Morgunblaðið - 26.11.1987, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. NÓVEMBER 1987
Jafntefli blasir
við í 17. skákinni
Skák
Margeir Pétursson
Spennan f heimsmeistaraein-
viginu f Sevilla er að ná
hámarki eftir að Karpov jafn-
aði metin í 8-8 með þvf að vinna
á svart i sextándu skákinni. í
þeirri sautjándu hafði hann
hvftt, en honum tókst ekki að
ná nægilegu frumkvæði gegn
kóngsindverskri vörn heims-
meistarans. Þegar skákin fór f
bið f gærkvöldi eftir 42 leiki
var jafnteflið óumflýjanleg nið-
urstaða. Það má vænta gffur-
lega harðrar baráttu f næstu
skákum, þvf það er líklegt að
sá sem næstur vinnur skák fari
með sigur af hóhni f einvíginu.
Eftir er að tefla sjö skákir.
Kasparov stendur enn betur að
vígi í einvíginu, því ljúki því 12-12
heldur hann heimsmeistaratitlin-
um. Eftir því sem jafnteflum
Qölgar á lokasprettinum eykst því
pressan á áskorandann.
Keppendumir komu sérfræð-
ingum eina ferðina enn á óvart
með byijanavali sínu í 17. skák-
inni. Strax í fyrstu leikjunum var
sálfræðinni beitt, báðir voru
greinilega að reyna að koma hin-
um út úr sínu uppáhaldsafbrigði.
Báðir höfðu nokkum árangur,
Karpov losnaði við að tefla gegn
Griinfeldsvöm heimsmeistarans,
en lenti sjálfur í því að þurfa að
tefla afbrigði gegn kóngsind-
verskri vöm sem hann hefur
sjaldan eða aldrei teflt.
Kóngsindverska vömin sem
Kasparov beitti í gær leiðir oft til
mjög hvassrar baráttu og heims-
meistarinn hafði mikið dálæti á
henni í æsku, þótt hann hafí síðan
gefið henni frí í mörg ár. Byijun-
inni hefur ekki verið beitt í
heimsmeistaraeinvígi, frá því að
Spassky beitti henni gegn Petro-
sjan í Moskvu 1966.
17. einvígisskákin:
Hvftt: Anatoly Karpov
Svart: Gary Kasparov
Kóngsindversk vörn
I. RfS - Rf6 2. c4 - g6 3. Rc3
- Bg7
Kasparov vill ekki reyna að
komast út í Grunfeldsvöm og
leika 3. — d5, væntanlega vegna
þess að það gefur Karpov kost á
afbrigðinu 4. cxd5 — Rxd5 5.
Da4+. Nú lendir heimsmeistarinn
út í kóngsindverskri vöm. 4. e4
- d6 5. d4 - 0-0 6. Be2 — e5
7.0-0 - Rc6 8. d5 - Re7 9. Rd2
Þessum leik var mjög oft beitt
á dögum Fischers, en nú er miklu
vinsælla að leika 9. Rel og stað-
setja riddarann síðan á d3.
9. - a5
Fischer kom hér með leikinn
9. — c5, sem gafst honum svo
vel að 9. Rd2 fór úr tizku. Kasp-
arov hefur eigin skoðanir á
málinu. Nú er 10. Hbl talið bezt,
en Karpov velur fremur rólega
leið.
10. b3 - c5!?
Nú lokar Kasparov taflinu. í
skákinni Korchnoi-Geller, ásko-
rendaeinvígi 1981, lék svartur 10.
- Rd7 11. Ba3 - Rc5 12. b4 -
axb4 13. Bxb4 — Ra6 14. Ba3 —
b6 og náði að jafíia taflið.
II. a3 — Re8 12. Hbl - f6 13.
b4 — axb4 14. axb4 — b6 15.
Db3 - Rf6 16. Bd3 - Bh6!
Miðtaflið í þessu afbrigði kóngs-
indversku vamarinnar einkennist
venjulega af því að hvítur sækir
á drottningarvæng, en svartur á
kóngsvæng. Taflið verður þá oft
gífurlega tvísýnt, en Kasparov
velur hófsamari áætlun. Hann
lokar ekki stöðunni með f5-f4, en
heidur þrýstingi sínum á mið-
borðið og með síðasta leik sínum
undirbýr hann að ná hagstæðum
uppskiptum á biskupum. Karpov
tekst ekki að fínna vænlega áætl-
un þó hann hafí meira rými í
stöðunni, næsti leikur hans er t.d.
frekar klunnalegur.
17. Hb2 - Hal 18. Dc2 - Bf4!?
Ögrandi leikur sem freistar
hvíts til að veikja kóngsstöðu sína
með g2-g3. Karpov fínnur ekkert
betra svar en að stofna til mikilla
uppskipta.
19. Rf3 — fxe4 20. Rxe4 —
Rxe4 21. Bxe4 — Hxcl 22. Hxcl
- Bxcl 23. Dxcl - Rf5 24. Dg5
- Rd4!
Eftir þennan leik sem þvingar
fram uppskipti á riddurum er
svartur nokkuð ömggur með jafn-
tefli. í endataflinu sem kemur upp
ræður hvítur að vfsu b línunni,
en miðborðspeð svarts era öll á
svörtum reitum, þannig að hvíti
biskupinn getur ekki ógnað þeim.
25. Dxd8 - Rxf3+ 26. Bxf3 -
Hxd8 27. bxc5 - bxc5 28. Hb8
- Hf8 29. Hb6 - Hf6 30. Hb8
- Hf8 31. Hb6 — Hf6 32. Be4
Karpov hafnar að lokum jafn-
tefli með þráleik, en þetta leiðir
aðeins til meiri uppskipta.
32. - Bf5 33. Bxf5 - Hxf5
34. g3 - Hf6 35. h4 - h6 36.
Kg2 - Kg7 37. f3 — Kg8 38.
Kf2 - g5 39. hxg5 - hxg5 40.
Ke3 - Kg7 41. Hb8 - Kh7 42.
Hd8
í þessari stöðu fór skákin í bið
og svartur lék biðleik. Það er
langlfklegast að samið verði jafn-
tefli án frekari taflmennsku og
raunar undarlegt að staða sem
er svo fátækleg af möguleikum
skuli vera sett í bið. Það gekk
einnig illa að semja f fímmtándu
skákinni sem fór í bið í álíka
steindauðri stöðu á föstudaginn.
Þá var Kasparov óánægður með
hvað það tók Karpov langan tfma
að bjóða jafntefli og Karpov var
síðan mjög óhress með að heims-
meistarinn skyldi taka sér þriggja
tfma frest til að íhuga boðið.
Karpov vildi draga boð sitt til
baka og tefía skákina áfram, en
það er óheimilt samkvæmt skák-
reglum, framkomið boð skal
standa.
Þar sem Karpov hafnaði þráleik
í 32. leik er það í samræmi við
siðareglur að hann bijóti odd af
oflæti sínu og bjóði jafnteflið.
Sjálfstæðisflokkurinn stend-
ur að fjárlagafrumvarpinu
- segir Þorsteinn Pálsson forsætisráðherra
ÞORSTEINN Pálsson forsætis-
ráðherra segir að það sé út í
bláinn að segja að þingmenn
Sjálfstæðisflokksins hafi
óbundnar hendur varðandi fjár-
iagafrumvarpið þar sem flokkur-
inn hafi samþykkt að standa að
því með venjulegum fyrirvara
og fullur vilji sé af hálfu ríkis-
stjórnarflokkanna að standa
þannig að málúm að takist að
afgreiða frumvarpið þótt það
geti orðið erfitt á lokasprettin-
um. Á flokksráðsfundi Sjálfstæð-
isflokksins, og á Alþingi, lýsti
Eyjólfur Konráð Jónsson því yfir
að hann gæti ekki samþykkt þær
stórfelldu skattahækkanir sem
fælust I frumvarpinu.
Í Morgunblaðinu á miðvikudag
var sagt frá þeim sjónarmiðum
Eyjólfs Konráðs sem hann lýsti á
flokksráðsfundinum. Þegar þetta
var borið undir Þorstein Pálsson í
gær sagði hann að Sjálfstæðisflokk-
urinn hefði að sjálfsögðu samþykkt
að standa að fj árlagaframvarpinu
með þeim venjulega fyrirvara að
það taki einhvetjum breytingum í
flárveitingamefnd og með þeim fyr-
irvara að ekki náðist samkomulag
í ríkisstjóminni milli landbúnaðar-
ráðherra og fjármálaráðherra um
framlög til landbúnaðarmála.
„Það er þess vegna út í bláinn
að halda því fram að þingmenn
Sjálfstæðisflokksins hafí óbundnar
hendur varðandi fjárlagaframvarp-
ið enda hefur það verið rætt í
þingflokknum í dag og Sjálfstæðis-
flokkurinn- stendur auðvitað að
frumvarpinu eins og venja stendur
til um,“ sagði Þorsteinn.
„Að því er varðar þá tekjuöflun
sem í framvarpinu felst er það að
segja að við sem voram í viðræðu-
nefndinni við Framsóknarflokk og
Alþýðuflokk síðastliðið sumar
tregðuðumst við að fallast á tillögur
um viðbótartekjuöflun þegar á
þessu ári. Okkar megintillaga var
sú að ná jöfnuði f ríkisfjármálum á
þremur árum. Eyjólfízr Konráð
flutti tillögu um það í þingflokknum
að við féllumst á tekjuöflun þegar
á þessu ári. Sú tillaga var sam-
þykkt og gerði það að verkum að
við gátum náð samkomulagi um
myndun þessarar stjómar.
Þegar Ijóst var í lok september
að viðskiptahallinn yrði mun meiri
en áður vora horfur á lagði ég til
í ríkisstjóminni að ráðstafanir yrðu
gerðar til þess að leggja fram fjár-
lagaframvarpið miðað við jöfnuð
strax á næsta ári. Á þetta var fall-
ist og þessar tillögur lagðar fyrir
þingflokkinn. Þingflokkamir verða
að sjálfsögðu að fjalla um hvert
tekjuöflunarframvarp fyrir sig,
bæði framvarpin varðandi tekjuöfl-
unina frá í sumar og eins þá auknu
tekjuöflun sem hlaust af aðgerðun-
um mánaðamótin september/októb-
er. Þingflokkamig geta auðvitað
ekki skrifað blindandi undir út-
færslu á þessum framvörpum fyrr
en þau hafa verið lögð fram og
sýnd. Þetta er ekkert nýtt af nál-
inni og svona ganga málin fyrir
sig,“ sagði Þorsteinn.
Á flokksráðsfundinum var sam-
þykkt breytingartillaga frá Eyjólfí
Konraði við efnahagskafla stjóm-
málaályktunar fundarins. Þorsteinn
sagði að það væri alrangt, eins og
látið hefði verið að liggja, að ráðið
hafí tekið aðra afstöðu í ríkisfjár-
málum og jjeningamálum en ríkis-
stjómin. „I ályktun flokksráðsins,
sem byggir á samkomulagi sem
gert var í stjómmálanefnd fundar-
ins og samþykkt samhljóða á
fundinum sjálfíim, er skýrt tekið
fram að það er álit flokksráðsins
að aðgerðir ríkisstjómarinnar frá í
júlí og október miði að betra jafn-
vægi í þjóðarbúskapnum og þau
skref í frjálsræðisátt sem þeim
fylgdu miði að auknum spamaði á
kostnað neyslu og innflutnings. Það
kemur einnig fram í stjómmálayfir-
lýsingu fundarins að komið verði á
jafnvægi í ríkisfjármálum og pen-
ingamálum. Hér hefur flokksráðið
því talað eins skýrt og hægt er, á
grandvelli samkomulags sem varð
í stjómmálanefndinni og ályktunar
sem samþykkt var á fundinum, um
fullan stuðning við þær tillögur sem
ríkisstjómin hefur haft i frammi,“
sagði Þorsteinn.
Þorsteinn sagði að lokum um þær
upplýsingar sem Eyjólfur Konráð
kom með um að tekjuafgangur
væri af rekstri ríkissjóðs ef lán-
veitingar úr lánasjóðum ríkissins
væra ekki færðar sem óafturkræfír
styrkir í A-hluta fjárlaga, að það
væri ljóst að hagræða mætti tölum
í bókhaldi eftir því hvemig hlutimir
era skilgreindir. „En það sem kem-
ur út sem meira jafnvægi þjá
ríkisjóði kemur út sem meiri halli
hjá einkaaðilum og niðurstaðan
breytir engu um heildarlántökur né
heldur um viðskiptahallann. Því
miður er ekki hægt að losa sig
undan þessum vanda með bókhalds-
brellum einum saman," sagði
Þorsteinn Pálsson.
Framlög ríkisins til sjóða í raun óendurkræf:
Endurgreiðslur lána fara
beint til sjóðanna sjálfra
- segir Gunnar H. Hall, skrifstofustjóri Fjárlaga og hagsýslustofnunar
GUNNAR H. Hall, skrifstofu-
stjóri Fjárlaga- og hagsýslu-
stofnunar og formaður nefndar
sem rannsakað hefur rikisfjár-
mál síðustu ára, segir það vill-
andi að stilla niðurstöðum
nefndarinnar um tekjuafgang
ríkissjóðs, miðað við breyttar
reiknireglur á fjárlögum, upp á
þann hátt sem Eyjólfur Konráð
Jónsson gerði á flokksráðsfundi
Sjálfstæðisflokksins. Þar sagði
Eyjólfur að i fjárlögum væru lán
úr sjóðum ríkisins reiknuð sem
óafturkræfir styrkir en ef miðað
væri við að lánin séu endur-
greidd með fullum vöxtum og
verðtryggingu komi i ljós að
rikissjóður sé rekinn með veru-
legum tekjuafgangi.
Gunnar H. Hall sagði að það sem
Eyjólfur Konráð vísaði til séu
vangaveltur nefndarinnar um sam-
band viðskiptahalla og ríkisfjár-
mála. Verið sé að skoða hvort rétt
sé að nota þröngar eða víðar skil-
greiningar í þessuu sambandi. Sú
skilgreining sem Eyjólfur Konráð
vísi til sé víðari skilgreining en sú
hefðbundna.
Gunnar sagði það vera bókhalds-
legt atriði hvort framlag ríkisins til
lánasjóða væri reiknað ofan eða
neðan við strik en þessi fjárframlög
séu hvort sem er útgjöld sem ríkis-
sjóður þurfi að fjármagna. Endur-
greiðslur lána í byggingarsjóðum
og Lánasjóði íslenskra námsmanna
fari til dæmis beint til viðkomandi
sjóða en Eyjólfur Konráð miði hins-
vegar við að endurgreiðslumar skili
sér inn í ríkissjóð. „Þetta er í raun-
inni óafturkræft tillag ríkissjóðs til
að byggja upp sjóðina en ef eiginfj-
árstaða þeirra verður það sterk að
þeir geti farið að standa undir sér
sjálfír þarf ríkið ekki lengur að
koma með sín framlög," sagði
Gunnar.
Umrædd nefnd er að sögn Gunn-
ars vinnuhópur sem settur var á
stofn að framkvæði Þorsteins Páls-
sonar þáverandi fjármálaráðherra
til að skoða opinber fjármál frá
ýmsum hliðum árin um 1980-85.
Gunnar benti á að helstu tilslakanir
sem gerðar hefðu verið í ríkisfjár-
málum voru gerðar 1986 í kjara-
Leiðrétting
í veiðiþætti Morgunblaðsins á
þriðjudaginn var ranglega farið með
væntanlegt verð laxveiðileyfa í
Laxá í Kjós á sumri komanda.
Mátti skilja af textanum að upplýs-.
ingamar væra frá leigutökunum
komnar, en svo var ekki. Var þar
sagt, að nýir leigutakar stanga-
veiðifélagið Laxá væri þessa
daganna að bjóða veiðileyfi í ána á
besta tíma á
35.000-40.000 krónur. Að sögn
Áma Baldurssonar, eins leigutaka
árinnar, er þetta ekki rétt. Gaf
Ámi upp yfirlit yfír verðskrá sum-
arsins en það lítur þannig út: 12.
júní-22. júnf kosta dagamir frá
15.000 til 22.00 krónur. Frá 22.
júní til 15. ágúst kostar dagurinn
26.000 til 35.000 krónur og frá 15.
ágúst til 10. september kostar dag-
samningunum þá og til stæði að
skoða sérstaklega þann tíma.
í nefndinni era, auk Gunnars,
Þórólfur Matthíasson frá Fjárlaga-
og hagsýslustofnun, Tór Einarsson
frá Háskóla íslands, Már Guð-
mundsson frá Seðlabanka íslands
og Jóhann Rúnar Björgvinsson frá
Þjóðhagsstofnun. Gunnar sagði að
niðurstöður nefndarinnar ættu að
liggja fyrir í skýrslu eftir 2-3 vikur
Þar væri ma. borið saman hvort
íslenska ríkið væri skuldugra en
önnur ríki og sagði Gunnar að
fslenska rfkið kæmi áægætlega úr
úr þeim samanburði.
urinn 24.000 til 10.000 krónur.
Ámi gaf einnig þær upplýsingar,
að hann hefði boðið 15,8 milljónir
í ána í félagi með Skúla G. Jóhanns-
syni og Bolla Kristinssyni, en til
samanburðar hefði leiguupphæð
síðasta sumars verið 15,4 milljónir,
en það samsvaraði 2,6 prósent
hækkun. Verðið á sumri komanda
er að sögn Ama nánast það sama
í krónutölu og á síðasta sumri. Alls
buðu fímm aðilar í Laxá og vora
tilboðin frá 12,1 milljón og upp í
16 milljónir. Loks sagðist Ámi ekki
kannast við það sem fram kom í
áðumefndum veiðiþætti, að erlendi
viðskiptavinahópurinn, því nú þegar
væri tímabilið 22. júní-15. ágúst
nánast uppselt og væra þar á ferð-
inni bæði traustir erlendir Laxár-
veiðimenn og innlendir stangveiði-
menn.
Er hið ranga verð hér með leið-
rétt og hlutaðeigendur beðnir
velvirðingar.