Morgunblaðið - 06.03.1988, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. MARZ 1988
Bjónnn —Böl
eða bnóstbirta?
eftir Margrétí
Þorvaldsdóttur
Fyrir Alþingi liggur nú bjórfrum
varpið og bíður afgreiðslu og eru
líkur á því að það verði afgreitt
innan fárra daga. Umræðan, sem
fylgt hefur frumvarpinu, bæði í
þingi og úti í þjóðfélaginu, hefur
verið ijörleg og oft málefnaleg, en
hún hefur einnig einkennst af mikl-
um tilfínningahita. Margir hafa
bent á neikvæðar hliðar drykkju á
sterkum bjór, bæði fyrir einstakl-
inginn og þjóðfélagið í heild, en
aðrir telja það höft á persónulegu
sjálfstæði að geta ekki fengið
keyptan sterkan bjór. Málið hefur
þó ekki verið lagt undir dóm þjóðar-
innar.
Þar sem bjórmálið snertir lands-
menn alla, á einn eða annan hátt,
hvort sem þeir drekka bjór eða ekki,
þá munu þeir taka afstöðu til þess
annað hvort með eða á móti. Þess
vegna er mikilsvert að sem flestir
þættir sem tengjast máli þessu nái
að koma fram. Verður því drepið
hér á mikilvæga þætti, mönnum til
íhugunar.
I ræðu sem próf. Sigmundur
Guðbjamason, rektor Háskóla Is-
lands, hélt við afhendingu prófskír-
teina til kandidata í síðustu viku,
minntist hann m.a. á ábyrgð þegn-
anna og afstöðu þeirra til þjóðfé-
lagsmála eins og t.d. heilbrigðis-
mála, öryggis- og umferðarmála og
dægurmála eins og bjórmálsins. En
þessi mál eru í raun samhangandi.
Hann ræddi um nýafstaðið heil-
„Það þýðir að hver Is-
lendingur 15 ára og
eldri, en þeir voru 183
þúsund í des. ’87, hafi
drukkið sem svarar til
28,8 lítra af léttbjór eða
pilsner á síðasta ári,
það er 0,5801 eða rúm-
an hálfan lítra af
hreinu alkóhóli með
„óáfenga ölinu.“
brigðisþing þar sem tekin var fyrir
íslenska heilbrigðisáætlunin, en
henni er ætlað að marka stefnu í
aðgerðum til að koma í veg fyrir
sjúkdóma og slys í þjóðfélaginu.
Meðal nýmæla í þessari áætlun
sagði Sigmundur vera þau, að mað-
urinn líti ekki á sig sem neytanda
eingöngu heldur sem virkan þátt-
takanda í allri heilbrigðisþjón-
ustunni. Sigmundur sagði m.a.:
„Heilbrigðisáætlun þessi er merki-
leg viðleitni til að vinna að heil-
brigði allra og fyrirbyggja eða
fækka slysum. Hins vegar er komið
fram á Alþingi bjórfrumvarpið svo-
kallaða, þar sem gert er ráð fyrir
að heimila sölu á áfengum (sterk-
um) bjór. Ef bjórfrumvarpið verður
samþykkt mun það vinna gegn
markmiðum heilbrigðisáætlunar-
innar."
Hann sagði ennfremur: „Bjórinn
virðist saklausasta áfengið en hann
er það ekki í raun. Bjórinn gerir
menn sljóa og syfjaða, hann slævir
vitund manna og viðbragðsflýti og
veldur aukinni slysahættu þótt ekki
komi til ölvunar. Munur á bjór og
víni eða sterkum drykkjum er m.a.
sá, að við drykkju á víni eða sterk-
ara áfengi þá gera menn sér ljósa
hættuna, þeir taka síður áhættu og
aka sjaldan sjálfír. Bjórinn blekkir
og gefur falska öryggiskennd.
Menn telja sér trú um að þeir séu
jafn snjallir ökumenn eða jafnvel
snjallari eftir bjórdrykkju. Slíkar
blekkingar hafa valdið mörgum
heilsutjóni og eignatjóni.
Heilbrigðisáætlunin getur stuðl-
að að betra samfélagi því hún
stefnir að því að koma í veg fyrir
sjúkdóma og slys. Áfengur bjór
mun hafa andstæð áhrif og mun
jafnframt vinna gegn átaki í um-
ferðarmálum og þeirri viðleitni að
bæta umferðarmenninguna," sagði
Sigmundur í ræðu sinni.
Nú er sú sérkennilega staða kom-
in upp í þjóðfélaginu að unnið er
samtímis að þremur metnaðarfull-
um átökum í þágu almennings. Það
er Heilbrigðisáætlunin, sem vinna
á gegn sjúkdómum og slysum, það
er átak í umferðarmálum og það
er bjórfrumvarpið, sem heimila á
sölu á sterk-áfengum bjór. Það sem
er sérkennilegt er hin „sér-íslenska“
staða sem kemur upp þegar sömu
aðilarnir vinna af eldmóði að fram-
gangi allra „átakanna“, jafnvel þó
hið síðastnefnda, „bjórinn", geti
gert heilbrigðisátakinu og umferð-
arátakinu stór skaða.
Ofneysla á áfengi, sem margir
óttast að fylgi sterkum bjór, er
HUGBÓNABARFRAMLEWENDUR
KYNNING Á OS/2
STÝRIKERFINU!
IBM tilkynnti á síðasta ári að væntanlegt væri á markaðinn nýtt stýri-
kerfi eða staðall fyrir PS/2 tölvur. Nýja stýrikerfið nefnist OS/2 og tekur
við af PC-DOS sem helsta stýrikerfi PS/2 véla.
Nú er fyrsta útgáfa af OS/2 kerfinu fullbúin í íslenskri útgáfu og til af-
greiðslu. Af því tilefni bjóðum við íslenskum hugbúnaðarframleiðend-
um til sérstakrar kynningar á nýja stýrikerfinu.
Kynning 7. mars.
OS/2 verður kynnt framleiðendum hugbúnaðar mánudaginn 7. mars
kl. 10.00 - 12.30 hjá IBM, Skaftahlíð 24.
Sértilboð á vél- og hugbúnaéi!
IBM býður þeim hugbúnaðarframleiðendum, sem hyggjast þróa hug-
búnað undir OS/2 stýrikerfinu, að kaupa vél- og hugbúnað af IBM með
verulegum afslætti og á góðum greiðslukjörum.
Allar upplýsingar um kynninguna og hin nýju kjör veitir Gunnar Linnet
í síma 2 77 00 eða heimasíma 5 18 46.
fyrstcg'fremst
SKAFTAHLÍÐ 24 105 REYKJAVÍK
AHGUS/SIA
Margrét Þorvaldsdóttir
líkamanum ekki skaðlaus. Lifrar-
skemmdir, eins og skorpulifur, er
illvígur fylgifískur. Sagt er að
Frakkar fari með lifur sína til lækn-
is fái þeir kveisu. Munchenar-bjór-
hjartað er ofvöxtur á hjarta sem
hrjáir bjórdrykkjumenn í Suður-
sé beinlínis verið að ganga á mann-
réttindi landsins þegna að leyfa
ekki sölu á sterkum bjór. Það mætti
ætla að mönnum sé ekki kunnugt
um að í verslunum og söluturnum
hér á landi er á boðstólum bjór og
pilsner með all-nokkru áfengisinni-
haldi. Þetta öl, sem bæði er inn-
flutt og innlend framleiðsla, inni-
heldur um 2—2,25% áfengismagn
og er það selt í 330 ml flöskum og
í 500 ml (V2I ) dósum. Áfengis-
magnið í V2 1 bjórdós samsvarar
einum snafsi af sterkum drykk eins
og whisky eða vodka.
Þennan „óáfenga" bjór drekkur
þessi „þurrbijósta" þjóð í miklu
magni. „Hvað! Þetta er bara eins
og „Trópí", segja ungiingarnir og
drekka sem ávaxtasafi væri. Við
foreldrar myndum þó sennilega
ekki rétta þeim whisky-„sjúss“ eða
vodka í glasi til að svala sér á, eða
hvað?
Það er áhugavert að bera saman
áfengismagn létta bjórsins og
sterka bjórsins við áfengismagn
annarra en áfengra drykkja:
Whisky 43% — 1 „sjúss" (30 ml) = 12,9 ml alkóhól
Romm 40% — 1 „sjúss" (30 ml) = 12,0 ml alkóhól
Sherry 18% - 1 glas (42 ml) = 7,6 ml alkóhól
Hvítvín 12% — 1 glas (84 ml) = 10,1 ml alkóhól
Létt-bjór 2,25% — 1 flaska (330 ml) = 7,4 ml alkóhól
Pilsner, bjór 2,25% — 1
Bjór (sterkur) 4,5% — 1
Þýskalandi. Þessar afleiðingar
snerta fyrst og fremst einstakling-
ana sjálfa sem drekka hömlulítið.
Slysin aftur á móti, sem oft fylgja
ofneyslu áfengra drykkja, snerta
saklaust fólk sem oft bíður óbætan-
lega skaða og jafnvel örkuml ævi-
langt. Slysin snerta þjóðfélagið allt,
því það er í gegnum skatta og gjöld
sem fólkið í landinu greiðir lækna-
þjónustu 0g sjúkrahúsvist og síðan
skaðabætur til þolenda. Hafa menn
ekki veitt athygli miklum hækkun-
um iðgjalda tryggingafélaga að
undanfömu?
Meðmælendur bjórsins segja ís-
lendinga vera skynsamt fólk og það
dós (500 ml) = 11,3 ml alkóhól
flaska (330 ml) = 14,9 ml alkóhól
dós (500 ml) = 22,5 ml alkóhól
Sala á léttbjór var mjög góð á
síðasta ári, en að sögn söluaðila var
hún aðeins brot af því sem seldist
af gosdrykkjum. Erfítt er að fá
uppgefnar ákveðnar tölur hjá fram-
leiðendum, en aðspurðir kváðust
þeir álíta að innflutti bjórinn tæki
40% af markaðinum. Samkvæmt
upplýsingum frá tolladeild, þá voru
á síðasta ári flutt til landsins
2.109,8 tonn af yfirgeijuðu maltöli
með áfengismagni 2% og minna.
Undir þennan flokk fellur allt létt-
öl.
Ef sala innflutts létt-öls er 40%
eða 2.109,8 tonn, þá mun íslensk
framleiðsla vera um 3.164 tonn.
Það em samtals um 5.274 tonn eða
Glugginn auglýsir
Rýmingarsala á peysum og
blússum.
Mikill afsláttur.
Glugginn,
Laugavegi40,
Kúnsthúsinu.
Sýning
AHIRÐINGIATEPPUM
FRÁ PERSÍU
laugardaginn 5. mars og sunnudaginn 6. mars
frá kl. 13-18 á Hrísateigi 47.
Teppagalleríið,
HRI'SATEIGI 47.
OPIÐ VIRKA DAGA FRÁ KL. 13-18.
........—....... ..