Morgunblaðið - 26.01.1973, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 26. JANÚAR 1973 1 7
HAMFARIRNAR I VE5TMANNAEYJUM
Vestmanniaeyjum í gær-
kvöldi.
Frá Eliniu Pálimadóttur.
t>AÐ fólk, sam sé®t á ferli í
Vestmannaeyjum nú, er allt í
sömu erind'um. Menn eru á
ferð með búslóðir á biluim, að
vimna við lestuin á fiski eða
taka veiðarfæri um borð í
báta. Næstum enginn sést
gamga uim iðjulaus. Sennilega
hafa síðustu ibúarnir horfið á
braut með Herjói'ifi og Heklu
og fáir bætzt við i dag. Allir
eru önnum kiafnir og fiiestir
dauðuppgefnir, hafa vakað
nótt og dag við að ganga Pá
íbúðum og losa þær. En ekk-
ert lát er á gosimu. Yfir bæ-
inn ber rauðan bjarma og
allis staðar frá má sjá rauð-
ar slettur bera við hirnin og
Tnöklkinn ieita hátit í loft upp.
1 nótt er búizt við, að veður-
'átit smúizt og þá verði ekki
vært úti fyrir ösikufalli. Fari
sivo eru fleiri hús en fyrr i
hættu. Hraumið er þegar að
mala tvö af þeirn hú.S'um, sem
bnunnin voru. En giigibarmur-
inn aiuistanimegin fjær bænum
er orðinn mjög hár iíklega
um 100 m og þvd meiri hætta
á, að gosslett'urnar gangi í
átt ti'l bæj-a’rinE.
Nú undir kvöldið voru
menm að flyt ja dól út úr Svan
hóli, þar sem Þórdí.s Guðjóns
dóttir býr. Sonur hennar, Sig-
urður Siigurðsison, sá um það
og nokkrir félaigar hans með
honum og voru þeir að bera
það síðasta út og gamla hús-
ið nær tómt. Ek:ki er þó hægt
að taka alveg allt, þetita er
svo gamalt héimiU, sögðu
þeir. Sigurður sagðist næst
Þannig; líta gosstöðvarnar út þegar siglt er út úr höfninni í Vestniannaeyjmn með lóðsinum.
(L.jösm. Mbl.: E. Pá.)
■mei’kisipjöld við hverja hrúgu.
Árni Hansen, Þorsteinin Páls-
son, Gunni'augur Helgaeon,
Bjanni Herjólfsson o. s. frv.
Húisrými er enm í skótaihús-
inu, leikfimisaúurinn t. d. lítt
notaður, en netagerðirniar eru
líka að losna, ef á meira hús-
næði þarf að halda. En m; in
veigra sér við að fara að bera
húsgögn upp á aðra hæð, þrr
sem allir eru að verða 'lr-
vinda.
Fiutnimgarnir höfðu gerigið
sæmilega vel um nóttina,
sagði Reynir skólastjóri, því
meiri maniniskapur var þá við
en fyrr, liíklega um 50 mamns.
Fleiri menn voru komnir til
baka til Eyja, en áður, en að
fararnót't miðvi'kudags voru
liðsmenm í land með fjölskyld
ur sínar og voru eiftiir 9 af
30 í Eyjum. En þegiar þeir
ætluðu að snúa til baka fenigu
þeir ekki leyfi. í gær voru þó
nær allir slökikviliðsmenn aít
ur komnir. Þá var lií-ka kom-
inm með Heklu slökkviliðsbUl,
sem upphaflega átti að fara
til Fáskrúðsfjarðar en var
tekinn í þetta. En sams kon-
ar bíll er til í Eyjuim. Er æt'l-
unin að mynda 3 slökkviliðs-
flokka og reyna að fara um
og verja hús, einkum forða
því að keðjubruniar geti orð-
ið. Rúnar Bjarnason slökkvi-
liðsstjóri í Reykjavík og
Gunnar Pétursson frá Bruna-
eftirlitinu voru i Eyj'Um að
ráðgiast við Kristin og smeri
„Mitt hús fer í
eldinn í iiótt1
æt.la að taka fyrir hús bróður
síns. En mitt hús fer í eldinn
i nótlt, sagði hanin. Ég flutti í
það nýtt 1971 og var rétt að
losna úr mestiu skuid'umuim
aftur, bætti hann við.
1 alla fyrrinótt og i diag var
unnið að því að filytja hús-
gögn og dót úr hús'unum í
austurbænuim í Ves'tmannaeyj
um og var markmiðið að
tæma öll húsin að Helgafells-
braut. Gemgu vinmiuflokkamir
i það undir stjórn slökkviliðs
ins og hjólparfliða. Var hv'ert
húsið tekið fyrir af öðru og
brotizt inn, ef eigend'ur höfðu
'ekki sent lykia. Fyrsit var öllu
,'dóti sópað úr skúffuim og
‘Sikápum i sorppoka úr plasti
■frá bænum, og það síðan flutt
'ásamt húsgögn'Uim í Barma-
'skólalhúsið. En þar er við
stjóm Reynir Guðmunidissiom,
■skólastjóri, sem eins og aðrir
'haifðl ekki farið úr fötum síð-
•an gosið hófist.
1 skólaihú'siniu var húsgögn-
um raðað upp og hver farm-
ur færður á sikrá og merktur.
Þama mátiti sjá isskápa,
stiereotæki, stóla, laimpa,, sjón
vörp og anman húsbúnað og
miklir erfiðl'ei'kar vegna manm
fæðar.
GLÓANOI MOLI KOM
í SÓFA, SEM MENN BAKU
A MILLI SÍN
í fyrrinótt, þegar vindáttin
breyttist, ætfluðu flutnimga-
memn einmitt að fara að
byrja á austasta húsinu í
hverfinu, tóik þá Skyndilega
að rigna yfir miennina eldgló-
amdi ösku og þeir hlupu i
skjól undir bíl. En glóandi
moli kom i söfa, sem þeir
voru að bera á miílili sín og
brenmdi siig gegum áklæðið.
Ei'nniig fór annar moli gegn-
um málverk af Vestimannaeyj
uim. Síðam læigði smiástund og
komust mennirnir þá aftiur i
að flytja. Nægir vörubilar
voru við flu'tnimgana. Margir
menn höfðu sent lykla af bíl-
um símium og boðið þá fram
og átita vörubiilstjórar komu
til baka á fimm'tudagsmorg-
un.
Flutninigamir voru fyrstiu
næt'umar undir stjórn Kris't-
ins Sigurðs'.S'onar slökkviliðs-
stjóra, en lögregl'umienmirir
eru nú að taka við. Fynstiu
nóttina fóru margir slökkvi-
Rúnar aftur við til Reykja-
víkur til að útvega þanrt bún-
að, sem talinn var þurfa.
ÖSKLBEGN OG G-IALL
BLLDI A HIJSÞAKI
I fyrrinótt, er vindáttinn
brey ttist í Vestmaninaieyj um
og ös*ku'faill byrjaði hafði und
irritaður fréttamaður rétt
lagt sig á Hótel Berg. Sigurð
ur Karlsson hótelhaidari
hafði spurt, hvort ég vifldi her
bergi í bakhlið hússins eða
rnr. 3, sam sneri beint gegn
gosinu, og var sá kostu -inn
tekinn. Herbergið var baðað
rauðum bjarma og hægc að
fylgjast með þesisu tignarlega
gosi út uim gluggann. En þeg
ar ég var rétt sofnuð uid!r
súðinni upphófst mikið ösku-
regn og bufldi gjall á húsþak-
inu, en í sama mund heyrðist
í dyrabjöllu. Voru þar ko'nnir
tveir ættingjar Sigurðar, Hloð
ver Haraldsson og Friðrik-
Óskarsison, sem höfðu komið
aftur til Eyja til að flytja
burtu 3 sófasetf úr þremur
íbúðuim, og flleira dót, sögðu
þeir. Sjalfir höfðu þeir farið
með f jölskyldur sínar gosnótt
ina með Halkion í land með
bömin nærri í náttifötunum.
Hiöðver á nýtt hús i bygg-
ingu. Fjölskyldiain ætlaði að
flytja i það í vor. „Komnar í
þetta 1.390.000 kr. i beinhörð-
um penimgum og elidlhústæki
fyrir 55.000 kr.“ sagði hann,
„og ætli Húsnæðistmálastjórn
taki húsið upp i 1. veðrétt, ef
það brenmuir, eða bankinm
taki það upp i annan veð-
rétt,“ sagði hamn.
SELURINN HVARF ÁÐLR
EN GOSIÐ HÓFST
Skúli Jónsson, mælinga-
verkstjóií hjá Hafnarskrif-
stofunni hefur verið að mæla
fyrir skipalyftu í höfminni
síðan 15. janúar og borað nið-
ur á 30 m dýpi í Friðarhöfn.
Sagði hann greinilegt, að
vatnið í höfninni væri farið
að hitna. Öll tæki kæmu nú
upp volig. En Skúli sa,gði, að
merkilegt væri, að fullorðinn
selur, sem alfltaf hefði verið í
lcrimgum hann og aðstoðar-
mann hans meðan þeix unnu,
hvarf daginn áður en
gos hófst og hefur ekki sézt
siðan. „Hann hefur haft jarð
skjáflftatæki sitt i lagi,“ sagði
Skúli.
í Vestmannaeyjum velta
memn því mikið fyrir sér,
hvað gerist, ef höfnin lokast.
>að er þó ekki yfirvofandi.
Lóðs nn hefur verið notaður
í mælingar á höfnínni og varð
skip fylgist með gosinu af
sjó. Lóðsinn fer öðru hverju
út til dýptar- og fjarlægðar-
mæliriga og við stýrið er him
aídna kempa Einar Sveinn
Jóhannsson. Fréttamaður
Morgunblaðsinis fór út með
Lóðsnum í gærmorgun.
Gu’fumökkur grúfði þá yfir
höfninni, þvi með aðfallinu
kemur hlýr sjór inn i hana.
Þar sem hraunið rennur í sjó
inn og eidur og sjór koma
saman stíga upp háar súlur
af hvitri gufu og dökkum
mekki. Gjall flýtur á sjónum
og í niiekkinum sést á endamn
á hraunbrúninni. Hún nær
sem fyrr 700—800 m út i sjó
og brúnin brött niður. Og enn
eru 0,4 sjómílur frá lrraun nu
yfir i Heimaklett og fært öll-
um skipum, sagði Einar.
Hraunlænan inn með landi
hreyfist ekki, en í gærkvöldi
mátti vel greina úr landi, að
hraun vær': að fyllast upp í
krikann innan við garðinn,
sem myndazt hafði um morg-
uninn.
Bæjarverkfræðingurinn Páfll
Zóphaniasson var við mæl-
ingar og veitti upplýsingar.
Margt hefur þurft um að
hugsa, en töf varð á að verk-
stjórar, sem höfðu farið í
land fyrstu nóttina kæmust
aftur út í eyjar, vegna tafa
á ieyfum tii þess. Kl. 5
komu svo 20 verlcstjórar og
starfsmenn úr áhaldahúsi á
staðinn með flugvél og var
vel fagrnað. Ótal verkefni
biðu. Eitt af því var að fylgj-
ast með vatninu, en í tönkum
eru 2500 rúmmetrar, sem
hægt er að treina í viku, þó
Ieiðslan fari, ef ekki tapast
niður. vatn. Leiðslan er þó
ekki talin i hættu e ns og er.
Niðri við höfnina voru bátar
að sækja veiðarfæri sín. Þar
hittum við Þorkel Þórarins-
son vélstjóra á Ver, Elías
Sverrisson skipstjóra á öðl-
ingi, einn helzta sjóhlunkinn
í Eyjum é'ns og hinir kynntu
hann og Ármann Eyjóflfssotfc
silcólaistjóra stýrimannasikól-
ans. Þorkeill sagði, að þeir á
Ver væm nú að sæflcja ýrniss
konar net, svo hægt sé að
róa og um leið tækju þeir
eitthvað af fatnaði úr íhúðum
sínum handa fjölskyldunum.
Og ekki megi gleyma að
tapþa af miðstöðinni. Og Eflí-
as sagðist vera í sömu erind-
um, eklci þýddi að fara að
sækja húsgögn, því enginn
staður .væri fyrir þau í lasndi.
Veiðai'fiærin byiggj'ust
þeir við að geta geymt í vöru
geymislu hjá Hafskip. En
hvar þeir legðu upp vissu
þeir ekki. Við spurðum sjó-
mennina, hvernig þeim litist
á þennan nýja garð, sem væri
að myndast fyrir utan höfn-
ina hjá þeim, sem sumir
segðu, að gæti orðið skjól-
garður. Ekki voru þeir á
sama máli, töldu að mikið
gæti brimað við hann og þá
bætti það eklci hina erfiðu
innsiglingu.
Ármann skólastjóri var
hinn hressasti, sagði að jafn-
vel þótt höfnin lokaðist í gos
inu, þá héfldLsit áfnam byggð i
eyjium. Á viku mætti grafa
sundur eiðið og þá fengist
flretri höíin en nokkru sinni fyrr
Sflíkar áætlanir eða a.m.k.
spekúlasjón r, hefðu verið
uppi áður. Auðvltað þurfum
við að líta eftir höfninni og
fylgjast með, en ef ilfla fer
þá fáum við sjálfsagt aðstoð,
sagði Ármann, þó eru Vest-
mannaeyingar þannig, að
þeir vilja sem rnest standa á
eigin fótum.
Fleirl sjómenn voru komn-
ir þarna og voru menn ekki á
einu máli um það, hvort
aiftur yrði búið i Eyjumum
og hvort Hjótlega yrði unn-
ið þar aftur. El'ías sagði, að
kona hans og tengdadóttir
hefðú nú sagt, að þær imind'J
koma aftur og setjast að og
mér líður betur að vera hér í
dag en nóttina, sem gosið
hófst, bætti hann við, maður
venst sjálfsagt öllu.
Bæjarstjórnin í Vestmanna
eyjum hefur nú í hyggju að
reyna að hefja aftur einhverja
starfsem' og þá fyrst og
fremst móttöku á loðnu, og
til þess þyrfti ekki að fara til
Eyja nema 100—200 manns,
að því er Magnús bæjarstjóri
tjáði okkur. En hann sagði,
að beðið yrði átekta fram yf-
ir hefl'gi, úr því yrði kannski
hægt að hefjast handa en fjöl
margir Vestmannaeyingar
mundu vilja koma t.l slíkrar
vinnu, þótt f jölskyldurnar
væru skildar eftir heima fyrst
um sinn.