustu konu.
Þau Sigurlaug og Jóhann bjuggu
rausnarbúi að Löngumýri um 43
ára skeið, varð þeim þriggja
dætra auðið, og Tógðu þau mikla
rækt við uppeldi þeirra. Þau hjón
voru bæði vel gefin og miklar
sæmdar manneskjur.
Ég er þessar línur rita, minnist
þeirra Löngumýrarhjóna. Glæsi-
leika og skörungsskapar húsfreyj
unnar, gáfna hennar og mildi,
dugnaðar og valemnnsku hús-
bóndans.
Á Löngumýri ólst Ingibjörg
upp og hlaut gott veganesti úr
foreldrahúsum. Skagafjörður,
æskuheimilið, byggðin öll með
sín djúpu og víðtæku áhrif,
þroskuðu og mótuðu sálarlíf Ingi
bjargar Jóhannsdóttur. Ég hygg
hún gæti sagt líkt og skáldið frá
Fagraskógi: „Hvar sem ég er
stödd á hnettinum, er stutt heim
að Löngumýri".
Líf og starf Ingibjargar er allt
svo nátengt þessum stað, nám
hennar og störf, fyrst sem kenn-
ara og skólastjóra við Staðar-
fellsskóla, er allt undirbúningur
undir lífsstarfið á Löngumýri,
óþrjótanleg auðsuppspretta, er
þau gátu sameiginlega ausið af
bæði til ánægju fyrir sig svo og
fyrir vinina vestra, sem nutu
með þeim. Var þeim það mikil
ánægja að hitta ættingja og vini
og heimsækja þá staði, er draum
ar höfðu orðið að nægja um
áður. Varpaði þessi heimsókn
birtu á ævikvöldið, sem ljóm-
aði af bjarma endurminninganna
og uppbyggðist af upprifjun
þess, er Björn áður lærði og
enginn gat frá honum tekið,
þrátt fyrir sjóndepru hans, er
hamlaði lestri.
Hjónaband þeirra Björns og
Guðrúnar var þannig, að öllum
hlaut vel að líða í návist þeirra.
Gagnkvæm virðing, takmarka-
laus hlýja og umhyggjusemi sam
fara viðleitni til að gleðja ein-
kenndi sambú'ðina. Og metið hef-
ur frú Guðrún það að verðleik-
um að geta notað hjúkrunarkunn
áttu sína og hæfileika til að hlú
að bónda sínum þessa síðustu
mánuði.
Kvaddur var Björn í elztu
kirkju íslendinga vestan hafs,
Víkurkirkju að Mountain, en leg-
staður var honum búinn vi'ð
Garðakirkju. Og þó svo sé kom-
ið þar, að ekki mæli prestarnir
á íslenzku, hljómuðu íslenzkir
sálmar við jarðarförina. Það
mundi Birni, vini mínum líka
vel hafa líkað.
Ólafur Skúlason.
enda þurfti þess með. Það er
meira, en orð fá tjáð að byggja
og starfrækja skóla á þeim tím-
um er Ingibjörg hóíst handa, og
oft stóð hún ein.
Það var unnið sleitulaust, nótt
lögð með degi, þegar skóla var
lokið á vorin, hafði Ingibjörg
sumarheimili fyrir börn, síðar
komu sumarbúðir Þjóðkirkjunn-
ar, þó að aðrir sæju um það
mikla starf var hún húsmóður-
in á heimilinu. Nú síðústu árin
hefur Ingibjörg haft húsmæðra-
orlof í skólanum og ekki er of
sagt að konur, er þar hafa notið
hvíldar og hressingar hugsa með
virðingu og þökk til hennar.
Ingibjörg hefur í öllu sínu ann-
ríki fylgzt með tímanum, alltaf
verið að læra. Hún hefur farið
út nokkrum sinnum, ræktað sinn
garð og haldið sambandi við nem
endur sína.
Margar stúlkurnar hennar hafa
leitað til hennar í erfiðleikum
lifsins, huggun hennar og aðstoð
hefur aldrei brugðizt þeim.
Fyrir ári minntist hún á veg-
legan hátt 20 ára afmælis Hús-
mæðraskólans á Löngumýri, sá
mannfagnaður verður minnis-
stæður þeim er þar voru.
Ingibjörg er mikill dýravinur
og skilur þau. Dýrmætar. minn-
ingar á hún um gæðingana sína.
Eins og garðurinn á Löngumýri
ber vott um hefur margt blómið
verið gróðursett þar og að því
hlúð.
Ótaldar eru þær trjáplönturnar
er Ingibjörg á Löngumýri hefur
gróðursett í skagfirzkri mold.
Þær vaxa og verða fagrir meiðir.
Vorblærinn er strýkur Mælifells-
hnjúk mun vagga blaðkrónum
þeirra í framtíðinni. Önnur við-
kvæmari blóm hefur Ingibjörg
gróðursett í hjörtum nemenda
sinna, sá gróður mun vaxa í fram
tíðinni og bera fagurt vitni hug-
sjóna og trú konunni, er treysti
því góða í hverri mannssál.
í flestum byggðum þessa lands
eru nemendur Ingibjargar á
Löngumýri. Þar mun lífsstarf
hennar bera ávöxt, sú gifta mua
henni hlotnast að sjá árangur
hugsjóna sinna og ævistarfa
verða mörgum til blessunar og
heilla.
Enn einu sinni hefur Ingibjörg
Jóhannsdóttir slitið skóla ogkvatt
nemendur sína, minnst þeirra
hrærð í huga og beðið þeim bless
unar. Guð gefi Ingibjörgu Jó-
hannsdóttur heilsu og starfsþrek
til að stjórna Löngumýrarskóla,
óskabarninu sínu, enn um sinn,
skólanum er hún gaf Þjóðkirkju
íslands.
Þær stóðu hlið við hlið kon-
urnar tvær, Ingibjörg skólastjóri
og Björg kennari, er við kvöldd-
um á Löngumrýi síðastl. laugar-
dag eftir heitan og bjartan dag I
Skagafirði. Kvöldgolan strauk
þeim um vanga, þessar góðu kon
ur hafa staðið saman í miklu
og göfugu starfi á liðnum árum.
Við hjónin sendum Ingibjörgu
Jóhannsdóttur innilegar ham-
ingjuóskir, með alúðar þökk fyr-
ir aldarfjórðungs kynni.
Akureyri, 31. maí 1965.
Laufey Sigurðardóttir
frá Torfufelli.
Nýju Delhi, 29. maí AP
Talsmaður indversku stjóm
arinnar sagði í dag að litlar
sem engar líkur væru fyrir
því að nokkur hefði komizt
lífs af úr námaslysinu mikla
er varð í gær í Bhori kola-
námunni skammt frá Dhaa-
bad fylki í Bihar. Ennfremur
eru taldar litlar líkur til þess
að unnt verði að ná upp lík-
um þeirra er fórust.
Ekki er víst hversu margir
fórust. Stóðu yfir vaktaskipti,
þegar slysið varð í námunni.
Af hálfu stjórnarinnar er
sagt, að a.m.k. 250 manns hafi
týnt lífi og af hálfu sambands
námuverkamanna að þeir
muni allt að því fjögur hundr
uð.