Morgunblaðið - 10.12.1977, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. DESEMBER 1977
27
Friðrik Sophusson lögfræðingur:
ir augum. .. . Grundvöllur
Sjálfstæðisstefnunnar er sá, aö
vegna þess hve hagsmunir þjóö-
félagsstéttanna eru i raun og
veru samofnir, hljóti þær að
lokum að eiga allar samleið.
Þess vegna er eift af meginkjör-
orðum Sjálfstæðisstefnunnar:
Stétt með stétt". (Ur Kjósand-
inn, Stjórnmálin og valdið,
1965).
1 frásögn Mbl. af sjónvarps-
viðtali við forsætisráðherra í
Kastljósi 25. nóvember segir
m.a.: .....Samanlögð atkvæði
réðu þannig röðinni, en það
skipti raunar höfuðmáli. að
áttunda sætið væri ákaflega
mikilvægt sæti á framboðslista
Sjálfstæðisflokksins i Reykja-
vik, það væri baráttusæti. Sjálf-
í tilefni
Reykiavíkurbréfs
Undanfat nar vikur hafa ýms-
ir rætt og ritað um niðurstöður
í prófkjöri Sjálfstæðisflokks-
ins, og komið hafa fram mis-
munandi skoðanir á því,
hvernig túlka beri úrslitin. Slík
opin umræða er æskileg, ekki
slzt, ef hún er til þess fallin að
bæta úr ágöllum með skynsam-
legum tillögum.
Að sjálfsögðu reyna and-
stæðingar flokksins að gera úr-
slitin tortryggileg. Þannig
hefur t.d. Þjóðviljinn
þrástagazt á því, að undir-
ritaðúr hafi notið fjárstuðnings
svissneska „auðhringsins
Alusuisse". Forsendan er sú, að
undirritaður er starfsmaður
Stjórnunarfélags Islands. en
Ragnar S. Halldórsson
formaður SFI er forstjóri
ISAL! Á sama hátt mætti draga
þá ályktun, aö Ásmundur
Stefánsson hagfræðingur sé
sérlegur fulltrúi Alusuisse hjá
Alþýðusambandi Islands, en
hann var til skamms tíma
fræðslustjóri SFL Slíkar fjar-
stæðukenningar er hægt að
bera á borð fyrir lesendur Þjóð-
viljans, enda væri eitthvað að í
þeim herbúðum, ef þeir létu af
lýginni. Fyrir ritstjóra þess
blaðs er það kappsmál að koma
óorði á prófkjör af þeirri ein-
földu ástæðu, að Alþýöubanda-
lagið kærir sig ekkert um, að
almennir kjósendur hafi áhrif á
framboðslista. Þeir eiga bara að
þegja og þiggja það, sem að
þeim er rétt.
En nú hafa þau tíðindi gerzt,
að ritstjóri Þjóðviljans hefur
eignazt bandamann á Morgun-
blaðinu. I sjálfu sér væri það
ekkert tiltökumál, ef
viðkomandi þekkti ekkert til
þessara mála og gæti skákað i
skjóli þekkingarskortsins. Því
er þó ekki fyrir að fara, enda er
hér um að ræða höfund Reykja-
víkurbréfs, sem s.I. sunnudag
skrifar sjii dálka grein um próf-
kjörin og finnur frambjóðend-
um ýmislegt til foráttu vegna
baráttuaðferða þeirra. Sú var
tíðin, að Reykjavíkurbréf og
skoðanir, sem þar voru birtar,
voru taldar tengdar forystu-
mönnum Sjálfstæðisflokksins.
Þótt sá tími sé liðinn, og þetta
Reykjavlkurbréf sé ekki ritað
með vitund forystumanna
flokksins, er stundum tekið
mark á höfundi bréfanna. Þess
vegna er eðlilegt, að fjallað sé
um þær furðulegu hugmyndir,
sem birtust í bréfinu sl. sunnu-
dag. I þessari grein verður
vikið að sumum þeim atriðum,
sem koma fram í bréfinu. Af
mörgu er að taka og sumir þætt-
ir verða að bíða betri tíma.
Ýmsir háfa leitt getum aö
þvi, hver sé tilgangur skrifa
bréfshöfundar, og fleiri furðu-
skrifa Morgunblaðsins að und-
anförnu. Helztu getgáturnar
eru þær, að i fyrsta lagi séu
ritstjórar blaðsins að reyna að
„leiðrétta" þá útkomu, sem
kom i Ijós, þegaf tæplega 10.000
kjósendur greiddu atkvæði í
prófkjörinu. I öðru lagi sé verið
að reyna að gera árangur
þeirra, sem hlutu góða
kosningu grunsantlega og kasta
rýrð á þá. Og í þriðja lagi séu
þessi skrif tilraun til yfirklórs
yfir þá staðreynd, að Morgun-
blaðið stýrir ekki almennings-
álitinu að sama skapi og rit-
stjórarnir hafa talið sér trú um.
I.aunþegar á framboðslistum
Eftir að hafa fjallað almennt
um prófkjör Sjálfstæðisflokks-
ins og úrslit þess, ræðir
höfundur Reykjavíkurbréfs um
styrk þess lista, sem kom út úr
prófkjörinu. Höfundur fer ekki
dult með þá skoðun sina, að
listinn sé veikari en ella vegna
þess, að Guðmundur H.
Garðarsson og Pétur Sigurðs-
son lentu i 7. og 8. sæti. Þessi
niðurstaða höfundarins sætir
furðu af þeirri einföldu ástæðu,
að í síðustu kosningum fékk
Sjálfstæðisflokkurinn 8 menn
kjörna af framboðslistanum í
Reykjavík. Að áliti þess, sem
þessi orð ritar, er því óþarfi að
gera litið úr árangri þessara
manna, sem hafa unniö mjög
gott starf innan verkalýðs-
hreyfingarinnar og á vegum
Sjálfstæðisflokksins innan
þings og utan.
Það er hins vegar alvörumál,
þegar höfundur Reykjavíkur-
bréfs gerir því skóna, að listinn
geti ekki náð til þeirra kjós-
enda t'lokksins, sem ekki tóku
þátt i prófkjörinu.
I þessu sambandi er ástæða
til að rifja upp eftirfarandi
staðreyndir:
1. Á lista flokksins 1974 voru
áðurgreindir fulltrúar í 5. og 8.
sæti óg hlutu báðir kosningu.
2. Arið 1971 var Pétur Sig-
urðsson í 5. sæti og var eini
„launþeginn" i 15 efstu sætum
flokksins.
3. Árið 1967 var Pétur Sig-
urðsson í 5. sæti og eini „laun-
þeginn" í 12 efstu sætunum.
Samt var ekkert prófkjör.
4. Árið 1963 var Pétur Sig-
urðsson í 5. sæti og eini „laun-
þeginn" í 12 efstu sætunum.
Frarqboðið studdist ekki við
prófkjör.
Á grundvelli þessara
upplýsinga er augljóst, að
Morgunblaðið ályktar grunn-
færnislega, því aö hlutur laun-
þegafulltrúanna er sizt verri nú
og mun betri en oftast áður í
þeim sætum, sem gefa von um
þingsæti í Reykjavík.
Þessu til viðbótar er rétt að
benda á, að frambjóðendur
Sjálfstæðisflokksins eru
fulltrúar allra stétta burtséð
frá menntun sinni og fyrri
störfum enda leiðir það af eðli
flokksins og sérkennum Sjálf-
stæðisstefnunnar. Þetta orðar
Geir Hallgrímsson þannig:
„Það er eitt af sérkennum
Sjálfstæðisstefnunnar, að hún
hefur hagsmuni allra stétta fyr-
stæðisflokkurinn hefði átta
þingmenn úr Reykjavík á þingi
nú og hann vænti þess að Pétur
Sigurðsson yrði kjörinn á þing
sem fulltrúi sjómanna og sem
fulltrúi launþega, en fyrst og
fremst sem fulltrúi Sjálfstæðis-
manna. . . . Jafnframt sagöi for-
sætisráðherra, að allir þing-
menn Sjálfstæðisflokksins
myndu vinna með hagsmuni
þjóðarheildar fyrir augum, en
ekki einstakra stétta". (Ur
Morgunblaðinu 26. nóv. 1977).
Hér kveður við annan tón en
uppgjafartön Re.vkjavikur-
bréfs.
Spyrja má Mbl. fyrir hvaða
stétt Geir Hallgrímsson sé full-
trúi eða Albert eða Ellert
Sehram. Hvort er Eyjólfur
Konráð fulltrúi bænda eða sjó-
manna í Noröurlandakjördæmi
vestra? Er Friðjón Þórðarson
fulltrúi sýslumanna í Vestur-
landskjördæmi? Svarið liggur í
augúm uppi: Ailir þessir aðilar
eru fulltrúar sinna kjósenda úr
öllum stéttum bæði atvinnu-
rekenda og launþega.
Full ástæða er til að vióur-
kenna, að árangur þingmanna í
prófkjörinu var góður. Þeir
fengu allir kosningu í sæti, sem
gáfu þingsetu i síðustu
kosningum. Aö sjálfsögðu
höfðu þeir forskot miðað við
aöra þátttakendur í prófkjör-
inu og nutu starfa sinna á
þingi. Slíkt er ofur eðlilegt, og
enginn sér athugavert við það.
Hitt er svo annað mál, að
margoft hefur verið reynt að
skýra, hvers vegna forvígis-
menn verkalýðshreyfingarinn-
ar hafa sumir hverjir ekki náð
góðum árangri i prófkosning-
um stjórnmálaflokka og er þá
ekki átt við Sjálfstæöisflokk-
inn. Ein tilgátan er sú, að þeir
hafi svo mikil völd utan þings-
ins, að almenningi þyki nóg um.
Hugleiðingar og bollaleggingar
um þetta eru efni í sérstakar
umræður og eru kannski
verðugt verkefni fyrir ritsljóra
dagblaða.
Aðalatriði málsins er, að með
sameiginlegri baráttu geta
frambjóðendur, flokksmenn og
málgögn Sjálfstæðisflokksins
unnið að sigri flokksins í næstu
kosningum og þar með tryggt 8
sæti í Reykjavik.
Baráttuaðferðir og amerísk
tækni
I títtnefndu Reykjavíkur-
bréfi fjallar höfundur um bar-
áttuaðferðir í prófkjöri undir
fyrirsögnunum „Anterísk
tækni r.vður sér til rúms" og
„Hvað kostar þetta og hvaðan
kemur fjármagnið?" Þessir
kaflar eru skrifaðir með þeim
endemum, að Þjóðviljinn
endurprentaði þá athuga-
semda- og útúrsnúningalaust,
enda er forysta Alþýðubanda-
lagsins á móti prófkosningum.
Höfundur bréfsins segir, „Að
til séu tvær formúlur um það.
hvernig tryggja eigi mönnuni
kosningu til þings í próf-
kjörinu". Önnur er sú, að fram-
bjóðandinn hafi.átt þess kost að
koma fram í sjónvarpi í nokkur
misseri eöa hafa skrifaö grein-
ar reglulega í blöð, þannig að
nafn hans og andlit komi
kunnuglega fyrir sjönir. Hin
leiðin er að setja upp full-
komna og vel smurða kosninga-
vél með tilheyrandi fundar-
höldum, dreifiritum, símhríng-
ingum og öðrum umsvifum —
jafnvel launuöum starfs-
mönnum.
Þær aöferðir sem nefndar
eru í formúlum þessum eru
alþekktar i kosningum hér á
landi og sýnast ekki ameriskari
en flest annað. Reyndar ber
enginn á nróti því, að talsiminn
er amerísk tækni, en hann er
ekki nýr af nálinni.
B réf shöf undu r n ef n i r
Vilmund Gylfason, Eið Guðna-
son og Arna Gunnarsson sem
dænri um „sjónvarpsmenn".
Nefna má til viðbólar Hinrik
Bjarnason, Harald Blöndal og
Elínu Pálmadóttur. Tveir af
ofangreindum sex eru i „örugg-
um sætum". Sem fasta blaöa-
greinahöfunda má einnig
nefna: Vilntund Gylfason.
Elínu Pálmadótlur og Harald
Blöndal. Ekki sannar þessi upp-
talning regluna heldur.
Víkjum þá að „umsvifamönn-
unum". I þessum flokki má
nefna Elínu Pálmadöttur. Ernu
Ragnarsdóttur. undirritaðan,
Geir Andersen. Geirþrúði Bern-
höft, Guðlaug Bergmann, Hin-
rik Bjarnason, Jónas Bjarnason
og Konráð Ádolphsson. Enn-
fremur er vitað, að allir þing
menn gerðu meiri eða minni
ráðstafanir, ef frá eru skildir
ráðherrarnir. Þessi upptalning
afsannar enn formúlu-
kenningar Reykjavíkurbréfs
höfundar um það, „hvernij:
tryggja eigi mönnum kosningu
til þings i prófkjörinu".
Það er hins vegar hárrétt að
Framhald á bls. 22.
SAKAMÁL1081
í bókinni lýsir þýski rannsóknar-
lögreglumaöurinn Karl Schutz
dularfullu sakamáli — og hvernig
100 rannsóknarlögreglumenn
undirforystu hans unnu
mánuðumsaman aö lausn þess.
SETBERG