Morgunblaðið - 15.10.1976, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 15. OKTÓBER 1976
„ÞAÐ GERÐU ALLIR SITT TIL
AÐ KOMA UPPLÝSINGUNUM
SEM FYRST A FRAMFÆRI"
SPJALLAÐ VIÐ 4 MENN, SEM STÓÐU í ELDLfNU „ÁRÓÐURSSTRÍÐSINS"
Mikael Maíínússon:
„Atburðurinn
í mynni Seyð-
isí)aröar mitin-
isstæðastur”
Mikael Magnússon þáverandi frétta-
stjóri BBC var hér á landi i 14 vikur á
vegum sinnar fréttastofu og sendi alls 380
fréttapistla á þeim tíma. Hann kom hingað
26. nóvember í fyrra, er fyrstu herskipin
komu á miðin og fór af landi brott 1. marz
er brezki sendiherrann fór úr landi eftir
stjórnmálaslitin. Hann fór fyrstur erlenda
fréttamanna um borð í varðskip. Mikael
var mjög ötull fréttamaður og þóttu fréttir
hans af atburðunum nákvæmar og ítarleg-
ar. H. nn þötti leggja áherzlu á hlutleysi
og jafnvægi í fréttaflutningi sinum og það
brást ekki að hann kæmi sjónarmiði
íslendinga á framfæri. Mikael er íslenzk-
ur ríkisborgari, kvæntur íslenzkri konu og
hefur nú setzt hér að. Hann sagði:
..Minmsstæðasti atburðinn í mínum huga
er atburðinri í mynni Seyðisfjarðar vegna
þess að það atvik sýndi svo ekki varð um
villst, mikilvægi þess að réttar upplýsing-
ar væru sendar út, þar sem rangtúlkun
fyrstu frétta gæti orðið til þess að eyði-
leggja gildi skýrari frétta, sem á-eftir
bárust og þar með að fólk fengi rétta
mynd af hlutunum. í þessu tilfelli komust
sjónarmið Breta á framfæri á undan
íslenzka sjónarmiðinu og þótt BBC segði
frá báðum hliðum var meiri áherzla lögð á
fyrstu fréttina og hlustendur því búnir að
mynda sér skoðun áður en þeir höfðu
heyrt íslenzka hlið málsins.
Ég átti frá upphafi mjög gott samstarf
við islenzka aðila, fyrst þá Niels P.
Sigurðsson sendiherra og Helga Ágústs-
son, sendiráðsritara í London, og svo fékk
ég mjög hlýjar móttökur hjá Þórði Einars-
syni, Geir Hallgrímssyni og Einar Ágústs-
syni, að starfsmönnum Landhelgis-
gæzlunnar ógleymdum, þegar ég kom til
Islands. Ég hafði aðgang að þessum mönn-
um nótt sem nýtan dag og það var grund-
vallarskilyrði þess að ég kæmi frá mér
réttum fréttum eins og fljótt og auðið var.
Ég hafði mikla ánægju af þessu starfi og
samskiptunum við þá menn sem stóðu í
fremstu línu á sjó og landi og vona að mitt
tillegg í upplýsingamiðlunina hafi komið
að gagni og ég vona að svona deila eigi
aldrei eftir að koma upp aftur.
Þess má að lokum til gamans geta að það
kostaði BBC rúmar 4 milljónir króna að
hafa fréttamann hér þær 14 vikur, sem
Mikael stóð við.
*
Helgi Agústsson:
„Vorum í sím-
anum mcira
og minna
allan daginn”
Okkar starf hér i London byggðist á því
að við vorum stöðugt í sambandi við blöð-
in og fréttastofnanir, bæði hringdum við í
menn og þeir í okkur. Þá tókum við öllum
boðum um að halda fyrirlestra um málið
hjá félagasamtökum og skólum og annars
staðar þar sem okkur gafst tækifæri til að
koma fram, t.d. i útvarpi og sjónvarpi í
viðtöl eða umræðuþætti og það má segja
að við höfum verið á kafi í þessu máli
allan tímann frá morgni til kvölds.
Við komum á mjög miklu og víðtæku
sambandi við brezka fréttamenn og ég
held að það sé óhætt að segja að við höfum
bókstaflega verið í símanum meira og
minna allan daginn, annað hvort við að
svara fyrirspurnum þeirra eða hringja til
þeirra og segja þeim fréttir. Hins vegar
verð ég að segja að ég varð fyrir mjög
miklum vonbirgðum og kannski er það
mér minnisstæðast að það var eiginlega
ekkert sagt frá því í Bretlandi þegar
skrúfublöðin brotnuðu á Tý í árekstrinum
við Falmouth og minnstu munaði að hann
sykki þrátt fyrir það að við miðluðum
þeim upplýsingum mjög fljótt eins og
alltaf.
— Hvernig var sá þáttur sem sneri að
mönnum hér heima að senda ykkur upp-
lýsingar?
— Ég hef oft sagt það áður og get
aðeins endurtekið það, að það var reynt að
gera allt sem hægt var til að koma upp-
lýsingunum til okkar eins fljótt og hægt
var. Menn vita hins vegar að það getur
gengið misjafnlega vel að ná í menn til að
afla allra upplýsinga og stundum næst alls
ekki í þá, en það er víst að það gerðu allir
sitt, til að sem bezt yrði að þessu máli
staðið. Nú það kom fyrir að við gátum ekki
fengið upplýsingar og þá urðum við að
láta okkar eigið álit fara frá okkur.
— Hversu mikilvægt var það að erlend-
um fréttamönnum var leyft að fara um
borð í herskipin?
— Það hefur alltaf verið mín skoðun, að
bezta tryggingin fyrir þvi að fá réttar
lýsingar af atburðunum væri að leyfa
Bretum að fara um borð, þvi að það eru
engir betur til þess fallnir en Bretar
sjálfir að lýsa atburðunum, þ.e.a.s. þegar í
hlut eiga heiðarlegir og áreiðanlegir
fréttamenn frá áreiðanlegum fjölmiðlum.
Og það kom upp síðar í þessari deilu að
varnarmálaráðuneytið hér var að reyna að
laða hina og þessa stráka hjá brezkum
blöðum til að fara á freigáturnar og fyrir
vikið komu þaðan ákaflega undarlegar
fréttir oft á tíðum. Ef ég ætti að taka
einhvern fréttamann út úr, sem starfaði
mikið með okkur þá myndi ég nefna
Mikael Magnússon fréttastjóra BBC, hann
gerði marga ákaflega góða hluti og reyndi
alltaf að koma sjónarmiðum íslendinga á
framfæri. Hann vann mikið með okkur
hér i sendiráðinu og var afskaplega góður
fréttamaður.
— Ef fyrir okkur ætti að liggja að lenda
í annarri svona deilu, hvaða lærdóm gæt-
um við dregið af síðustu deilu, hvað
upplýsingamiðlun snertir? .
— Ef eitthvað er þá myndi ég nefna, að
við þyrftum að vera vel undirbúnir, að
undirbyggja okkar málstað og síðan leggja
á það áherzlu að reyna að vera alltaf
fyrstir með fréttirnar. Þetta er það sem
við gerðum núna og virðist hafa tekizt
nokkuð vel. Hins vegar má nefna dæmi
eins og svörtu skýrslu fiskifræðinganna,
hún kom ekki fram fyrr en á fundinum
hér í London seint í október, við hefðum
að mínum dómi staðið betur að vígi ef hún
hefði komið fram fyrr.