Morgunblaðið - 16.11.1986, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. NÓVEMBER 1986
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. NÓVEMBER 1986
31
Otgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 500 kr. á mánuði innanlands. I lausasölu 50 kr. eintakið.
Sveiflur í fylgi
flokka
Niðurstaða síðustu skoðana-
könnunar Félagsvísinda-
stofnunar háskólans sýnir
verulega fylgissveiflu frá Sjálf-
stæðisflokki til Alþýðuflokks. Af
því tilefni sagði Þorsteinn Pálsson,
formaður Sjálfstæðisflokksins, í
upphafi flokksráðsfundar sjálf-
stæðismanna: „Það er ljóst,
samkvæmt þessum könnunum, að
baráttan framundan verður hörð
og erfíð og hún kallar á samstöðu
sj álfstæðismanna. “
Könnun Félagsvísindastofnun-
ar er gerð dagana 31. október til
7. nóvember. Þá höfðu sjálfstæð-
ismenn þegar valið menn í efstu
sæti á flesta framboðslista sína
eða voru í þann mund að gera
það. Eins og menn vita gerðist
það ekki átaka- og áreynslulaust
alls staðar og hafa margir unað
þeim niðurstöðum illa. Er ekki
vafi á, að óánægja og hið nei-
kvæða umtal um niðurstöðu og
framkvæmd prófkjara flokksins
og skoðanakannanna á hans veg-
um endurspeglast í þessum tölum.
Sjálfstæðismenn urðu fyrstir til
þess nú að ganga í gegnum þær
raunir, er jafnan fylgja ákvörðun-
um um val manna á lista. Þeir
eru til dæmis hinir einu, sem hafa
efnt til prófkjörs í Reykjavík.
Skoðanakönnunin er tekin eftir
þau átök. Um það leyti, sem hún
er gerð, deildu sjálfstæðismenn
ákaft um niðurstöðuna í skoðana-
könnun sinni á Reykjanesi. Fylgis-
tap flokksins samkvæmt
könnuninni er 7,2% í Reykjavík,
6,9% á Reykjanesi og 2% á lands-
byggðinni, ef borið er saman við
úrslit síðustu alþingiskosninga.
Þar sem fylgistap sjálfstæðis-
manna var mest, gátu svarendur
gert sér nokkuð glögga grein fyr-
ir skipan lista sjálfstæðismanna
en vissu ekki jafn mikið um aðra.
Hvort annað verði upp á teningn-
um, þegar framboðslistar allra
flokka liggja fyrir eftir þau inn-
byrðis átök, sem þeim fylgja, skal
ósagt látið. Þá er einnig á það
að líta, að sjálfstæðismenn hafa
ekki gengið endanlega frá fram-
boðslistum sínum í Reykjavík og
Reykjaneskjördæmi. Kjömefndir í
báðum kjördæmum eiga eftir að
leggja tillögur sínar fyrir fulltrúa-
ráð og kjördæmisráð. Sé það mat
manna, að óánægja með röðun á
framboðslista vegi þungt í svörum
kjósenda í könnun Félagsvísinda-
stofnunar, er enn tækifæri til
breytinga.
Þorsteinn Pálsson dregur ekki
í efa, hver yrði afleiðing þess, ef
kosningaúrslit yrðu á sömu lund
og könnunin. Hann sagði á
flokksráðsfundinum: „Engum
vafa er undirorpið, að kosningaúr-
slit í samræmi við niðurstöðu
síðustu könnunar, myndu opna
dyr fyrir nýja vinstri stjóm. Ef
Sjálfstæðisflokkurinn tapar at-
kvæðum yfír miðjuna til vinstri,
verður ekki séð hvemig vinstri
flokkamir eiga að komast hjá því
að mynda nýja stjóm, jafnvel þó
þeir sjálfir hræðist ekkert meir
en að taka þannig höndum sam-
an, hræðist ekkert meir er sjálfa
sig.“
Jón Baldvin Hannibalsson,
formaður Alþýðuflokksins, hefur
unnið markvisst að því að lokka
stuðningsmenn Sjálfstæðisflokks-
ins til sín. Helsta beita hans er,
að eftir kosningar ætli hann að
ganga til samstarfs við sjálfstæð-
ismenn í nýrri viðreisnarstjóm.
Að formaður Alþýðuflokksins
skuli nú róa á atkvæðamiðin und-
ir merkjum viðreisnarstjómarinn-
ar er staðfesting á því, hve góðan
sess sú stjórn skipar í stjóm-
málasögunni. En frá 1971, þegar
viðreisnarstjómin missti þing-
meirihluta sinn ekki síst fyrir
atbeina Hannibals Valdimarsson-
ar og Sámtaka frjálsyndra og
vinstri manna, hafa alþýðuflokks-
menn ekki þorað að ganga til
stjómarsamvinnu við Sjálfstæðis-
flokkinn, minnugir þess, að
flokkur þeirra var að þurrkast út
í kosningunum 1971. Þó var við-
reisnarmeirihluti á Alþingi eftir
kosningar 1978.
Þorsteinn Pálsson hefur ekki
hryggbrotið Jón Baldvin Hanni-
balsson en hann hefur varað
kjósendur við að treysta orðum
hans. Þorsteinn sagði á flokks-
ráðsfundinum: „Alþýðuflokkurinn
gefur kommúnistum að vísu langt
nef í daglegri stjómmálaumræðu.
Það gerði Hannibal einnig, þegar
hann vann kosningasigurinn
mikla 1971, en kjörstöðum hafði
ekki fyrr verið lokað, en hann
hljóp beint í fang þeirra og mynd-
aði með þeim nýja vinstri stjóm.
Bendir eitthvað til þess að þessi
saga muni ekki endurtaka sig,
verði niðurstaða kosninganna á
þann veg?“
Kosningabaráttan, sem nú er
að hefjast, snýst að sjálfsögðu
hvorki um viðreisnarstjómina né
það, sem Hannibal Valdimarsson
gerði að loknum kosningum 1971.
A hinn bóginn em kostimir jafn
skýrir nú og þá; kjósendur geta
valið stjóm með Sjálfstæðis-
flokknum eða vinstri stjóm. Það
er fráleitt að líta þannig á, að
verið sé að kjósa Sjálfstæðisflokk-
inn í ríkisstjóm með því að greiða
Alþýðuflokknum atkvæði. Sveifl-
umar í stuðningi kjósenda við
Sjálfstæðisflokkinn annars vegar
og Alþýðuflokkinn hins vegar
sýna, að líklega mun kosninga-
slagurinn að vemlegu leyti snúast
um þessa þverstæðu.
REYKJAVÍKURBRÉF
Laugardagur 15. nóvember
Sveitarstjómarmenn hafa
um langt árabil rætt hug-
myndir um nánara sam-
starf nágrannasveitarfé-
laga, sameiningu sveitarfé-
laga í stærri og sterkari
heildir og svokallað þriðja
stjómsýslustig, [fylki], til
hliðar við þau tvö, sem stjórnskipan okkar
byggir á, ríki og sveitarfélög.
Það sem að baki býr er að gera sveitar-
félögin hæfari til að sinna verkefnum
sínum, framkvæmdum og þjónustu, í þágu
almennings og færa verkefni, ákvörðunar-
vald, stjómun og ábyrgð frá ríki til
landshluta eða stærri og sterkari sveitarfé-
laga.
Landshlutasamtök
Samstarf sveitarfélaga, ekki sízt hinna
smærri, um afmarkaða þjónustuþætti, eins
og skóla, bmnavamir, heilsugæzlu og fleiri
slíka hefur farið vaxandi.
Víðfeðmt samráð og samstarf hefur og
lengi staðið, einkum innan Sambands
íslenzkra sveitarfélaga, en síðustu áratugi
einnig á vegum landshlutasamtaka, sem
em sjö talsins: 1) Samband sveitarfélaga
á Suðumesjum, 2) Samtök sveitarfélaga
á höfuðborgarsvæðinu, 3) Samtök sveitar-
félaga í Vesturlandskjördæmi, 4) Fjórð-
ungssamband Norðlendinga (spannar tvö
kjördæmi), 5) Fjórðungssamband Vest-
fírðinga, 6) Samtök sunnlenzkra sveitarfé-
laga og 7) Samband sveitarfélaga í
Austurlandskjördæmi.
Landshlutasamtökin sinna hagsmuna-
málum sveitarfélaga, hvert á sínu starfs-
svæði, einkum á sviði atvinnumála,
samgöngumála og sérmála viðkomandi
byggða.
Ekki er ólíklegt að landshlutasamtökin
láti meir til sín taka hér eftir en hingað
til, við mótun og framkvæmd byggða-
stefnu, en þau hafa ekki verið mikilvirk á
þeim vettvangi, þegar frá eru talin áhrif
Fjórðungssambands Norðlendinga á fram-
kvæmd Norðurlandsáætlunar meðan hún
var og hét.
Sameining sveitarfélaga
Sameining sveitarfélaga hefur verið til
umræðu hér á landi síðastliðinn hálfan
þriðja áratug. Þegar sú umræða hófst hér
árið 1963 var sameining sveitarfélaga vel
á veg komin í grannríkjum, einkum í Nor-
egi og Svíþjóð. Ástæðan var fyrst og
fremst búsetuþróun, sem við deildum og
deilum með þessum ríkjum, þ.e. fólks-
streymi frá strjálbýli til þéttbýlis, í kjölfar
breyttra atvinnu- og þjóðlífshátta.
Á morgni þessarar aldar bjó þorri þjóð-
arinnar í sveitum en þéttbýli var lítið sem
ekkert. Hlutföll sveita og þéttbýlis í íbúa-
tölunni hafa hinsvegar snúizt við á 60 til
70 ára tímabili. Það hefur í raun orðið
búsetubylting í landinu. Þjóðin býr nú að
langstærstum hluta í þéttbýli.
Byggð í stórum landshlutum er orðin
mjög stijál. Mörg sveitarfélög telja fáa
tugi íbúa. Á síðastliðnu ári vóru fjörutíu
hreppar með færri en 100 íbúa. Á síðast-
liðnum aldarfjórðungi hafa fjórir hreppar
tæmzt af fólki (tveir í Norður-ísafjarðar-
sýslu, einn í S-Þingeyjarsýslu og einn í
N-Múlasýslu). Fámenni margra byggða
ýtir undir nauðsyn þess að sameina sveitar-
félög, svo þau megni að mæta þeim kröfum
sem nútímafóik gerir til þjónustu úr hendi
þeirra, þjónustu sem mörg hver er raunar
lögbundin. En sameining sveitarfélaga er
ekki síður nauðsynleg til þess að viðhalda
heimastjóm í eigin málum og hamla gegn
vaxandi miðstýringu ríkisvaldsins.
Hreppaskipanin íslenzka stendur hins-
vegar á gömlum merg, allt aftur á þjóð-
veldisöld. Þjóðin hefur haldið fast í þessa
skipan, þrátt fyrir byltingu í búsetu í
landinu, og breytingar hafa verið fáar og
smáar. í nýjum sveitarstjómarlögum (nr.
8/1986) em í fyrsta sinn hér á landi laga-
ákvæði um lágmarksíbúaijölda í sveitarfé-
lagi. Þar segir að íbúar sveitarfélags megi
ekki færri vera en fimmtíu. Fámennari
sveitarfélög verður að sameina nágranna-
sveitarfélagi.
Hér er stutt skref stigið en stefna engu
að síður mótuð.
Hugmyndir Suður-
nesjamanna
Sveitarfélögin á Suðumesjum eru um
margt til fyrirmyndar hvað samstarf varð-
ar. Nægir að nefna Hitaveitu Suðurnesja,
sem nú höndlar með raforku ekki síður
en heitt vatn, og er talandi dæmi um vel
heppnað samstarfsverkefni.
Suðumesjamenn hafa enn einu sinni náð
athygli sveitarstjómarmanna, almennt,
með hugmyndum endurskoðunamefndar á
starfsháttum og samþykktum Sambands
sveitarfélaga á Suðurnesjum, sem Tómas
Tómasson, formaður nefndarinnar, reifaði
á aðalfundi sambandsins.
Hugmyndir þær, sem hér um ræðir,
fjalla um samstarf sveitarfélaga á Suður-
nesjum og eru í þrennu lagi:
I fyrsta lagi um breytingar á stofn-
samningi sambandsins.
í annan stað hugmyndir að stofnsamn-
ingi fyrir Suðumesjabyggð, eins konar
fylkishugmynd.
í þríðja lagi sameining byggðanna á
Suðumesjum í eitt, sterkt og áhrifaríkt
sveitarfélag.
Tómas Tómasson, sem býr að mikilli
þekkingu á sveitarstjómarmálum, sagði
m.a. um framangreindar hugmyndir:
„Ég býst við, að þið vitið öll, hvemig
ég tel þessum tilgangi bezt náð [að efla
og styrkja byggð á Suðumesjum], en að
ná þessum tilgangi tel ég fyrstu og síðustu
skyldu hvers sveitarstjórnarmanns eða a.
m.k. að gera tilraun til þess. Ég fullyrði,
að frambúðarárangur næst ekki öðru vísi
en með sameiningu sveitarfélaganna í eitt,
sterkt og öflugt sveitarfélag á Suðumesj-
um, sem ásamt öðrum stórum sveitarfé-
lögum geti myndað nauðsynlegt
mótvægi gegn miðstýrðu ríkisvaldi.“
Tómas sagði ennfremur:
„Um millihugmyndina, einskonar fylki
— Suðumesjabyggð — skal það tekið fram,
að þó að hún geti verið nytsamlegt spor
í rétta átt, þá er það mín skoðun, að með
því sé verið að flækja einfalda hluti. ís-
lenzkt þjóðlíf er ekki margflóknara en
svo, að tvö stjómsýslustig, sveitarfélög og
ríki, sjá alveg nægjanlega vel fyrir þörfum
°g öryggi íbúanna, þá að því tilskyldu, að
sveitarfélögin séu það stór og öflug, að
eðlilegt jafnvægi geti þar skapast."
Ræða félagsmála-
ráðherra
Það er fróðlegt að bera þessa niðurstöðu
Tómasar Tómassonar saman við sjónarmið
Alexanders Stefánssonar, félagsmálaráð-
herra, á 13. þingi Sambands íslenzkra
sveitarfélaga í septembermánuði síðast-
liðnum, en ráðherrann er og gamalreyndur
sveitarstjómarmaður. Ráðherrann komst
m.a. svo að orði um þriðja stjómsýslustigið:
„í þessu sambandi hefur verið vitnað
til nágrannaþjóða okkar á Norðurlöndum.
í Danmörku, Noregi og Svíþjóð er þriðja
stjómsýslustigið lögbundið. I Finnlandi eru
stjómsýslustigin aðeins tvö, þ.e. ríki og
sveitarfélög.
Ég hefí verið þeirrar skoðunar, og hefí
raunar oft látið hana í ljós, að stjómsýslu-
stigin hér eigi aðeins að vera tvö. Við emm
fámenn þjóð, sem býr við sérstakar að-
stæður, og það á ekki alltaf við að taka
hér upp kerfí, sem notuð em hjá milljóna-
þjóðum. Mér er einnig kunnugt um, að
hjá nágrannaþjóðum okkar er veralegur
ágreiningur um millistjómarstigið, þar
sem það er ekki talið hafa skilað þeim
árangri, sem að var stefnt, einkum í
strjálbýli, t.d. í N-Svíþjóð og N-Noregi.
Eg Iegg áherzlu á að efla sveitarfélögin
sjálf og stækka þau og flytja til þeirra
aukin verkefni. Éf vilji er í raun fyrir
hendi, tel ég, að hægt sé að ná vemlegum
árangri á því sviði einmitt nú í kjölfar
setningar nýrra sveitarstjómarlaga . . .“
Hér segja þessir tveir kunnu og gamal-
reyndu sveitarstjómarmenn, úr tveimur
ólíkum stjómmálaflokkum, nokkum veg-
inn það sama, þegar þeir horfa fram á við
í málum sveitarfélaganna.
Austur-Skagafj ör ður
Víða í stijálbýli em landshlutar sem
eiga í vök að veijast, hvað það varðar að
halda sínum hlut í íbúa-, atvinnu- og kjara-
þróun í landinu. í þessu efni sem öðram
gildir viss samkeppni. Þá verður að horfa
til þeirra þátta, sem vega þyngst í hugum
fólks þegar það velur sér búsetu til fram-
búðar: atvinnu- og afkomuöryggi, félags-
leg aðstaða (ekki sízt á sviði menntunar,
heilsugæzlu og tómstunda) og umhverfis-
mál, en umhverfið er ramminn utan um
mannlífið. Það er í þessum samkeppnis-
þáttum, sem stór og sterk sveitarfélög
standa betur að vígi en smá og veik.
Það var máske ekki stór frétt á fjöl-
miðlamælikvarða þegar þijú lítil sveitarfé-
lög í austanverðum Skagafírði, Fellshrepp-
ur, Hofshreppur og Hofsóshreppur, efndu
til sameiginlegrar ráðstefnu um atvinnu-
mál sín fyrr á þessu ári. Hér var þó um
athyglisvert fmmkvæði að ræða — og til-
efnið dæmigert fyrir stöðu margra stijál-
býlissvæða í landinu.
Fmmmælendur vóm valdir með tilliti
til möguleika svæðisins í atvinnumálum. Á
dagskrá vóm: loðdýrarækt, æðarrækt,
veiðar og nýting vatnafíska, fískirækt,
hlutur sveitarfélaga í atvinnuþróun, meint
gagnsemi Byggðastofnunar o.fl. Tilgang-
urinn var að marka stefnu til næstu
framtíðar um byggðaþróun í A-Skagafírði.
Sigluijörður og austustu hreppar
Skagafjarðarsýslu, Haganess- og Holts-
hreppar, mættu gjaman huga að hliðstæðu
samstarfi um stefnumörkun til næstu
framtíðar. Raunar gæti þetta svæði allt,
frá Hofsósi til Siglufjarðar, sótt styrk til
náins samstarfs um ýmis efni.
Máske var það erfiðasti þröskuldur við-
reisnar í Siglufírði, eftir að síldarstofninn
hmndi, að eiga ekki sveit, landbúnað, að
bakhjarli, auk þess sem einkarekstur hafði
koðnað niður í krafti umfangsmikils ríkis-
rekstrar í síldarævintýrinu.
Þéttbýli, sem byggir jöfnum höndum á
sjávarútvegi og þjónustu við nærliggjandi
sveitir, hefur dafnað hvað bezt hér á landi,
samanber Húsavík, Akureyri og Sauðár-
krók, svo dæmi séu tekin af Norðurlandi.
Ef jarðgöng um Stráka hefðu komið
15—20 ámm fyrr væm Siglufjörður og
sveitir A-Skagaíjarðar fastknýttari at-
vinnu- og efnahagslega í dag — og betur
sett en nú er. En betra er seint en ekki
að huga að þessum efnum.
V etrarbyggðir
Árið 1978 var haldin í Minnesota ráð-
stefna um skipulag norrænna borga. Eftir
ráðstefnuna gaf prófessor William Rogers
við Háskólann í Minnesóta út bók: „The
Winter City Book“. Hún varð kveikjan að
„samtökum vetrarborga", sem þinga
reglubundið, síðast í Edmonton í Kanada
í febrúarmánuði þessa árs (Winter Cities
Formum ’86). Þorvaldur S. Þorvaldsson,
forstöðumaður Borgarskipulags
Reykjavíkur, flutti fróðlegt erindi um þessa
ráðstefnu á þingi Sambands íslenzkra
sveitarfélaga fyrir skemmstu.
Ráðstefnan fjallaði m.a. um það, hvem-
ig gera megi vetrarborgir vistlegri. Svörin
vóm í á ýmsan veg. Meðal efnisatriða sem
rædd vóra í þessu sambandi má nefna:
Betra skipulag. Sett var fram hugmynd
um þéttari miðborgarbyggð, til að ná fram
meiri nýtingu, yfirbyggð torg, garða, göt-
ur o.sv.fv.
Trjáplöntun inn í borgum til að milda
ásýnd og bæta loftslag. Lögð var áherzla
á sígræn tré. Talað var um tré í snjóblóma
þegar mjöll var í barri.
Félagslegar þarfir. Þar var m.a. rætt
um upplýstar gönguskíðabrautir í borgar-
görðum og útihátíðir tengdar vetrarfagn-
aði.
Umhverfi. Fjallað var um liti og form
húsa, einangmn og hitun húsa, hita í göt-
um og gangstéttum og skynsamlega
orkunýtingu.
Tvenns konar sjónarmið mótuðu um-
ræður. Annars vegar sjónarmið þeirra, sem
gera vildu vetrarborgir sem líkastar suð-
lægari borgum með því að yfírbyggja torg
oggarða. Hins vegar sjónarmið þeirra, sem
vildu vinna með vetrinum en ekki slást
fc>; . r jJRIKi ' 1$ Wm j
lÍ Ll'MWwy
*
„I öllu talinu um
þriðja stjórnsýslu-
stigið hafa nokkr-
ir meginpunktar
hvergi fengist á
hreint:
Hvers konar
stjórnsýslustig
eru menn að tala
um?
Hvert á verksvið
þess að vera?
Hver eru mörk
þess gagnvart
s veitar félögum
annars vegar og
ríki hins vegar?
Og hvað kostar
þetta nýja stjórn-
sýslustig?
Eykur það veru-
lega á yfirbygg-
ingu og skatt-
heimtu í
þjóðfélaginu?
við hann, njóta snjóa og svella. „Ljóst er
að samspil þessara tveggja hugmynda
getur ágætlega farið sarnan," sagði for-
stöðumaður borgarskipulagsins í erindi
sínu.
Borgin Edmonton (hálf milljón íbúa),
hvar ráðstefnan var haldin, hefur meðal-
árshita 3,1 gr. (Reykjavík 4,5 gr.). Þar
era frostdagar á ári hveiju rúmlega 140
(Reykjavík rúmlega 120). Fyrirlesari lýsti
m.a. „Hagkaupum” þeirra Edmonton-búa.
Og það var ekkert smáhýsi.
Þar em hvorki fleiri né færri en 820
verzlanir, stór dýragarður, 600 tré hærri
en 4 metrar, vatnsævintýraland með vatns-
skíðum, vatnsrennibrautir með 2 metra
öldum, 200 metra langt vatn með 4 kaf-
bátum, 18 holu golfvöllur og margt fleira.
Það kom fram í frásögn Þorvaldar að
næsta vetrarborgaráðstefna verður einnig
í Kanada við Carlgary í tengslum við
Vetrarólympíuleikana 1988. Er þegar farið
að bjóða til hennar. A-Evrópuríki hafa til-
kynnt þátttöku í fyrsta sinn. „Er verið að
undirbúa nánast heimssýningu um málefni
tengd vetri og norðlægum borgum," sagði
fyrirlesarinn. í tengslum við ráðstefnuna
verður boðað til borgarstjórafundar nor-
rænna borga og er búizt við á annað
hundrað borgarstjómm til fundarins. Og
árið 1990 hafa Norðmenn ákveðið að halda
ráðstefnu í Tromsö. Kynntu þeir Tromsö
rækilega á Edmonton-ráðstefnunni.
Hvað kostar þriðja
stjórnsýslustigið?
Það kann að virðast löng leið frá ráð-
stefnunni á Hofsósi um atvinnuþróun í
fámennum hreppum A-Skaga§arðar til
ráðstefnunnar í Edmonton I Kanada um
vistlegar vetrarborgir, í nánd verzlunar-
hallar er telur meir en 800 verzlanir,
dýragarð, hundrað tijáa, golfvöll og vötn
með tvegga metra öldum. Báðar þessar
ráðstefnur em þó hluti af mannlífínu og
spegla veg þess og vanda, hvor á sinn
hátt, þó að ólíku sé raunar saman að jafna.
Það er í mörg hom að líta ef íslenzk
þjóð vill halda sínum gæðahlut í framvindu
þessa mannlífs í veröldinni, að ekki sé nú
talað um að auka hann. Þekking skiptir
þar sem annars staðar meginmáli. Síðan
verður að velja og hafna; setja sér stefnu-
mið innan marka þess mögulega. En
stundum er það ógerlega í dag mögulegt
á morgun.
Sveitarstjómarmál vega þyngra í mótun
þess mannlífs, sem við keppum að, en við
gemm okkur á stundum grein fyrir. Sveit-
arstjómir em það stjómvald, sem stendur
næst almenningi og þekkir gerst stað-
bundar þarfir og staðbundin verkefni.
Það er áreiðanlega skref til réttrar áttar
að styrkja sveitarfélögin og færa vald og
verkefni frá ríkinu til þeirra, með og ásamt
eðlilegri tekjuskiptingu þessara tveggja
stjómsýslustiga.
í öllu talinu um þriðja stjómsýslustigið
hafa nokkrir meginpunktar hvergi fengist
á hreint:
Hvers konar stjómsýslustig em menn
að tala um?
Hvert á að vera verksvið þess?
Hvar era mörk þess gagnvart sveitarfé-
lögum annnars vegar og ríki hins vegar?
Og hvað kostar þetta nýja stjórnsýslu-
stig?
Eykur það veralega á „yfirbygginguna"
og skattheimtuna í þjóðfélagin?