Morgunblaðið - 27.10.1973, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. OKTOBER 1973
3
Bók á ensku eftir
Gylfa Þ. Gíslason
KOMIN er út hjá Almenna bóka-
félaginu bók á ensku eftir Gylfa
Þ. Gíslason, „The Problem of
Being an Icelander — Past,
present and Future.“ I kynningu
AB segir, að hún sé rituð til að
svara spurningum útlendinga um
sögu landsins fyrr og nú og bókin
geri það á skýran og skemmti-
legan hátt. „Efni bókarinnar er
vissulega hverjum útlendingi for-
vitnilegt, og þá ætti hún ekki
hvað sízt að verða stórþjóðar-
mönnum til fróðleiks og
skilningsauka," segir í fréttabréfi
félagsins.
Það kom fram á fundi með
fréttamönnum og forráðamönn-
um AB, að útgáfufélög í Dan-
mörku, Noregi og Svíþjóð hafa
látið í ljós áhuga á bökinni, er
hún var kynnt á bókasýningu í
Frankfurt nú nýlega. Ekkert
hefur þó verið ákveðið um útgáfu
GOÐAR SÖLUR
í ÞÝZKALANDI
ÞRJÚ ISLENZK SKIP SELDU I
Þýzkalandi í gær, voru það tveir
netabátar og eitt síldveiðiskip.
Jón Helgason AR seldi 32 lestir
fyrir 39.800 mörk eða 1.3 millj.
Meðalverð er kh 43.10. Huginn 2.
VE seldi 47.2 lestir en 4.5 lestir
voru dæmdar ónýtar. Fyrir aflann
fékk Huginn 61.193 mörk eða 2.1
millj. Meðalverðið er kr. 50.00.
Uppistaðan i afla þessara báta var
ufsi.
Sæberg SU seldi 57.1 Iest af síld
í kössum og 27 lestir í bræðslu
fyrir 65 þúsund mörk eða 2.2
milljónir. Meðalverðið er kr.
27.50.
Gylfi Þ. Gfslason
á henni erlendis að svo komnu
máli.
I bókinni eru 16 heilsíðu-
myndir, sem Gunnar Hannesson
hefur tekið. Ensku þýðinguna
annaðist Pétur Kidson Karlsson.
Torfi Jónsson sá um útlit, Kassa-
gerð Reykjavíkur prentaði Ijós-
myndirnar, en bókin er prentuð
og bundin hjá G. Benediktsson,
Viðey og í Bókbindaranum. Hún
er 92 bls. að stærð og skiptist í 28
kafla.
Sjálfboðaliðar
SJALFBOÐALIÐA vantar til
starfa í dag við bygginu nýja
Sjálfstæðishússins. Sjálfstæðis-
menn! Mætið í dag kl. 13 — 19 og
takið þátt í að koma upp nýju
Sjálfstæðishúsi.
Frá siðaskiptum til
9*
s j álfstæðisbar áttu
íslandssaga 1550-1830
eftir Lýð Björnsson

„FRA siðaskiptum til sjálfstæðis-
baráttu — Islandssaga 1550—
1830" heitir bók, eftir Lýð Björns-
naumast jafn áberandi þáttur og
á þjóðveldisöld eða eftir 1830.
I bókinni er fjöldi mynda og
margar fágætar. Eru myndir og
kort alls 58 á 143 lesmálssíðum.
Aftan við þær eru nafnaskrá, at-
riðisorðaskrá og heimildaskrá á
15 síðum. 1 bókinni eru æviágrip
11 merkismanna frá því tímabili,
sem hún spannar.
„Frá siðaskiptum til sjálfstæðis-
baráttu“ er offsetprentuð í Odda
h.f. og bundin í Sveinabókband-
inu h.f. Auglýsingastofa Torfa
Jónssonar annaðist káputeikn-
ingu.

Fjallkirkjan
komin úthjáAB
— í fyrsta sinn á íslenzku
í eigin gerð höfundar
FJALLAKIRKJAN, eitt af
meginverkum Gunnars
Gunnarssonar skálds er nú
komin út í þremur bindum hjá
Almenna bókafélaginu, í fyrsta
sinn á íslenzku í eigin gerð höf
undar. I tilefni af því boðuðu
forráðamenn AB til fundar
með fréttamönnum til að skýra
frá þessari útgáfu. Var Gunnar
Gunnarsson þar einnig og
sagðist hann hafa stytt skáld-
verkið allverulega við
þýðinguna, einkum síðari hluta
þess.
Baldvin Tryggvason, fram-
kvæmdastjóri AB, sagði, að
enda þótt verk Gunnars
Gunnarssonar hefðu verið
gefin út áður á íslenzku, mætti
þó með nokkrum sanni segja,
að þetta væri frumútgáfa, þar
GUNNAR GUNNARSSON
FJALLKIR K JAN
Fjái'Kiíkian. W:w> -nikK MsnfttMikur ííu:i>ní»» ÓURnarttOnðr, reku' i ógtoynw
l»SK'« 0rO¥k«tor)i fco.-r.unQ* Ikáid* Ir4 írufljftamsku i •óÍSviua^i ri8 1«
»8 streun., OQ «l lx»4 ci tvia »kww ticn :yr»i» cq »«du.-M>Kn«»: urr. :*
siálfan séj 3Q *«. S»amt n:rur:r>g jr.ni uro ástkosro r«58ur Iwrfut «r.
1*03« ve’>8 aonu.-n rUiurtAVn oq iMaQMMwr.
FjoCkirkjaa. som hér birtí*! ■ orxUnieQi, a*,8 háfundnrirut, he*u: y:
«5 cmfnj (Btprrst* tiatavorSc Wcmkan háfun-J
Kápumynd af Fjallakirkjunni,
sem kemur nú út f þýðingu
Gunnars sjálfs, sem cinnig hef-
ur stytt verkið nokkuð.
sem þær kæmu nú í hans eigin
gerð og endanlegri. Af safni
Gunnars í þessari nýju útgáfu
eru komin út sjö bindi, og verð-
ur henni haldið áfram, og er
þess að vænta, að bindin verði
ekki færri en 23-25, þegar allt
er komið.
Gunnar Gunnarss. var inntur
eftir því á fundinum, hvort það
hefði ekki jafnan verið almenn
skoðun, að Fjallkirkjan væri
sjálfsævisaga, og sagði hann, að
margt væri að vísu líkt með
eigin reynslu og aðalsöguhetj-
um, svo og i umhverfi
bókarinnar. Markmiðið hefði
þó ekki verið að skrifa sjálfs-
ævisögu, heldur væri verkið
fyrst og fremst til að sýna lífið
hér á Islandi og í Danmörku á
þeim tima, er það gerist.
Gunnar hefur á undanförnum
árum unnið við að endurþýða
bækur sínar, en langflestar
komu fyrst út á dönsku og eru
nú 67 ár síðan fyrstu bækur
hans, tvö lítil ljóðakver, komu
út í Danmörku. Þau hétu „Vor-
ljóð“ og „Móðurminning".
Hann sagði, að mikið væri
óþýtt, en hann væri nú að vinna
við bókina „Sælir eru ein-
faldir“. Sagðist hann hafa
mikla ánægju af því starfi.
Fram kom, að ýmsar bækur
Gunnars hafa aldrei birzt á
islenzku. Eru það greina- og rit-
gerðasöfn, ein bók um Island og
önnur um Norðurlönd og
nokkrar fleiri. Þessar bækur
verða ef til vill í nýju út-
gáfunni, þegar þar að kemur.
Þá eru i fórum Gunnars hand-
rit að nokkrum bókum, þar á
meðal leikrit og smásögur, sem
skrifuð voru á íslenzku, en ekki
hafa komið út.
Þær bækur, sem þegar eru
komnar út nú í nýrri gerð
Gunnars, eru Svartfugl, Viki-
vaki, Heiðaharmur og Saga
Borgarættarinnar, auk Fjall-
kirkjunnar. I næsta bindi
verður væntanlega „Sálu-
messa".
1 kynnisbréfi AB um Fjall-
kirkjuna segir meðal annars:
„Fjallkirkjan, hinn mikil og
einstæði sagnabálkur Gunnars
Gunnarssonar hefur verið
nefndur „eitt fegursta listaverk
eftir íslenzkan höfund" og jafn-
merkur bókmenntafræðingur
og dr. Steingrímur J. Þorsteins-
son hefur látið svo um mælt, að
hún sé „tvímælalaust eitt af
öndvegisverkum íslenzkra bók-
mennta allra tíma“. En því má
einnig bæta við, að hún er
örugglega um fram önnur verk
Gunnar Gunnarsson á blaða-
mannafundi AB
þessa höfundar lykillinn að lifs-
skoðun og skáldheimi Gunnars
Gunnarssonar. 1 raun er þetta
veraldarsaga ungs skálds og
rekur í ytri og innri viðburðum
þroskaferil þess allt frá
frumbernsku, er það unir
óhult undir grasi grónum
moldarvegg við leik að stráum
og til þess er það hefur rösk-
lega tvitugt unnið úrslitasigur
meðal framandi þjóðar og
endurheimt um leið sjálfan sig
og landið sitt, sem ásamt
minningunni um elskaða
móður hefur alla tíð verið að
búa um sig i hjarta hans og
verið honum í senn sigurtákn
og örlagavaldur."
Um útslit allra bindanna
þriggja annaðist Torfi Jónsson,
þær voru settar og prentaðar i
Odda hf. og bókband sá Sveina-
bókbandið um. í fyrsta bindinu
er „Leikur að stráum“. Síðan
kemur „Nótt og draumur" og í
þriðja bindinu „Oreyndur
ferðalangur" og „Hugleikur".
Bækurnar þrjár eru samtals
953 bls.
Ævisaga Hagalíns og
íslenzkt ljóðasafn
meðal bóka, sem koma bráðlega út hjá AB
Á FUNDI hjá Almenna bókafé-
laginu skýrði framkvæmda-
stjóri þess, Baldvin Tryggva-
son, og form. bókmenntaráðs,
Tómas Guðmundsson, frá
nokkrum væntanlegum bókum,
sem koma út á næstunni hjá
AB. Má þar nefna Islenzkt
ljóðasafn, sem Kristján Karls-
son hefur séð um, og er þetta
fyrsta bindið af fimm, þar sem
birt verða íslenzk úrvalsljóð.
Nefna má og þriðju þjóðsagna-
bók Sigurðar Nordal, „Stóð ég
úti í tunglsljósi"; ævisögu Guð-
mundar Hagalín og „Flscher
gegn Spassky" eftir Friðrik
Ólafsson og Freystein Jóhanns-
son.
Af kiljum, sem félagið gefur
út, skal þessara getið:
„Dóminó” leikrit Jökuls
Jakobssonar, „Djöflarnir", saga
eftir Hrafn Gunnlaugsson og
ljóðabækur eftir þrjá nýja höf-
unda, Gisla Ágúst Gunnlaugs-
son, Ragnheiði Erlu Bjarna-
dótturog Þóru Jónsdóttur.
Aðspurður um, hvernig af-
borgunarkerfi það, sem AB hef-
ur komið upp, hafi reynzt í
framkvæmd, létu þeir Baldvin
og Tómas vel af því og sögðu
heimtur hafa verið góðar og
yfirteitt stæðu menn í skilum.
Gagntíllögur vinnuveitenda
Lýður Björnsson
son, sagnfræðing sem Bókaverzl-
un Sigfúsar Eymundssonar hefur
sent frá sér. I kynningu BSE seg-
ir, að bók þessa megi kalla undan
fara bókar Heimis Þorleifssonar
„Frá einveldi til lýðveldis" — Is-
landssaga eftir 1830, sem kom út
hjá forlaginu í byrjun þessa árs.
1 formála getur Lýður Björns-
son þess, að vikið sé að nokkru frá
hefð í kennslubókagerð, þar sem
fjallað sé hér mun meira um þjóð-
ina og líf fólksins, atvinnu þess og
lífskjör, en gert hafi verið. Eðli-
legt sé, að lögð sé meiri áherzla á
þennan þátt heldur en stjórn-
málasöguna, þegar fjallað sé um
timabilið 1550—1830, enda stjórn-
mál í þrengri merkingu þess orðs
VINNUVEITENDASAMBAND
Islands metur fyrstu tvo Iiði
krafna Alþýðusambands Islands
sem 8 milljarða kr. viðbótarút-
gjöld fyrir atvinnuvegi landsins
— eins og skýrt var frá f Morgun-
blaðinu I gær. Tillögur vinnuveit-
enda voru á samningafundi f
fyrradag k.vnntar verkalýðsleiðtog
unum og verða þær birtar hér
með þeim útskýringum, sem
Mbl. fékk hjá Vinnuveitendasam-
bandi Islands.
Fyrsti liðurinn hljóðar svo:
„Kjarasamningar skyldra félaga
verði samræmdir í heildargrunn-
samningi, sem gildi fyrir lands-
samböndin sameiginlega. Sér-
ákvæði einstakra félaga verði við-
bót við slíkan samning." Vinnu
veitendur segja að ástæðan fyrir
þessu sé, að margir samningar
skyldra félaga séu f meginatrið-
um samhljóða. Þvi vilja þeir ein-
falda málin með heildargrunn-
samningi, en sérákvæði hvers fé-
lags komi síðan til viðbótar.
Annar liður hljóðar svo: „Samið
verði samtímis um öll ágreinings-
atriði, svo að ekki komi til stað-
bundinna verkfalla einstakra
starfshópa eða starfsgreina.“
Þetta atriði telja vinnuveitendur
mjög mikilvægt, svo að einstakir
starfshópar stöðvi ekki stór at-
vinnufyrirtæki. Þegar síðast var
gengið frá samningum, var
sumum ágreiningsatriðum
frestað til svokallaðra sérsamn-
inga.
Þriðji liðurinn fjallar um samn-
ingstímann: „Samningstími verði
3 ár, og verði um kaupbreytingar
að ræða, komi þær til fram-
kvæmda í áföngum." Vinnuveit-
endasambandið telur, að sá 2ja
ára samningstimi, sem gilt hefur,
hafi gefið góða raun, en enn betra
yrði, ef samið yrði til 3ja ára.
Fjórði liður tillagna VSl. er:
„Fullmótaðar og endanlegar
kröfur um kaup og kjör verði
lagðar fram samtímis uppsögnum
samninga. Að öðrum kosti verði
uppsögn ógild." Undanfarið
hefur gengið erfiðlega að fá full-
mótaðar kröfur félaganna og eru
þess jafnvel dæmi, að kröfur hafi
borizt eftir að eiginlegir
samningafundir höfðu hafizt.
Með þessu fyrirkomulagi teiur
Vinnuveitendasambandið, að
samningar eigi að geta gengið
greiðlegar fyrir sig.
Fimmti liðurinn fjallar um
verðlagsmál. Hann er svohljóð-
andi: „Samningsaðilar beiti sér
fyrir þvi, að núgildandi lög og
starfshættir verðlagsyfirvalda
verði teknir til endurskoðunar.
Til bráðabirgða beiti fulltrúar
vinnumarkaðarins sér fyrir því
sameiginlega, að Verðlagsnefnd
verði settar ákveðnar starfs-
reglur, sem kveða á um hámarks
afgreiðslutíma umsókna ásamt á-
kvæðum um rökstuðning fyrir úr-
skurðum nefndarinnar. Auk þess
verði komið á fót verðlagsdóm-
stól, sem hægt verði að skjóta til
úrskurðum Verðlagsnefndar
meðan hún starfar. Dómstóllinn
verði skipaður jafnri fulltrúatölu
frá aðilum vinnumarkaðarins,
einum frá ASl og einum frá VSI,
en oddamaður verði tilnefndur af
Hæstarétti.“ Þetta er að áliti
vinnuveitenda veigamikil krafa,
sem verið hefur ofarlega á blaði
hjá þeim undanfarin ár. Félögum
innan VSl hefur oft fundizt þeir
illa leiknir af verðlagsnefnd og
þvi er þeim umhugað að ná sam-
komulagi um breytta starfshætti.
Sjötti liður tillagna Vinnuveit-
Framhald á bls. 18