Morgunblaðið - 28.04.1987, Blaðsíða 35

34
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 28. APRÍL 1987

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 28. APRÍL 1987
35

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 550 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakiö.
Styrk stjórn úr smá-
flokkakerfi?
*
Urslit þingkosninganna eru mik-
ið áfall fyrir Sjálfstæðisflokk-
inn og Alþýðubandalagið. Sjálfstæð-
isflokkurinn galt mesta afhroð í sögu
sinni og er eftir þessar kosningar
ekki lengur stór flokkur, heldur
stjómmálaflokkur af miðlungsstærð,
eins og Framsóknarflokkurinn hefur
verið lengst af. Alþýðubandalagið
er í fyrsta sinn í sögu sinni og Sós-
íalistaflokksins orðið áhrifalftill smá-
flokkur.
Meginástæðan fyrir þessari út-
komu Sjálfstæðisflokksins er að
sjálfsögðu stofnun Borgaraflokksins
og sá klofningur, sem varð í Sjálf-
stæðisflokknum _ nokkrum vikum
fyrir kosningar. Á hitt ber þó að líta,
að Borgaraflokkurinn hefði ekki náð
svo miklum árangri, sem raun ber
vitni, ef ekki hefði verið jarðvegur
fyrir hendi fyrir þessari stjómmála-
hreyflngu. Niðurstaða kosninganna
sýnir, að Sjálfstæðisflokknum hefur
af einhveijum ástæðum mistekizt
að halda utan um fylgi sitt. Sjálf-
stæðisflokkurinn hefiir ekki unnið
myndarlegan kosningasigur frá
1974. Það hefur áður gerzt í sögu
Sjálfstæðisflokksins að flokksbrot
hafl klofiiað út úr honum og boðið
fram í þingkosningum, en aidrei með
slíkum árangri sem nú. Þessi kosnin-
gaúrslit kalla á róttækt endurmat á
stöðu Sjálfstæðisflokksins, stefnu
hans og framsetningu hennar.
Allt frá því í þingkosningunum
1942 hafa sósíalistar verið mikið afl
í íslenzkum stjómmálum, fyrst í
Sameiningarflokki alþýðu, sósíal-
istaflokknum, síðar í Aþýðubanda-
laginu. Þessar kosningar marka
þáttaskil að þessu leyti. Flokkur
sósíalista er orðinn áhrifalítill smá-
flokkur og í fyrsta sinn frá klofningi
Alþýðuflokksins 1938 er hann orðinn
öflugri stjómmálaflokkur en sljóm-
málahreyflng sósíalista. Verði
framhald á þessari þróun eru það
einhver merkustu tlðindi í íslenzkum
stjómmálum frá stofnun lýðveldis.
Borgaraflokkur Aberts Guð-
mundssonar kemur frá þessum
kosningum, sem ótvíræður sigurveg-
ari. Það þarf mikið til að bjóða fram
í öllum kjördæmum landsins með svo
skömmum fyrirvara og ná þeim
árangri að fá 7 þingmenn kjöma á
Alþingi. Abert Guðmundsson hefur
löngum þótt erfiður í samstarfl innan
Sjálfstaeðisflokksins. Það fer hins
vegar ekki á milli mála, eftir úrslit
þessara kosninga, að mikill fjöldi
kjósenda telur, að hann eigi erindi
á Alþingi og I stjómmálastarf. And-
stæðingar hans geta ekki lokað
augunum fyrir þessari augljósu stað-
reynd.
Kvennalistinn er, ásamt Borgara-
flokknum, helzti sigurvegari þessara
kosninga. Þær konur, sem starfað
hafa á vegum Kvennalistans, innan
Aþingis og utan, hafa áunnið sér
virðingu og traust með störfum
sínum. Árangur þeirra I þessum
kosningum sýnir, að kjósendur
kunna að meta vönduð vinnubrögð.
Alþýðuflokkurinn náði ekki þeim
sigri í kosningunum, sem skoðana-
kannanir bentu til sl. haust. Hitt er
ljóst, að búið er að endurreisa Al-
þýðuflokkinn, sem stjómmálaafl.
Það er sá árangur, sem formaður
flokksins, Jón Baldvin Hannibalsson,
hefur náð með erfiði sínu. Á þeim
gmnni, sem nú hefur verið lagður
geta Alþýðuflokksmenn byggt í
framtíðinni.
Kosningamar hafa farið á þann
veg, að erfitt verður um stjómar-
myndun. Ekki er við hæfi að deila
við dómarann, þar sem kjósendur
em. Forystumenn flokkanna hljóta
að hefjast handa um stjómarmyndun
á gmndvelli þeirrar stöðu, sem upp
er komin á Alþingi. Þjóðinni hefur
vegnað vel á undanfömum misser-
um. Það skiptir höfuðmáli, að nú
takist á tiltölulega skömmum tíma
að mynda starfhæfa stjóm, sem
geti tekið til við að tryggja þann
árangur, sem náðst hefur I efna-
hagsmálum og byggja á honum til
frambúðar.
Það var ósigur Sjálfstæðisflokks-
ins sem leiddi til falls ríkisstjómar-
innar og mun Steingrímur
Hermannsson, forsætisráðherra,
ganga á fund forseta íslands í dag
og afhenda honum lausnarbeiðni
sina. Enginn veit, hvort úrslit kosn-
inganna muni hafa stjómarkreppu í
för með sér, en víst er að fráfarandi
ríkisstjóm vann gott verk á ymsum
sviðum, jók t.a.m. frelsi í viðskiptum
og fjölmiðlafrelsi og vann I sam-
starfí við launþegasamtökin afrek
með þvi að koma verðbólgu niður
fyrir 20% á kjörtimabilinu. Þessi
árangur ríkisstjómarinnar nýttist
Framsóknarflokknum og Steingrími
Hermannssyni betur í kosningabar-
áttunni en Sjálfstæðisflokknum og
átti áreiðanlega verulegan þátt í við-
unandi kosningaúrslitum fyrir
Framsóknarflokkinn og miklum per-
sónulegum sigri Steingríms Her-
mannssonar í Reylqaneslqördæmi.
Staðgreiðslukerfí skatta á einnig
eftir að bæta hag launafólks, ef verð-
bólga eykst ekki úr hófi, en ef það
gerðist hefði það kjararýmun í för
með sér og því nauðsynlegt fyrir
launþegasamtök að tryggja lágt
verðbólgustig, ef hagsmunir laun-
þega eiga ekki að vera fyrir borð
bomir með alvarlegum afleiðingum
fyrir verkalýðssamtökin.
Mikla athygli hefur vakið að Ás-
mundur Stefánsson, forseti ASÍ, féll
í kosningunum.en ástæðulaust er að
ætla að það hafi verið vegna ábyrgr-
ar launastefnu hans og ASÍ, heldur
þrátt fyrir hana — og þá einkum
vegna stefnuieysis Alþýðubanda-
lagsins sem galt afhroð i kosningun-
um.
Það er rétt sem Svavar Gestsson
sagði eftir kosningamar að fólk ótt-
ast verðbólgu, en það er ein helzta
ástæða þess, hve nú er nauðsynlegt
að mynduð verði styrk ríkisstjóm
sem er minna háð hinu nýja smá-
flokkakerfi á Alþingi en efni gætu
staðið til. Morgunblaðið iagði höf-
uðáherzlu á nauðsyn þess fyrir
kosningar og hvetur nú til ábyrgðar
í þessum efnum við þær stjómar-
myndunartilraunir sem hafnar em.
Þær mega sízt af öllu leiða til þess
að smáflokkakerfið stefni þjóðinni á
ný inní ævintýramennsku og verð-
bólguglundroða.
ÚRSLIT ALÞINGISKOSNINGA1987

Reykjavík
%br.
Þingmenn
A
B
C
D
G
M
S
V
Kjördæmakjörnir menn
1 D-1 Friðrik Sophusson
2 D-2 Birgir ísl. Gunnarsson
3 D-3 Ragnhildur Helgadóttir
4 A-1 Jón Sigurðsson
5 S-1 Albert Guðmundsson
6 V-1 Guðrún Agnarsdóttir
7 G-1 Svavar Gestsson
8 D-4 EyjólfurKonráðJónsson
9 A-2 Jóhanna Sigurðardóttir
10 B-1 GuðmundurG. Þórarinsson
11 S-2 GuðmundurÁgústsson
12 V-2 Kristín Einarsdóttir
13 G-2 Guðrún Helgadóttir
14 D-5 Guðmundur H. Garðarsson
Síðasti maður inn er á D-lista með 4413 atkvæði. Næsti
maður inn hefði orðið á A-lista með 3067 atkvæði. Á
þeim munar 1346 atkvæðum.
Jöfnunarmenn
15 A-3 Jón Baldvin Hannibalsson 123,5% áfangi 1
16 S-3 Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir 104,4% áfangi 1
17 D-6 GeirH. Haarde 88,6% áfangil
18 V-3 Þórhildur Þorleifsdóttir 83,6% áfangi 1
Á kjörskrá voru 67.374. Atkvæði greiddu 60.267 eða
89,5% (87,9%). Auðir og ógildir seðlar voru 585.
17333
14103
10873
9527
8965
8353
8226
7643
6297
5738
5735
5123
4996
4413
Reykjanes
%br.
Þingmenn
Kjördæmakjörnir menn
1 D-1 Matthías Á. Mathiesen
2 D-2 Ólafur G. Einarsson
3 B-1 Steingrímur Hermannsson
4 A-1 Kjartan Jóhannsson
5 G-1 GeirGunnarsson
6 D-3 Salóme Þorkelsdóttir
7 S-1 JúlíusSólnes
8 B-2 Jóhann Einvarðsson
9 A-2 Karl Steinar Guðnason
10283
7095
7043
6476
4172
3907
3876
3855
3288
Síðasti maður inn er á A-lista með 3288 atkvæði. Næsti
maður inn hefði orðið á V-lista með 3220 atkvæði. Á
þeim munar 68 atkvæðum.
Jöfnunarmenn
10 V-1 Kristín Halldórsdóttir 108,0% áfangi 1
11 S-2 HreggviðurJónsson 63,9% áfangi3
Á kjörskrá voru 40.104. Atkvæði greiddu 35.896 eða
89,5% (89,2%). Auðir og ógildir seðlar voru 331.
Vesturland
%br.
Þingmenn
Atkvæði % frá '83 Kj. Up. Br. Atkvæði % frá '83 Kj.Up. Br.' Atkvæði % frá’83 Kj. Up. Br. Atkvæði % frá '83 Kj.Up. Br. Atkvæði % frá'83 Kj.Up. Br.
9527 16,0 +5,2 A 2 +1 (+D A 6476 18,2 +3,4 A 2 ( ) A 1351 15,2 +1,7 A 1 ( ) A 1145 19,1 +0,1 A 1 +1 (+1) A 656 10,2 +2,0 A +1 (+D
5738 9,6 +0,2 B 1 ( ) B 7043 19,8 +7,9 B 2 (+2) B 2280 25,6 -4,6 B 1 (-1) B 1237 20,6 -10,4 B 1 (-1) B 2270 35,2 +2,6 B 2 ( )
162 0,3 -9,2 C (-2) C 84 0,2 -7,9 C M) D 2157 24,2 -10,5 D 1 (-1) D 1742 29,1 +2,0 D 2 ( ) D 1367 21,2 -14,2 D 1 (-1)
17333 29,0 -13,9 D 5 +1 ( ) D 10283 28,9 -15,3 D 3 (-1) G 967 10,9 -4,4 G 1 ( ) G 676 11,3 -3,6 G ( ) G 1016 15,7 -2,3 G 1 ( )
8226 13,8 -5,2 G 2 (-1) G 4172 11,7 -2,0 G 1 ( ) M 144 1,6 +1,6 M ( ) M 57 1,0 +1,0 M ( ) M 48 0,7 +0,7 M ( )
1378 2,3 +2,3 M ( ) M 411 1,2 +1,2 M ( ) S 931 10,5 +10,5 S +1 (+1) S 158 2,6 +2,6 S ( ) S 471 7,3 +7,3 S ( )
8965 15,0 +15,0 S 2 +1 (+3) S 3876 10,9 +10,9 S 1 +1 (+2) V 923 10,4 +10,4 V +1 (+D V 318 5,3 +5,3 V ( ) V 337 5,2 +5,2 V ( )
8353 14,0 +5,6 V 2 +1 (+1) V 3220 9,1 +1,8 V +1 ( ) Þ 156 1,8 +1,8 Þ ( ) Þ 663 11,1 +11,1 Þ ( ) Þ 288 4,5 +4,5 Þ ( )
Landið allt
%br. Þingmenn
Atkvæði % frá’83 Kj.Up. Br.
A 23260 15,2 +3,4 A 7 +3 (+4)
B 28883 18,9 +0,2 B 13 (-1)
C 246 0,2 -7,2 C (-4)
D 41484 27,2 -11,9 D 16 +2 (-5)
G 20382 13,3 -4,1 G 8 (-2)
J 1892 1,2 +1,2 J 1 (+D
M 2431 1,6 +1,6 M ( )
S 16583 10,9 +10,9 S 3 +4 (+7)
V 15467 10,1 +4,6 V 2 +4 (+3)
Þ 2047 1,3 +1,3 Þ ( )
Á kjörskrá voru 172.366. Atkvæöi greiddu 154.370 eða 89,6% (86,6%).
Auðir og ógildir seðlar voru 1.695.
Kjörfylgi (%) stjórnmálaflokkanna 1983 og 1987
Hlutf allsleg breyting á fylgi f lokkanna 1983 og 1987
12-
10-
8-
6-

C D G n n
B B I J M

V Þ
-10-
Kjördæmakjörnir menn
1 B-1 Alexander Stefánsson 2280
2 D-1 Friðjón Þórðarson 2157
3 A-1 EiðurGuðnason 1351
4 G-1 Skúli Alexandersson 967
Síðasti maður inn er á G-lista með 967 atkvæði. Næsti
maður inn hefði orðið á B-lista með 929 atkvæði. Á þeim
munar 38 atkvæðum.
Jöfnunarmenn
5 S-1 Ingi Björn Albertsson 50,2% áfangi2
Flakkari
6 V-1 Danfríður Skarphóðinsdóttir 59,4% áfangi4
Á kjörskrá voru 10.200. Atkvæði greiddu 9.071 eða 88,9%
(88,3%). Auðir og ógildir seðlar voru 162.

Vestfirðir
%br.
Þingmenn

Norðurl. vestra
%br.
Þingmenn
Kjördæmakjörnir menn
1 D-1 Matthías Bjarnason
2 B-1 Ólafur Þ. Þórðarson
3 A-1 Karvel Pálmason
4 D-2 Þorvaldur Garðar Kristjánsson
1742
1237
1145
782
Síðasti maður inn er á D-lista með 782 atkvæði. Næsti
maður inn hefði orðið á G-lista með 676 atkvæði. Á þeim
munar 106 atkvæðum.
Jöfnunarmenn
5 A-2 Sighvatur Björgvinsson
58,8% áfangi 2
Á kjörskrá voru 6.813. Atkvæði greiddu 6.114 eða 89,7%
(90,9%). Auðir og ógildir seðlar voru 118.
Kjördæmakjörnir menn
1 B-1 Páll Pétursson
2 D-1 PálmiJónsson
3 B-2 Stefán Guðmundsson
4 G-1 Ragnar Arnalds
2270
1367
1340
1016
Síðasti maður inn er á G-lista með 1016 atkvæði. Næsti
maður inn hefði orðið á D-lista með 437 atkvæði. Á þeim
munar 579 atkvæðum.
Jöfnunarmenn
5 A-1 Jón Sæmundur Sigurjónsson
52,6% áfangi 2
Á kjörskrá voru 7.297. Atkvæði greiddu 6.527 eða 89,4%
(85,9%). Auðir og ógildir seðlar voru 74.
Norðurl. eystra
%br.
Þingmenn

Austurland
%br.
Atkvæði % frá’83 Kj.Up. Br. Atkvæði % frá '83
A 2229 14,3 +3,3 A 1 (+D A 556 6,9 +2,9
B 3889 24,9 -9,8 B 2 (-1) B 3091 38,5 +0,6
D 3274 20,9 -6,2 D 1 (-1) D 1296 16,1 -8,3
G 2052 13,1 -3,7 G 1 ( ) G 1845 23,0 -6,9
J 1892 12,1 +12,1 J 1 (+D M 69 0,9 +0,9
M 202 1,3 +1,3 M ( ) S 262 3,3 +3,3
S 567 3,6 +3,6 S ( ) V 508 6,3 +6,3
V 992 6,3 +0,6 V +1 (+D Þ 407 5,1 +5,1
Þ 533 3,4 +3,4 Þ ( )
Kjördæmakjörnir menn
1 B-1 Guðmundur Bjarnason 3889
2 D-1 Halldór Blöndal 3274
3 A-1 Árni Gunnarsson 2229
4 G-1 SteingrímurJ.Sigfússon 2052
5 B-2 Valgerður Sverrisdóttir 1984
6 J-1 Stefán Valgeirsson 1892
Síðasti maður inn er á J-lista með 1892 atkvæði. Næsti
maöur inn hefði orðið á D-lista meö 1369 atkvæði. Á
þeim munar 523 atkvæöum.
Jöfnunarmenn
7 V-1 Málmfríður Sigurðardóttir 100,0% áfangi3
Á kjörskrá voru 17.933. Atkvæði greiddu 15.795 eða
88,1% (85,6%). Auðir og ógildir seðlar voru 165.
A
B
D
G
M
S
V
Þ
Þingmenn
Kj.Up. Br.
( )
2 ( )
1 +1 ( )
1
Kjördæmakjörnir menn
1 B-1 HalldórÁsgrímsson
2 B-2 Jón Kristjánsson
3 G-1 HjörleifurGuttormsson
4 D-1 Sverrir Hermannsson
(-1)
( )
( )
( )
( )
3091
1845
1845
1296
Síðasti maður inn er á D-lista með 1296 atkvæði. Næsti
maður inn hefði orðið á B-lista með 599 atkvæði. Á þeim
munar 697 atkvæðum.
Jöfnunarmenn
5 D-2 EgillJónsson
100,0% áfangi 2
Á kjörskrá voru 9.022. Atkvæði greiddu 8.149 eða 90,3%
(89,1%). Auðir og ógildir seðlar voru 115.

Suðurland
%br.
Þingmenn
Atkvæði % frá '83 Kj.Up. Br.
1320 10,6 -1,5 A ( )
3335 26,9 -1,1 B 2 ( )
4032 32,5 -7,4 D 2 M)
1428 11,5 -3,0 G 1 ( )
122 1,0 +1,0 M ( )
1353 10,9 +10,9 S +1 (+D
816 6,6 +6,6 V ( )
A
B
D
G
M
S
V
Kjördæmakjörnir menn
1 D-1 Þorsteinn Pálsson
2 B-1 JónHelgason
3 D-2 Eggert Haukdal
4 G-1 Margrét Sæunn Frímannsdóttir
5 B-2 Guðni Ágústsson
4032
3335
2121
1428
1424
Síöasti maður inn er á B-lista með 1424 atkvæði. Næsti
maður inn hefði orðið á S-lista með 1353 atkvæði. Á
þeim munar 71 atkvæði.
Jöfnunarmenn
6 S-1 Óli Þ. Guðbjartsson
54,0% áfangi 2
Á kjörskrá voru 13.623. Atkvæði greiddu 12.551 eða
92,1% (89,3%). Auðir og ógildir seðlar voru 145.