Morgunblaðið - 03.08.1967, Blaðsíða 10

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. ÁGÚST 1967
f 10
Sameiginlegur uppruni, menning og saga
hefur tengt Norðurlandaþjdðirnar saman
frásögn at setningarathöfn norrœna œskulýÖsmótsins í gœr
NORRÆNA æskulýðsmótið —
upphaf Norræna æskulýðsársins
— var sett við hátíðlega athöfn
í Háskólabíói í gær kL 14. Við
Hagatorg blöktuðu fánar Norð-
urlandanna sex og sólin skein í
heiði. Fundarstjóri við setning-
arathöfnina var einn af farar-
stjórum Svía, Anders Palm.
Sviðið var skreytt fánum Norð-
urlandanna svo og blómum.

Sigurður Bjarnason,
formaður Norrænafélagsins hér
á landi.
Fyrstur tók til máls Jón E.
Ragnarason, formaður Æskulýðs
ráðs Norræna félagsins, og bauð
gesti velkomna og setti mótið.
Sagði hann m.a.:
„Þegar um er að ræða virð-
ingu sameiginlegrar sögu og
mienningararfleifðar landa okk-
ar, er norræna hugmyndin göfug
Oig jákvæð. En þessi hugmynd
felur líka í sér annað og meira.
í þeim heimi, sem við lifum í,
er samstaða Norðurlanda stjóm-
málaleg náuðsyn, ef okkur á að
takast að varðveita til lengdar
menningu okkar lifnaðarhætti og
þjóðskipulag. Við skulum aðeins
hugleiða landfræðilega legu Finn
lands, Danmerkur, Færeyja og
íslands. í menningarlegu og
stjórnmálalegu tilliti liggja lönd
þessi nærri áhrifarífcum stór-
veldum og hætt er við, að Sví-
þjóð og Noregur yrðu aðþrengd,
ef þau einangruðust á milli stór
veldanna. Ég leyfi mér einnig
að nefna víðtækt, hagkvæmt
samstarf Norðurlanda á mörg-
um sviðum, sem hefur stuðlað
að auknum framförum í hverju
landi fyrir sig, einkum þó í hin-
um minnL Að lokum nefni ég
ættarbönd Norðurlandabúa, sem
koma gleggst í ljós úti í hinum
stóra heimi, þar sem Norður-
landabúar leita ætíð hvers ann-
ars félagsskapar og fá sér gjarn-
an glas saman — og ef tii vill
ræða þeir um leið alvarlegt
ástand áfengismála heima fyrir.
Norræna bræðrahugsjónin býr í
brjósti okkar, en við unga kyn-
slóðin krefjumst þess einnig að
bún höfði til heilans. Þ-að er
meir í anda nýja tímans. Hjart-
að er þrátt fyrir ailt ekki þýð-
ingarmesta stjórnunarlíffærið í
stjórnmálum í okkar véivæddu
óskáldlegu veröld, en hætt er
þó við að hugsunin sljóvgist, ef
hjartað hættir starfsemi sinni“.
Næstur talaði Sigurður Bjarna
son, alþingismaður frá Vigur,
formaður Norræna félagsins.
Han bauð hina erlendu gesti vel
komna fyrir hönd Norræna
félagsins og þakkaði þá velvild
og áhuga, sem birtist í komu
þeirra til íslands. Síðan sagði
Sigurður Bjarnason:
„Það er sameiginlegur upp-
runi, menning og saga, sem hef-
ur tengt þessar þjóðir saman á
liðnurn tíma. En það er ekki nóg
að fortíðin tengi okkur saman.
Nútíðin og framtíðin verða einn-
ig að gera það. Þess vegna erum
við stödd hér í dag á þessu glæsi
lega norræna æskulýðsmóti.
Þess vegna erum við þess alráð-
in að gera norræna samvinnu
sífellt raunhæfari og jákvæðari.
Nýr tími er upprunninn með
byltingar og breytingar á öllum
sviðum. Við lifum í dag í al-
heimsnálægð. Sviptibyljir breyt
ingana leika um okkar litlu
þjóðir og þjóðfélög. Þess vegna
er það aldrei nauðsynlegra en
nú fyrir þjóðir Norðurland'a að
halda saman. Ekki ti'l þess að ein
angra sig frá öðrum heimsblut-
um, heldur til þess að ávaxta
sameiginlegan menningararf,
styðja hver aðra til menningar-
legs þroska og efnahagslegrar og
félagslegrar velgengni".
'Síðan ræddi Sigurður Bjarna
son í stórum dráttum sögu nor-
rænnar samvinnu, en sagði síð-
an:
„Fyrst eftir að síðari heims-
styrjöldinni laúk, varð vart ótta
við það á Norðurlöndium, að fs-
land ameríkandiseraðist og fjar-
laegðiist Norðurlönd. En þetta hef
ur sem hetur fer ekki orðið. ís-
Jón E. Ragnarsson, formaður Æskulýðsráðs
lagsins og fundarstjórinn Anders Palm.
Norræna fé-
Dr. Bjarni Benediktsson
flytur ræðu sína
land getur ekki fjarlægzt Norð-
urlönd. Ástæða þess er einfald-
lega sú, að enginn getur gleymt
uppruna sínum eða flúið hann.
Vagga ílslenziks þjóðernis stóð á
Norðurlöndum. Þess vegna eru
tengal okfkar við þau tra.ust og
lifandi. Að sjálfsögðu tökium við
þátt í alþjóðlegri samvinnu eins
og þið á hinurn Norðurlöndun-
um. Við reynum að treysta við-
skiptatengsl okkar bæði til aust-
urs og vesturs. Við viljum kaupa
við alla, sem við okkur vilja
kaupa, eins og þið. En takmark-
okkar er að gera norræna sam-
vinnu eins hagnýta og jakvæða
og mögulegt er“.
Að lokium sagði Sigurður
Bjarnason:
„Norræna félagið á fslandi
þakkar ytkkur af heilum hug
kornuna hingað og vonar, að
hún verði ykibur til gagnis og
gleði. Það er einnig von oíkkar,
að hún megi verða til þess að
styrkja samvinnu okkar og færa
íslenzka æsiku ennþá nær ykk-
ur, frændum og vinum á Norð-
urlöndum".
Þá tók til máls dr. Bjarni
Benediktisison, forsætisráðherra,
og sagði, að íslendingar mætu
heimsókn norrænu þátttakend-
anna enn meira en ella, vegna
þeas að flestir þeirra hefðu fyrir-
fram nokkra þefckingu á landi og
þjóð, sem flestir teldu í senn
litla og fjarlæga og létu sig li'tlu
skipta.
En án nokkurraæ þekkingar á
sögu og Ihögum íslendinga væri
örðugt að -sikilja tilveru og lilfs-
hætti íslenzku þjóðarinnar. fs-
land og íslenzka þjóðin væru
srvo ólik öðrum löndum og þjóð-
um. Að sjálfsögiðu fengju er-
lendir gestir mismunandi hiug-
myndir um ísland eiins og önn-
ur lönd, sem þair heimsæktu,
en hvernig sem þær væru, yrðu
þeir að viðurkennia að íslenzka
þjóðin væri ólík öllum öðrum.
Hún byggi í landi, se-m gerði
miklar kröfur til hennar. Þó að
veðrið væri gott í dag, hefði hin
óblíða náttúra þess á liðnum öld
um valdið því, að íbúar hér
hefðu ávallt verið færri tiltölu-
lega en annars staðar á Norður-
löndum.
Ragnar-Brede Stene flytur
þakkir erlendu þátttakendanna.
Engir erfiðleikar 'hefðiu þó
megnað að draiga úr ást ísflend-
inga á landi sinu, en þvert á
móti tengt þá því sterkari bönd-
um. Meirilhluti íslendinga ætti
ættir sínar að rekja til Noregls
og þeir hefðu lenigst af lotið
Norðmönnum og Dönum. Samt
h-efð'U fislendinigar aldrei talið sig
Norðmenn eða Dani, heldur ís-
lendinga, sérstaka þjóð, sem í
aldir hafði mótazt af ættlandi
sínu og þeirn kjörum, sem það
bjó þeirn í 1100 ár.
íislenzka þjóðin væri nú hin
einasta, sem enn talaði þá
Framhald á bls. 27.
Ungt fólk við setningarathöfnina í gær. (Ljósm. Ól. K. M.)
Páll Líndal, borgarlögmaður.