Morgunblaðið - 08.12.1984, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. DESEMBER 1984
49
á hendi, Jonna kaupakona í æsku-
blóma. Þarna var yndislegt heim-
ilislíf. Sigga var hláturmild ef hún
gaf sér tíma til að gantast, en
haldin svo aðgangshörðum
starfshug að hún hljóp oftast við
fót hvort sem hún var að sinna
heimilisverkum eða raka ljá á
engjum. Til Jonnu felldi ég heitan
ástarhug við fyrstu sýn og var
henni fylgispakur eins og heim-
alningur. Húsbóndinn var góð-
menni, svo geta má nærri hvort
barn sem honum var trúað fyrir
þyrfti yfir atlætinu að kvarta. Við
sváfum öll í sama lofti, systurnar
hvor í sínu rúmi, en við Sigjón
saman. Auðvitað hefði ég langtum
heldur viljað sofa hjá Jonnu. En
þetta var á siðsamri öld meðan
ástfangnir sveinar urðu að temja
sér nokkra biðlund jafnvel þótt
orðnir væru 11 ára. Yfirleitt fór
vel á með okkur rekkjufélögum.
Þó fannst Sigjóni ég bylta mér
óþarflega mikið meðan ég var að
festa svefn, og- einn ávani hans
gerði mér nokkrum sinnum slæm-
an grikk. Hann hafði þann sið ef
þörf kallaði um nætur að taka
koppinn upp í og skáka honum
undir rúmið aftur að lokinni notk-
un. Þegar staðið hafði verið í hirð-
ingu liðlangan daginn og vakað
fram á nótt við að kasta úr heyi
var bóndi stundum svo útkeyrður
að hann sofnaði út frá næturgagn-
inu. Þá bar við að ég hrökk upp
með andfælum kominn á flot og
vissi ekki hvað taka skyldi til
bragðs: hafði ekki hjarta í mér til
að vekja hann og kunni ekki við að
flýja á náðir Jonnu. Ég greip til
þess fangaráðs að stinga svæflin-
um undir mjöðmina og tókst þá
oftast að sofna á ný. Þegar ég
sagði Siggu frá siglingarævintýr-
um næturinnar ætlaði hún að
springa af hlátri, en ég starði á
hana drumbs eins og mann sem
hlær á röngum stað á raunalegri
leiksýningu.
Sigjón í Borgarhöfn var á þess-
um dögum mestur smiður Aust-
ur-Skaftfellinga; hafði smíðað
fyrir þá kirkjur og íbúðarhús fleiri
en ég kunni að telja. Hann var
bæði mikilvirkur og vandvirkur.
Ekki höfðu þó hagleikshendur
hans aukið honum efni, því mann-
inum var ósýnt um að verðleggja
vinnu sína. Eitt sinn smiðaði hann
íbúðarhús fyrir fátækan sveitunga
sinn og sagði mér þannig frá
glímu sinni við þennan stolta
bónda: „Hann var vandræðamaður
í viðskiptum. Ég ætlaði ekkert að
taka fyrir að smíða húsið og var
búinn að segja honum það. En
hann krafðist þess að fá að fóðra
fyrir mig þrjár ær veturinn eftir,
og ég komst ekki undan honum."
Hann var greinilega enn með sam-
viskubit yfir að hafa okrað svona
á manninum, þó áratugir væru
liðnir frá því þetta gerðist!
Um haustið fylgdist ég með lest-
armönnum austur á Höfn og reið
þá Hornafjarðarfljót í eina skiptið
á ævinni. Að var í lágum hólma og
tekið til nestis. í kvæðisómynd
sem kveðin var milli vita fyrir
margt löngu segir:
Sigjón smiður hefur hent
hákallslim úr tösku,
hýr í bragði hátt á loft
heldur glærri flösku.
„Heveðisári er haustgolan nöpur,
en hérna er dálítið tár:
Drekkiði piltar,
það drepur engan
að dreypa á þessum sopa.
Komdu hér væna
og vertu ekki döpur, %
en viljirðu forðast kvefið
er brennivínið
hið besta ráð
sem börnum drottins er gefið.“
Já, Sigjón hafði gaman af að fá
sér bragð á hátíðlegri stund og þó
enn meiri ánægju af að veita öðr-
um. Mér var sagt hann hefði verið
það hæst uppi um dagana ein-
hvern tíma þegar hann var við
smíðar hjá Þórhalli kaupmanni
Daníelssyni á Höfn að honum
þóttu rafljósin orðin undarlega
þau ástríkrar umönnunar Hall-
dórs sonar síns og vináttu fjölda
manna. Meðal annars nú síðustu
mánuðina frábærrar hjálpar frú
Kristrúnar J. Steindórsdóttur frá
Hafnarfirði, sem gerðist af eigin
hvötum sjálfboðaliði og dvaldi á
heimili þeirra til að hjálpa og
hjúkra Jónínu þar til hún fór fyrir
skömmu í sjúkrahús.
Eftir að Andrés flutti til Selfoss
vann hann yfirleitt við húsa-
byggingar, lengst af hjá Sigfúsi
Kristinssyni byggingameistara.
Þótt kominn væri hann nú hátt á
áttræðisaldur var hann oftast á
vinnustað dag hvern og starfaði
traustum höndum hjá sínum góða
vinnuveitanda, sem hann oft
minntist við vini sína með hlýjum
orðum.
Á Stokkseyri voru átthagar og
bernskuspor Andrésar og þangað
leitaði hugur hans oft og fáar vik-
ur munu hafa liðið svo, að hann
brygði sér ekki þangað á bíl sín-
um, oft í fylgd Halldórs sonar
síns. Hann fór til að horfa á sjó-
inn, sjá brimið — hið fræga
Stokkseyrarbrim — hina hvitf-
extu brimskafla rísa, hvolfa sér og
brotna á skerjagarðinum, hlusta á
sjávarhljóðið, hinn þunga andar-
drátt hafsins, en líka til að sjá í
logni mildan svip sjávarins, speg-
ilfagran flöt þess og léttar bárur
þvo og kyssa sendna ströndina.
Þessar Stokkseyrarferðir voru
Andrési einskonar andleg næring,
sem hann teygaði eins og þyrstur
maður svaladrykk.
Með Andrési Markússyni er til
moldar genginn merkur maður,
sem skilur eftir sig hlýjar minn-
ingar í hugum samferðamanna.
Því miður hafa horfið með honum
margar minningar frá langri ævi
og fróðleikur sem hann bjó yfir, en
Andrés var allra manna fróðastur
um atburði, sögu og örnefni á
Stokkseyri og í Stokkseyrar-
hreppi, yfirleitt. Hann hafði mjög
góða frásagnargáfu og gæddi liðna
atburði fersku lífi. Er mikill skaði,
að minningar hans skyldu ekki
vera ritaðar. Nokkur bót er þó í
því, að á sl. sumri átti ungur há-
skólanemi samtal við Andrés um
bernskustöðvar hans á Stokkseyri
og hljóðritaði það og frásögnina.
Ég vil með þessum orðum þakka
löng og góð kynni við Andrés og
votta konu hans og syni samúð
mína.
Agúst Þorvaldsson
kvik og varð að orði: „Heveðisár-
inn, hger er að hringla í perun-
um?“ En á 52 árum sem kynni
okkar stóðu sá ég hann aldrei ölv-
aðan og aðeins einu sinni ofurlítið
hreifan af víni. Það var við vígslu
Kolgrímubrúarinnar gömlu árið
1935. Héf ég sagt frá því á öðrum
stað þegar hann rétti mér pyttlu
með þeim orðum að ég hefði ekki
nema gott af að fá mér glaðning.
Ég var þá 14 ára og kominn svo til
vits að mér duldist ekki að hann
hafði lög að mæla. Síðan hef ég
aldrei komið svo í Suðurhús ég
lumaði ekki á lögg í pela. Þegar
Sigjón var búinn að hella upp á
könnuna höfðum við til siðs að
setjast við eldhúsborðið, fá okkur
vel hálfan bolla af svörtu kaffi
sykruðu og fylla hann ómenguðu
brennivíni. Fyrri bollinn hitar
fyrir brjósti og hýrgar augun, sá
seinni liðkar málbeinin hæfilega.
Þriðji? Neitakk, nú stingum við
flöskunni með því sem eftir er
niður í koffort. Gott að dreypa á
því sem meðali við innankveisu
eða kvefi.
Mörg síðustu árin hafá þeir
bræður Sigjón og Guðmundur bú-
ið einir í Suðurhúsum. Fé þeirra
fór smáfækkandi eftir því sem
æviárum bræðra fjölgaði og upp á
síðkastið hafa þeir aðeins haft fá-
einar kindur á fóðrum hjá góðum
grönnum rétt til gamans. Én eitt
af síðustu árunum sem heita mátti
þeir væru við bú spurði ég Sigjón
um skepnuhöld og fékk þetta
merkilega svar: „Ég hef engan arð
af ánum og kæri mig ekkert um
það. Mér er fyrir mestu að bless-
uðum skepnunum líði vel það sem
þær eiga eftir ólifað.“
Hinn 29. október síðastliðinn
varð Sigjón vinur minn níræður.
Ég var búinn að ákveða að sækja
hann heim á þessum heiðursdegi.
En þá var skollið á verkfall og rík-
ið harðlæst. Mér fannst ég ekki
geta komið austur án þess að hafa
pennadropa á glasi að gleðjast við
og ákvað að fresta förinni frám á
aðventu. Ég hefði þó mátt vita hve
heimskulegt er að ætla að geyma
sér gamlan mann. Laugardaginn
1. desember hringdi grannkona
hans og sagði mér að Sigjón hefði
látist um morguninn eftir stutta
legu.
Fyrir nokkrum vikum fór hann
að messu á Kálfafellsstað til að
vera við skírn lítillar stúlku úr
Ijækjarhúsum. Þetta kom flestum
á óvart, því honum hafði verið
svimagjarnt í seinni tíð og þess
vegna ekki tíðförult af bæ. Auk
þess var heyrnin orðin svo dauf að
hann gat fráleitt numið svo mikið
sem óm af tali eða tóni. En kirkj-
an er hans eigin smíð, og kannski
hefur hvarflað að honum efi um
að síðar gæfist fallegra tækifæri
til að kveðja hana. í dag er hann
kvaddur frá kirkju sinni. Hlýjar
þakkir færi ég góðum dreng sem
auðnaðist að lifa vammlausu lífi í
níutíu ár.
Einar Bragi
Landfræði-
fundur um
Mexíkó
Landfræðifélagið mun efna til
fræðslu- og myndkvölds næstkom-
andi þriðjudag klukkan 20.30 í
stofu 103 í Lögbergi, húsi laga-
deildar Háskóla íslands. Á fund-
inum mun Sigurður Hjartarson
menntaskólakennari sýna myndir
og segja frá Mexíkó.
Miklar hús-
byggingar í
Stykkishólmi
Stykkiahólmi. t. deaember.
TALSVERT hefir verið um bygg-
ingar íbúðarhúsa í Stykkishólmi á
þessu ári. Um seinustu mánaða-
mót afhenti Trésmiðjan ösp tvö
hús fullbúin og fleiri eru í smíðum
á vegum félagsins og ekki margir
dagar síðan grunnur var lagður að
einu. Hefir verið mikið að gera í
byggingariðnaði á þessu ári.
Fréttaritari.
NÝJUNG FRÁ ALÞÝÐUBANKANUM
NU GETUR l»U LAGT
LÍFEYRINN EÐA EFTIRLAUNIN
INN Á SÉRSTAKA LÍFEYRISBÓK
ÁN NOKKURRAR BINDISKYLDU!
LífeyrisbóK Alþýðubankans er afgerandi nýjung fyrir þá
sem reglulega fá greidd eftirlaun frá lífeyrissjóði eða lífeyrisgreiðslur
frá Tryggingastofnun ríkisins.
Innstæðan er alltaf laus til útborgunar,
bindiskylda er engin og bókin á allan hátt jafn einföld og þægileg
í meðförum og venjuleg sparisjóðsbók.
Qrundvallarmunurinn er einfaldlega sá að við bjóðum ávallt
7% VAXTAVIÐBÓT ofan á almenna sparisjóðsvexti,
sem um þessar mundir eru 17%.
Sértu rétthafi eftirlauna eða lífeyrisgreiðslna bjóðast þér því
24% VEXTIR AF OPIHm LÍFEYRISSBÓK ALÞÝÐUBAMKAMS.
ATHUGAÐU MÁLIÐ
— þú getur breytt um bankareikning ,
lífeyrisins með einu símtali við Tryggingastofnunina S
eða lífeyrissjóðinn. |
Það er leitun að öðru eins tilboði
Alþýöubankinn hf.