Morgunblaðið - 30.10.1970, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. OKTÓBER 1970
Frumvarp um aðstoð
íslands við þróunarlönd
- flutningsmenn fimm alþingismenn
Deilt um réttmæti af-
notagjalda bílviðtækja
— frumvarp að nýjum útvarps-
lögum endurflutt
ÓLAFUR Björnsson og fjórir aðr
ir alþing-ismenn, þeir Björn Jóns
son, Jón Ármann Héðinsson,
Karl Guðjónsson og Ólafur Jó-
hannesson, hafa lagt fram á Al-
þingi frumvarp til laga um að-
stoð íslands við þróunarlöndin,
þar sem þeir leggja til að komið
verði á fót opinberri stofnun, er
nefnist Aðstoð íslands við þróun
arlöndin. Skal það m.a. vera hlut
verk stofnunarinnar að auka sam
skipti Islands og þróunarland-
anna og skipuleggja íslenka
hjálparstarfsemi í þeim.
í greinargerð frv. segir að það
sé samið af nefnd sem utanríkis
ráðherra skipaði haustið 1965,
en hún skyldi gera um það til-
lögur á hvern hátt mætti auka
aðstoð íslands við þróunarlönd
in. Nefnd þessi lauk störfum um
sl. áramót og var útdrætti úr
nefindarálitinu, ásamt tillögum
nefndarinnar útbýtt til alþing-
ismanna fyrir lok síðasta Al-
þingis. Fyrir þinglok 1968 fluttu
fjórir þingmenn í neðri-deild
frv. um aðstoð við þróunarlönd
in og var það byggt á bráða-
birgðatillögum, sem umrædd
nefnd skilaði til ríkisstjórnar-
innar haustið 1966. Var frum-
varp þetta endurflutt á síðasta
þingi, en nefndin óskaði þá, að
það yrði ekki tekið fyrir, fyrr en
henni hefði gefizt kostur á því
að skila endanlegu áliti, og urðu
flutningsmenn við þeirri ósk. I>ar
sem hinar nýju tillögur nefndar
innar byggja á öðrum grund-
velli en hinar eldri, segir að
flutningsmenn hafi talið rétt að
tillögur um aðstoð fslands við
10, en ekki 16
í FRÉTT Morgunblaðsina í gær
uim þingmaninafjölda kommún-
i3ta varð prentvilla. Þar áitti að
standa að „þegar nýkjörið Al-
þinigi kom saman til fundar
haustið 1967, var tala þeirra
þingimanna, sem kjörnir höfðu
verið i nafni Alþýðuibamdalags-
ins svonetfnda 10“ — en ekki 16
eins og sagt var í blaðinu í gær.
þróunai'löndin kæmi nú fyrir Al-
þingi í þeirri mynd, sem í frv.
þessu fælist.
Sem fyrr segir gerir frv. ráð
fyrir að komið verði á fót opin-
berri stofnun, er nefnist Að-
stoð íslands við þróunarlöndin.
Skal hlutverk stofnunarinnar
vera eftirfarandi:
1. Að gera tillögur um hugsan
legar framkvæmdir í þágu þró-
unarlandanna, er kostaðar yrðu
af íslenzka ríkinu samkvæmt
fjárlagaheimild, annað hvort ein
göngu eða í samstarfi við önin-
ur lönd, skipuleggja slíkar fram
kvæmdir og hafa eftirlit meþ
þeim.
2. Að vinna á annan hátt að
auknum samskiptum íslands og
þróunarlandanna, bæði á sviði
menningarmála og viðskipta. —
Skal í því sambandi einkum lögð
áherzla á eftirtalin verkefni:
a. Að vinna að kynningu á þró
unarlöndunum og málefnum
þeirra með það fyrir augum að
efla áhuga almennings á aukinni
aðstoð við þau.
í GÆR var fyrsta frumvarpið
afgreitt sem lög frá þinginu, og
var það stjómarfrumvarp um
breytingu á lögum um kjara-
samninga opinberra starfs-
manna. Frumvarp þetta var lagt
fram í fyrradag og fór í gegnum
6 umræður á Alþingi í gær,
enda var þvi ekki vísað til nefnd
ar. Hin nýju lög kveða á um
að frestir þeir, sem um ræðir í
lögum frá 1962 um kjarasamn-
inga opinberra starfsmanna,
breytist þannig, að ágreiningur
milli aðila gangi til Kjaradóms
1. janúar 1971 og Kjaradómur
hafi lokið dómsorði á ágreinings
efnið eigi síðar en 1. febrúar
1971.
Fjármálaráðberra fylgdi fruim
vairpinu úr hilaðd í báðum þiog-
b. Að vinna áð auknum menn-
ingartengslum við þróunarlöndin
m.a. með því að rannsaka mögu-
leika á því, að ísland taki þátt
í menntun ungs fólks frá þróun
arlöndunum, bæði með því að
veita því aðgang að hérlendum
menntastofnunum og með því að
fá hæfa íslenzka menn til þess
að annast kennslu við erlendar
menntastofnanir, er reknar eru í
þágu þróunarlandanna.
c. Að kanna möguleika á aukn
um viðskiptatengslum við þróun
arlöndin, eftir atvikum í sam-
vinnu við aðra opinbera aðila og
einkaaðila, er áhuga kynnu að
hafa á slíku.
d. Að veita opinberum aðilum
og einkaaðilum, er hafa með
höndum hjálparstarfsemi í þágu
þróunarlandanna, upplýsingar
og leiðbeiningar, eftir því sem
þessir aðilar kunna að óska.
3. Að skipuleggja og hafa eftir
lit með framkvæmdum í þágu
þróunarlandanna, er íslandi
kynnu að vera faldar á vegum
Sameinuðu þjóðanna eða stofn-
ana þeirra.
deildum í gær, og gi'ieiindi frá
því að siaimikvæmt kjairasaiminiiniga
lögunum ætti málið aíð gamga
til Kjiaciadóimis 1. nóv. n. k., etf
sammingair hietfðiu eklki tetkizt. Exi
þar sem samikomulag betfði þeg-
ar orðáð um nökfeuir höfuðaitiriði
í væmta.nlegium kj-airaisamindinigi.
stæðu vonir tiíl, aið samnáinigair
tækjust, en tími muindi ekki
viininaist till að ljúka saimiminga-
viðræðiuim fyiriir 1. nóv. m. k.
Væru því samniimigaalðilaimálr
saimimála um, að æsfeitegt væri
að fá frestun bneytt, þammiig að
miálið gengi til Kjaradóimis 1.
jianúair n. k. hefðu sammiiniga'r
ekki tekizt, og Kjamadómuir
hafi þá kveð'ið upp úrskorð sinn
fyrir 1. febrúar 1971.
Nokkrar uimræður uæðiu uim
ERU bifreiðir almennin.gseign
eða ekki? Um þetta urðu nokkur
orðaskipti á Alþingi í gær, er
til umræðu var frumvarp t'l
nýrra útvarpslaga, en það er nú
endurflutt óbreytt frá síðasta
þingi, en þá náði það ekki af-
greiðslu. Halldór E. Sigurðsson
gerði afnotagjöld af útvörpum í
bifreiðum að umræðuefni, og
taldi að þau bæri að leggja nið-
ur. Benrdikt Gröndal, sem einn
ig er formaður útvarpsráðs, sagði
að oftsinnis hefði verið um þetta
fjallað, en staðnæmzt við það atr
iði að afnotagjöldin af bifreiða-
útvörpum væru það mikilvægur
tekjuliður fyrir ríkisútvarpið, að
hann mætti ekki missast, nema
hin almennu afnotagjöld væru
hækkuð nokkuð. Það hefði hins
vegar ekki þótt réttlátt, þar sem
þar með yrði lagður meiri skatt
ur á þá sem ekki væru það
efnaðir að geta átt bifreið.
Halldór E. Sigurðsson sagði að
bifreiðiir væru orðnar almennings
eign á íslandi, og menn ættu
þær án tillits til efnahags. Nátt
úrlega gætu bifreiðaeigendur
sniðgengið afnotagjöld af útvörp
um í bifreiðar sínar með því að
hafa lítil tæki meðferðis út í bif
reiðina. Sagði Halldór að það
gæti tæplega talizt réttlátt að út
varpsafnotagjald hækkaði um
deilld tólku tifl. imiáls þeir Björn
Jónsson og Olatfur Jóh.ainmiesson
og í meðri deild þeár Eðvairð
Sigurðsson, Magnús Kjiartamisson
og _ Þórariinin Þórarimissoin.
Óskuðiu þeir eftir því aið náð-
berra gætfi niámeri skýrslu um
hvemnáig þessi saimin;im'gam.ál
stæðu, em f j ármálairáðlh er ra
sagði að miáláin væru mú á því
st'igi, iað það gæti spiMlt fyrir
sammiimgum a@ faira að upplýsa
einstök aitriði, endia lægi fyrir
að þótt búið væri a@ semjia um
eimstök atriöi, þá yrði ekki sam-
komulag um þaiu ein, heldur
væru nofekur atriði enm sem
ekki hefðu tekizt satmmiin,ga.r
um.
í efni deild bar Bjöm Jóms-
son f-raim tilllöigu um alð miállimu
yirði vísað til fjái'hagsniefindiar
deilldia'riinm.ar, em sú tiillaga var
fellld með 12 atkvæðum gegn 1.
í mieðri d-eild vair frumvairpið
samþykbt saimhljóða.
helming á þeim mönnum sem
þyrftu að fara út af heimilum sín
um og vera á ferðalögum. Þá
sagði Halldór að þegar útvarpið
yrði að hækka gjöld sín, t.d.
vegna lengingar á dagskrá, væri
ekki verið að spyrja að því hvort
fólk hefði efni á að greiða afnota
gjöldin.
Þá urðu nokkrar umræður um
það ákvæði frumvarpsins að inn
heimtustjóra útvarpsins yrði
fengið fógetavald.
Gylfi Þ. Gíslason menntamála
ráðherra flutti framsöguræðu,
er málið var tekið fyrir og gerði
grein fyrir ýmsum merkum ný-
mælum frá eldri lögum sem í
frumvarpi þessu felast. Meðal
þeirra eru ákvæði um ábyrgð á
útvarpsefni, en hingað til hafa
ekki verið til reglur um hver
bæri ábyrgð á því efni sem flutt
er í útvarpi.
Staðsetning
safnhússins
1 TILEFNI af þingfrétt í gær
um lóð fyrir Listasafn Islands
óskar menntamálaráðherra þess
getið, að hann hafi tekið fram,
að hann væri sammála stjóm
Listasafnsins um, að æskileg-
asta lóðin væri við Öskjuhl'íð,
en ýmsir teldu safnið bezt stað-
sett í fyrirhuguðum nýjum mið
bæ. Hann kveðst ennfremur hafa
látið þess getið, að hann telji
allar horfur á, að borgaryfirvöld
sem sýnt hafa málinu mikinn
skilning, muni úthluta lóð við
Öskjuhlíð, ef þessi er eindreg-
ið óskað. Munu lokaviðræður
fara fram á næstunni.
Frumvarp um
sauðfjárbaðanir
Á ÞINGFUNDI meðiri deildair í
gær mælti Ingólfur Jónsson land
búnaðarráðherra fyrir stjórnar-
frumvarpi um sauðfjárbaðanir,
en ákvæði frumvarps þessa eru
að sauðfjárbaðanir skuli næst
fara fram á tímabilinu 1. nóv-
ember til 15. marz veturinn
1971—1972. Eftir það er heimilt
að baða annað hvert ár, en á
sama tíma vetfrar.
Frumvarp þetta var afgreitft
til 2. umræðu og landbúnaðar-
nefndar.
Fyrsta frumvarpið að lögum
Samningafrestur við opinbera
starfsmenn framlengdur
til 1. janúar
máliið í báðuim deildum. f efiri
Flóttinn úr þingflokki kommúnista:
Hvað gera Steingrím
ur og Gils?
FRÁ því að Alþingi kom
saman í fyrsta skipti að
loknum þingkosningum
1967, hefur þingmönnum í
þingflokki Alþýðubanda-
lagsins svonefnda fækkað
um þrjá. Þeir voru í upp-
hafi 10, en eru nú 7. Þeir,
sem hafa yfirgefið þing-
flokk Alþýðubandalagsins
eru: Björn Jónsson, Hanni-
bal Valdemarsson og nú
Karl Guðjónsson. Þessi
fækkun hefur eðlilega
valdið því, að sú spurning
vaknar, hvort fleiri þing-
menn í þingflokki komm-
únista muni fylgja for-
dæmi þessara þriggja þing-
manna og yfirgefa þing-'
flokkinn. Um það verður
að sjálfsögðu engu spáð, en
rétt er að vekja athygli á
því, að ferill tveggja þing-
manna, þeirra Steingríms
Pálssonar og Gils Guð-
mundssonar gerir það að
verkum, að þeir eru tæp-
lega bundnir ráðamönnum
Alþýðubandalagsins jafn
traustum böndum og ýms-
ir aðrir.
Steingrímur Pálsson var
fyrst í frtamiboði til Alþimgis
í þingikosin,inigiuiniuim 1963 og
Steingrímur Pálsson.
akipaði þá 2. sœtfi á fram-
boóslista Alþýðuibainidialaigsiins
giamla, þ.e. kösoinigaiþainidiaiiaigs
kommiúinista oig Málfunidia-
félaigs jiaiflnaiðiarmaorua, Hammi-
bai Valdiemuarssoin var í fyr®ta
sæti á þeim lista. Þagiair leið
að þimigkioisminigum 1967 hiafðd
liisrtá Allþýðuba'nidalagsiimis á
Vestfjörðum verið ákveðiin.n
áðiur em fxiaimiboðS'listimm í
Reykjiavík bafði veirið birtuT.
Var Hammi/bal í fymsita sætfi á
lisitamium á Vestffjiörðum eims
og fyrr, em Steinigrímiur í
öðru sætfi.
Eftir hiiinm fræiga Tómabíós-
fund, þegar kommúnistar
beittu stuðminigsmienm Hammi-
bals í Reykjiavik ofbeidi, viarð
þa'ð að raði, að listamium á
Vestftfjörðum var hreytt á
þamm veg, að Haminiitoal fór af
listamum en Steinigrkniuir Pális-
son færðisit í fyrsita sœtfi list-
ans. Hanmibal iskipaði hins
veigar efstfia sæti I-listams í
Reyfcjiavík svo seim mienm
miuma. Þinigimienmisfea Steim-
grímjs Fálsisomair var umidir því
fcomin haustið 1967, hvort at-
kvæðii I-Mistfams yrðu talin
m'eð atkvæðum Alþýðutoamida-
lagsinis við útflhliuitium xxppbót-
arsætfa. 1 kosnimigabaráttuninii
vorið 1967 höfðu Þjóðviljimm
og ýmisir talsmiemm koimmún-
Gils Guðmundsson.
ista afmeitað I-liistfamum móð
öliu og miátti því ætfla, að
þeigar tiil þeisis kom í október
það ár, að Aliþinigi kvæði xxpp
sinin úrslkiurð í miáliniu, að
komimúmiiisitiar greiddu atkvæði
glagln því, að atfkvæðd I-listams
yrðu taliin mieð atkvæiðum G-
Framhald á bls. 16