Morgunblaðið - 01.10.1988, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 1. OKTÓBER 1988
Skógarlilja. Erythronium hybr. PAGODA.
Tulipa fosteriana. CANTATA.
BLÓM
VIKUNNAR
112
Umsjón:
, Ágústa Björnsdóttir
LAUKAR OG HNÝÐI
Þessa dagana er margur maður- sjálfsögðu átt við þá lauka og þau árangri vorið eftir. En ef vel á að snýst. Við ræktun þeirra er reyndar
inn í óða önn að setja niður haust- hnýði og jafnvel rætur, sem gróður- takast þá er nauðsynlegt að gera margt sameiginlegt, en engu að
laukana í garðinn sinn. Þá er að settar eru að haustinu en skila svo sér í hugarlund um hvað þetta síður er nauðsynlegt að gera sér
Stofnuð 1946
VH) FLYTJUM í DAG
Fiskbúðin Sæbjörg sem verið hefur á
Grandagarði 93 undanfarin 22 ár flytur nú í nýtt
og enn betra eigið húsnæði að Eyjarslóð 7 nyrst á
Örfirisey.
Um leið og við þökkum öllum góðum viðskipta-
vinum oklcar ánægjuleg samskipti á liðnum árum
bjóðum við alla velkomna í vistleg húsakynni að
Eyjarslóð 7.
Eyjarslóð 7, sími 15448,11240 og 14364.
örlitla grein fyrir ýmsum sérkröf-
um, sem sumir þeirra gera til vaxt-
arskilyrða.
Þessum laukum eða hnýðum er
það öllum sameiginlegt að vera sá
hluti plöntunnar, sem geymir forða-
næringu hennar til næsta vaxtarárs
ef svo má að orði komast. Laukur-
inn samanstendur af einskonar
ummynduðum blöðum sem eru full
af forðanæringu, en hnýðin eru
hinsvegar uppbólgnir rótarstönglar,
sem þjóna sama tilgangi. Sum hnýði
veija sig með þurru blaðhreistri og
geta því líkst laukum, svo sem
dvergliljan (Crokus), eða haustliljan
(Colchium) og einnig sumar hnúð-
myndandi sverðliljur (Iris). Laukar
þessir og hnýði eiga það flestir sam-
eiginlegt að bera blóm strax um
vorið eða fyrri hluta sumars. Þar
kemur forðanæringin að góðum
notum. Síðan safna blöðin næringu
til næsta árs uns þau sölna þegar
líða tekur á sumar. Þá hefst
hvíldartími lauka og hnýða. Rætur
þeirra hafa þá í flestum tilfellum
einnig dáið. Eftir eru þá aðeins
laukarnir eða hnýðin, sem oft hafa
sér til vamar þunna skel til þess
að forðast ofþomun. Laukamir þola
þessvegna furðuvel lítilsháttar
hnjask eftir að hafa verið grafnir
upp í sambandi við dreifíngu þeirra.
Eftir að hafa verið settir í jörð aft-
ur um haustið, hefja þeir sitt vaxt-
arskeið að nýju eips og ekkert hafí
í skorist. Ekki em þó allir laukar
jafnósnortnir af hnjaskinu, t.d. hafa
skógarliljur (Erythronium), vepju-
liljur, keisárakrónur o.fl. (Frittillar-
ia) ekki fyrmefnda vamarskel og
em því viðkvæmari fyrir hnjaski
og ofþomun. Ekki hafa öll hnýði
sinn afmarkaða hvíldartíma. Liljur
varðveita sínar rætur milli ára, en
laukurinn samanstendur af tiltölu-
lega laustengdum blaðskeljum, sem
gerir hann mjög viðkvæman fyrir
flutningi og eins fyrir ofþomun, og
er því nauðsynlegt að koma þeim í
jörð sem allra fyrst eftir að þær
berast manni í hendur. Reyndar em
flestar liljulaukar á markaði hér
snemma á vorin.
Vaxtarskilyrði hinna ýmsu
láukategunda em í raun mjög mis-
munandi, enda em heimkynni
þeirra oft ýmis framandi landsvæðj
með margbreytilegu veðurfari. í
okkar votviðrasama landi verður
jafnan að hafa í huga, að jörð sé
vel framræst og á það sérstaklega
við um liljur.
Við gróðursetningu lauka þarf
meðal annars að gæta þess vel
hversu djúpt þeir skulu látnir og
er stundum talað um að setja þá
niður á dýpi sem svarar tvöfaldri
þykkt þeirra. Annars er rétt að
benda á að með Blómi vikunnar nr.
111, 24. september sl., fylgdi frá-
bær myndskreytt tafla um gróður-
setningardýpt fjölmargra laukateg-
unda.
Þórhallur Jónsson
Frá félaginu:
Þeir félagar sem eiga ósóttar
laukapantanir vitji þeirra sem allra
fyrst. Skrifstofan er opin á mánu-
dögum ogfímmtudögum kl. 10—6.