Morgunblaðið - 28.04.1985, Blaðsíða 63

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. APRlL 1985
63
SVIPMYND Á SUNNUDEGI Jose Sarney
„Hér stend ég með byrði i öxL
unum sem ég sóttist ekki eftir né
kærði mig um,“ sagði Jose Sarney,
þegar hann tók formlega við emb-
aetti forseta Brazilíu um sl. helgi,
aö Tancredo Neves litnum. Ur
orðum hans mi lesa hversu fjarri
það var honum að takast i hendur
forsetaembstti. Hann hafði litið
svo i að varaforsetaembætti sem
ekki facli í sér nein völd væri við-
eigandi lok i stjórnmilaferli sín-
um. Fri því Neves veiktist og þar
til hann dó þótti Sarney sýna skap-
festu og þó sveigjanleika í sam-
skiptum við stjórnmilamenn og
kom ýmsum i óvart. En þó að
Sarney sé góðum kostum gæddur
er mergurinn milsins si, að hann
vildi ekki verða forseti með ibyrgð
sem því fylgir í Brazilíu nú, né
heldur nýtur hann þeirra vinsælda
Sarney gerir sér grein fyrir
því að Brazilíumenn eru ákaf-
lega vonsviknir yfir því að hann
skuli vera orðinn forseti. Hann
er fyrsti forseti borgaralegrar
ríkisstjórnar í landinu frá 1964
og tengsl hans og samskipti við
herforingjastjórnir hafa veikt
stöðu hans, að minnsta kosti
fram að þessu. Þegar Sarney
gekk til liðs við Neves á sl. vori
hafði hann sem sé stutt fimm
herforingjastjórnir.
í einkasamtölum hefur Sarney
itrekað þau orð sem eru í upp-
hafi þessarar greinar; að nauð-
ugur hafi hann orðið að taka við
hlutverki sem hann sóttist ekki
eftir, og mikil sé kaldhæðni ör-
laganna að það var Tancredo
Neves en ekki Sarney sem
dreymdi um það alla ævi að fá að
Hann axlar
byrði sem
annar sóttist eftir
Jose Sarney
sem Neves gerði og hefði ugglaust
auðveldað honum að taka ákvarð-
anir sem hefðu orðið umdeildar
hjá öðrum.
Neves var stjórnmálamaður af
lífi og sál, afstöðu Sarneys til
stjórnmála hefur verið lýst svo
að hún einkennist af vitsmunum,
en nokkrum leiða og þreytu.
Hann hefur áhuga á bókmennt-
um og hefur gefið út skáldsögu,
smásagnasöfn og ljóðabækur
sem hafa fengið miðlungi góða
dóma. Hann hefur áhuga á að
safna forngripum og heimili
hans er sagt vera hálfgert safn-
hús fyrir brazilíska listmuni.
Hann er ekki gefinn fyrir íþrótt-
ir og útivist, hann hvorki reykir
né bragðar áfengi. Hann unir sér
bezt í fárra vina hópi, þykir
skemmtilegur sögumaður og
gæddur kímnigáfu. Hann er við-
kvæmur maður og skapgerðin
sveiflótt.
taka við þessu starfi. Þann 14.
marz þegar Neves var fluttur i
sjúkrahús sagði Sarney: Ég er
ekki undir það búinn að taka við
starfi forseta, hvernig sem á
málin er litið.
Margir Brazilíumenn munu
taka undir það að Sarney, —
hófsamur fyrrverandi öldunga-
deildarþingmaður — hægra
megin miðju í skoðunum — sé í
meiriháttar gildru. Hann verður
ekki aðeins að snúa sér af fullri
einurð að því að finna leiðir í
efnahagsmálum, heldur horfist
hann í augu við að hann er tor-
tryggður af samstarfsmönnum
vegna fortíðar hans. Afstaða
þorra landa hans til hans er ekki
á hreinu, það blandast engum
hugur um að flestir óskuðu Nev-
es bata og væntu þess fram á
síðasta dag að hann tæki við
starfi forseta. Þó að Sarney
gegndi því til bráðabirgða var
hugur almennings hjá Neves og
Sarney var sýnd lítil athygli.
Það þarf ekki að orðlengja að
Brazilíumenn hugðu að nýir tím-
ar væru að renna upp í landinu,
á öllum sviðum. Og þeir hugsuðu
til þess með fögnuði að hlíta for-
ystu Neves. Nú hafa óvissa og
efasemdir gripið um sig. Blaða-
menn hafa sagt að til þess að
hægt verði að beina Brazilíu á
þær brautir verði Sarney að
sýna mikla leiðtogahæfileika og
ótvíræða forystu — og það viti
fáir til að hann búi yfir þeim
eiginleikum.
I viðtali við New York Times á
dögunum sagði diplómat nokkur,
sem hefur þekkt Sarney í ára-
tugi, að hann væri prúðmenni
mikið. „Hann er húmanisti, vel
lesinn, sómamaður en hann er
ekki nútímamaður."
Meðal öldungadeildarþing-
manna fékk hann á sínum tíma
orð fyrir að vera sanngjarn og
tillitssamur og virti skoðanir
annarra. Aftur á móti hefur
hann sætt mikilli gagnrýni inn-
an Jafnaðarmannaflokksins sem
studdi herforingjastjórn lands-
ins, eftir að hann sagði sig úr
flokknum í júni á síðasta ári og
tók höndum saman við Neves.
Fyrrverandi samstarfsmenn
hans kölluðu hann svikara og
tækifærissinna og fráfarandi
forseti Figureiredo neitaði að
vera viðstaddur embættistöku
hans þann 15. marz sl.
Augljóst er að Sarneys bíða
mikil verkefni og hann er í
brýnni þðrf fyrir að hafa velvilja
þjóðarinnar og stuðning stjórn-
málamannanna að baki sér, þá
hefði verið von til að hann næði
einhverjum árangri. Það veikir
stöðu hans að fram á síðasta ár
var Sarney til dæmis í hópi
þeirra þingmanna sem vildu
koma í veg fyrir að borgaralegur
forseti settist að völdum í Braz-
ilíu. Það er raunar svo margt
sem er andsnúið Sarney í upp-
hafi forsetaferils hans, að fáir
búast við miklu af honum. Og
einmitt það gæti kannski orðið
honum til framdráttar, þrátt
fyrir allt, þegar til lengri tíma er
litið. Allt sem honum tekst vel
mun vekja undrun og ánægju
meðal landa hans, mistakist
honum að ná tökum á verkefni
sínu mun það ekki koma á óvart.
Jose Sarney fæddist í bænum
Sao Bento í Norður-Brazilíu
þann 30. apríl 1930, einn fjórtán
systkina efnalítilla foreldra.
Hann þótti vel gefinn og var
ákveðið að senda hann til
mennta í Sao Luis og sagan segir
að faðir hans, sem var bæjar-
dómari í Sao Bento, hafi selt rit-
vélina sína til að kosta menntun
sonar síns. Hann lauk síðar
laganámi, starfaði um hríð sem
fréttamaður, en hóf þátttöku í
stjórnmálum ungur. Hann var
kosinn landstjóri í heimahéraði
sínu, Maranhao, 1964, eftir að
herforingjastjórnin fyrsta hafði
tekið völd í landinu. Hann var
kosinn öldungadeildarþingmað-
ur tvívegis. Síðan hann hóf
þátttöku í stjórnmálum hefur
hann verið félagi í fjórum flokk-
um.
Sarney kvæntist 1952, kona
hans heitir Marly Macicira. Þau
eiga þrjú börn og þrjú barna-
*)örn- (Heimildir: New York Times)
Texti (snúið og sneitt):
Jóhanna Kristjónsdóttir.
tabod
kostaöi
ginstakt bod
m f\jrir ntíö
Kosiau^ hí%mikid tæs^
hel'"”"' iakkar. buxur ,
paö sem í ve*ur . ^jQfíA
,ltþéttar vorur ^ 0.11-° u ’ °' ' . • /VOEl^
"N
enna-
vinir
Tiu ára gamall bandarískur piltur
skrifar fyrir hönd 30 bekkjar-
systkina, sem öll fengu mikinn ís-
landsáhuga í landafræðitímum í
skóla sínum í Tulare, sem er miðja
vegu milli Fresno og Bakersfield í
Kaliforniu. Langar krakkana að
skrifast á við jafnaldra sina eða
jafnöldrur:
James Bionda,
Kohn Elementary School,
500 South Laspina Street,
Tulare,
California 93274,
UÆ.A.
Fimmtán ára japönsk stúlka með
áhuga á tennis og safnar póstkort-
um:
Mie Mizutani,
2024 Oyama Tado-cho,
Kuwana-gun Mie-ken,
511-01 Japan.
Ellefu ára sænsk stúlka, sem fékk
það verkefni ásamt nokkrum
bekkjarsystkinum sínum að skrifa
ritgerö um ísland i skóla sinum,
óskar eftir pennavinum. Hefur
áhuga á íþróttum, tónlist, dansi,
dýrum o.fl.:
Maria Holmgren,
Ágatan 6c,
81400 Skutskar,
Sverige.
Frá Ghana skrifar 21 árs stúlka
með margvísleg áhugamál:
Cendy Coilins,
c/o Kojo Mensa,
P.O.Box 468,
Cape Coast,
Ghana.
Fjórtán ára bandarisk stúlka með
margvísleg áhugamál. óskar eftir
pennavinum 13-16 ára:
Angelia Ann Neal,
1125 W.Broad St„
Smithville,
Tennessee 37166,
U.S.A.
Þrítugur einhleypur piltur i Kan-
ada vill skrifast á við 21-30 ára
íslenzkar stúlkur. íþróttir og úti-
vera meðal áhugamála:
Norm Richards,
General Delivety,
Trail,
British Columbia,
Canada.
Ensk hjón, húsbóndinn leigubíl-
stjóri og konan kennari, ætla að
heimsækja ísland i sumar ásamt
börnum sínum 13 og 14 ára. Vilja
skrifast á við islenzkar fjölskyld-
ur. Hafa margvísleg áhugamál:
Gill Hughes,
21 Bettridge Road,
Fulham,
London SW6 3QH,
England.
Nitján ára japönsk stúlka með
kvikmynda- og íþróttaáhuga. Vill
skrifast á við stúlkur á sínum
aldri:
Junko Hattori,
1355-150 Hannan-cho, Tottori,
Sennan-gun,
Osaka,
599-02 Japan.
Tiu ára sænskur piltur með marg-
vísleg áhugamál, safnar m.a. fri-
merkjum:
Per-Niklas Skillemark,
Ekviken Skavarp,
S-570 60 österbymo,
Sverige.
Tvitug finnsk stúlka með marg-
visleg áhugamál:
Merja Vaaninen,
Mustavuori 4,
SF-45730 Kuusankoski,
Finland.