Morgunblaðið - 07.11.1976, Blaðsíða 17

megináherzluna á uppbyggingu at-
vinnulífsins, þótt hann muni hafa hug-
sjónir Maos i heiðri að minnsta kosti í
orði kveðnu.
Bætt sambúð
I utanríkismálum er búizt við að Hua
haldi áfram þeirri stefnu að bæta
sambúðina við Bandaríkin. Aukin þörf
fyrir vestræna tækni gerir að verkum að
áhugi Kínverja á góðum samskiptum við
vestræn riki mun að líkindum haldast.
Rússar eru taldir ánægðir með það sem
gerzt hefur þar sem þeir telja að raunsæ
stefna í Peking muni draga úr þýðingu
hugsjónaágreinings þeirra og Kinverja.
Auk þess gerir kínverski herinn sér
grein fyrir veikleika sínum gagnvart
Rússum og gæti hvatt til þess að sambúð-
in við þá yrði að minnsta kosti eitthvað
bætt. En ekki er gert ráð fyrir óvæntum
tilraunum í Peking til að sættast við
Rússa.
Um þetta er að vísu ekki vitað með
vissu enn sem komið er og um Hua er
fátt vitað með vissu. Hann er mönnum
ráðgáta að vissu leyti, en mikilvægt er að
hann heyrir til nýrri kynslóð valda-
manna. Hann mun vera 56 ára gamall, en
það er ekki vitað með vissu. Það er ekki
síður mikilvægt að reynslu sína hefur
hann fengið af embættisstörfum. Hann
hóf störf í flokknum í Hunan 1955, varð
flokksritari, en fékk ekki sæti í mið-
stjórninni fyrr en 1969 þegar Mao fól
honum að rannsaka samsæri Lin Piaos.
Hann var skipaður i stjórnmálaráðið og
jafnframt öryggismálaráðherra 1973 og
valinn forsætisráðherra í ja.núar sl. í stað
Teng Hsiao-pings og skipaður í april.
Val Hua sem eftirmanns Tengs sýndi
að bæði róttækir og hófsamir gátu sætt
sig við hann sem málamiðlunarlausn.
Samkvæmt samkomulagi, sem virðist
hafa verið gert, var róttækum heitið að
minnsta kosti einni mikilvægri stöðu
eftir dauða Maos. Þótt mest bæri á
Chiang Ching i hópi hinna róttæku getur
verið að stuðningsmenn hennar frá
Shanghai hafi í rauninni verið valda-
meiri. Wang var talinn annar mesti
valdamaðurinn í Peking, þótt hann væri
aðeins liðlega fertugur, Chang Chun-
Chiao var talinn koma sterklega til
greina sem forsætisráðherra og Yao
Wen-ynan stjórnaði fjölmiðlunum. Hvað
sem því líður efndi Hua ekki þetta heit,
sem virðist hafa verið gefið, þegar Mao
lézt.
Þrír skotnir
Samkvæmt upplýsingum, sem hefur
verið lekið út í Peking og eftir lát Maos
héldu Chiang Ching og stuðningsmenn
hennar tíða fundi í embættismanna-
hverfinu þar sem þau áttu heima og
munu nú vera í stofuvarðhaldi. Hua
fyrirskipaði handtökur þeirra með
stuðningi hersins og öryggissveitanna í
Peking. Sagt er að þrír lífverðir hinna
róttæku hafi verið skotnir til bana og 30
aðrir handteknir í Peking. Síðan hafa
trúlega þúsundir verið handteknir viðs
vegar í Kina.
Áður hafði Hua gefið kost á sér sem
tormanni flokksins á fundi í stjórnmála-
ráðinu og haldið því fram að Mao hefði
veitt samþykki sitt til þess að hann tæki
við formennskunni áður en hann lézt.
Chiang Ching og stuðningsmenn hennar
þrir voru þau einu sem greiddu atkvæði
gegn Hua og voru handtekin annað
hvort á fundinum eða daginn eftir fyrir
--------►
Minningarathöfnin um Mao á Torgi hins
himneska friðar 18 . september.
Klnverskir hermenn koma frð skotæfingu I Kanton.
Mao og Hua þegar þeir hittust I sfðasta
sinn.
samsæri um byltingu gegn Hua. En þess-
ar upplýsingar eru komnar frá and-
stæðingum Chiang og ýmsir telja vafa-
samt að hún og stuðningsmenn hennar
hafi reynt að gera byltingu þar sem þau
hefðu ekki getað fengið nauðsynlegan
stuðning til þess. Auk þess er bent á að
Wang virtist hafa fjarlægzt vinstri arm-
inn fyrr í ár og að Chang hafi verið
varkár maður sem hafi gegnt ábyrgðar-
stöðum í hernum og stjórninni. Því vilja
ýmsir túlka atburðina þannig að Hua
hafi tekið völdin með byltingu og náð
meiri völdum en Mao hafði.
Chiang Ching er sögð hafa falsað
erfðaskrá Maos þannig að hún hafi átt að
taka við. Hua hélt því fram að Mao hefði
samþykkt að hann tæki við, en margt
bendir til þess að Mao hafi í raun og
veru viljað að við ta'ki eins konar
samsteypustjórn hinna stríðandi afla.
Hvað sem þvi líður virðast
jarðskjálftarnir í sumar hafa rutt Hua
leiðina til valda. Hann notaði tækifærið
til að hafa sig í frammi og James
Schlesinger, fyrrverandi landvarnaráð-
herra Bandaríkjanna, sem var í Kína um
þær mundir sagði að hann virtist ráða
lögum og lofum. Undirstöður valda hans
virtust veikar, en hann lagði áherzlu á að
fá stuðning hersins og skrifstofustjórnar
flokksins. Valdataka hans naut
stuðnings herráðsins og hermálanefndar
flokksins sem hann var skipaður
formaður i. Yfirmenn hersins vissu að
með valdatöku hans fengju þeir ný vopn,
en ef róttækir næðu völdum yrði horfið
til hugmynda um alþýðustríð.
Gamalreyndir
Þegar Hua tók við af Teng í vor voru
siðustu stjórnmálaráðsfulltrúarnir sem
lýstu yfir stuðningi við hann tveir af
voldugustu fulltrúum hersins: land-
varnaráðherrann Yeh Chien-ying sem
gæti orðið forseti og fjármálasér-
fræðingurinn Li Hsien-nien, en siðan
Framhald á bls. 53