Morgunblaðið - 10.12.1977, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. DESEMBER 1977

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavik.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, simi 10100.
Aðalstræti 6, sími 22480.
Áskriftargjald 1500.00 kr. á mánuði innanlands.
í lausasölu 80.00 kr. eintakið.
Útlánakjör
fjárfestingar-
lánasjóða
Tiltölulega lágir vext-
ir í mikilli verðbólgu
hafa leitt til þess, að al-
menningur hefur fremur
lagt fé sitt í steinsteypu og
bíla en til ávöxtunar í
banka. Athygli fólks hefur
beinzt að þessari staðreynd
að undanförnu og nauðsyn
þess að taka upp verðtrygg-
ingu eða gefa vextina
frjálsa verður stöðugt ljós-
ari. Fólk gerir sér nú grein
fyrir því, að lágir vextir
eru fyrst og fremst í þágu
verðbólgubraskara og
skuldakónga en háir vextir
sem tryggja eðlilega ávöxt-
un í verðbólgu, eru í hag
almennings.
Hins vegar hafa fjárfest-
ingarlánasjóðir og ávöxtun
þeirra fjármuna sem þar
eru til ráðstöfunar lítið
komið við sögu í þessum
umræðum og er hlutur
þeirra þó ekki síður mikil-
vægur. Á verðbólgutímum,
sem þeim er við nú búum
við, er augljóst, að þegar
fjárfestingarlánasjóðir
bjóða fé á tiltölulega lágum
vöxtum og aðeins að hluta
verðtryggt leita atvinnu-
fyrirtæki og einstaklingar
eftir slíkum lánum og
beina þeim í fjárfestingu,
sem ekki er endilega hin
hagkvæmasta og arðbær-
asta, sem völ er á frá sjón-
armiði þjóðfélagsins, en
tryggir hins vegar öruggan
verðbólgugróða. Til þess að
koma í veg fyrir að fjár-
festingarlánasjóðir lands-
manna verði notaðir með
þessum hætti og í því skyni
að fjármagn þeirra beinist
til raunverulegrar at-
vinnuuppbyggingar, sem
gefur af sér arð sem kemur
þjóðarheildinni til góða er
nauðsynlegt, að útlánakjör
fjárfestingarlánasjóðanna
verði með þeim hætti, að
veróbólgubraskarar hafi
engan hag af því að leita
eftir lánum úr slíkum sjóð-
um heldur beinist fjár-
magn þeirra í arðbærar
framkvæmdir í þágu at-
vinnulífsins. Þá segja sum-
ir, að atvinnuvegirnir geti
ekki staðið undir hærri
vöxtum eða meiri verð-
tryggingu. En hvar stönd-
um við, ef atvinnuvegirnir
geta ekki staðið undir
jákvæðri ávöxtun þess
fjármagns, sem til þeirra
er lagt? Er það virkilega
svo, að íslenzk fyrirtæki
geti ekki staðið undir öðr-
um lánum en þeim sem
bera neikvæða vexti m.ö.o.
að þau verði að fá hluta
peninganna að gjöf?
Lánakjörin hljóta einnig
að vera mikið umhugsun-
arefni lífeyrissjóðunum í
þessari verðbólgutíð. Líf-
eyrissjóðirnir eru stofnað-
ir með frjálsum samning-
um launþega og atvinnu-
rekenda, sem hafa samein-
ast um að stjórna þeim.
Lánakjör lífeyrisjóðanna
eru nú þannig, að þau eru
langt undir sannvirði.
Hversu lengi geta þessir
sjóðir staðið undir því að
lána út fé með neikvæðum
vöxtum? Auðvitað er eðli-
legt, að lífeyrisjóðirnir láni
fé út með jákvæðum
vöxtum, þ.e. vöxtum, sem
þýða, að lántakandinn
greiði þá peninga, sem
hann fékk lánaða á sama
verðgildi og nokkra vexti
að auki. Þá kann einhver
að segja, að húsbyggjendur
geti ekki staðið undir slík-
um vaxtagreiðslum. Það er
mesti misskilningur. Með
eðlilegri ávöxtun fjármuna
geta lífeyrissjóðirnir lánað
húsbyggjendum meira fé
og til lengri tíma og það
kemur þeim mun betur en
gjafalánin, sem nú eru
veitt, sem eru auðvitað
mun lægri og duga skemur
en þau ella mundu gera.
Samhliða vaxtamálum
bankakerfisins er nauðsyn-
legt að taka útlánakjör
fjárfestingarlánasjóða og
lífeyrissjóða til endur-
skoðunar með það eðlilega
og sjálfsagða markmið í
huga, að lántakandi endur-
greiði lán á sama verðgildi
og hann fékk. Með slíkri
ávöxtun fjármuna safnast
meira sparifé fyrir í land-
inu, meira verður því til
ráðstöfunar og möguleiki á
að veita lán til lengri tíma
en nú er. Það verður báð-
um aðilum til hagsbóta,
þeim sem leggja peningana
fram og hinum, sem fá þá
að láni.
Sigur blasir
við Korchnoi
SJÖUNDA skákin I einvigi þeirra
Korchnois og Spasskys i Belgrad
var tefld i gær. Er skákin fór i bið
var þaS samhljóða álit allra skák-
skýrenda að staSa Korchnois væri
unnin. Ef svo fer sem horfir og
Korchnoi vinnur biðskákina hefur
hann náð þriggja vinninga forskoti
i einviginu, en sem stendur er
staðan 4 — 2 honum i vil. Sá sem
verður fyrri til að hljóta tiu og
hálfan vinning telst sigurvegari i
einviginu. en reiknað er með að i
einviginu verði tefldar tuttugu
skákir.
Korchnoi sem hafði hvitt i skák-
inni i gær beitti enskum leik að
vanda. en nú brá Spassky út af
vana sinum og upp kom hið hefð-
bundna Tartakover afbrigði af
Drottningarbragði. Korchnoi kom
með nýjung þegar i tólfta leik og
reyndist vel undir það búinn að
mæta þessu afbrigði. enda hefur
Spassky margoft notað það áður.
Spassky urðu siðan á slæm mistök
i 18. leik og náði Korchnoi við það
yfirburðastöðu Spassky reyndi að
flækja taflið i örvæntingu, en allt
kom fyrir ekki. Korchnoi vann peð
og er skákin fór i bið var allt útlit
fyrir að hann ætti sigurinn visan.
Að Korchnoi skuli hafa forystu i
einviginu kemur liklega engum á
óvart, en að yfirburðir hans yrðu
svona miklir áttu áreiðanlega
fæstir von á. Hann hefur til þessa
aldrei verið nálægt þvi að lenda i
taphættu, en Spassky hefur hins
vegar margsinnis sloppið með
skrekkinn. Allt útlit er þvi fyrir að
Korchnoi fari með sigur af hólmi i
einviginu og mæti Karpov á næsta
ári i einvigi um heimsmeistaratitil-
inn. Það einvigi fýsir áreiðanlega
marga að sjá. ekki aðeins skák-
menn, heldur einnig áhugamenn
um samskipti austurs og vesturs.
þvi að á siðasta ári sá Korchnoi sig
knúinn til þess að biðja um hæli
sem pólitiskur flóttamaður i Hol-
landi, en varð að skilja fjölskyldu
sina eftir i Leningrad þar sem
hann var áður búsettur.
Sigur yfir Spassky i þessu ein-
vigi verður honum þvi áreiðanlega
kærkominn. og hann leggur allt i
sölurnar fyrir að sá draumur megi
rætast.
Hvitt: Viktor Korchnoi
Svart: Boris Spassky
Drottningarbragð
1. c4 — e6
(Fram að þessu hefur Spassky ætíð
svarað enskum leik Korchnois með
1 c5, en nú þreifar hann fyrir sér
á öðrum vigstöðvum í einvíginu við
Fischer 1 972 svaraði Spassky 1 c4
tvivegis með e6)
2. Rc3 — d5. 3. d4 — Be7
(Margir stórmeistarar taka þennan
leik fram yfir 3 Rf6 vegna þess
að nú verður hvitur strax að ákveða
hvar hann ætlar að hafa kóngsridd-
ara sinn)
4 Rf3 — Rf6, 5. Bg5 — 0-0. 6.
e3 — h6, 7. Bh4 — b6
(Spassky dustar hér rykið af vopni
sem oft hefur komið honum vel
gegnum ártn, Tartakover-afbrigðinu
Hann beitti þvi t.d. i einvtgjum sín-
um við Fischer 1972 og Karpov
Skák
eftir MARGEIR
PÉTURSSON
1974 Að visu með slökum árangri í
bæði skiptin)
8. Hc1
(8 Bxf6 er reyndar algengast, en
Korchnoi sýnir með næstu leikjum
sínum að hann er vel undir það
búinn að mæta Tartakover-
afbrigðinu)
Bb7. 9. Bxf6 — Bxf6. 10. cxd5
— exd5, 11. b4! 7
(Þessi leikur mun ekki hafa birst
áður í tefldri skák, en Hort stingur
upp á honum i alfræðibókinni um
skákbyrjanir Hann virðist síst lakari
en 1 1 Be2, sem oftast er leikið i
þessari stöðu)
c6, 12. Be2 — Rd7. 13. 0 0 —
a5
(Spassky gat auðvitað ekki sætt sig
við hina þröngu stöðu sem svartur
fær eftir 1 3 a6, 14. a4 — He8,
15 Db3!)
14. b5! — c5
(Eftir 14 , . . cxb5, 15. Rxb5 liggur
hið staka peð svarts á d5 mjög vel
við höggi.auk þess sem lið hans
vinnur illa saman)
15. dxc5 — Rxc5, 16. Rd4 —
Dd6
(16 He8 gekk t.d. ekki vegna
17 Rc6 og hvitur stendur þvi sem
næst til vinnings)
17. Bg4 — Hfd8. 18. He1 —
Re6?
(Yfirsjón Mun betra var 18 g6
og svarta staðan er ekki teljandi
lakari)
19. Bxe6 — fxe6 20. Rc6!
Bxc6
(Þvingað Hvítur vinnur peð eftir 20.
Hd7, 21 Ra4 — Bd8, 22 Dd4
og eftir 20 . . . Hdc8, 2 1 Ra4 —
Dc7, 22 e4 stendur hann mun
betur)
21. bxc6 — Bxc3
(Hvitur vinnur peðið til baka með
yfirburðastöðu eftir 21 Dxc6,
22. Re4 — Dd7, 23 Rxf6+ —
gxf6, 24 Dg4+ — Kh8, 25 Dd4
Svartur yrði þvi að leika 24
Kf7, en þá hefur hvitur góða
sóknarmöguleika eftir 25 Dh4 —
Hh8, 26 Dh5 + — Kg7. 27 e4)
22. Hxc3 — Hac8. 23. Dc2 —
e5! ?
(á auðsjáanlega i miklum erfiðleik-
um eftir 23
Svartur reynir að ná mótspili í stað
þess að bíða átekta með þrönga
stöðu eftir 23 . . Hc7, 24 Hb1 —
Hb8, 25. a4 Petrosjan hefði vafa-
laust valið þann kost, en Spassky
fellurekki slikur leikmáti)
24. c7 — Hd7, 25. Hc1 — d4,
26. Hc6 — Dd5, 27. Db1! — d3
(Svartur hefur einfaldlega slæma
stöðu án nokkurs mótspils eftir 2 7
. . . dxe3, 28. fxe3, þvi að ekki
gengur 28 . Dd2 vegna 29.
Dxb6)
28. Dxb6 — d2, 29. Hdl — Dxa2
(Spassky hefur vissulega tekist sú
ætlun sin að flækja taflið, en sá er
galli á gjöf Njarðar að i slikum
stöðum nýtur Korchnoi sín best)
30. h3!
(Snjall leikur sem felur i sér hróks-
fórn 30 Db8 gekk ekki vegna 30
Hdxc7)
Da4, 31. Hxd2 — Hxd2, 32 Db7
— Hdd8
(32. Dxc6 gekk auðvitað ekki
vegna 33. Dxc8+ og hvort sem að
svartur leikur nú 32. Kh7 eða
32. . Kf7 svarar hvitur með 33.
Df5+ og vekur i næsta leik upp
drottningu)
33. cxd8D — Hxd8, 34. Hc7 —
Da1 +, 35. Kh2 — e4
(Eina vörnin)
36. Dxe4 — Df6. 37. f4 — Df8,
38. Ha7 — Dc5. 39. Db7 — Dc3,
40. De7 — Hf8, 41 e4! — Dd4
(Svartur verður mát eftir 41
41 Hxf4, 42 e5)
Hér fór skákin í bið, Staða Korchn-
ois verður að teljast unnin Biðskák-
in verður tefld i dag, en áttunda
skák einvígisins á mánudaq
Staða Korchnois verður að teljast
unnin Biðskákin verður tefld i dag,
en áttunda skák einvígisins á mánu-
dag
Tvö ný skautasvell
i Hafnarfirði
A FUNDI bæjarráðs Hafnarfjarð-
ar 1. desember s.l. var Iökó fram
sreinargerð íþrótfafulltrúa dag-
sett 23. nóvember s.l. um skauta-
svell f Hafnarfirði, þar sem gerð
er tillaga um ný svæði fyrir
skautasvell. á Hvaleyrarholti og
við Engidalsskóla, auk ábendinga
um viðhald svella á þessum stöð-
um og á Hörðuvöllum.
Bæjarráð fiéllst á hugmyndir
íþróttafulltrúa og telur þær i sam-
ræmi við framkomin sjónarmið í
SkipulagsfuUtrúi
í Hafnarfirdi?
MEIRIHLUTI hæjarráðs Hafnar-
fjarðar, Árni G. Finnsson og Árni
Gunnlaugsson, hafa samþykkt að
leggja eftirfarandi til við bæjar-
stjórn: „Bæjarstjórn samþykkir
að stofna starf skipulagsfulltrúa.
bæjarstjórn um þetta efni. Bæjar-
ráð-fól jafnframt bæjarverkfræð-
ingi að hrinda þessum tillögum
þegar í framkvæmd.
Þá felur
bæjarráð bæjarverkfræðingi að
láta gera tillögur um hreinlætis-
aðstöðu við skautasvæði.
Skipulagsfulltrúi skal vinna á
vegum bæjarráðs að skipulags-
málum. mannvirkjateikningum
og skyldum verkum í samvinnu
við skipulagsnefnd og bæjarverk-
fræðing."
Um laun og starfskjör er áætlað
að farið verði eftir samningum
við Starfsmannafélags Hafnar-
fjarðarkaupstaðar.