Alþýðublaðið - 26.08.1958, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 26. ágúst 1958.
AlþýðublaðiS
jarðar kom. Þeir aumka því
eðlilega íslendinginn fyrir
ihörkuna og kuldann, sem þar
hljóti að vera landlægur.
AUSTUR YFIR FOSSAFJÖLL
Hér hefur áætlun mín ekki
íverið eins ströng og í Colorado
og ég því átt síður kost á að
kynnast landinu af sjón en þar.
Annars er það undurfagurt. Ég
tók því fegins hendi tilboðí um
að skreppa austur yfir F'ossa-
fjöll (Cascade) með skólastjór-
anum í Yehn, þar sem ég
dvaldi. Fössafjöllin eru stór-
skorin og hrikaleg sand- og
kalksteinsfjöll, en skógi vaxin
í vesturhlíðum nær því á efstu
tinda. Austurhlíðarnar eru
miklu snauðari af skógi. Hér er
skógurinn og skógarvinna að-
allifibrauð fólks. Þreklegir og
sólbrenndir karlar sem eru hert
ir við erfiði og útiveru. Fjöllin
skipta hér veðri og þótt regn og
suddi sé vestan þeirra getur
verið himnablíða og sólfar aust
an við þau. Svo var þennan
dag. Dalirnir eystra eru nær
samfelldur aldingarður, þar
sem eplaræktin er umfangs-
mest. Eplatrén voru nú að fella
blóm og því ekki eins fögur og
fegurst geta verið. Við stað-
næmdumst í smábæ með indi-
önsku nafni, en þangað átti
skólastjórinn erindi. Athygli
mín beindist að náunga með
heljarmikil spjöld í bak og
fyrir, sem skálmaði fram og
aftur fyrir framan búðardyr,
Á þessum spjöldum stóð: ,,Mill
er óheiðarlegur. Hjálpið illa
launuðu búðarfólki. Kaupið
ekki í þessari búð!“
Ekki veit ég hvern árangur
þetta hefur borið, né á hvern
hátt átti að hjálpa búðarfólk-
,inu með því að kaupa ekki hjá
Miller. Mér varð hins vegar
hugsað heim og gat ímyndað
mér hvernig svipurinn myndi
vera á forstöðumönnum verzl-
ana þar, við að hafa slíkan
fylgifisk við búðardyr sínar.
TÍZKAN OG SYNDIN
Og svo í lokin örfá orð um
annað efni, sem sé vortízku
kvenfólksins hér. Blessað kven
fólkið streymir nú um göturn-
ar í svonefndum pokakjólum
ósköp fátæklegum í litavali og
sniðið er rétt eins og hvolft
hefði verið yfir þær poka, en
skorið úr fyrir höfuð oa hand-
legg. Þetta er átakanleg sjón,
þótt út yfir taki þeir kjólar,
sem hafa ca. 30 cm garneringu
neðst á pilsinu méð heljarmikl
um útslætti. Til eru þó þeir
sem leggja á þetta blessun sína.
Til dæmis lýsti Billy Graham
velþóknun sinni á þessu í stól-
ræðu sl. sunnudag vfir 1800
j sálum, því að hér væri býðing-
armikið skref stigið til að útmá
kynþokkann! Veslings Biily.
Sætleiki syndarinnar freistar
fleiri en margur myndi halda,
fyrst hann telur svona aðgerðir
hafa hernaðarlega þýðingu. Að
minnsta kosti gerir hann ekki
ráð fyrir auðugu ímyndunar-
afli- Og það er satt, að þessi
klæðaburður örvar ekki tiltak-
anlega þann eiginleika. En svo
eru aftur aðrar kvinnur, sem
I skálmá um stræti á flegnum,
ermalausum léreftsblússum og
stuttbuxum úr sama efni. Ekki
hef ég séð umsögn Billys um
þær. Hitt hef ég séð, að þær
skilja ímyndunaraflinu lítið eft
ir. Suður í Texas hefur ein at-
hafnasöm frú haf.ð krossferð
gegn þeim og veltur þar á
ýmsu. Tjáðu svo blöð, að nær
hefði komið til handalögmáls
milli hennar og kennsl’.ikonu
einnar á foreldra- og kennara-
fundi. En góðir menn gengu um
sættir og afstýrðu. Hafa svo
báðar gefið út dagskipanir, að
sið hershöfðingja, sem hafa lítt
takmarkað valdsvið.
Híns vegar hafa þeir, sem
um er barizt, ekkl enn látið
opinberlega heyrast á hvora
sveifina þeir hallist. Því eru
þessi áhuga- og fjandskaparmál
enn óleyst og myrkri hulin, sem
kannske er auðveldasta 'ausn-
in, ef lausn skyldi kalla.
c
5
Yerlla
NÚ FYRIR sköm.mu var þess
getið í fréttum útvarpsins, að
Fegrunarfélagið hefði veitt við
urkenningu fyrir fegúrstu
skrúðgarða í Reykjavik.
Þetta hefur einnig verið gert
nokkur undanfarin ár.
Ég álít, að þessi prýðilega ráð
brey.tni Fegrunarfélagsins hafi
komið því til leiðar, að garðar
'og lóðir hæjarbúa séu yfirleitt
foetur hirtir nú en áður var, og
er það vel. Annars hefur mér
virzt, að Reykv'íkingum yfir-
leitt þyki vænt um garða sína
®g sýni þeim verðskuldaða
natni og umiönnun, enda mikil
ánægja flestum kaupstaðarbú-
íum að hafa fallega og vei hirta
trjá- og blómagarði við hýbýli
sín.
Af bæjarfélagsins hálfu virð-
3st einnig ríkja áhugi íyrir
þessu, ef dæma má eftir því,
og ég man það rétt, að á hverju
yori er þeim, er ekki þrífa
lóðir sínar fyrir ákveðinn tíma,
Siótað því, að það verði þá gert
af öðrum á Þeirra kostnað. —
Þetta útaf fyrir sig ber ekki að
lasta, því sjálfsagt er að taka
vei áminningum um góða um-
gengni. , ygj
17. júní síðastliðinn hélt borg
arstjórinn okkar eina af sínum
ágætu ræðum. Þar drap hann
á meðal annars að fyrirhugað
væri að fjolga opnum svæðum,
sem skipuleggja ætti á þann
veg, að þau yrðu bæjarbúum
til þæginda og augnayndis og
þá bæjarfélaginu til sóma.
Ég þykist vita að þarna hafi
hugur fylgt máli frá hans hálfu,
og hann verði ekki sakaður um,
þótt eitthvað gangi úrskeiðis
um hirðingu lóða og landa bæj.
árins, heldur þeir menn, sem
valizt hafa þar til umsjónar.
Ég tek þannig til orða sökum
þess, að ég tel, að þar sé ýmsu
það mikið ábótavant, þótt vel
sé um sumt, að ástæða sé til
þess að úr því yrði bætt. — I
þessu sambandi skulu tekin að-
eins fá dæmi, og verður því
fyrst fyrir aðaltrjágarður bæj
arins, Tjarnargarðurinn, sem
var í mikilli vanhirðu, er ég
sá hann nú fyrir skömmti.
Á honumi hafa verið unnin
skemmdarverk, brotnar grein-
ar og fleginn börkur af trjám,
sem viðkomandi umsjónarmað-
ur eða menn verða ekki sakað-
ir um,, en vita ættu Þeir það,
að það eru ætíð til of magrir,
LENGI VEL var málum
svo farið, að á ísland; hafði
hraði tuttugustu aldar ekki
náð útbr-eiðslu. Þar ríkti kyrð
og friður, það var land þar
sem klukkan hafði ekki svo
ýkjamikið að segja. Svona er
það jafnvel enn í sumurn aí-
skekktustu sveitum landsins,
en því miður á mjög fáum
stöðum. Hinn ameríski hraði
hefir náð tökum á þjóðinni,
eða réttara sagt hraði nútím-
ans, því að hann er orðinn
svo útbreiddur um allan
heim, að ekki er liægt að
kenna hann lengur við Ame-
ríku eina.
Ennþá finnast þó nokkrir
staðir á jarðkringlunni, þar
sem ekki er tekið svo mikið
tillit til klukkunnar TökÚm
sem dæmi eyjuna Barra í
Hebrideseyjarklasanum. Ef
einhver myndi spyrja þar
hvað klukkan vseri, yrði hon
uni sennilega aðeins svarað
því, að það væri morgun,
miður dagur eða kvöid. —
Klukkuístundirnar eru v'art
mældar.
Það olli því nokkuð miklu
raski á eyju þessari, þegar
flokkur kvikrnyndaleikara
lagði þangað leið sína ekki
alls fyrir löngu, ásamt öllum
þeim fylgifiskum sem með
þurfa að vera við töku kvik-
myndar.
Arthur Rank settist sem
sagt þarna að, til að taka
hluta af myndinni „Rockets
Galore“. Rafmagn, sem. áður
var óþekkt fyrirbæri á eynni,
var nú framleitt með stórri
aflstöð, sem flutt var úr iandi
og svo margt nýtt og sjald-
séð eða áður óséð af eyjar-
skeggjum var flutt til eyjar-
innar, að búast hefði rnátt
við, að þeir yrðu meira en lít
ið 'hissa. Það var þó c-ðru
nær. Þeir tóku þessu öllu
saman með heimspekilegri ró
sveitamannsins og létu ekk-
ert á sig fá.
Jafnvel þegar Jeannie Car
son,, sem leikur í myndinni,
settist undir hárþurrku á að-
algötu eins þorpsins á eynni,
kinkuðu þeir aðeins vin-
gjarnlega kolli til hennar um
leið og þeir gengu hjá en hóp
uðust ekki saman í kringum
hana, eifis og íslenzkar stúlk
ur í kringum Tyrone Power
fyrir utan Borgina, eða þá
mun ófrægari ítali.
Ástæðan til þess að ungfrú
Carson varð að setjast undir
hárþurrkuna á götu úti var
sú, að ekki var í annað hús
að venda, nema flytja hár-
þurrkuna upp í fjallakofann,
þar sem sofið var, en þar var
hreint ekki rúm fyrir allan
útbúnað, svo að þar sem veðr
ið var afar gott, voru göturn
ar bara notaðar til ýmis kon-
ar starfsemi. Þar voru teikni
stofur, rakarastofur, hár-
greiffslustofa, saumastofa og
svo margc fleira.
Á eyjunni er hvorki að
finna sjcnvarp, kvikmynda-
hús, samkomuhús eða ,partý‘
Jeannie eignaðist tvo mjög
góða vini í þesari för sinni,
var annar þeirra lamb en
hinn Ian Macneil, 15 ára ung
lingur, sem bjó með móður
sinni og Jeannie var búsett
hjá meðan á kvikmyndatök-
unni stóð.
Ian litli varð mjög feim-
inn þegar hann komst að þvi
að þessi framandi kona ætti
að dveija í húsi móður hans,
en þegar hann komst að þvi
að hún var hjálparvana gagn
svo nokkuð sé nefnt, enda
létu leikararnir sér þetta
lynda, og skemmtu sér kon-
unglega meðal hinna inn-
fæddu, við að kynnas siöum
þeirra og háttum. Óvíða er
eins og á Barra, þar sem flest
ir íbúanna geta státað af því
að vera persónulega kunnug-
ir einhverjum frægum kvik-
myndaleiltara.
Þannig er það oft þegar
farið er á afskekkta staði til
að taka kvikmyndir, þá kynn
ast leikararnir ýmsu frum-
stæðu, og þá kemur oftast
upp í þeim, að þeir eru löngu
orðnir leiðir á öllu prjáli
heimsins og vildu helst ekki
þurfa að yfirgefa þessa cíá-
samiegu staði.
S
$
s
s
s
s
s
s
s
s
s
sem ekki telja sér skvlt að
ganga vel um, þar sem óþrifn-
aður og ill umhirða er fyrir
hendi.
Eins og Tjarnargarðurirm ]eit
út langt fram eftir sumri, var j
hann sáður en svo tl auigna-
yndis fyrir bæjarbóa né aðra
og bæjarfélaginu og þeim sem
hann eiga að hirða lítt til sóma-
Þá eru það lóðarblettir bæjar-
ins milli Kvisthaga. Hjarðar-
haga og Kvistihaga—Ægissí'ðu.
Mér er sagt, að þar hafi ekki
verið ýjað við ósómanum frá
því að sú þyggð reis af grunni
sem. nú er þar. Svæði þessi eru
og hafa verið þakin njóla og
öðru illgresi endimarka á milli,
og kostar það mikla vinnu og
fyrirhöfn, hvert vor og sumar
fyrir þá sem eiga lóðir, er
liggja að þessum óþrifablettum,
að hreinsa illgresi, sem frá
þeim þerst.
Þessir sömu menn geta engu
hótað og myndu að líkum ekki
gjöra það, þótt þeir hefðu að-
stöðu til, en það virðist ekki
ósanngjarnt, að þeir færu fram,
á það, að bæjarfélagið — um
leið‘og~það hvetur menn til að
prýð'a lóðir sínar og garða —
geri þeim það ekki mikið erf-
iðara, en þörf er á, með slíku
sem hér á sér stað.
Margi.r bafa spurt, hver hafi
með þessi máj að gjöra. Mér ■
er fikki kunnugt um það, en að j
líkindum er það garðyrkjuráðu j
nautur þæjarins.
Ef það er rétt, þá mun það
'vera Hafliði sá hinn sami, sem
er með í að verðlauna þá skrúð
garða, sem fegurstir þykja.
Margir bafa einnig spurt, —
hvernig á því geti staðið að á
þessu sé ekki ráðin einhver
bót. — Því get ég heldur
ekki svarað, en vart er
það fyrir þekkingarleysi og!
ekki fyrir skort á vinnukrafti j
vart tveimur gælískum. i
söngvum, sem hún átti aði
syngja í myndinni, hófstj
hann þegar handa við aði
kenna henni framburðinn á|
þeim og tókst það vitanlega i
með ágætum. Gelísk tunga. er i
nefnilega enn í dag til á,
Barra, en því hafði Jeannie,
ekki reiknað með. j
Á myndinni sem birtist af '
Jeannie með þessum þætti,1
sjáum við hana með vini sín- '
um lambinu, og ef landslagið '
er athugað, þá kemur i ljós að '
það er ekkert ósvipað því sem '
við eijum að venjast á fs-'
landi. jafnvel girðingin gæti1
sem bezt verið stauragirðing
uppi í sveit.
ef þess er gætt, að í vor var
garðyrkjumanni, sem af mörg
um er til Þekkja er talinn vera
einn af duglegustu og beztu
garðyrkjumönnum bæjarins, —
sagt upp starfi hjá bænum, að
því er virðist fyrir einihverjar
annarlegar ástæður.
Svo viR til, að í Kvisthag-
anum er sá skrúðgarður sem
talinn var af dómnefndinni
vera fegurstur í bænum og álít
ég það rétt vera. Margir koma
til að skoða hann, sem, er mjög
að vonum. Það er stutt á milli
þessara umræddu staða, og
væri ekki úr vegi fyrir það
fólk, sem kemur til að skoða
verðlaunagarðinn, og þá u,m
leið' hvernig skrúðgarðar eiga
að vera, að líta einnig á þá
staði, sem ég hef gert hér að
umræðuefni, þá getur það einm
ig séð, hvernig trjágarðar á
opnu svæði eiga ekki að vera.
Hafsteinn Halldórsson.