Morgunblaðið - 18.08.1987, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. ÁGÚST 1987
Taiwan:
Að Vatni hins
milda tunffls o g
lifgefandi sólar
HÚN situr frammi í bátnum og
horfir fránum augum yfir vatn-
ið. Sem er grænt og er grænt,
og er grænt. Eftir svipnum á
henni að dæma gæti hún verið
að fara í sína fyrstu ferð yfir
Vatn hins milda tungls og lífgef-
andi sólar, eins og ég. Þó er hún
búin að vinna við þetta í hálfa
öld. Að feija fólk yfir vatnið.
Og hún fæst til að segja mér, að
það hafi ekki veitt af, að hún
tæki snemma til hendinni. Það
var stór fjölskyldan. Svo er hún
Saui; það er ekki malað undir
þá hér. Eg skrifa bak við eyrað
að spyija um hvað Saui er.
Við höfðum komið að Vatni
tunglsins og sólarinnar kvöldið áð-
ur. Það er í miðhluta Taiwan, í
suðurátt frá Tapei. Þar eru og
helztu vatnasvæðin á eynni.Leiðin
er vörðuð fegurð, fjöllin gnæfa há
og tignarleg á báðar hendur, og
tijábreiðan yfir þeim upp á tinda.
Á stöku stað grillir í klettamyndan-
ir þar sem bunulækir eru á enda-
lausum harðaspretti næstum
skríkjandi, eins og fólkið sem býr
í þessu landi. Víða hafa verið
sprengd jarðgöng gegnum fjöllin til
að stytta veginn og gera hann
þægilegri yfirferðar. Enn er því
verki ekki lokið og þá keyrum við
malarvegi spottakom. Og svo vind-
ur vegurinn sig niður í djúpa dali,
þar sem hrísgijónaakrar teygja sig
svo langt, sem auga eygir. Við för-
um um lítil þorp og bæi og við
gerum stuttan stans í tréskurðar-
þorpinu Sani, sem er í Miaoli
héraðinu.
Eg hafði ætlað að skreppa hingað
fellibylsdaginn og fannst nú kjörið
að nota tækifærið. Tréskurðarlist
Kínverja er fræg og Sani er þó
vissulega miðstöðin á Taiwan. I
hveiju húsi, svo til, í þessu litla
þorpi eru listamenn að störfum.
Þessir menn hafa ekki gengið í
neina skóla, ekki einu sinni sótt
námskeið . Þeir hafa lært af feðrum
sínum, kynslóð fram af kynslóð.
Og góður útskurðarmaður er eftirs-
óttur og getur leyft sér að gera
töluverðar kröfur. Annars fer hann
bara á næsta stað. Sumir segja
mér, að á eftir hrísgijónabændum,
séu góðir tréskurðarmeistarar bezt
settir allra, í efnalegu tilliti.
Við fórum á nokkur verkstæði
og Huang Jíickson hjá Glaða út-
skurðarfyrirtækinu, leiðir mig um
búðina og þar getur að líta útskurð
af öllu tagi. Líkneski og styttur af
ýmsum stærðum eru hvað mest
áberandi, en þarna eru líka fram-
leidd merk húsgögn sem Japanir
og Ástralir eru einkum sólgnir í að
kaupa, og allt kostar þetta skilding-
inn. Og fallegt er það líka. Hjá
Glaða útskurðarfyrirtækinu vinna
nokkrir tugir manna, þar af eru
aðeins fáeinir „meistaiar." Huang
segir, að útskurðarmeistarinn fái
tréð í hendumar, eftir að það hefur
verið snyrt í vélum. Síðan tekur
hann við og sker, þangað til verkið
er fullbúið, utan smá pússningar.
Huang segir, að hann hafi lært
útskurð sjálfur, með því að horfa á
foður sinn, en nú orðið hefur hann
svo mikið að gera við að stjóma,
að hann gefur sér naumast tíma
lengur. Því að það verður ekki
hlaupið í útskurð af þessu tagi.
Þegar við komum inn á verkstæðið
má líka sjá, að menn eru niður-
sokknir í verkið, einbeitingin er
Frá skreytingum í hofinu
alger. Og maður verður samt á
undra skömmum tíma vitni að því,
þegar listaverk er að verða til úr
ólögulegum tijábút í höndum þess-
ara einbeittu og alvörugefnu
manna. Sem ég hef skoðað mig um
og það er vitanlega boðið upp á te,
berst talið að því, hvaðan ég sé.
Og verður uppi fótur og fit. Að vísu
flytur Glaða útskurðarfélagið eink-
um og sér í lagi vaming sinn til
Japans. En það sem meira er, líka
til íslands. Huang man því miður
ekki, hvað fyrirtækið á íslandi heit-
ir og minnist þess ekki heldur, að
viðkomandi íslendingur hafi komið
í fyrirtækið. En hann telur sig vita
það fyrir víst, og er dijúgur með
sig, að hann er sá eini, sem selur
til Islands.
Helzta borgin á leiðinni er Taic-
hung, þar býr góð hálf milljón
manns og við tylltum þar niður tá
í skrifstofu upplýsingaráðuneytisins
á staðnum og það var haldin yfir
mér enn ein ræðan um kínverska
lýðveldið. Ég var fyrir löngu hætt
að kippa mér upp við smáfyrirlestur
um þá félaga Sun-Yat sen og Chi-
ang-Kai sjek. Það má venjast öllu.
Sérstaklega þegar maður er á leið-
inni til til Vatns hins milda tungls
og lífgefandi sólar. Og þótt Taic-
hung væri ekkert sérstök borg í
fljótu bragði séð á hún ugglaust
sinn sjarma, það er bara spurningin
um að leita að honum.
Loks sér til Vatns tunglsins og
sólarinnar. Vötnin eru tvö, annað
eins og tungl, hitt sól. Fjöllin um-
hverfís vafin gróðri.í kringum
vatnið er rauðu pappírsskrauti kom-
ið fyrir í tijánum, og gleður augað.
Þegar dimmir kvikna ljós inn í
skrautinu og það er ein samfelld
jólaljósadýrð umhverfís vatnið.
Vatnið virðist krökkt af litlum,
kátum bátum, flestir eru þeir vélkn-
únir og sumir á leið í litlu þorpin
handan vatnsins, aðrir eru bara á
skemmtisiglingu. Ofarlega í fjöllun-
um í vesturátt sér í mikla byggingu.
Það er musteri „Hins mikla bók-
menntajöfurs“ og er eitt mesta
margra musterisgersema á Taiwan.
Það hýsir margt dýrgripa Hsuan
Chuang múnks frá Tangættarveld-
inu. Meðal þess eru mörg rit um
kenningar Búdda, sem múnkurinn
kom með frá Indlandi. Hsuan varð,
svo sem kunnugt er einn fyrsti boð-
beri búddisma i Kína.
Útskurður i Sáaþorpinu handan Vatnsins
Frá Hofi hins mikla lærdómsjöfurs
Sölubúð við vatnið
4-