Morgunblaðið - 27.05.1989, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. MAÍ 1989
27
Jim Wright.
Wright vísar
fréttum um
afeögn á bug
Washington. Reuter.
JIM Wright, forseti fulltrúa-
deildar Bandaríkjaþings, vísaði
í gær á bug fréttum þess efnis
að hann hygðist segja af sér
embætti gegn því að siðanefnd
fulltrúadeildar Bandaríkjaþings
félli frá ákærum á hendur hon-
um. Hann er meðal annars sak-
aður um fjármálaóreiðu. Ráð-
gjafar hans sögðu að siðanefnd
fulltrúadeildarinnar kæmi sam-
an að nýju næstkomandi
fímmtudag.
Færeyjar:
Greiði björg-
unarlaun
Þórshöfh. Frá Nils Jörgen Bruun,
fréttaritara Morgunblaðsins.
DÓMSTÓLL í Tromso í Noregi
hefur dæmt eigendur tveggja
færeyskra rækjutogara, sem
festust í ís við Svalbarða í jan-
úar í fyrra, til að greiða eigend-
um norska rækjutogarans Leir-
anger, er bjargaði skipunum úr
sjálfheldunni, 2,37 milljónir d.
kr. í björgunarlaun, rúmlega
17 milljónir ísi. króna. Eigendur
norska skipsins höfðu krafist
17 milljóna d. kr. í skaðabætur
fyrir skemmdir sem urðu á skip-
inu við björgunina.
Jótland:
Mokstur af
sandsílum
Thisted. Frá Nils Jörgen Bruun,
fréttaritara Morgunblaðsins.
Sjómenn við vesturströnd
Jótlands kætast um þessar
mundir enda koma bátar drekk-
hlaðnir að landi með allt að
2,500 tonna sandsíldarafla og
er þróarrými á þrotum. Finn
Hauge Madsen, forstjóri
bræðsluverksmiðjunnar í
Hanstholm, sagði að verksmiðj-
an hefði ekki undan að vinna
aflann. Vertíðin, sem yfirleitt
stendur í þijá mánuði, hófst
mánuði fyrr en venja er og
þakka sjómenn hinum milda
vetri fiskgegndina.
Evrópuráðið:
Ungverjar og
Pólverjar á
ráðsteftiu í
Reykjavík
Strassborg. Reuter.
FULLTRÚAR Ungveijalands
og Póllands verða áheymarfull-
trúar á ráðstefnu á vegum Evr-
ópuráðsins í næstu viku þegar
evrópskir íþróttamálaráðherrar
koma saman í Reykjavík til að
fjalla um lyfjanotkun íþrótta-
manna og ofbeldi á knatt-
spymuleikvöngum. Þetta er í
fyrsta sinn sem Ungveijar og
Pólverjar taka þátt í störfum
Evrópuráðsins.
Aform Breta um kjarnorkuúrgang á hafsbotni:
Sjávarútveginum stefiit í
hættu að mati Norðmanna
^ Ósló. Frá Rune Timberlid, firéttaritara Morgunblaðsins.
AÆTLANIR Breta um að koma miklu af kjarnorkuúrgangi fyrir
á botni Norðursjávar hafa vakið mikla reiði í Noregi. Norskir
sljórnmálamenn óttast að fyrstu áhrifin verði þau til dæmis að
erfiðara verði að koma norskum sjávarafurðum í verð.
Bresk stjómvöld hafa í hyggju
að koma allt að 3,5 milljónum rúm-
metra af geislavirkum úrgangi fyrir
í göngum á hafsbotni annað hvort
við Dounreay á austurströnd Skot-
lands eða við Sellafield á vestur-
ströndinni. Samkvæmt talsmönnum
stjómmálaflokksins Venstre hafa
Bretar þegar reynt að selja
geymslurými fyrir úrgang á heims-
markaði og hafa aðiljar f Ástralíu
og Frakklandi sýnt því áhuga.
Venstre-flokkurinn hefur hvatt
Norðmenn til þess að mótmæla
áformum Breta með því að senda
Margaret Thatcher, forsætisráð-
herra Bretlands, póstkort. Flokkur-
inn stóð fyrir svipaðri herferð gegn
kjamorkuendurvinnslustöð sem
ráðgert var að reisa í Dounreay.
Þá mótmæltu 230.000 Norðmenn
áformunum og átti það þátt í því
að þau vom gefin upp á bátinn.
Verði kjamorkuúrganginum
komið fyrir á botni Norðursjávar
eða undir golfstrauminum gæti það
haft alvarlegar afleiðingar fyrir
norskan sjávarútveg. Alvarlegust
er hættan á að kjamorkuúrgangur
leki úr göngunum, en einnig er
hætta á að úrgangurinn stórskaði
sjávarútveginn þótt engin leki verði
vegna þess hve markaðurinn er við-
kvæmur.
Formaður Venstre-flokksins,
Ame Fjortoft, segir að geislavirkni
gæti þegar við strönd Noregs vegna
kjarnorkuúrgangs frá Bretlandi.
Göng með kjarnorkuúrgangi í haf-
inu gætu verið ógnun við lífríkið í
Reuter
Nautabani stórslasast
Nautabaninn Pepe Luis Vazquez varð fyrir alvarlegum meiðslum þegar nautið sem hann atti kappi
við hóf hann á loft með hornunum í hringnum í Sevilla á Spáni í gær. Læknar sögðu að tvísýnt væri
um líf Vazquez.
tugþúsundir ára. Að sögn Fjortofts
er helmingunartími plútons í hafinu
24.000 ár, en það er sá tími sem
það tekur frumeindir geislvirks
fmmefnis að fækka um helming
vegna kjarnabreytinga.
Jim Wallace, þingmaður Orkn-
eyja og Hjaltlands á breska þing-
inu, hefur einnig lagst gegn þessum
áformum. Bresk stjómvöld taka
ekki lokaákvörðun í málinu fyrr en
á árinu 1994. Verði af framkvæmd-
um hefiast þær ekki fyrr en árið
1996 og yrði kjarnorkuúrganginum
síðan komið fyrir í hafinu árið 2005.
Danmörk:
Hjónabönd
honuna og
lesbía nú
heimiluð
Kaupmannahöfii. Reuter.
DANSKA þingið samþykkti í gær
með 73 atkvæðum gegn 44 frum-
varp, sem heimilar hommum og
lesbíum að ganga í hjónaband.
Samkvæmt nýju lögunum njóta
hommar og lesbíur í Danmörku
sömu réttinda og gagnkynhneigðir
hvað varðar húsnæði, ellilífeyri og
ýmislegt fleira. Þau geta þó hvorki
ættleitt börn né krafist hjónavígslu
í þjóðkirkjunni. Svipað frumvarp
var samþykkt á sænska þinginu í
fyrra.
„Þetta er stórt skref fyrir homma
og lesbíur hérlendis," sagði Bent
Hansen, ritari Samtaka homma og
lesbía í Danmörku. Stuðningsmenn
laganna sögðu að þau myndu draga
úr lauslæti meðal homma og lesbía
og hægja þannig á útbreiðslu al-
næmis. Talið er að um 20.000
hommar og lesbíur séu í sambúð í
Danmörku.
Eftir flögurra mán-
aða einangranarvist
í neðanjarðarhelli
- Hélt að dvölin hefði staðið í tvo mánuði
Nýju Mexikó. Reuter.
TILRAUN, sem ítalskir læknar stóðu fyrir í „Týnda hellinum"
um 450 km suður af borginni Albuquerque í Nýju Mexíkó,
lauk síðastliðinn mánudag. Verið var að kanna, hvaða áhrif
langvarandi einangrun hefiir á mannfólkið, og dvaldist 27
ára gömul ítölsk kona, Stefania Follini, í því skyni ein síns
liðs niðri í hellinum, sem er tíu metra undir yfirborði jarðar,
fi'á 18. janúar til 22. maí, án þess að sjá eða heyra nokkum
mann, án klukku og dagatals og án hinnar minnstu glætu
af sólarljósi.
Einangrunin hafði brenglað
tímaskyn hellisbúans svo mjög,
að hann varð bæði forviða og
fullur vantrúar, þegar oddviti
vísindamannanna, Mauritzio
Montalbini, birti skilaboð á tölv-
uskjá niðri í hellinum um, hvaða
dagsetning væri. Fyrr um daginn
hafði Follini verið spurð, hvaða
mánaðardagur hún héldi að væri,
og svaraði hún þá án umhugsun-
ar 14. mars.
„Er þér virkilega alvara?"
skrifaði hún á tölvuna hjá sér,
þegar hún hafði fengið skilaboð-
in.
Síðan Qarlægðu dr. Andrea
Galvagno og Montalbini, sem
höfðu verið á vöktum á staðnum
allan tímann, innsiglaðan stál-
hlera af hellisopinu, að viðstödd-
um fréttamönnum og mörgum
áhorfendum, og fetuðu sig niður
til að heilsa upp á hellisbúann.
Á þriðjudag lauk tilrauninni
formlega og þá hélt Follini í fylgd
bandarískra vísindamanna til
geðsjúkrahúss í nágrenni Jo-
hnson-geimstöðvarinnar í Hous-
ton í Texas, þar sem kannað
verður ýtarlega, hvaða áhrif
Stefania Pollini kemur upp á yfirborð jarðar 23. maí síðastliðinn
eftir rúmlega Qögurra mánaða vist í Týnda hellinum. Til vinstri
er dr. Mauricio Montalbini, sem stjórnaði tilrauninni, en hægra
megin er ítalskur sjónvarpsfréttamaður.
þessi langa einangrun hefur haft
á hana.
Vísindamennimir sögðu vonir
standa til, að unnt yrði að álykta
út frá þessari reynslu, hvemig
geimfarar brygðust við
langtímavist úti í geimnum.
Undir lok vistarinnar í hellin-
um fór Pollini að sýna ýmis
merki einangrunarinnar, m. a.
léttist hún umtalsvert og óregla
komst á svefn. Þá sótti á hana
sljóleiki og hún átti erfitt með
að einbeita sér við einföld verk-
efni, sem hún átti að sinna. Á
blóðsýnum, sem hún sendi upp
á yfirborðið, sást, að kalsíum-
innihald blóðsins hafði minnkað,
að öllum líkindum vegna dags-
birtuleysisins.
Engin kona hefur dvalist jafn-
lengi neðanjarðar og Pollini í
þessari tilraun.